Truyền thông mạng và sự hình thành xã hội dân sự ở Việt Nam

Hoàng Hưng

21-7-2018

(Trải nghiệm của một người trong cuộc)

Nhà văn Hoàng Hưng. Ảnh: Tác giả gửi tới

Tôi xin phép được chia sẻ với các nhà nghiên cứu có mặt trong Hội thảo này một số trải nghiệm và vài điều rút ra từ đó của một người trực tiếp tham dự vào việc hình thành xã hội dân sự ở Việt Nam thông qua truyền thông mạng trong vòng 15 năm lại đây.

Ném đá

LTS: Chuyện cô Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, tức blogger Mẹ Nấm, lên tiếng về nước Mỹ, đã bị “ném đá” trên mạng mấy ngày qua, cho thấy có một số quan điểm khác biệt giữa những nhà hoạt động trong và ngoài nước nói riêng, cũng như sự khác biệt giữa người Việt với những người phương Tây, nói chung.

Trung Quốc đối phó với công nghệ AI ra sao?

Tuấn Khanh

8-2-2023

Giữa năm ngoái, tờ TechCrunch đã tiết lộ chuyện, trong hệ thống cầm quyền của Trung Quốc cho lưu hành một tập tài liệu, nói về định hình sự phát triển công nghệ của Trung Quốc trong vài năm phải được định hướng rõ là “chủ quyền kỹ thuật số” – ám chỉ khả năng của một quốc gia trong việc phải biết kiểm soát “vận mệnh kỹ thuật số” của chính mình, bao gồm quyền tự chủ đối với phần mềm và phần cứng quan trọng trong chuỗi cung ứng AI. Các đợt cấm xuất khẩu của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc là cơ hội thúc đẩy Bắc Kinh tiếp tục kêu gọi độc lập về công nghệ trong các lĩnh vực từ chất bán dẫn đến nghiên cứu cơ bản về AI.

Việt Nam muốn kiểm soát mạng xã hội ư? Đã quá muộn rồi.

New York Times

Tác giả: Điền Lương

Dịch giả: Trúc Lam

30-11-2017

Việt Nam bắt chước TQ, thi nhau dẹp các trang mạng xã hội. Nguồn: Dom McKenzie/ NYT

TP Hồ Chí Minh, Việt Nam – Ngày 4 tháng 11, khi truy cập vào ứng dụng Messenger của Facebook đã bị gián đoạn khắp nơi ở Việt Nam – một sự cố bất thường, thậm chí trong tình trạng này – Các cư dân mạng đã bị đưa vào tình trạng trang mạng [đang mở] bị xoay vòng vòng. Một số bạn bè Facebook của tôi hỏi: “[Anh] đã bị như vậy chưa?”

Trưởng BTG bàn về mạng xã hội và Facebooker bị phạt 7,5 triệu đồng

BTV Tiếng Dân

18-6-2019

Bài viết “ấn tượng” của Trưởng ban Tuyên giáo Võ Văn Thưởng về mạng xã hội, đăng trên báo Thanh Niên: Truyền thông xã hội đối với ổn định chính trị, xã hội ở Việt Nam. Bài viết thể hiện sự lo lắng của người đứng đầu Ban Tuyên giáo đối với mạng xã hội, cũng như báo hiệu sự đàn áp khốc liệt trên thế giới mạng ở Việt Nam trong những ngày sắp tới.

Cán bộ và Facebook

Mai Quốc Ấn

9-10-2020

Ông Trương Quang Nghĩa về Đà Nẵng làm bí thư. So với ông Nguyễn Nhân Chiến, đồng cấp ở Bắc Ninh, thấy có phần cởi mở hơn.

Xuất khẩu gian lận

Dương Ngọc Thái

25-12-2023

Ít người biết Microsoft, Google và Meta có một điểm chung: Họ đều có đội dành riêng chống gian lận từ người Việt.

