Việt Linh
9-7-2021
Nhiều đảng viên Cộng hòa tại lưỡng viện Quốc hội ngày nay dường như không còn gì để che giấu dã tâm của họ là tôn thờ chủ nghĩa phát xít và ủng hộ dân tuý cực đoan đi cùng với chủ trương bạo lực để giành lấy quyền lực. Ngày nay, họ gần như công khai, nói và làm, không cần giữ kẻ, không cần né tránh truyền thông, mà phát biểu công khai, mọi lúc mọi nơi.
Lò Văn Củi
7-7-2018
Anh Năm Ba gác lắc đầu:
– Thằng cha Trung Quốc ngày càng quá thể, được đằng chân lân đằng đầu rồi hen.
Jackhammer Nguyễn
16-3-2021
Trong một bài phân tích mới đây của Nhã Duy, đăng trên Tiếng Dân “Tinh hoa và phản tinh hoa”, tác giả bàn đến vai trò của tầng lớp, được gọi là tinh hoa của xã hội, mà cụ thể là phản ứng của họ, ở Mỹ cũng như Việt Nam trong thời buổi Trumpism (chủ nghĩa Trump) và hậu Trumpism hiện nay.
Nguyễn Đình Cống
23-11-2018
Tôi vừa đọc bài “Tự diễn biến”, “Tự chuyển hóa” về tư tưởng trong cán bộ, đảng viên: Nhận diện và phòng chống. Bài đăng trên Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 23/11/2018. Tôi thấy bài đó là một kiểu người mù hướng dẫn xem tranh.
Bài có 3 nội dung: Nhận diện, Nguyên nhân, Biện pháp khắc phục.
Trong mục nhận diện, tác giả nêu ra tác hại ghê gớm của tự chuyển biến, chỉ ra chủ nghĩa đế quốc và thế lực thù địch với âm mưu diễn biến hòa bình, dẫn ra 4 nguy cơ được ĐH VII, năm 1991, khẳng định. Phải chăng những điều như thế là nhận thức mới mẻ hay là thứ đã được bỏ quên từ lâu trong các đống rác.
Tác giả đưa ra 3 nguyên nhân chính: 1-Do tác dụng trái chiều của quá trình toàn cầu hóa, của kinh tế thị trường; 2-Do những thách thức của lịch sử, âm mưu diễn biến hòa bình của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động…; 3- Do những yếu kém từ chính nội bộ đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên trong quá trình lãnh đạo thực hiện sự nghiệp đổi mới.
Liệu 3 nguyên nhân này có phải là do tác giả nghiên cứu, suy nghĩ sâu sắc rồi rút ra hay là nhắc lại theo kiểu sáo vẹt. Xin thưa: Ở các nước theo kinh tế thị trường không nơi nào xẩy ra “tự diễn biến” như ở VN. Hỏi, xin chỉ ra chủ nghĩa đế quốc, thế lực phản động ở thế kỷ 21 này cụ thể nằm ở đâu, phản đối việc diễn biến hòa bình phải chăng là chỉ muốn diễn biến chiến tranh.
Cũng đành phải kể ra nguyên nhân nội bộ, nhưng chỉ dám đề cập đến yếu kém mà không dám chỉ ra các sai lầm từ chủ nghĩa, đường lối đến những việc làm cụ thể.
Trước đây tôi được dạy và tin rẳng Mác Lê là chân lý, nay nhờ nghiên cứu mà hiểu ra rằng Mác Lê chứa nhiều độc hại. Trước đây tôi được tuyên truyền và tin rằng Đảng luôn sáng suốt và quang vinh, nay nhờ quan sát, đối chiếu thực tế mà biết rằng một số việc làm của Đảng làm tổn dân, hại nước. Như vậy tôi bị quy thuộc loại tự chuyển biến. Có khá nhiều người tự chuyển biến như vậy, nhưng giữ trong lòng, chỉ có một số thoát khỏi sự sợ hãi, dám nói ra, dám công khai từ bỏ Đảng. Tôi tự xét thấy, nguyên nhân tự chuyển biến chính là phát hiện ra bất đồng với Mác Lê và Đảng chứ chẳng phải do kinh tế thị trường, chẳng do đế quốc hoặc thù địch nào cả.
Tác giả đưa ra 4 biện pháp nhằm khắc phục “tự diễn biến”. 1-Đổi mới tư duy, phát triển lý luận; 2-Nâng cao chất lượng quản lý đảng viên, kiểm tra, giám sát…; 3-Nâng cao hiệu quả giáo dục, rèn luyện…; 4- Đảng quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần và lợi ích thiết thân của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Hỏi, đổi mới tư duy kiểu gì khi vẫn cố kiên trì Chủ nghĩa Mác Lê đã tỏ ra không phù hợp. Chính vì đổi mới tư duy mà sinh ra Tự diễn biến. Biện pháp nâng cao quản lý, kiểm tra, giám sát phải chăng để xiết chặt tổ chức, để khống chế tư tưởng. Xin thưa, xiết chặt tổ chức và bịt miệng thì có thể làm được, còn khống chế tư tưởng thì đừng mong. Hỏi nâng cao hiệu quả giáo dục bằng cách nào trong khi các lớp bồi dưỡng lý luận chính trị của đảng chỉ nhằm nhồi sọ, tẩy não, làm người dự học càng bị ngu muội thêm. Hỏi, phải chăng nâng cao đời sống vật chất sẽ dẹp được tự diễn biến về tư tưởng trong khi tự do, dân chủ bị bóp nghẹt, sự đàn áp tư tưởng càng tăng.
