BTV Tiếng Dân

LS Phạm Lệ Quyên viết về những phút cuối tại phiên tòa xử vụ án Đông Tâm. LS Quyên cho biết, trước khi tuyên án, nhiều bị cáo tỏ ra “căng thẳng”, có bị cáo đưa ánh mắt “như cầu cứu” hướng về phía các luật sư bên bị, có bị cáo “khóc ngất, kêu oan”.

LS Quyên cho biết, sau khi bị tuyên án tử, ông Lê Đình Công và Lê Đình Chức đều đã kháng cáo: “Sau khi kết thúc phiên tòa hôm nay, chúng tôi  được tiếp xúc với hai bị cáo mà chúng tôi bào chữa, đó là bị cáo Lê Đình Công và Lê Đình Chức. Chúng tôi được biết hai bị cáo đó có kháng cáo. Còn tất cả những bị cáo khác, chúng tôi không thể biết được suy nghĩ của họ như thế nào”.

Trong khi các LS tường thuật phiên xử Đồng Tâm khá chi tiết suốt mấy ngày xử án, thì Thông Tấn Xã VN tiếp tục có bài viết bẻ cong sự thật về phiên xét xử vụ án tại Đồng Tâm: Công lý được thực thi-Lương tâm thức tỉnh. Vẫn không rõ “lương tâm” của ai “thức tỉnh”? Có lẽ lương tâm của những người cầm quyền, quyết đẩy dân vào con đường chết, cần thức tỉnh, nhưng họ vẫn chưa thức tỉnh.

BBC có bài của LS Ngô Ngọc Trai phân tích vụ án Đồng Tâm: ‘Một vụ án chứa đựng nhiều điều ý nghĩa’. LS Trai cho biết: “Hôm tòa tuyên án, ngay khi thẩm phán chủ tọa đang đọc bản án thì hai lần nhân viên tòa án cầm những tờ giấy tiến đến đưa cho Hội đồng Xét xử. Điều đó cho thấy vào những giờ phút cuối cùng của vụ án vẫn có những ý kiến chỉ đạo đối với án tuyên, cho thấy một sự giám sát sát sao sâu sắc của các cấp lãnh đạo nào đó đối với phán quyết của tòa”.

Ông Trai cảnh báo: “Vụ án Đồng Tâm là hệ quả của những bất cập trong chính sách quản lý đất đai, bất cập trong tổ chức chính quyền nhà nước, bất cập trong đường lối quản trị quốc gia. Ngày hôm nay là Đồng Tâm, ngày mai có thể là một cộng đồng dân cư khác hay một tập đoàn doanh nghiệp bị ảnh hưởng”.

LS Trần Duy Cảnh nhận định: “Những câu hỏi, những yêu cầu hợp lý, đúng pháp luật của các đồng nghiệp dù không được giải đáp, dù không được thực hiện nhưng thông qua đó cũng phơi bày những mặt trái trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử của vụ án này. Những người đã chết và sẽ chết trong vụ này mãi mở mắt ngơ ngác hỏi: Tôi đã chết như thế nào? Tại sao tôi phải chết? Bạo lực sẽ đẻ ra bạo lực. Những cuộc trả thù trường chinh cứ tiếp nối trên mảnh đất thiếu bao dung thừa sát khí này”.

Nhà báo Lưu Trọng Văn phân tích: Sau phiên tòa Đồng Tâm, sự chia rẽ giữa người dân và chính quyền càng sâu hơn. Hình ảnh nhà nước VN vi phạm nhân quyền càng xa rời các nước phương Tây. “Cộng sản Trung Quốc mừng vui vì những nhóm lợi ích thân chúng, chịu ảnh hưởng của chúng đang tập hợp lực lượng để tạo sức mạnh chi phối chính trường VN và tách rời Mỹ – kẻ thù của chúng”.

