7-8-2023
Mấy hôm nay, mạng facebook rộ lên 2 trend: Một là chuyện “3 người nổi tiếng”, hai là nhắn tin cho Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đề nghị hoãn thi hành án tử hình với tù nhân Nguyễn Văn Chưởng.
7-8-2023
Mấy hôm nay, mạng facebook rộ lên 2 trend: Một là chuyện “3 người nổi tiếng”, hai là nhắn tin cho Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đề nghị hoãn thi hành án tử hình với tù nhân Nguyễn Văn Chưởng.
Trần Văn Chánh
7-8-2023
Tham nhũng tăng dần ở Việt Nam đã trở thành một quốc nạn ai ai cũng thấy rõ và cùng thừa nhận, nếu không ngăn chặn lại được thì quốc gia, dân tộc không chỉ không thể cất đầu lên được, mà sẽ ngày càng suy bại. Quốc nạn này kéo theo hàng trăm hậu quả tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến toàn bộ quá trình phát triển của đất nước trên đủ bốn mặt chính trị-kinh tế-văn hóa-xã hội.
7-8-2023
Phan Thúy Hà, nữ nhà văn (tạm coi là cây bút trẻ dù tuổi đã ngoại “tứ thập bất hoặc”), tác giả của những cuốn sách dậy sóng văn đàn và xã hội hơn 6 năm qua như “Đừng kể tên tôi”, “Tôi là con gái của cha tôi”, “Những trích đoạn của các anh”, và nhất là cuốn “Gia đình” (ghi chép từ những nhân chứng sống về cải cách ruộng đất) vừa cho ra mắt “đứa con” mới của chị.
Cuốn “Đoạn đời niên thiếu”, Nhà xuất bản Hội nhà văn, tháng 7.2023. Cũng xin mở ngoặc chút để ghi nhận: Vị giám đốc, tổng biên tập nhà xuất bản này là nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Ông Thiều râu kẽm, đương kim Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.
Nguyễn Đình Cống
3-7-2023
Tiếp theo kỳ 1
2. Cộng sản và yêu nước
Đảng cộng sản, khi mới thành lập đã phát động phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, thực chất là thực tập cuộc đấu tranh giai cấp, với các khẩu hiệu “Đánh đổ trí phú địa hào, Nước Nga Xô-viết muôn năm, Xây dựng chính quyền Xô-viết công nông”, chứ chủ yếu không nhằm vào việc giành độc lập dân tộc, nghĩa là chưa huy động đến lòng yêu nước.
Gió Bấc
27-7-2023
Việt Nam trải qua nhiều cuộc chiến tranh, quá nhiều người Việt đã hy sinh vì đất nước. Đất nước có ngày tưởng niệm chiến sĩ trận vong, ghi ơn tấm gương anh hùng vì nước quên thân là cần thiết. Nhưng đó là ngày nào? Thiết lập trên cơ sở nào? Tất cả phải chính danh, phải phù hợp lịch sử và lợi ích quốc gia. Việc đảng nhà nước cộng sản áp đặt ngày 27-7 làm ngày thương binh liệt sĩ là đánh tráo lịch sử, cưỡng ép, đánh tráo ngôn từ và khoét sâu hơn vết thương nồi da xáo thịt mà chính họ đã gây ra.
18-7-2023
Xử vụ “các chuyến bay giải cứu”, hay vụ Việt Á, trên các tội danh “đưa và nhận hối lộ” hay “chạy án” sẽ không “đúng người đúng tội”, nếu sau đó mọi vấn đề sẽ chấm dứt. Vụ này tôi có nói sơ lược hôm kia (về chuyện lũng đoạn nhà nước).
23-6-2023
“Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” là giải pháp tạm bợ đưa ra để cứu đảng trong nhứt thời, trong hoàn cảnh thế giới XHCN sụp đổ. Bởi vì “kinh tế thị trường” thì không ai có thể “định hướng” được hết cả.
Gió Bấc
19-6-2023
Hai năm qua, các luật sư tham gia bào chữa cho các nạn nhân bị cáo oan ở Tịnh Thất Bồng Lai (TTBL), đã nhiều lần kiến nghị đến các cơ quan pháp luật và lãnh đạo đảng và nhà nước cao nhất về sai phạm của Công An (CA) huyện Đức Hòa và tỉnh Long An nhưng không được xem xét giải quyết. CA Long An lại tạo dựng đơn thư tố cáo các luật sư vi phạm điều 331, tạo cớ “mời”, ra “thông báo truy tìm” các luật sư để điều tra.