Vấn đề quan trọng không phải là chống “Tự diễn biến” mà là tạo ra sự diễn biến hợp quy luật, theo hướng tiến bộ. Để làm việc này Đảng phải tự thay đổi, từ đảng cách mạng chuyển thành đảng chính trị cầm quyền.
Những điều mà bài của tạp chí Cộng sản đăng là quá cũ kỹ và sáo vẹt Nó giống như người mù, đầu óc bã đậu, nghe nói về bức tranh rồi cứ thế mà hướng dẫn cho người khác. Thầy bói tả con voi còn được sờ cái đuôi hoặc cái tai của nó. Người mù hướng dẫn xem tranh chỉ nghe nói loa qua. Tạp chí Cộng sản đăng những bài có nội dung nghèo nàn, nhàm chán như vậy chứng tỏ các trí thức của Đảng có trình độ quá thấp hoặc chỉ làm được bút nô mà thôi.
Tác giả:
Trần Quốc Việt dịch
20-9-2021
Năm 2010, chế độ Castro của Cuba bắt đầu phóng thích những nhà báo và những nhà hoạt động nhân quyền, hầu hết họ đều đã bị giam cầm bảy năm trước trong cuộc đàn áp Mùa Xuân Đen khốc liệt đối với phong trào bất đồng chính kiến. Sau khi phóng thích, hầu hết những người tù đều bị lưu đày sang Tây Ban Nha. Nhưng tôi đã từ chối chấp nhận lưu vong như là cái giá của tự do. Do sự khước từ này tôi ở tù thêm một năm nữa, nhưng từ đó tôi có cơ hội chứng kiến sự can đảm và hy vọng bén rễ trong một nước vốn đã từ lâu đắm chìm trong sợ hãi và tuyệt vọng.
BTV Tiếng Dân
13-3-2020
Diễn biến tình hình dịch COVID-19 ở VN trong suốt tuần qua khá phức tạp. Ngày 12/3/2020, Bộ Y tế thừa nhận có thêm 5 ca nhiễm mới, nâng tổng số ca nhiễm ở VN lên 44. Báo Tuổi Trẻ đưa tin: Thêm 5 ca COVID-19 ở Bình Thuận, đều liên quan bệnh nhân thứ 34.
Hiếu Bá Linh, tổng hợp
2-3-2022
21-9-2017
Diễn biến mới nhất tại Đà Nẵng đúng như chúng tôi kỳ vọng nhưng nằm ngoài dự đoán của nhiều người: Sau khi Ủy ban Kiểm tra TƯ Đảng thông báo kết luận về những sai phạm của Bí thư và Chủ tịch thành phố, cùng một lúc Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình chỉ đạo thanh tra toàn diện các dự án trên bán đảo Sơn Trà và Bộ Công an vào cuộc điều tra 9 dự án và việc mua bán chuyển nhượng tài sản công tại 31 địa chỉ ở Đà Nẵng.
Gửi Cộng Đồng Bay Area Chúng Ta,
Số vụ tấn công nhằm vào các cộng đồng người Mỹ gốc Á và người Đảo Thái Bình Dương đã gia tăng đến mức báo động, và University of California, San Francisco (UCSF) cực lực lên án các vụ tấn công mang động cơ phân biệt chủng tộc này.
Lê Phú Khải
24-2-2019
Mùng hai Tết, tôi rủ nhà văn Phạm Đình Trọng đến chúc Tết Nguyễn Duy. Từ lâu, tôi đã ngưỡng mộ Nguyễn Duy vì thơ rất hay và chữ rất đẹp. Thơ bây giờ bỏ tiền ra in, đem biếu, phải biếu thêm tiền để mong người ta… đọc, nhưng người ta chưa chắc đã đọc! Anh Trọng bảo tôi: đó là thơ ô mai, chua chua ngọt ngọt, xanh đỏ tím vàng… thơ ve gái! Nhưng thơ Duy in ra, tìm mua rất khó. Duy còn chép thơ in thành lịch tờ, bán Tết. Ai không mua được lịch có “thư pháp” của Duy để treo trên tường thì buồn lắm, trong đó có tôi.
Hà Sĩ Phu
28-1-2022
I. Kiếp HỔ khóc cười và giấc mơ HỔ thiện!
Hổ vốn ở tận rừng sâu nhưng mối liên quan đến con người thì ít dã thú nào bì kịp, vì Hổ đồng nghĩa với sức mạnh, với bạo lực, bạo quyền, là những điều con người vừa kính vừa sợ.
Vũ Mạnh Hùng
7-7-2018
Sáng 5/7/2018 Blogger Lê Anh Hùng (LAH) bị nhà cầm quyền CSVN bắt theo Điều 331 BLHS2015 (Điều 258 BLHS cũ). Chắc chắn công luận sẽ đòi hỏi:
Jackhammer Nguyễn
26-5-2021
Chỉ hai ngày sau “ngày hội toàn dân nô nức đi bầu”, ngày 25/5/2021, Việt Nam ghi nhận thêm 369 người nhiễm Covid-19. Trong buổi chiều cùng ngày, báo chí Việt Nam loan tin, có 278 ca nhiễm mới, trong đó có 243 ca ở Bắc Giang.