Đối phó với nạn bị khóa Facebook oan ức

Vũ Thạch

13-1-2018

Trong thời gian gần đây, chúng ta thấy nhiều nhà hoạt động uy tín bị khóa trang Facebook (FB), có khi ngắn hạn, có khi bị đóng vĩnh viễn. Lý do chỉ vì bỗng nhiên có nhiều người báo cáo rằng các anh chị em đó “vi phạm” các điều cấm của công ty FB. Làn sóng báo cáo xằng bậy xuất hiện cùng lúc với sự kiện hàng chục ngàn công an mạng vừa được tăng viện thêm 10 ngàn bộ đội mạng.

Quách Duy – Võ Văn Thưởng: 1-1

Blog VOA

Trân Văn

5-8-2019

Quách Duy, chuyên viên Văn phòng UBND TP.HCM. Nguồn: FB nhân vật

“Cầu thủ” Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Đảng ủy khối Dân Chính Đảng TP.HCM thuộc “Đội CHỈNH ĐỐN ĐẢNG” vừa thực hiện thành công cú phạt đền, sút vào lưới “Đội THEO ĐẢNG”, gỡ hòa 1-1, trong trận đấu thuộc khuôn khổ “Giải TIN YÊU ĐẢNG” diễn ra trên “sân CHỐNG THAM NHŨNG”.

Dân trí, xã hội dân sự, và văn hóa ứng xử trên mạng

Viet-Studies

Nguyễn Quang Dy

21-6-2021

Đợt bùng phát thứ tư của Coronavirus chủng mới không chỉ buộc người dân phải dãn cách mà còn làm thay đổi tư duy và văn hóa ứng xử. Coronavirus không chỉ đẩy lùi các chỉ tiêu kinh tế lạc quan đưa ra đầu năm, mà còn làm xã hội phân hóa khó lường. Sau bài Thánh chửi, thần y, danh hài, và các ngôi sao đang lặn (27/5/2021), bài này đề cập không chỉ thực trạng về dân trí, mà còn về các nhân tố mới làm thay đổi cuộc chơi (game changers).

Quan chức & Facebook

FB Nguyễn Tiến Tường

3-8-2018

Không có Facebook (FB) còn lâu lò của cụ cả mới cháy đượm như vậy. Lò vẫn cháy theo cách của lò. Nhưng nếu không có những thông tin đồ sộ trên mạng xã hội, khói của lò sẽ xám màu thanh trừng, không có được sắc chói người chống tham nhũng. Nhờ thế, nó nhận được sự hứng khởi từ nhân dân. Tất nhiên, không phải là tất cả.

Facebook chấp nhận kiểm duyệt nội dung chính trị ở Việt Nam, sau khi bị bóp băng thông

Luật Khoa

Văn Khiêm

22-4-2020

Hai nguồn tin nội bộ của Facebook đã xác nhận với hãng tin Reuters hôm thứ Ba, rằng Facebook đã đồng ý kiểm duyệt những nội dung “chống chính quyền” tại Việt Nam theo yêu cầu của chính quyền, sau khi các nhà mạng bóp băng thông truy cập vào trang mạng xã hội này.

Thư ngỏ gửi Ban quản trị Facebook

Phạm Đình Trọng

21-2-2023

KÍNH GỬI BAN QUẢN TRỊ FACEBOOK

Là sản phẩm của văn minh tin học, Facebook cũng là sản phẩm của nền dân chủ mà cả loài người hướng tới, nền dân chủ Mỹ. Không có dân chủ, không có tự do sáng tạo thì không có Facebook.

Chính phủ Việt Nam sử dụng tin tặc trong hệ thống phản gián?

Luật Khoa

Quỳnh Vi

5-12-2017

Ảnh: veloxity.com

Tại Việt Nam, tin tặc và các cuộc tấn công mạng là trợ thủ đắc lực của nhà nước trong việc kiểm soát thông tin và giới hạn quyền tự do trên mạng của người dân, doanh nghiệp và kể cả các chính phủ nước ngoài.