Như một số người đã dự liệu, phiên tòa Đồng Tâm đã tạo nên ảnh hưởng xã hội theo hướng bất lợi cho chế độ CSVN. Một số nhà báo lâu nay chỉ viết về các vấn đề xã hội, tránh đụng chạm chính trị, nay cũng viết về Đồng Tâm. Nhà báo Hoàng Nguyên Vũ viết: “Xem VTV1, thấy nhà đài ca ngợi bản án với 2 án tử hình, 1 án chung thân (đều dành cho người một nhà, trong khi cha, ông họ đã phải chết trong cuộc xung đột đó) là nhân văn, hợp tình hợp lý, tôi không thể chịu nổi”.

Ông Vũ nói rằng, “một cuộc tấn công mà 3 chiến sĩ công an hy sinh, một người dân già mất mạng, 2 án tử, 1 chung thân và một loạt mức án khác – đó là một nỗi đau lịch sử, cho cả 2 bên, là người dân và những chiến sĩ thực thi nhiệm vụ”.

***

Có khoảng 14 người dân Đồng Tâm nhận án treo, được trả tự do ngay tại phiên tòa. Những người này trở về nhà, được rất đông dân làng ra đón tiếp và đưa họ đến viếng mộ ông Lê Đình Kình ngay trong đêm. Facebooker Nguyễn Ngọc Dương có clip ghi lại cảnh những tiếng khóc thét xé màn đêm, những tiếng than ai oán…

Nhà báo Nguyễn Trung Bảo viết: Hằn lên những khắc khổ. Ông Bảo mô tả những người bị tướng Xô vu khống là “cường hào ác bá”: “Chỉ thấy những người đàn bà lam lũ khóc nghẹn trước ngôi mộ vừa xanh cỏ của một đảng viên bị bắn chết. Họ đến khóc với ông sau phiên toà tuyên xử hai con ông án tử hình và cháu nội ông án chung thân. Nghĩa trang là nơi họ đến kêu khóc chứ không phải một cơ quan đại diện cho công lý”.

Facebooker Đỗ Cao Cường bình luận về tiếng khóc của người dân Đồng Tâm: “Tiếng khóc đó, còn là tiếng lòng của nông dân – lực lượng sản xuất chính nuôi sống toàn xã hội, khi ruộng đồng canh tác mất đi, người nông dân bị đẩy ra rìa, họ đi tìm ai đó giúp, không giống những thân phận ở những vùng khác kêu cứu muôn nơi chẳng được, họ may mắn được chính người đứng đầu địa phương, nắm rõ hồ sơ đất đai giúp. Nhưng có ai ngờ đâu ân nhân của họ lại trở thành tội đồ”.

***

Về thông tin lan truyền trên mạng xã hội sáng nay, rằng LS Phạm Thanh Bình đã xúc phạm ông Lê Đình Kình và nhóm LS bào chữa cho dân Đồng Tâm, LS Phạm Thanh Bình khẳng định: “Vụ án Đồng Tâm, tôi hoàn toàn không có bất kỳ ý kiến bình luận hay nhận xét nào (kể cả đăng công khai trên các trang mạng xã hội cũng như nhũng tin nhắn mang tính riêng tư trên mesenger hay zalo, viber) với bất cứ tổ chức, cá nhân”.

LS Ngô Anh Tuấn đặt câu hỏi: Có âm mưu chia rẽ giới luật sư? Ông Tuấn cho biết: “Liên hệ với luật sư Phạm Thanh Bình, ông khẳng định rằng ông không biết những lời lẽ đó vì ông không ngu tới mức đó! Bản thân ông cũng đã viết lên trang fb cá nhân để giải thích về việc này. Đồng thời, ông cũng đã viết đơn gửi Cục A05, Bộ Công an để đề nghị xác minh, làm rõ thông tin này”.