BTV Tiếng Dân
17-12-2019
Sau một ngày bị các cựu “đồng chí”, “anh em” của mình thi nhau đổ tội mà không phản biện được gì, đến phiên xử hôm nay, cựu Bộ trưởng 4T Nguyễn Bắc Son đã phản cung, phủ nhận các lời khai trước đó và phủ nhận luôn các cáo buộc của cấp dưới và đồng phạm. Điều kỳ lạ là ông Son đã quay 180 độ chỉ sau một ngày xử, rồi đến chiều ông lại quay tiếp 180 độ nữa để trở về mốc cũ, đó là thừa nhận các cáo buộc và những điều ông đã khai trong cáo trạng.
Tác giả: Thor Steinhovden
Dịch giả: Hoàng Thủy Ngữ
13-7-2020
“Khi nói đến chiến thắng trong đấu trường chính trị, những ai hành xử đúng đắn ít thành công hơn những người có quan điểm thực tế thống trị chiến trường” – Robert Bothwell, National Committee for Responsive Philanthropy.
Nguyễn Việt
20-5-2022
Con người có nhiều ham muốn, hầu hết đều muốn được khỏe mạnh, hạnh phúc, làm được nhiều việc có ích cho xã hội. Cũng có những người muốn làm quan, có địa vị cao, quyền hạn lớn, được nổi tiếng. Những ham muốn ấy có thể tốt, xấu, bình thường, khác thường, nhân từ, độc ác… Ở đây chỉ xin nói về ước muốn được nổi tiếng, muốn làm anh hùng.
Chuyện xưa
Trong thần thoại Hy Lạp, thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên, có một người muốn được nổi tiếng, tên là Herostratus. Vì muốn nổi tiếng, Herostratus đã đốt ngôi đền Artemis, một công trình kiến trúc tuyệt đẹp thời đó, thờ nữ thần săn bắn. Đúng như ý muốn, Herostratus đã nổi tiếng, nhưng là tai tiếng! Thiên hạ gọi y là “kẻ đốt đền”.
Chuyện “kẻ đốt đền” xảy ra đã hơn hai ngàn năm nhưng đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Thật ra, không chỉ trong chuyện thần thoại xa xưa mới có kẻ hám danh làm một việc quái đản, trong lịch sử cũng có nhiều tên Herostratus, muốn nổi tiếng, muốn lưu danh, muốn làm anh hùng, nên đã làm những việc phi nhân, kinh hoàng bất chấp dư luận, nguyên tắc, luật lệ…
Nếu những kẻ ấy có quyền hành thì thật là một bất hạnh, một rủi ro cho nhân loại. Lịch sử cho thấy, hầu hết những tai họa mà con người đã gánh chịu (chiến tranh vì “màu cờ sác áo”, những vụ hủy diệt tập thể có chủ trương, những cuộc cải cách “long trời lở đất”…) đều do một người, một nhóm người gây ra. Đối với bọn nầy, nói về “lẽ đời, bài học lịch sử” là vô ích, mặc dù chúng cũng biết lịch sử, nhưng chúng lại muốn viết lại lịch sử.
Chuyện nay
Truyền hình Việt Nam chiếu cảnh quân đội Nga phô trương lực lượng trong các cuộc tập trận hoặc trong các lễ diễn binh mừng chiến thắng vào ngày 9-5, người ta thấy nào xe tăng, thiết giáp, súng phòng không, radar, những giàn đại bác điện tử chổng họng lên trời, xe kéo tên lửa hành trình, tên lửa mang đầu đạn hạt nhân, máy bay phản lực, binh sĩ hùng hổ, hiên ngang. Ai thấy cũng lạnh tóc gáy! Chắc chắn đây là một quân đội mạnh trang bị vũ khí hiện đại nhất hành tinh, không ai địch nổi, đụng vào nó chỉ có từ chết tới chết.
Và dĩ nhiên, hơn ai hết, ông Putin tin điều ấy. Ông ta đã sở hữu một lực lượng quân đội như thế, ông ta lại đang sở hữu số vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới và nguy hiểm hơn là ông ta hay đe dọa có thể dùng, nếu cần. Ông ta nhiều lần cảnh báo, ai cản bước tiến của quân Nga thì sẽ lãnh hậu quả chưa từng thấy. “Chưa từng thấy”, ông Putin thích dùng những chữ nầy. Nghe mà phát sợ.
Ông “bắt mạch” đúng, người dân ở những nước càng giàu có, càng sung sướng, càng văn minh thì càng sợ chết. Họ chống chiến tranh, bởi họ không muốn chết, mà họ muốn sống để “hưởng đời”. Có dại mới xông vào lửa đạn, vì chuyện bao đồng, vì dân chủ, vì tự do, để phải thiệt thân vô ích. Đèn nhà ai nấy sáng. Bộ máy tuyên truyền của Putin khuyên dân chúng các nước châu Âu như vậy.
Những ngày gần đây, Putin “cảnh báo” về chiến tranh với khối NATO, về thế chiến 3, về vũ khí hạt nhân. Tương tự, ông Lavrov, bộ trưởng ngoại giao Nga, là người nói thay cho Putin, “khẳng định Nga cam kết ngăn chặn nguy cơ nổ ra chiến tranh hạt nhân, bất chấp thực tế Moscow liên tục đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại phương Tây thời gian qua”. Biết đâu, vì tự ái, vì sĩ diện, vì hiếu thắng, vì hoang tưởng, vì muốn nổi danh, ông ta “bấm nút” một phát thì mọi chuyện sẽ tồi tệ hơn rất nhiều. Nói thế, nhưng dù là Putin hay bất kỳ ai không phải muốn thì tự ý “bấm” được.