Đó là lời cảnh báo được ba tổ chức quốc tế với nhiều kinh nghiệm làm việc chuyên sâu trong lĩnh vực an ninh mạng (cybersecurity), là VeloxityElectronic Frontier Foundation, và FireEye, đưa ra liên tục trong ba năm vừa qua.

Thưa anh Võ Văn Thưởng

Mạc Văn Trang

19-6-2019

Ngày 17/6/2019, TTXVN và các tờ báo Nhà nước đều đăng bài viết của Anh: “Truyền thông xã hội đối với ổn định chính trị, xã hội ở Việt Nam”. Đây là bài viết rất quan trọng, vì anh là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương. Xin phép anh, được chia sẻ vài điều.

Đừng làm hại cộng đồng bằng tin vịt!

Trịnh Hữu Long

16-11-2020

Tôi thường xuyên phải chứng kiến tin vịt lan tràn trên mạng, nhưng khá bận tâm khi có một số người rao tin vịt và người nuốt trọn những tin vịt đó lại là những người bạn tôi quý mến và một số người tôi còn nể trọng về khía cạnh nghề nghiệp.

Năm 2023 vẫn là năm của Bộ Thông tin và Truyền thông

Huy Đức

1-1-2024

Chỉ số tự do báo chí của Việt Nam 2023 đứng ở mức 178/180, chỉ trên Trung Quốc và Bắc Triều Tiên. Tôi vốn rất ít khi dẫn các số liệu của RSF không phải vì chế độ vẫn xếp họ vào hàng “thế lực thù địch” mà bởi họ không thực sự hiểu Việt Nam.

Những nghịch lý ở Việt Nam

Hoàng Thế Nhân

20-1-2018

– Ở Việt Nam, bạn có thể thoải mái truy cập vào các trang web sex – thứ mà nước này coi là văn hoá phẩm đồi truỵ. Nhưng khi vào các trang web nói về các sự kiện lịch sử theo hướng đa chiều thì bạn sẽ gặp rất nhiều khó khăn, và phải vượt tường lửa để tiếp cận được chúng.

Đối diện với “Đối diện”

Nguyễn Thông

8-8-2019

Nghe những ông tướng tá, giáo sư tiến sĩ này nọ ra cái điều thông tỏ ta đây hiểu biết, lý luận rằng mạng xã hội đã bị thế lực thù địch lợi dụng, thông tin tầm bậy, đồn nhảm, fake news, v.v.., thấy mắc cười. Một ông tướng còn lấy ví dụ thời gian qua có không ít tin nhảm về sức khỏe lãnh đạo đảng nhà nước, gây hoang mang trong dân chúng, thực ra thì lãnh đạo vẫn… sống, sự xuất hiện của lãnh đạo là cái tát vào mồm bọn xằng bậy.

Có ai chơi Facebook không?

Lưu Trọng Văn

16-10-2021

Ảnh chụp màn hình báo PLTP

Đó là câu hỏi của bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Nguyễn Hồng Lĩnh hỏi lãnh đạo tỉnh mình trong một cuộc họp.

Thư gửi con trai tên Hoành

Song Hà

21-7-2017

Hoành con! Kể từ khi công ty đa cấp của con phá sản, bố mẹ ở quê cứ lo ngay ngáy. Mẹ con bảo, chỉ sợ thất nghiệp rồi đâm ra đi đây, đi đó lông bông lại rước vạ vào thân. Bố ở quê lướt phây nhiều nên bố biết, giờ đi đâu cũng có thể trở thành trộm chó hoặc bắt cóc trẻ em, nên con nhớ kỹ những điều bố dặn sau đây.

Thất nghiệp thì tốt nhất nằm nhà cho khỏe, đừng vì rảnh quá mà đi bảo vệ luận án tiến sỹ hoặc về các làng quê chơi bời lông bông. Ở quê bây giờ không còn yên bình như trước, con tuyệt đối không nên về đó bán tăm dạo, bán thuốc Bắc hoặc về nhà ai đó mà chưa biết rõ về họ.