Mời đọc thêm: Phản ứng dư luận trước án tử hình trong vụ xử Đồng Tâm (BBC). – Vụ Đồng Tâm : Dư luận phản ứng mạnh mẽ trước bản án nặng nề (RFI). – Vì sao công lý và Cộng Sản không bao giờ đứng chung? (NV). – Tác động chính trị, xã hội của vụ xét xử Đồng Tâm thế nào? (BBC). – “Dân oan không giết người để giữ đất” (RFA). – Người Đồng Tâm (FB Luân Lê).

BTV Tiếng Dân

Diễn biến đáng lưu ý của phiên xử hôm nay là HĐXX đã cho phép các LS được tiếp xúc với thân chủ của họ. Facebooker Hà Phi chia sẻ thông tin từ LS Hải Quảng: “Sau khi các Luật sư gửi đơn kiến nghị tới Chánh án TAND thành phố Hà Nội, VKSND thành phố Hà Nội vào 13h50 ngày 07/9/2020 thì sáng nay (08/9/2020) Hội đồng xét xử đã sửa sai, đồng ý cho các Luật sư tiếp xúc với các bị cáo!”

Tuy nhiên, lạc quan chẳng được bao lâu khi tại phiên tòa, một số người dân Đồng Tâm, có lẽ vì bị ép cung nên đã đổi lời khai, nhận tội và xin khoan hồng. Báo Thanh Niên đưa tin: Nhiều bị cáo vụ Đồng Tâm hối lỗi, mong được khoan hồng. Ông Bùi Viết Hiểu bị gọi lên chất vấn đầu tiên, nói rằng “mệt mỏi” và muốn rút khỏi “tổ đồng thuận” của cụ Lê Đình Kình từ năm 2018, đồng thời bày tỏ sự hối lỗi.

Ông Lê Đình Công vẫn không thừa nhận vai trò chủ mưu như cáo buộc, nhưng lại thừa nhận đã “đã chỉ đạo những bị cáo khác mua sắm các loại hung khí như dao, tuýp sắt, phóng lợn, chuẩn bị bom xăng, mua lựu đạn bằng nguồn tiền đóng góp của một số người dân”.

Ông Lê Đình Chức thì khai: ”Chỉ đạo người khác mang chậu xăng lên đổ xuống hố – nơi có 3 cán bộ công an ngã xuống. Đồng thời, bị cáo Chức cũng là người nhiều lần đổ xăng xuống hố”. Trên đây là những lời khai mà một số người cho là bị ép cung.

Trước lời khai trên của ông Chức, Facebooker Quyết Hồ phản biện: “Ai đó thử mua một can xăng, đổ vào chậu rồi châm lửa đốt, sau đó thử bưng xem có bưng được không mà thằng tuyên giáo nó bảo bưng chậu xăng vậy? Bưng cái mả cha chúng mày thì có”.

Nếu HĐXX thực nghiệm hiện trường thì họ sẽ hiểu là xăng rất nhạy với lửa, mang một chậu xăng đổ vào lửa thì lửa lập tức bắt vào toàn bộ số xăng và cả chậu xăng cháy ngay. Nếu cơ quan an ninh điều tra có thực nghiệm hiện trường, họ đã không chế ra những kịch bản đầy sơ hở như thế.

Facebooker Nguyễn Đăng Hải có clip, cho thấy độ nhạy lửa của xăng và chứng minh lời khai của ông Chức là do ép cung, chứ không có ý nghĩa thực tế:

Bà Đặng Bích Phượng thì phân tích hình ảnh nơi xảy ra vụ việc, “cái mái nhà Lê Đình Chức nó trống hoác thế này, mà cáo trạng nó ghi Lê Đình Chức hiên ngang đứng/ ngồi trên đó, dùng dao chọc khiến cho 3 công an khi nhảy qua rơi xuống giếng. Đậu xanh rau má, không lẽ khi nhảy không nhìn thấy thằng Chức nó ngồi lù lù ở đó, đợi chúng mày nhảy thì nó đâm? Ăn gì mà ngu vậy trời?”