Trước khi nổ ra cuộc chiến do Nga, chính xác là do ông Putin xâm lược Ukraine, rất nhiều người, kể cả người viết, nghĩ rằng nó sẽ kết thúc rất sớm, rất gọn như vụ Crimea. Tổng thống Putin đã dàn cảnh sẵn, ngồi tại điện Kremlin, ký sắc lệnh công nhận chiến thắng. Còn nhớ, hình ảnh ông bước từ hậu trường ra bàn giấy làm việc tại điện Kremlin, ký sắc lệnh công nhận sáp nhập bán đảo Crimea vào Nga năm 2014.
Hoặc mới đây, ngày 22-2-2022, Putin ký sắc lệnh công nhận “hai nhà nước cộng hòa Donnek và Luganh” tự xưng. Lần nào ông ta cũng bước đi khệnh khạng, lạnh lùng, bệ vệ… Ngược lại các nhân viên cận vệ, phụ tá, chắc chắn là cao cấp, thì đứng im như tượng, khiến ông càng thêm oai phong. Ông hùng hồn tuyên bố chiến dịch đã kết thúc, đã thành công. Sự đã rồi, có trời mới đảo ngược được. Chuyện tương tự cũng đã từng xảy ra ở Georgia, ở Syria.
Nhiều người, nhiều tờ báo Việt Nam đã khen nức nở mưu trí của Putin, rằng “Putin ra đòn trước, khiến các đối thủ Tây phương choáng váng bất ngờ, trở tay không kịp. Putin xỏ mũi các lãnh đạo phương Tây dắt đi”.
Đến nay, chưa ai biết cuộc chiến Ukraine sẽ như thế nào, nhưng dù thế nào thì cuộc chiến nầy đã mở mắt nhiều người. Và giấc mơ của ông Putin, chí ít đến nay chưa thành hiện thực.
Có hai kết cục: Một là, ông Putin thắng. Nhưng với chiến thắng nầy, mạnh đánh yếu, võ sĩ đánh tay ngang, đã được thiên hạ dự đoán, thì có thắng cũng chẳng có gì vẻ vang, nhưng đó là mối nguy cho thế giới. Ông Zelensky, Tổng thống Ukraine, dù thua vẫn được nổi tiếng, được xem người hùng.
Hai là, ông Putin thua thì … khỏi nói, ông Zelensky lại càng nổi tiếng hơn, lại càng được xem là một anh hùng thật sự. Đằng nào, Zelensky cũng là anh hùng, dù ông ta không có kế hoạch làm người hùng, mà chỉ lãnh đạo toàn dân chống quân xâm lược.
Không phải là “nhà tiên tri” nhưng có thể chắc chắn rằng, cuộc chiến Ukraine sẽ phải kết thúc, dù trên chiến trường hay trên bàn đàm phán. Mong cho cuộc chiến nầy kết thúc sớm theo cách “diệt phát xít” để nhân dân Ukraine bớt khổ đau, chết chóc. Hiện nó chưa kết thúc, nhưng người ta đã nghĩ đến một thế cờ, một trật tự, một quan hệ mới của thế giới sau Ukraina (hay sau Putin?).
Cuộc chiến này rồi cũng sẽ đi qua, nhưng hệ lụy của nó thì chắc chắn sẽ không dễ “qua” với mọi người, nhất là trong lịch sử của hai nước trực tiếp tham chiến, Nga và Ukraine. Cuộc chiến sẽ đi qua, với nhiều trận đánh, nhiều chi tiết sẽ không ai nhớ hết, nhưng chắc chắn một điều, tên tuổi của hai người ở hai thế đối địch, Zelensky, Tổng thống Ukraine và Putin, Tổng thống Nga, sẽ còn được/ bị nhớ mãi, nhắc hoài theo hai cách khác nhau.
Ông Zelensky, vì đứng lên bảo vệ đất nước Ukraine mà nổi tiếng, mà thành anh hùng, thời thế tạo anh hùng. Còn ông Putin là người có rất nhiều tham vọng về quyền lực, danh tiếng, muốn làm nên lịch sử, muốn làm anh hùng tạo thời thế… để đi vào lịch sử, mang theo một vết nhơ rất lớn, giống như Herostratus, “kẻ đốt đền” để được nổi tiếng, tai tiếng này còn truyền đến ngày nay.
Trương Nhân Tuấn
16-4-2020
Thời “chiến tranh lạnh” 1950-1990, các định chế quốc tế, kiểu Liên Hiệp quốc, (hay các tổ chức thuộc LHQ như WHO, FAO, UNESCO…) là những “đấu trường” để các các quốc gia thuộc hai khối Tư bản – Cộng sản đấu đá lẫn nhau, tranh giành ảnh hưởng.
Kông Kông
31-1-2018
Đội bóng đá U23 Việt Nam, từ một đội được coi là chỉ “lót đường” cho giải U23 châu Á, bỗng vươn vai Phù Đổng, đoạt Huy chương Bạc, là bất ngờ lớn. Vì không ai có thể tưởng tượng được trước đó. Chưa nói đến thắng Iraq và Qatar để vào chung kết mà ngay trong trận chung kết.