Tác giả: Khanh Vu và Francesco Guarascio
Cù Tuấn, biên dịch
13-6-2023
HÀ NỘI, ngày 13 tháng 6 – Việt Nam đang phải vật lộn với tình trạng cắt điện do đợt nắng nóng, đã bộc lộ các vấn đề về cơ cấu và bộ máy quan liêu làm hạn chế nguồn điện khả dụng ở mức một nửa công suất lắp đặt và cản trở nỗ lực giải ngân 15,5 tỷ đô la tài trợ cho các hoạt động khí hậu toàn cầu.
12-6-2023
Thỉnh thoảng, vài “ông anh” vỗ vai, “ông ấy quê mình đấy”. Tuy “thế à” nhưng tôi vẫn giải thích, “Em sẽ thấy gần gũi hơn khi được ngồi ăn cơm cà với một ông đồng hương, nhưng với một ông trung ương ủy viên, một ông bộ trưởng thì phải nhìn họ ở “phương diện quốc gia”. Quê hương ở trong đất nước. Họ đối xử tốt với chúng ta mà với đất nước họ không hoàn thành nhiệm vụ thì cũng không thể vị tình kẹo Cu Đơ, chè xanh được”.
2-6-2023
Đã đến lúc, thực ra là quá muộn, nhà cầm quyền nước này cần ra lệnh ngay, buộc các báo đài mậu dịch như VTV, VOV, báo Tin tức của TTXVN, Tiền Phong, VnExpress, VNN (chứ Nhân Dân, Quân đội nhân dân, Công an nhân dân thì chả đáng nhắc) hãy chấm dứt ngay việc thông tin “khách quan” lấy từ nguồn của bọn Nga phát xít, xâm lược, khát máu, tàn bạo, đểu giả, như RT, Novosti, TASS, Izvestia, Pravda…
Chúng nó, đám Nga phát xít và báo của chúng, là lũ khốn nạn, đang công khai chống lại loài người, phi nghĩa của phi nghĩa, đểu giả của đểu giả. Tất cả sự thực đang phơi bày ra hết, vậy mà còn tin chúng nó sao?
12-5-2023
Đối với đảng cộng sản Việt Nam, kẻ thù lớn nhất trong suốt bao nhiêu năm qua của đảng không phải là Pháp, Mỹ hay Trung Cộng mà chính là nhân dân Việt Nam. Bởi vì họ có thể bỏ qua quá khứ, bắt tay và hoan hỉ đón nhận sự giúp đỡ từ các cựu thù Pháp, Mỹ, Trung Cộng (đặc biệt với kẻ thù truyền kiếp đã và vẫn sẽ tiếp tục xâm chiếm đất, đảo, lãnh thổ lãnh hải của VN là Trung Cộng thì họ mau mắn nhất, cuộc xung đột biên giới giữa VN-Trung Quốc trên thực tế kéo dài từ 1979 đến năm 1988, 1989, và đảo Gạc Ma bị chiếm là năm 1988, nhưng đảng cộng sản VN đã vội vã bình thường hóa quan hệ với đảng cộng sản Trung Quốc vào năm 1991!), nhưng với nhân dân Việt Nam thì họ không bao giờ bỏ qua.
11-5-2023
Chắc bạn bè mình ai làm luật sư cũng hiểu trải nghiệm phải gọi điện thoại lên hỏi cơ quan Nhà nước về một vấn đề pháp luật nào đó. Thông thường nếu cơ quan Nhà nước biết người hỏi là luật sư thì sẽ… không trả lời, hoặc trả lời kiểu có như không như “về đọc lại điều XYZ” và kèm theo một câu kháy kiểu “luật sư mà không biết luật à”. Còn nếu luật sư giấu được thân phận (thông thường là giả làm doanh nghiệp) thì sẽ nhận được tư vấn chi tiết hơn. Tất nhiên, cũng có lúc may mắn thì bọn mình nhận được hướng dẫn chi tiết và cởi mở hơn của cán bộ mà không cần phải giả dạng.
Thái Hạo
24-4-2023
[Có rất nhiều người vẫn chưa hiểu nhà nước là gì, và có quan hệ thế nào với người dân. Bài viết này chỉ dành cho đối tượng bạn đọc ấy, nên viết một cách đơn giản và nôm na. Những vị đã biết thì xin bỏ qua để khỏi mất thời gian].