Không phải người dân Đồng Tâm nào cũng nhận tội sau những trận đòn ép cung, mà vẫn có người phản kháng. LS Đặng Đình Mạnh viết về trường hợp bà Bùi Thị Nối. Khi tòa vừa gọi, “bà đã ngồi bật dậy chạy xăm xăm lên bục khai báo, 02 nữ cảnh sát dẫn giải vội chạy theo giữ tay, bà liên tục vung tay thoát khỏi sự áp giải của cảnh sát để tiếp tục chạy lên bục khai báo. Nhưng vượt chỉ độ 05 hàng ghế, thì thêm vài cảnh sát khống chế đã kịp chặn giữ, đưa bà về chỗ ngồi”.

Dù bị trấn áp ngay giữa tòa như vậy, bà Nối vẫn lên tiếng chất vấn tòa: “Tại sao có luật pháp mà không thi hành? Tại sao không bắt bố Nối (tức cụ Kình) đàng hoàng, mà lại lừa ra đồng đánh gãy chân bố Nối?” Tòa không thể trả lời câu hỏi của bà Nối, rồi ra lệnh cho cảnh sát trục xuất bà, dẫn giải ra khỏi khán phòng.

LS Lê Văn Luân viết: Về việc tiếp cận chứng cứ tại phiên tòa. Ông Luân cho biết: “Ngay vào đầu sáng nay, ngày thứ hai diễn ra phiên toà, tôi đã làm đơn đề nghị về việc xem xét chứng cứ là các dữ liệu điện tử, mà toà án đã cho trình chiếu vào chiều ngày 7/9/2020 và sáng nay 8/9/2020. Những chứng cứ này các luật sư đã không được tiếp cận và không được liệt kê trong danh sách các vật chứng trong tài liệu vụ án”.

Ông Luân và các luật sư khác phải làm đơn đề nghị tiếp cận với “chứng cứ điện tử” trong vụ án, thật ra là các đoạn clip do công an dàn dựng để đổ tội cho người dân Đồng Tâm.

***

Về diễn biến bên ngoài phiên tòa, Luật Khoa dẫn lời cô Nguyễn Thị Duyên, vợ anh Lê Đình Uy và là cháu nội dâu của ông Lê Đình Kình: “Nếu có án tử hình, chúng tôi sẽ không thể ngồi yên nhìn người thân chết oan”. Cô Duyên cho biết: “Tôi hay là người thân của chúng tôi cũng đều nghe rất nhiều người đã nói là sẽ có án tử và ngay cả bản thân tôi trong gia đình có bố Lê Đình Công, chú Lê Đình Chức và anh Lê Đình Doanh, nhiều người nói họ sẽ phải bị tử hình”.

Clip Luật Khoa phỏng vấn cô Nguyễn Thị Duyên:

PGS.TS Mạc Văn Trang nêu những câu hỏi nhức nhối về vụ Đồng Tâm. Trong số các nghi vấn về vụ việc được dàn xếp ở Đồng Tâm để đổ tội giết người lên đầu dân, có 2 câu hỏi quan trọng nhất là: Quan chức CSVN tố cáo tổ “Đồng thuận” ở Đồng Tâm có dấu hiệu là “tổ chức khủng bố”, “nghiện hút ma tuý” nhưng lại không đưa lực lượng chức năng đến vào ban ngày, thông báo lệnh bắt và khám xét đã được VKSND TP Hà Nội phê chuẩn… mà chỉ đánh úp dân vào đêm khuya.

Hai là, công an lấy lý do xuất quân để bảo vệ lực lượng “xây tường rào sân bay Miếu Môn” cách xa thôn Hoành 3km, mà mấy ngàn quân lại bao vây, “cắm chốt” ở thôn Hoành. Đây là điểm sơ hở lớn nhất trong câu chuyện do Quân đội và Công an hợp tác dàn dựng, khiến họ phải nhiều lần thay đổi kịch bản.