U23 chỉ thua ở phút cuối cùng của trận đấu dài 120 phút, là trận 120 phút liên tục lần thứ ba của giải, đặc biệt trong thời tiết khắc nghiệt. Tuyết rơi dày đặc! Thể trạng của người sống ở xứ nóng đột ngột phải đối đầu với tuyết giá, về phản ứng sinh học thì cơ thể đã không chịu nỗi, huống gì phải ra sân đấu?
Trung Nguyễn
12-1-2019
Dẫu đã viết nhiều về những phát biểu ngớ ngẩn và đạo đức giả của các quan chức cộng sản, tôi nghĩ vẫn cần phải viết tiếp để mọi người nhận thức rõ bản chất thật của cái đảng cầm quyền trên đất nước này.
Chu Mộng Long
1-5-2023
Bà Lê Thị Dung không là thường dân. Trước khi bị kỉ luật khiển trách và tiếp theo là lãnh án tù 5 năm, bà là đảng viên, Bí thư chi bộ, Giám đốc Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên. Chức vụ ấy, dù nhỏ, nhưng không phải do dân bầu mà đảng cử, quan trên cử. Lẽ ra Đảng và cấp trên phải yêu bà như máu thịt, nhưng thật nghịch lý là bà bị chính đồng chí và hệ thống quan quyền cấp trên của bà trừng phạt khốc liệt!
Nghiêm Huấn Từ
12-9-2020
Tiếp theo: Bài 1: Nếu lâm nạn, liệu cách ứng phó nào tối ưu? Bài 2: Chống oan sai: Khó như lên Trời! Bài 3: Vì sao Hồ Duy Hải chưa thể bị thi hành án; Bài 4: Sai trái phiên tòa giám đốc thẩm vụ Hồ Duy Hải; Bài 5 và bài 6: Chặng đường gian lao đi đến phiên giám đốc thẩm; Bài 7A: Khúc khuỷu con đường tới phiên tòa tái thẩm; Bài 7B: Đồng chí Nguyễn Hòa Bình và phiên tòa tái thẩm; Bài 8: Hoán đổi vị thế giữa bên “Buộc tội” và “Gỡ tội”; Bài 9: Liệu “kiến nghị” của VKS có cứu được Hải? Bài 10: Phiên tòa tái thẩm: Hy vọng sống của Hồ Duy Hải
Thu Hà
6-7-2020
Từ lâu, tấm áo choàng “sống giản dị, đạo đức mẫu mực”, cùng với chiếc mặt nạ “vô sản” của Đảng CSVN với thể chế độc tài đảng trị, đã rơi xuống. Người dân càng ngày càng thấy rõ hơn chân dung các “diễn viên” mà mình từng hâm mộ, sau ánh đèn sân khấu.
Hiếu Bá Linh, biên dịch
5-1-2021
Hôm nay, ngày 5.1.2021, liên quan đến việc kết án các nhà báo Việt Nam Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn, Đặc ủy Nhân quyền của Chính phủ Cộng hòa Liên bang Đức tại Bộ Ngoại giao, bà Bärbel Kofler phát biểu như sau:
Mạc Văn Trang
1-10-2023
Tôi nghĩ giáo dục đang gặp khủng hoảng nghiêm trọng, đang gây hoang mang cho giáo viên (GV), học sinh (HS), cha mẹ học sinh (CMHS) và dư luận xã hội. Những bất cập của giáo dục đã tích tụ từ lâu, nhiều ý kiến đã nêu rõ vấn đề, nhưng không được giải quyết, nay bùng phát ra (1). Những vấn đề cơ bản và cấp bách là gì?
1. Về học sinh
HS phổ thông ngay từ lớp 1 đến lớp 12 sao phải học nhiều thế, mang ba lô sách còng lưng, đã học 2 buổi/ ngày, lại còn phải học thêm triền miên. HS yếu đuối, cận thị, mụ mị, bị tước đoạt tuổi thơ, khiến các em phát triển không bình thường…
– Giải pháp đó là: HS đã học 2 buổi ngày, nhà trường, GV tuyệt đối không tổ chức dạy thêm thu tiền đối với HS lớp mình, trường mình. Dạy theo Chương trình đã được Bộ GD&ĐT phê duyệt là quá đủ rồi. GV có quyền tham khảo các loại sách để dạy cho tốt, nhưng không bắt HS mua thêm sách, ngoài sách giáo khoa.
Không bắt HS học nhiều, nhớ nhiều, thuộc nhiều, làm nhiều bài tập theo bài mẫu.
Phương pháp dạy chủ yếu là hướng dẫn HS biết tự học, tự đọc sách, tự làm việc, biết tìm kiếm thông tin, tri thức trên mạng và trong các tài liệu; biết cách tổng hợp, phân tích, hệ thống hoá, khái hoá tài liệu thành sản phẩm trí tuệ của mình. Biết hướng dẫn thì HS lớp Ba, lớp Bốn đã làm được kiểu bài tập như vậy và trình bày tự tin rành mạch…
Học cũng như ăn, thức ăn phải bổ dưỡng, nhưng cũng chỉ ăn vừa đủ, còn thòm thèm càng tốt. Nếu nhồi nhét cho trẻ ăn quá mức thành bội thực, sinh bệnh… Học nhồi nhét sinh bệnh tâm lý, tinh thần càng nguy hại hơn cho HS.
Nếu có những HS yếu kém hay có vấn đề thì GV phải quan tâm cùng nhà Tâm lý học đường (nếu có) kèm cặp thêm, chẩn trị giúp HS đó khá lên. Không thể để HS đến lớp 5 vẫn chưa biết đọc, biết viết.