Tôi sẽ không buông bút

FB Đỗ Ngà

12-9-2018

Hiện nay, CS đang chống lại nhân dân dựa trên 2 nắm đấm. Nắm đấm thứ nhất là hệ thống tuyên truyền dối trá, nắm đấm thứ 2 là bạo lực công an. Trong 2 nắm đấm này, thì nắm đấm tuyên truyền dối trá là được xem như là tuyến phòng thủ từ xa, còn bạo lực công an như là giải pháp cuối cùng. Khi tuyến phòng thủ thủ từ xa còn hiệu quả, thì bạo lực công an không phải vất vả. Nhưng khi tuyên truyền dối trá thua thì Đảng phải ra tay bằng đã bạo lực công an thôi.

Facebook đồng ý kiểm duyệt những nội dung chống đối Nhà nước Việt Nam

Nguyễn Vi Yên

22-4-2020

Bà Sheryl Sandberg, Giám đốc Điều hành của Facebook. Ảnh: internet

Hôm qua, nguồn tin từ nội bộ Facebook vừa tiết lộ rằng Facebook đã đồng ý đẩy mạnh việc kiểm duyệt những bài viết “chống đối nhà nước Việt Nam”, tin từ Reuters cho hay. [1]

Theo đó, các máy chủ nội địa của Facebook đặt tại Việt Nam đã bị đánh sập trong vòng khoảng bảy tuần, nguyên nhân đến từ các công ty viễn thông do nhà nước Việt Nam sở hữu. Điều này khiến cho tốc độ truy cập Facebook bị trì trệ suốt thời gian qua.

TikTok có thể thuyết phục thế giới rằng nó không phải là công cụ của Trung Quốc không?

Financial Times

Cù Tuấn, dịch

5-3-2023

Tóm tắt: Đối mặt với những hạn chế mới và những kêu gọi cấm sử dụng ở Hoa Kỳ và châu Âu, ứng dụng video phổ biến này phải đối mặt với cuộc chiến cho tương lai của nó.

Tôi cũng thật sự lo lắng

FB Chu Mộng Long

26-12-2017

Tôi cũng quan sát thấy nhiều đảng viên đọc tin xấu nên ngồi ở đâu cũng thấy bàn tin xấu. Họ bàn có trách nhiệm.

Tin xấu là tin không tốt. Mà tin không tốt thì không chỉ trên các trang chống cộng mà cả trên báo cộng: tin tham nhũng, tin phá hoại môi trường, tin mất vệ sinh an toàn thực phẩm, tin giết người cướp của, tin đồng bóng…

“Dòng chảy thông tin” (*) là dòng chảy lịch sử

Kông Kông

22-6-2019

Bài viết khá dài của ông Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương đã có một số tác giả chịu khó đọc kỹ và phản biện mấy ngày qua.

Võ Văn Thưởng tuyên bố đảng cộng sản “không sợ đối thoại, không sợ tranh luận”, nhưng liên tục bịt miệng dân. Ảnh: Reuters

Chuyện là ông cho phổ biến đúng vào thời điểm người Hồng Kông có cuộc biểu tình vĩ đại phản đối dự luật dẫn độ về Hoa Lục do tập đoàn lãnh đạo Hồng Kông thân Bắc Kinh (chính xác là do Bắc Kinh tuyển chọn) tìm cách thông qua. Tương tự như Chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói là phải làm cho ra luật để thông qua dự luật Đặc khu vì Bộ Chính trị nói là không vi phạm Hiến Pháp (!)

Trưởng Ban Tuyên giáo chọn thời điểm như vậy thì chắc chắn mục đích là để định hướng cho nội bộ đảng biết cách đối phó với công luận. Vì Trung ương biết rõ đảng viên đang hoang mang. Còn người dân, qua mạng xã hội, thì đang sôi nổi bàn luận với mong ước: Bao giờ đến lượt VN?