22-4-2023
1. Tuyệt đại đa số các nước chỉ có một ‘nguyên thủ’. Việt Nam có 4 vị trí “gần như nguyên thủ”: Tổng bí thư Đảng Cộng sản, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội. Việt Nam cũng là quốc gia thuộc nhóm hàng đầu về tổ chức nhiều quốc tang nhất. Phải ‘cảnh vệ’ cho nhiều “yếu nhân”, phải tổ chức nhiều quốc tang – là tốn nhiều tiền bạc.
21-4-2023
Hôm nay 21.4, các báo mậu dịch thông tin về bản dự thảo những lãnh đạo cao cấp xứ này được đề nghị “hưởng” tiêu chuẩn cảnh vệ đặc biệt. Ngoài tứ trụ còn thêm cả người của đảng cầm quyền đang giữ vị trí thường trực ban bí thư.
19-4-2023
Lỗi của cơ chế là không nên đặt bàn tay của người giỏi như ông “Tuấn tim” lên bàn giấy ký hợp đồng. Bác sĩ giỏi của một lĩnh vực khan hiếm người tài thì nên tạo điều kiện để ông ấy cầm dao mổ.
Thu Hà
1-4-2023
Vẽ ra các dự án nghìn tỷ để hút máu ngân sách, xài tiền quốc gia như tiền chùa, là ngón nghề của lãnh đạo các công ty, tổng công ty nhà nước.
Jackhammer Nguyễn
17-3-2023
Ông David Brown, một nhà quan sát Việt Nam rất rành tiếng Việt, nêu một nghi vấn trong bài viết của ông rằng, liệu các ủy viên trung đảng cộng sản Việt Nam sắp tới đây có bầu cho một người lãnh đạo giống như ông Nguyễn Phú Trọng hay không?
2-3-2023
Trong 4 nhân vật đang nắm giữ những vị trí cao nhất của đảng và nhà nước cộng sản VN hiện nay mà người dân vẫn thường nói một cách nôm na là “Tứ trụ”, thì ba ông đều học hành từ các nước XHCN cũ: ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng học ở Liên Xô, ông Thủ tướng Phạm Minh Chính từng học ở Romania, ông Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ học ở Slovakia, chỉ có ông tân Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng là học trong nước.
2-3-2023
Hiện có tin đồn khá phổ biến là ông Võ Văn Thưởng là cháu ngoại của ông Võ Văn Kiệt và là con trai của ông Võ Trần Chí, nguyên bí thư thành ủy TP.HCM. Mình tìm hiểu tiểu sử mấy người này thì thấy sai sai.
Đồng Phụng Việt
16-1-2023
Sau cuộc họp để xem xét đề nghị từ Ủy ban Kiểm tra (UBKT) – thi hành kỷ luật năm cán bộ, Ban Bí thư của Ban Chấp hành Trung ương (BCH TƯ) đảng CSVN đã quyết định khai trừ ra khỏi đảng ba người (ông Chử Xuân Dũng – Phó Chủ tịch Hà Nội, ông Ma Thế Quyên – Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy kiêm Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Bắc Kạn, ông Nguyễn Văn Phong – Tỉnh ủy viên kiêm Phó Chủ tịch tỉnh Bình Thuận), tước bỏ toàn bộ chức vụ trong đảng của ông Men Pholly – Trưởng Ban Dân tộc tỉnh An Giang, Tỉnh ủy viên An Giang, cựu Bí thư huyện ủy Tri Tôn và cảnh cáo ông Mai Tiến Dũng – cựu Ủy viên BCH TƯ đảng, cựu Bộ trưởng từng đảm nhiệm vai trò Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ (1), nhiều người được xem là thạo tin… cung đình cùng khẳng định trên mạng xã hội: Số phận của ông Nguyễn Xuân Phúc – Ủy viên Bộ Chính trị kiêm Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam đã được định đoạt, ông Phúc sẽ phải rời khỏi Bộ Chính trị, BCH TƯ đảng và vị trí Chủ tịch Nhà nước.
27-12-2022
Xét về mức độ cuồng nhiệt dành cho môn bóng đá thì có lẽ người Việt Nam không thua kém bất cứ quốc gia nào. Tôi đã từng chứng kiến cảnh những du khách đến từ Châu Âu-cái nôi của môn thể thao vua, tỏ ra choáng ngợp và bị cuốn vào màn ăn mừng đặc sản của người dân Hà Nội, khi hàng trăm ngàn người đổ về khu vực bờ hồ Hoàn Kiếm, vẫy cờ và bấm còi xe inh ỏi mỗi khi tuyển Việt Nam thắng các trận bóng quan trọng.