Nhà trường cần tổ chức dạy “phụ đạo HS kém” mỗi tuần một buổi cho HS cùng khối lớp, mà không được lấy tiền. Thế mới là giáo dục.
Làm sao cho HS đến trường được sống trong bầu không khí vui vẻ, thân thiện; học tập thích thú, tự chủ; không bị áp lực, lo hãi, căng thẳng… Học để trở thành chính mình, để làm Người đàng hoàng, chứ có phải thành người máy hay những con cừu?
Mục đích của giáo dục là tổ chức sự phát triển của thế hệ trẻ để các em trở nên những người trưởng thành, thích ứng với xã hội các em sống. Đó phải là những thanh niên khoẻ mạnh về thể chất, minh mẫn về tinh thần; biết cách chủ động tự học hỏi để có nghề nghiệp/ công việc phù hợp, biết phát triển bản thân, biết sống lành mạnh với gia đình và xã hội…
HS học để khôn lớn, sống cuộc đời của chính nó, chứ bắt nó phải phấn đấu theo mẫu người nào đó thì là cực hình! Vả lại ở thời đại 4-0 chỉ có tự mỗi người chủ động học hỏi để thích ứng, phát triển bản thân, chứ chẳng ai dạy được mọi điều.
2. Về Cha mẹ HS
Quý vị đừng bao giờ mong đào tạo con mình thành ông nọ, bà kia rồi tự gây áp lực cho mình và cho con trẻ. Các vị nên nhớ, đứa trẻ được đi du học bên Mỹ hay được học trong trường đặc biệt đóng học phí 20 triệu, 50 triệu một tháng cũng không chắc gì sẽ trở thành người như quý vị kỳ vọng đâu; chưa chắc gì nó sẽ đem lại cho quý vị niềm vui, hạnh phúc lúc tuổi già.
Các vị thấy đấy: Cậu bé Trần Đại Quang học đèn đom đóm mà sau trở thành Đại tướng, giáo sư, tiến sỹ, Chủ tịch nước; cậu bé Vương Đình Huệ cũng ăn khoai, học đèn đom đóm rồi trở thành giáo sư, tiến sỹ, Chủ tịch Quốc hội; cậu thanh niên Nguyễn Phú Trọng, con nông dân, học lớp 10B cũng bình thường, không có học thêm, sau này trở thành giáo sư, tiến sĩ, Chủ tịch Quốc hội, Tổng Bí thư Đảng, Chủ tịch nước, uy quyền hơn Vua, lẫy lừng thế giới…
Hãy để con mình sống cuộc đời của nó. Học ở trường vừa đủ, trung bình là tốt rồi; nhưng nó được vui chơi, biết bơi, biết một môn thể thao, biết chút âm nhạc, hội hoạ, thích đọc sách, biết nấu ăn, thích tự mày mò làm cái gì đó thú vị. Hãy dạy con biết làm mọi việc trong gia đình; biết trò chuyện với bố mẹ, vui đùa với anh em; biết quan tâm thăm hỏi ông bà, cô, bác…
Tóm lại, trẻ phải trở thành thành viên yêu quý, sống trung thực và có trách nhiệm với gia đình. Đó mới quan trọng hơn là giỏi tiếng Anh, Toán, Lý, Hoá… Có phải ai giỏi tiếng Anh rồi cũng thành tài đâu? Chục triệu người Mỹ biết tiếng Anh vẫn sống nghèo khổ đấy.
Chỉ mong con mình học hành để hiểu biết, trở thành một thanh niên tử tế, biết quý trọng, chăm sóc bản thân, hiếu thảo, có một nghề nghiệp/ công việc phù hợp. Còn sau đó nó trở thành cái gì là do số phận chứ không phải cứ học nhồi nhét mà thành.
Quý vị phải đoàn kết, đấu tranh bảo vệ những giá trị đạo đức, môi trường giáo dục, sao cho con mình được phát triển lành mạnh; không thể giao con mình cho nhà trường, cho GV rồi cam chịu mọi ép buộc vô lý, coi con mình như thể là con tin…
Quý vị giáo dục thế nào để con tự chủ, tự lập, đến 20 tuổi có thể nói rằng: Con muốn học nghề gì thì học, muốn yêu ai thì yêu, muốn theo xu hướng lối sống nào thì tùy; hỏi thì bố mẹ tư vấn, chứ không can thiệp. Như vậy mà thấy yên tâm, không sợ con hư hỏng, thì đó là giáo dục thành công.
3. Về Giáo viên
Chỉ những HS điểm kém mới vào học sư phạm bất đắc dĩ; HS giỏi nhất chen nhau vào trường Công an. Thế đủ biết nền giáo dục quốc gia hỏng rồi. Hỏng từ lâu rồi! Hai năm qua hơn 40.000 giáo viên bỏ nghề, mà trong đó nhiều GV tốt ra đi. Mấy nhà quản lý giáo dục bảo, “một người ra, ba người vào, có gì mà lo”. Càng thấy hiện tình hỏng quá rồi.
Người GV lương thấp lại khát khao muốn vươn lên có mức sống loại cao trong xã hội, nên cũng đua theo phong trào “Làm nghề gì ăn nghề ấy”. Các công chức, công an, phòng thuế … “ăn” vào Dân; quan chức cùng đại gia “ăn đất”, “ăn dự án”, bác sĩ “ăn bệnh nhân”, Sư “ăn phật tử”… Vậy là GV cũng đua nhau “ăn HS”!
