New York Times

Tác giả: Nicholas Confessore, Karen Yourish, Steve Eder, Ben Protess, Maggie Haberman, Grace Ashford, Michael LaForgia, Kenneth P. Vogel, Michael Rothfeld và Larry Buchanan

Dịch giả: T.Vấn

20-10-2020

Tiếp theo phần 1 — phần 2 — phần 3 — phần 4 — phần 5 — phần 6 — phần 7 — phần 8

Thuật lãnh đạo và công việc kiếm tiền

Trong tuần diễn ra lễ nhậm chức của tổng thống Trump, một chính trị gia người Romania tên là Liviu Dragnea có ghé qua khách sạn quốc tế Trump ăn tối và uống rượu.

Ở nước mình, Dragnea – thủ lãnh của đảng Dân Chủ Xã Hội – bị cấm không cho nắm giữ những chức vụ quan trọng và chuẩn bị phải ra tòa vì các cáo buộc tham nhũng. Nhưng ở Washington, ông ta vẫn có thể bắt tay với vị tổng thống đắc cử.

Tối hôm đó, khi tổng thống Trump và đoàn tùy tùng đi ngang qua khách sạn, Dragnea và viên thủ tướng Romania chụp bắt ngay cơ hội. Dragnea đã có được một buổi mà sau đó ông ta mô tả một cách sai lạc là một buổi ăn tối thân mật, một hình thức gặp mặt phải mất cả năm trời để sắp xếp, kể cả với các vị nguyên thủ quốc gia. Sau đó, ông ta đưa bức hình chụp chung với Trump lên trang Facebook, hàm ý rằng ông ta đã gặt hái được một cam kết thắt chặt hơn mối quan hệ giữa hai quốc gia.

Đối với các chính trị gia nước ngoài ở mức thấp nhất trong nấc thang ngoại giao ở Washington, ngay cả một cơ hội gặp gỡ với tổng thống Hoa Kỳ cũng đã là thắng lợi có ý nghĩa về mặt tuyên truyền. Đại biểu của ít nhất 33 quốc gia đã từng bước ngang qua khách sạn Trump, theo thống kê của bản tin 1100 Pennsylvania của ký giả Zach Everson, là người theo dõi các hoạt động ra vào nơi đây.

Alan M. Madison, người đại diện cho các chính quyền và đảng phái chính trị nước ngoài ở Washington, bao gồm cả đảng Dân Chủ Xã Hội của Dragnea, cho biết:

“Việc họ có thể sắp xếp được một cuộc gặp gỡ, một cái bắt tay và chụp chung một bức hình được lan truyền xa rộng về tận quê nhà của họ – đó là vàng đối với họ. Họ sẵn sàng làm bất cứ việc gì để đạt được điều đó”.

Một số tòa đại sứ đã dời những buổi tiệc hàng năm hoặc các dịp lễ kỷ niệm độc lập của nước họ vào trong khách sạn Trump. Viên đại sứ Phi Luật Tân giải thích với báo The Philippine Star: “Vì mấy tòa đại sứ khác họ tổ chức các dịp kỷ niệm hàng năm của họ trong khách sạn được rất nhiều người tham dự, tôi quyết định – tại sao mình lại không làm giống như vậy”.

Khi thủ tướng Zeljka Cvijanovic của khu vực Serbian trong vùng đất Bosnia, ghé lại khách sạn, gặp được Kellyanne Conway và Sarah Huckabee Sanders ở đó, bà ta bèn cho ra một thông báo gần giống với tuyên bố chính thức cấp nhà nước, trong đó có đoạn: “Ngay trong ngày đầu tiên viếng thăm Washington, thủ tướng Zeljka Cvijanovic đã tiếp xúc được với những cố vấn thân cận nhất của tổng thống Hoa Kỳ”.

New York Times nhận diện hơn 20 viên chức, các chính trị gia, doanh nghiệp và các nhóm quyền lợi ngoại quốc có các mối quan hệ chặt chẽ với các chính quyền hải ngoại đã tổ chức các sự kiện ở khách sạn Trump hay mướn phòng ở đó.

Những thắng lợi về chính sách đôi khi theo sát đằng sau. Tập đoàn FLC, một tập đoàn Việt Nam có một công ty con là hãng hàng không thương mại, đã tổ chức một hội nghị tại khách sạn Washington vào tháng 6 năm 2018, quảng cáo cho những cơ hội đầu tư tại Việt Nam.