Sự “định hướng” của bài viết là vấn đề cốt lõi. Tại sao phải định hướng?

Bất cứ những cuộc biểu tình nào phản đối chế độ hiện tại cũng đều có nguyên nhân cụ thể và rõ ràng. Ví dụ phản đối giàn khoan HD 981, khai tác boxit, Formosa, luật cướp đất đai… và đúng một năm trước đây là luật An ninh mạng, dự luật Đặc khu… Đó là những vấn đề quan trọng thiết thực, có hệ lụy lâu dài đến đất nước và dân tộc. Nhưng tất cả đều bị Tuyên giáo chụp mũ là do “các thế lực phản động thù địch xúi giục”!

“Các thế lực phản động thù địch xúi giục” là câu cửa miệng của quan chức để dùng vũ lực và nhà tù đàn áp, buộc dân phải câm miệng? Chưa nói đến vô số các nhóm, các cá nhân bị oan ức, chỉ ví dụ riêng vụ cướp đất của đồng bào Thủ Thiêm với 20 năm ròng rã đi khiếu kiện, có người đã qua đời trong oan ức cay đắng, hiện vẫn còn sờ sờ ngay trước mắt!

Do đó bài viết của Trưởng ban Tuyên giáo cũng chỉ lý luận loanh quanh để biện minh rồi răn đe “không để thế lực thù địch lợi dụng, chiếm lĩnh truyền thông xã hội”!

Một bên là đảng nắm trong tay tất cả phương tiện truyền thông với cả trăm ngàn cái gọi là phóng viên, bình luận viên, nhà báo… cùng với cả một Bộ phụ trách chuyên biệt, đó là Bộ Thông tin & Tuyên truyền và an ninh đủ loại, theo dõi chặt chẽ, nhất cử nhất động phản ứng của dân nhưng tại sao mạng xã hội vẫn bùng nổ? Xin thưa: Tức nước phải vỡ bờ, người dân không thể câm nín được nữa!

Giữa thời buổi internet này đảng không còn có thể tự tung tự tác, tuyên truyền đổi trắng thay đen như từng làm mưa làm gió trong quá khứ. Đảng không thể thắng được hàng triệu cái iPhone của dân có đầy đủ tính năng ghi nhận tại chỗ, đưa tin ngay lên internet, vừa chính xác, vừa cụ thể ở khắp mọi nơi, mọi lúc.

Đây là cuộc chiến giữa sự dối trá cộng sản với sự thật không còn có thể che đậy, đơn giản chỉ có thế. Vì thế cái mũ “thù địch, phản động” của Tuyên giáo chụp lên đầu dân tất yếu sẽ thất bại.

Các nước theo thể chế Dân chủ, Tự do thì quyền được nói, được phổ biến tư duy là bất khả xâm phạm. Họ không hề có cái gọi là Ban Tuyên giáo hay Bộ Thông tin & Truyền thông để định hướng dư luận. Còn Hiến Pháp VN do đảng viết ra cũng tương tự nhưng chỉ để lừa bịp thế giới. Viết một đàng, làm một nẻo!

Thủ Tướng tham nhũng Nguyễn Tấn Dũng thời còn đương chức đã huỵch toẹt trong đại hội một câu nói ngắn gọn đại ý là “không thể bịt miệng được mạng xã hội”. Sự thật đúng như vậy. Không còn có thể “lấy vải thưa che mắt Thánh” như thời chưa có internet. Bây giờ thì vô phương qua mắt được “Thánh Internet”!

Như vậy Trưởng Ban Tuyên giáo Võ Văn Thưởng đang lội ngược “dòng chảy thông tin”, nên cho dù có thành lập thêm vài cái gọi là Lực lượng 47 nữa, chắc chắn cũng thất bại!