“Làm nghề gì ăn nghề ấy” là do thể chế này đẻ ra và ngày càng tác oai, tác quái, mất kiểm soát, làm tha hoá hết bản chất đạo đức của mọi nghề nghiệp hiện hành. Vì vậy, nhiều người có lương tri đã bỏ nghề: Mấy vạn GV, mấy vạn bác sĩ, công chức đã bỏ nghề trong thời gian gần đây.
Thưa các Nhà giáo, các bạn đồng nghiệp yêu quý. Cứu nguy giáo dục chính là trông cậy vào đội ngũ GV. Tôn sư trọng đạo là truyền thống quý báu của dân tộc ta. Nên gìn giữ truyền thống đó, vì khi vứt bỏ đi rồi mới thấy nó cao quý, mà muốn khôi phục cũng không được nữa. Nghề Thầy giáo dù ở nước nào cũng là nghề thanh bạch, có cuộc sống tâm hồn phong phú, thiện lành, ổn định, yêu thích giao tiếp, làm việc giáo dục trẻ em; hạnh phúc là cảm nhận thấy những trẻ em phát triển, trưởng thành từ sự giáo dục của mình; cảm nhận được sự yêu mến, kính trọng từ HS … và bằng lòng với cuộc sống mức thường thường trong xã hội.
Nghề GV còn là nghề có điều kiện tốt nhất để phát triển và hoàn thiện bản thân. Đó là đạo đức, lối sống của nghề giáo viên. Người GV dạy giỏi mà sống lương thiện, an bình, thanh bạch HS càng kính trọng, yêu quý. Đó là hạnh phúc của Nhà giáo.
Nếu những ai muốn mình có quyền uy, dùng quyền uy để kiếm nhiều tiền, khao khát cuộc sống giàu sang như các quan chức, đại gia… thì đừng làm GV nữa, đừng ở ngành giáo dục nữa.
Lương GV phổ thông không đủ sống là lỗi của Nhà nước. Tôi là một nhà giáo, cũng đã từng uất ức khi thấy con mình nằm bệnh viện, ăn cơm với mấy ngọn rau muống luộc và mấy hạt lạc; trong khi thằng bé nằm giường bên, nó ném miếng giò nạc đi, bảo ăn mãi chán lắm… Tôi từng cảm thấy nhục nhã, khi chiều về lại đèo thùng nước gạo từ trường về nhà để nuôi lợn…
Tôi thấu hiểu nỗi niềm của các GV khi thấy mình nghèo quá. Nghèo thường làm cho người ta dễ hèn đi! Nhưng chúng ta phải đoàn kết cùng nhau đấu tranh với chính quyền để tìm cách cải thiện đời sống GV, chứ không thể “ăn vào HS” được! Đó là nguyên tắc Đạo đức của Nhà giáo.
Mình túng thiếu có thể làm thêm nhiều việc để kiếm thêm tiền, nhưng không thể bắt HS nộp tiền cho mình dưới bất cứ hình thức nào. Hiệp hội GV Mỹ cũng đưa ra 50 việc để GV làm thêm kiếm tiền: trông trẻ ngoài giờ, bán hàng, phục vụ hàng ăn/uống buổi tối, chủ nhật; dạy kèm các môn cho HS không phải của lớp mình/ trường mình; dạy ở các Trung tâm học tập cộng đồng; tư vấn tâm lý, giáo dục; thiết kế thời trang, làm vườn, v. v…(2).
Ở ta nhiều GV nói với tôi, GV nghèo lương thấp nhưng “tỷ phú” về thời gian để chăm sóc gia đình, để có thể làm nhiều việc ra tiền. Thực ra những trải nghiệm “làm thêm” lành mạnh của GV cũng rất có ích cho việc giáo dục HS.
4. Về cán bộ quản lý giáo dục
Thời đại 4.0 rồi, Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT giảm bớt biên chế đi. Bỏ Phòng GD đi. Càng lắm người quản lý càng bày ra lắm trò thi đua, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá, gây rối cho bên dưới, làm khổ GV. Tất cả các cấp quản lý GD từ Bộ trưởng đến Hiệu trưởng, cố hết sức rũ bỏ hết những cái gì quấy rầy GV, làm khổ GV, để họ tập trung vào chuyên môn và còn thời gian nghỉ ngơi, chăm sóc gia đình, làm thêm kiếm sống.
Chính quyền, các cấp quản lý, xã hội càng đòi hỏi ở GV nhiều bao nhiêu thì càng phải tôn trọng họ bấy nhiêu. Để người GV lương không đủ sống, bị xã hội coi thường, đó là nỗi nhục của chế độ, của Đảng và Nhà nước này.
Tôi còn nhớ vào đầu những năm 1960s cán bộ quản lý GD được tập huấn về Mục đích, Mục tiêu, Nguyên lý, Phương châm … GD XHCN để về tổ chức tập huấn cho GV trong kỳ nghỉ hè. Nghe ông Tố Hữu nói thì căng lắm. Có anh phát biểu rồi đọc thơ: “Ngang lưng thì thắt phương châm/ đầu đội nguyên lý, tay cầm mục tiêu/ nghỉ Hè mà thấy liêu xiêu …”
Bộ trưởng GD Nguyễn Văn Huyên bảo, học gì thì học, nhưng phải để GV được nghỉ hè ít nhất hai tháng. Các anh chị biết không, người GV yêu nghề sư phạm là vì đó là nghề TỰ DO và được nghỉ BA THÁNG HÈ..