Nguyễn Văn Nghệ
13-12-2022
Ngày xưa, dưới thời phong kiến, mỗi khi có vị nào lên ngôi vua thì triều đình sẽ ra một văn bản kể tên một số chữ liên quan đến nhà vua và hoàng tộc, gọi là những chữ kỵ húy, có nghĩa là khi nói hoặc viết đến chữ kỵ húy thì phải nói và viết khác đi một chút. Nếu gọi và viết đúng chữ kỵ húy bị ghép vào tội “phạm húy”. Sĩ tử lều chõng đi thi, khi làm bài mà có từ nào viết “phạm húy” dẫu bài làm có xuất sắc cũng bị “phạm trường quy” và bị đánh rớt .
Ví dụ như trường hợp ông Đặng Huy Trứ (1825-1874), ông đỗ cử nhân khoa Quý Mão (1843) vị thứ 3/39 tại trường thi Hương Thừa Thiên. Năm sau ông dự thi Hội và được xếp vào hạng chánh trúng cách, tiếp tục vào thi Đình nhưng bài văn sách của ông có câu: “…Gia miêu chi hại…” (cỏ năn làm hại cây lúa) lỡ phạm vào tên làng Gia Miêu (Thanh Hóa) là quê hương của nhà Nguyễn, bởi thế Đặng Huy Trứ không những bị đánh hỏng mà còn bị tước cả Cử nhân. Do đó, khoa thi Hương Đinh Mùi (1847) Đặng Huy Trứ phải thi lại và lần này ông đậu Giải nguyên (đỗ đầu kỳ thi Hương) [1].
Hoặc như trường hợp tên của Ngô Thì Nhậm, một vị quan dưới thời Tây Sơn. Khi vua Tự Đức lên ngôi, do nhà vua có tên Nguyễn Phước Hồng Nhậm và Nguyễn Phước Thì nên tên Ngô Thì Nhậm được đổi thành Ngô Thời Nhiệm.
Ngay cả mỹ tự của thần thánh khi phạm húy cũng bị đổi. Thần Thanh Linh Thuần Đức thời vua Minh Mạng có mỹ tự Hồng Từ Tuấn Trạch Minh Ứng Thượng đẳng thần. Sang thời vua Thiệu Trị được gia phong thêm mỹ tự Chiêu Cách, kế đến gia phong thêm mỹ tự Lệ Anh.
Sang thời vua Tự Đức do kiêng húy chữ “Hồng” nên mỹ tự của thần Thanh Linh Thuần Đức từ Hồng Từ Tuấn Trạch Minh Ứng Chiêu Cách Lệ Anh Thượng đẳng thần được đổi thành Hoằng Từ Tuấn Trạch Minh Ứng Chiêu Cách Lệ Anh Hoằng Hiệp Thượng đẳng thần.
Đến thời vua Duy Tân do tên của vua cha là Thành Thái có tên là Nguyễn Phước Chiêu cho nên phải kiêng húy chữ “Chiêu” cho nên mỹ tự của thần đổi thành Hoằng Từ Tuấn Trạch Minh Ứng Chương Cách Lệ Anh Hoằng Hiệp Dực bảo trung hưng Thượng đẳng thần.
Sang đến thời vua Khải Định, tên vua là Nguyễn Phước Tuấn, nên một lần nữa mỹ tự của thần được đổi thành Hoằng Từ Phổ Trạch Minh Ứng Chương Cách Lệ Anh Hoằng Hiệp Dực bảo trung hưng Thượng đẳng thần.
Sau khi chế độ phong kiến cáo chung thì vấn đề kiêng húy không còn bắt buộc nữa, tên các vị nguyên thủ như: Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng thống Ngô Đình Diệm… đều được già trẻ lớn bé gọi một cách công khai mà không sợ phạm húy.
Tưởng rằng việc kiêng húy mãi mãi đi vào quá khứ, nhưng những năm gần đây ở Việt Nam đang tái lập lại tục kiêng húy trên phạm vi cả nước.