TS Nguyễn Quang A bàn về bí mật ai cũng biết đã được xác nhận! Đó là một tuần trước ngày xảy ra thảm án 9/1, đã có một bạn trẻ tiết lộ tin tức rằng, cảnh sát luyện tập tấn công Đồng Tâm. Tin cho biết, “cậu ấy đã bị bắt về tội để lộ ‘bí mật’ và không rõ cậu ta bây giờ ở đâu?” Đến nay cáo trạng vụ án “có nhắc đến việc này, tức là họ tự nhận. Cáo trạng cũng tự nhận là CA Hà Nội đề xuất, UBND Hà Nội của Chung đã đồng ý chủ trương, Bộ CA đã phê duyệt! Ai cũng biết sau 09/01/2020 rằng cuộc tấn công đã được chuẩn bị rất kỹ lưỡng”.

Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh viết về phiên tòa giết người Đồng Tâm: Cuộc đại đấu tố ở thế kỷ 21. Quy trình kết tội người dân dưới chế độ CS Bắc Việt: “Ngày xưa, thời cải cách ruộng đất, cái gọi là tầng lớp địa chủ, phú nông bị đưa ra toà án nhân dân xét xử khá đơn giản. Quần chúng tự phát trong đó có cả vợ con của nạn nhân được đưa đến thay viện kiểm sát tố cáo, đấu tố, sau đó ‘bọn ác’ đứng ra nhận tội xin khoan hồng. Rồi tòa kết án tử hình”. Phiên tòa của chế độ CSVN hôm nay cũng không khác biệt nhiều.

Trước “lời thú tội” của người dân Đồng Tâm, nhà báo Lưu Trọng Văn viết: “Mọi lời khai, mọi lời thú tội, mọi kết án phiên tòa xét xử 29 nông dân Đồng Tâm dù có kéo dài bao lâu cũng đều vô nghĩa nếu nguyên nhân của vụ án gây nên cái chết của 3 sĩ quan an ninh không được sáng tỏ. Nguyên nhân đó là cuộc tấn công lúc nửa đêm của cả trung đoàn cảnh sát cơ động với súng ống đầy đủ vào gia đình ông Lê Đình Kình”.

Nhà báo Phạm Đoan Trang có bài: Phiên tòa giết người. Về chi tiết người dân Đồng Tâm “nhận tội”, cô Trang chỉ ra: “Tất cả các bị cáo đều cho thấy dấu hiệu của việc bị tra tấn, hoặc bị đe dọa, khủng bố đến mức không thể không cúi đầu nhận tội. Một trong những người bị đánh dã man nhất là ông Lê Đình Công, con trai cụ Lê Đình Kình. Ông Công cũng là người nhận tội đầy đủ theo đúng một kịch bản đã được soạn sẵn, rất chi tiết”.

Facebooker Phạm Minh Vũ đồng tình với nhận định trên: “VTV hay chiếu những video nhận tội trước đây đều do các bị cáo trong tình trạng bị tra tấn tàn bạo, họ bị đánh đập dã man về thể xác, cộng uy hiếp tinh thần nên bắt buộc phải nhận tội. Điều tra viên tặng  kèm thêm lời dụ mang đặc trưng cộng sản lưu manh là ‘cứ nhận tội đi, có gì ra tòa phản cung’. Hôm qua một số người phản cung thì tòa kêu là không có bằng chứng bị tra tấn”.

Còn nhớ, trong vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn, ông Chấn phải ngồi tù oan 10 năm sau khi “nhận tội”. Chỉ đến khi kẻ gây tội ra đầu thú, ông Chấn mới được giải oan, nếu không thì chắc chắn ông Chấn phải bỏ mạng trong tù và mang tiếng sát nhân. Đó là một trong rất nhiều vụ án oan ở VN, rõ ràng là trong bất cứ tình huống nào, lời “nhận tội” của phạm nhân nếu không có đủ bằng chứng đi kèm, thì không thể trở thành yếu tố buộc tội.