Người quản lý GD hiểu như vậy, tôn trọng nghề GV như vậy thì dù khó khăn đến mấy, họ vẫn “Tất cả vì học sinh thân yêu”! (Khẩu hiệu của GV vào những năm 1960 – 1980).
Phải nghiên cứu tìm ra cơ chế bầu những GV giỏi, tốt làm Hiệu trưởng và trả phụ cấp xứng đáng. Hiệu trưởng là linh hồn của nhà trường; Hiệu trưởng tốt thì nhà trường tốt, Hiệu trưởng hỏng thì nhà trưởng hỏng. Hiệu trưởng ngu dốt nhưng chạy chọt bằng nhiều tiền để có chức quyền, rồi dùng quyền uy đó để kiếm tiền, thì giáo dục hỏng không gì cứu vãn được.
Mới đây chuyện động trời xảy ra, đó là khi Hiệu trưởng trường THPT Chu Văn Thịnh, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La phải chuyển đi làm Hiệu phó trường khác, thì vợ ông ta phụ trách bếp ăn của trường này, đã bỏ chất độc vào thức ăn của hơn 400 HS ăn bán trú (3). Chắc hẳn vợ chồng chị ta bị mất nhiều quyền lợi to lắm. Món tiền quá lớn đã che lấp hết lương tri để chị ta hành động mù quáng vậy đó. Khi động cơ kiếm tiền bằng bất cứ cách nào thì tất yếu dẫn đến hành động vô minh tăm tối.
5. Về Đảng và Nhà nước
Nói thật, không trông mong gì ở cái Quốc hội ăn hại này! Luật Giáo dục, Luật Phổ cập giáo dục đã ban hành từ lâu, mà không có giám sát thi hành; bao nhiêu chuyện quốc gia đại sự mà Quốc hội cứ như không biết gì, toàn đi bàn chuyện lăng nhăng.
Bây giờ chỉ có Tổng bí thư và Thủ tướng lắng nghe, thấu hiểu, thấy giáo dục nguy cấp lắm rồi và có quyết tâm cứu nguy rồi chấn hưng giáo dục thì may ra mới có chuyển biến.
________
LS Nguyễn Văn Thân
11-10-2017
Trong mấy ngày qua, thảm họa của người tỵ nạn Rohingya dấy lên một làm sóng phẫn nộ, thách thức lương tâm của cộng đồng quốc tế. Có hơn 1.000 thường dân Rohingya đã bị sát hại trong các cuộc càn quét và đụng độ giữa quân đội Miến Điện và Đội quân Cứu tế Arakan Rohingya Salvation Army (ARSA). Hàng trăm ngôi làng của người Rohingya bị quân Miến đốt sạch và có hơn 500.000 người Rohingya đã vượt biên giới sang Bangladesh, một quốc gia nghèo nàn không đủ phương tiện giúp đỡ số đông người tỵ nạn như vậy.
Thục Quyên
4-4-2018
Mỗi năm, tháng sáu, bao giờ mẹ tôi cũng nhắc đến không khí Hà Nội ảm đạm thê lương như thế nào vào ngày 13 liệt sĩ Yên Bái bước lên máy chém của thực dân Pháp.
Trung Nguyễn
30-10-2018
Kết luận kỷ luật của những kẻ lưu manh
Lá thư của giáo sư Chu Hảo gửi đảng bộ Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, một lần nữa cho thấy rõ hơn cách hành xử độc đoán của giới lãnh đạo cộng sản Việt Nam. Quan trọng hơn, sự việc nhà cầm quyền không dám đối thoại thẳng thắn với giáo sư Chu Hảo mà lại đi công bố kết luận kỷ luật, cho thấy những kẻ cầm quyền tự biết họ không có một chút gì gọi là chính nghĩa, và bản thân họ cũng không hề biết liêm sỉ là gì.
Chu Sơn
14-6-2021
Tiếp theo phần 1 — phần 2 — phần 3 — phần 4 — phần 5 — phần 6 — phần 7 — phần 8
Hòa thượng Thích Quảng Độ
“Hòa thượng Thích Quảng Độ tên khai sinh là Đặng Phúc Tuệ, sinh năm 1928 tại xã Nam Thanh, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình, trong một gia đình làm nghề nông, theo Nho học và đời đời sùng tín Phật pháp. Thân phụ ông là cụ Đặng Phúc Thiều, tự là Minh Viễn, thân mẫu là cụ bà Đào Thị Huân, pháp danh là Diệu Hương”. (Trích nguyên văn Sơ Lược Tiểu sử Đại Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ… do VP Thường Trực Hội Đồng Điều Hành GHPGVNTN-HN tại UDL-TTL biên soạn).
GS Lê Hữu Khóa
25-6-2018
Chào các bạn,
Chúng ta chưa biết nhau và có thể sẽ không quen nhau, nhưng chúng ta vẫn có thể đối thoại được với nhau qua lý luận từ dữ kiện, qua lập luận từ chứng từ, qua giải luận từ các dự phóng tương lai của các bạn muốn trở thành các nhà lãnh đạo tương lai của dân tộc, của đất nước bằng chính tâm chớ không bằng tà quyền, bằng chính trí chớ không bằng bạo quyền, bằng chính lý chớ không bằng tham quyền.