Trong những năm gần đây vấn đề tranh chấp Biển Đông giữa Việt Nam và các nước lân cận diễn ra, quân đội nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (gọi tắt là Trung Quốc hoặc gọi theo như thời Việt Nam Cộng Hòa là Trung Cộng) xua quân xâm chiếm một số đảo ở quần đảo Trường Sa. Từ đó, tàu của Trung Quốc lấn lướt trên Biển Đông, bắt bớ, đánh đập, tịch thu hoặc phá hủy ngư cụ tàu thuyền của ngư dân Việt Nam đang đánh cá trên ngư trường của Việt Nam. Trước hành động ngang ngược như vậy tất cả phương tiện truyền thông Việt Nam không dám đá động đến cụm từ “tàu Trung Quốc” mà chỉ gọi là “tàu nước lạ”, mặc dù tàu ấy treo cờ Trung Quốc. Cho dù Nhà nước Việt Nam không ra văn bản cấm dùng cụm từ “tàu Trung Quốc” nhưng đã trở thành luật bất thành văn đối với giới truyền thông Nhà nước Việt Nam.
Mới đây, vào chiều ngày 9-12-2022, Bộ Đội Biên Phòng tỉnh Quảng Trị phát hiện một chiếc tàu vỏ sắt dài khoảng 40 mét, rộng khoảng 10 mét, cao khoảng 12 mét mang dòng chữ Trung Quốc ở mũi tàu trôi dạt vào bờ biển thôn 7 xã Triệu Vân, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Khi xem hình ảnh chiếc tàu sắt ấy, đứa bé học Tiểu học đều khẳng định đó là tàu của Trung Quốc. Ấy vậy mà tất cả giới truyền thông Nhà nước Việt Nam không nhận dạng được tàu của nước nào và đành phải quy kết là “Chiếc tàu sắt này mang số hiệu nước ngoài” [2]
Hai chữ “Trung Quốc” có mãnh lực như thế nào đối với đảng và Nhà nước Việt Nam đến nỗi không dám gọi thẳng tên mà phải kiêng húy như vậy?
Trong quá khứ, sau khi Trung Quốc xua quân xâm lược các tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam, tất cả phương tiện truyền thông ở Việt Nam gọi giới lãnh đạo Trung Quốc là “Bọn bá quyền bành trướng Bắc Kinh” (gọi tắt là bọn bành bá). Năm 1980 câu đầu tiên của Hiến Pháp Việt Nam ghi: “Vừa trải qua ba mươi năm chiến tranh giải phóng, đồng bào ta tha thiết mong muốn có hòa bình để xây dựng Tổ Quốc, nhưng lại phải đương đầu với bọn bá quyền Trung Quốc xâm lược cùng bè lũ tay sai của chúng ở Campuchia. Phát huy truyền thống vẻ vang của dân tộc ta, quân và dân ta đã giành được thắng lợi oanh liệt trong hai cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc chống bọn phản động Campuchia ở biên giới Tây Nam và bọn bá quyền Trung Quốc ở biên giới phía Bắc, bảo vệ độc lập, chủ quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của mình” [3].
Đến năm 1984, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch đề nghị với Tổng Bí thư Lê Duẩn bỏ câu nói đầu trong Hiến pháp, nhưng ông Lê Duẩn từ chối.
Ta không nên quá khích như Lê Duẩn và cũng không nên nhu nhược như hiện nay. Tàu Trung Quốc thì gọi là tàu Trung Quốc chớ né tránh không dám gọi thẳng tên, liệu tàu Trung Quốc có dừng hành động ngang ngược đối với ngư dân Việt Nam đang đánh bắt trên ngư trường của Việt Nam không? Và người dân Trung Quốc sẽ nghĩ ghì về cách gọi né tránh của Việt Nam? Họ phục Việt Nam là ứng xử mềm mỏng hay là họ khinh Việt Nam không có dũng khí?
Nguyễn Văn Nghệ, Diên Khánh, Khánh Hòa
________
Chú thích:
[1] Cao Xuân Dục, Quốc triều hương khoa lục, Nxb TPHCM, tr.233
– Tuyển tập Cao Xuân Dục tập2, Quốc triều khoa bảng lục, Nxb Văn học, tr 108
– Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam thực lục tập 6, Nxb Giáo dục, tr.1011
T.K. Tran
17-11-2022
Trong kỳ họp thứ 4 Quốc Hội khóa XV, ngày 10/11/2022 vừa qua, Quốc Hội đã thông qua dự thảo Luật “Thực hiện dân chủ ở cơ sở” (từ nay viết tắt là luật THDCCS). Đây là một bộ Luật đồ sộ, gồm 91 điều và sẽ có hiệu lực từ ngày 1-7-2023.