Tám tháng sau đó, cơ quan hàng không Liên bang Hoa Kỳ đã thỏa thuận cho hàng không Việt Nam thiết lập đường bay với Hoa Kỳ. Trump đến tham dự một buổi lễ tại Hà Nội để ăn mừng FLC đã ký một hợp đồng mua máy bay của hãng Boeing trị giá 3 tỉ đô la.

Một số khách hàng của cơ sở doanh nghiệp Trump đã dùng những nơi này để tạo dựng các mối quan hệ với các nhà lãnh đạo nước ngoài. Broidy, một doanh nhân California và là một tân hội viên của Mar-a-Lago, đã dùng cơm tối với Dragnea và sắp xếp cuộc gặp tại chỗ cho ông này với tổng thống Trump. Về sau, Broidy tìm cách để có được sự làm ăn với Romania và các nước khác. Tháng 2 năm 2017, Broidy viết thư cho bộ trưởng Quốc Phòng Angola thảo luận về một cuộc viếng thăm của ông này đến Mar-a-Lago trong lúc đang đòi chính phủ nước này thanh toán một khoản tiền cho công ty Circinus, công ty cung cấp dịch vụ phòng vệ của ông ta.

Mùa thu năm đó, Broidy tổ chức một buổi tiếp tân ở khách sạn Washington, có rượu pha, ăn tối và “giờ giao lưu xã hội với xì-gà” – tất cả là để chào đón bộ trưởng Quốc Phòng Romania và viên tướng đứng đầu một cơ quan mà Broidy đang để mắt tới với hy vọng có được một thương vụ mới.

Broidy và nhóm của ông ta mời được một số viên chức chính phủ, gồm đại sứ Hoa Kỳ ở Romania, bộ trưởng thương mại Wilbur Ross. Ông ta cũng mời Ryan Zinke, bộ trưởng Nội Vụ, và “nhiều chức sắc quan trọng” khác – theo nội dung một e-mail có được do sự yêu cầu công khai các văn kiện. Ross không tham dự nhưng Zinke và viên đại sứ có mặt.

Khoảng 5 tháng sau, công ty của Broidy đã đạt được một thỏa thuận hợp tác với một công ty dịch vụ phòng vệ của Romania do nhà nước sở hữu, tạo nền tảng cho việc ký kết một hợp đồng trị giá 200 triệu đô la. Tuy nhiên, hợp đồng này không bao giờ thành hiện thực. Dragnea bị kết tội lợi dụng quyền hành và phải thi hành án tù; cùng lúc, những giao dịch của Broidy với các khách hàng nước ngoài bị điều tra bởi cơ quan Liên bang.

Broidy không trả lời những yêu cầu bình luận. Hôm thứ năm vừa rồi, có tin tiết lộ rằng ông ta bị cáo buộc một tội danh duy nhất là âm mưu vi phạm luật lobby cho khách hàng ngoại quốc trong một trường hợp không dính dáng gì đến Romania. Tuy nhiên, các công tố viên trong vụ này đã nhấn mạnh đến mối quan hệ của Broidy với cơ sở doanh nghiệp của Trump, trích dẫn một nội dung tin nhắn từ Broidy, đề nghị sắp xếp một buổi chơi golf cho một chính trị gia nước ngoài với tổng thống Trump tại sân câu lạc bộ Bedminster hoặc khu vực Washington.

Thậm chí một chính trị gia hạng xoàng ở Đông Âu cũng có thể kề vai sát cánh với nhà lãnh đạo của thế giới tự do. Mùa xuân vừa rồi, tại một buổi hội hè do đảng bộ Cộng hòa địa phương tổ chức ở Mar-a-Lago, thủ lãnh của một đảng chính trị đứng hàng thứ sáu của Romania đã tìm cách đến gần được Trump và chụp chung hình.

Cơ hội chẳng bao lâu tự nó xuất hiện: Trong một bức hình khá mờ đưa lên trong tài khoản facebook và Instagram , nhà hoạt động chính trị Eugen Tomac, được nhìn thấy đang bắt tay với tổng thống Trump, là người mà ông ta tuyên bố đã mời sang viếng thăm Romania.

Trên tài khoản Facebook của mình, Tomac viết: “Chúng ta đang làm điều đúng nhất cho Romania và cho tương lai của khối Châu Âu-Đại Tây Dương của chúng ta. Chỉ bằng cách này chúng ta mới có thể làm cho Romania hùng mạnh và vĩ đại một lần nữa”.