Giai đoạn người dân bị tuyên truyền dối trá đã qua rồi. Vĩnh viễn! Vì thế muốn “yên dân” để “ổn định chính trị” thì chỉ còn cách duy nhất là việc điều hành đất nước phải công khai, minh bạch. Trắng đen rõ ràng. Báo chí phải được tự do để người dân giám sát, theo dõi và có tiếng nói. Chính kiến phải được tôn trọng. Đảng cộng sản cũng chỉ là một đảng như mọi đảng phái khác, phải cạnh tranh để tồn tại. Phải được dân tín nhiệm bằng phổ thông đầu phiếu và ứng cử tư do, là xu thế tất yếu.

Đó là “dòng chảy thông tin” và cũng là dòng chảy của lịch sử. Dòng suối chảy xiết đương nhiên có mang theo rác rưởi, gặp mưa lũ thì càng dữ dội hơn nữa, nhưng rác rưởi sẽ lắng xuống và được tắm trong dòng suối trong lành đó là hạnh phúc nhất. Còn ngăn dòng là ao tù. Ao tù đương nhiên ô nhiễm, sẽ gây tai họa!

Ông Võ Văn Thưởng, người miệt cực Nam, vốn rất mộc mạc, chơn chất. Hy vọng ông không tìm cách lấy lòng đồng bào theo kiểu của ông Bí thư Nguyễn Thiện Nhân: “Tôi nói giọng Bắc nhưng là người Nam. Tôi không gạt bà con đâu”!

(*) Một ý trong bài viết định hướng dư luận của ông Võ Văn Thưởng

“Biết nghi ngờ, truy nguồn gốc và tự đánh giá” (Phần 2)

Phạm Lê Vương Các

17-11-2020

Tiếp theo Phần 1: Cách kiểm chứng thông tin

Phần 2: Phương pháp đánh giá sự việc gây tranh cãi, khó kiểm chứng thông tin

Trên thế giới thường xuyên có những vấn đề chính trị xã hội gây tranh cãi, nằm ngoài sự chứng kiến thường thấy của các bạn ở Việt Nam, chẳng hạn như phong trào Black Lives Matter (BLM) hay Antifa tại Mỹ, với hai luồng thông tin hoàn toàn trái ngược nhau.

Ai chịu trách nhiệm về an toàn không gian mạng ở Việt Nam?

Trương Nhân Tuấn

8-1-2024

Báo chí tiếng Việt đồng loạt đưa tin, Việt Nam là nạn nhân đứng hàng đầu trên thế giới về các vụ bị lừa gạt qua mạng. Số tiền lừa đảo toàn cầu là 53 tỉ đô la, Việt Nam bị lừa mất 16 tỉ.

Ký hay không ký: đó là vấn đề

Luật Khoa

Lê Nguyễn Duy Hậu

1-2-2018

Bé Nhật Linh, nạn nhân trong vụ án gây chấn động tại Nhật Bản. Ảnh: Thanh Niên

Tôi không thể ký vào lá đơn hiện nay liên quan đến vụ án của bé Nhật Linh.

Tôi không thể ký không phải vì tôi không muốn có công lý cho bé Linh và gia đình của bé. Tôi không thể ký càng không phải vì tôi về hùa với kẻ đã gây ra tội ác của bé. Tôi không thể ký cũng không phải vì tôi tìm kiếm danh tiếng hay đi ngược lại với đám đông.

Người thầy vẫn lặng lẽ lên đồn sớm trưa – Từng giờ, giọt mồ hôi rơi đầy biên bản

Đặng Nguyên Triết

16-8-2019

Thầy giáo Đặng Nguyên Triết là giáo viên trường THPT Tôn Đức Thắng, tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: FB tác giả

Sáng nay, đúng hẹn lại lên, mình lại son phấn lên đồn theo lời mời của các anh em thanh tra bên công an. Anh phó chánh thanh tra khen mình nhìn trẻ hơn trên facebook nhiều. Không thấy ảnh khen mình đẹp trai. Chắc mình không phải gout của anh. Ngược lại, ba anh tiếp mình đều to con, cao ráo, đúng gout mình.