BS Võ Xuân Sơn bình luận về những lời “nhận tội” trên VTV. Đó là những đoạn phim “bằng chứng” được dàn dựng trên VTV, nhưng ông Sơn chỉ ra điểm bất thường: Tối qua 7/9, cả đài VTV và HTV đều có clip “buộc tội” dân Đồng Tâm, nhưng 2 clip… có nội dung khác nhau, nghĩa là mỗi clip được dựng theo một kịch bản riêng.

Thường một chương trình VTV sau khi phát xong được tải lên ứng dụng VTV Go cho những người có nhu cầu xem lại. Ông Sơn xem lại trên VTV Go thì phát hiện “đoạn kể tội những người dân Đồng Tâm đã được thay bằng một bản đọc, có nội dung tương tự như của HTV9, và vẫn cô phát thanh viên đó đọc”.

***

BBC có bài: Ông Nguyễn Đức Chung là ‘mắt xích quan trọng’ trong vụ Đồng Tâm? LS Ngô Anh Tuấn phân tích, “các vấn đề có trong hồ sơ vụ án thì phải được đưa ra thẩm định công khai tại tòa. Tức là người cần phải được đưa ra để xem xét không ai khác là ông Nguyễn Đức Chung – người tham gia nhiều nhất trong vụ việc tranh chấp đất đai Đồng Tâm. Trong đó có việc ông Chung liên quan đến quyết định số 2346/KL-TTTP-P5”, là quyết định thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý đối với diện tích đất khu sân bay Miếu Môn, thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm.

Luật Khoa có bài: Ba lỗi thể chế hủy hoại niềm tin vào chính sách đất đai Việt Nam. Đó là: 1- Chính quyền các địa phương thường hứa hẹn về “tương lai” khi để các bàn tay “tư bản đỏ” đụng chạm đến đất của dân. 2- Trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, chỉ có các tay trùm tư bản thân hữu, tức là “tư bản đỏ”, thế lực mạnh, bắt tay với chính quyền mới có thể tồn tại. 3- Hệ thống tư pháp công bằng không tồn tại nên người dân bị cướp đất chỉ có thể tự bảo vệ, chứ không trông chờ luật pháp được.

Mời đọc thêm: Tòa án CSVN dùng ‘luật rừng’ để xử 29 người dân Đồng Tâm — Phiên tòa vụ Đồng Tâm: Ông Lê Đình Công và Lê Đình Chức ‘nhận tội’ (NV). – Đồng Tâm: Kêu gọi khẩn cấp bảo vệ nhân chứng Bùi Viết Hiểu (RFA). – Mở đầu vụ xử Đồng Tâm: Phiên toà sẽ “có án rất nặng”? (BBC). – Vụ Đồng Tâm: Thêm sự thật và tính tàn bạo bị vạch trần! (RFA). – Đảo tội (FB Đỗ Ngà). – Vì sao các chính quyền độc tài vẫn cần tòa án? (LK).

Báo “lề đảng”: Diễn biến ngày thứ hai phiên tòa xét xử vụ án tại Đồng Tâm (TTXVN). – Bị cáo vụ Đồng Tâm khai bị Lê Đình Kình lôi kéo, mong được khoan hồng (NLĐ). – Xét xử vụ án ở Đồng Tâm: Các bị cáo mong được hưởng khoan hồng (DT). – Chủ mưu vụ án Đồng Tâm thừa nhận không nắm rõ nguồn gốc đất Đồng Sênh (TT). – Bị cáo vụ Đồng Tâm: “Đánh kẻ chạy đi chứ không đánh người chạy lại!” (DT). – Dư luận về vụ án giết người, chống người thi hành công vụ tại Đồng Tâm (ANTĐ).