Dịch giả: Song Phan
16-4-2020
Tiếp theo phần 1 — phần 2 — phần 3 — phần 4 — phần 5 — phần 6 — phần 7
Sách nhiễu các nhà báo ở biên giới Hoa Kỳ
Cũng rắc rối như việc đưa tin là sự sách nhiễu chưa từng thấy đối với các nhà báo trong thời chính quyền Trump của các quan chức Cục Hải quan và Biên phòng (CBP) Hoa Kỳ tại các điểm nhập cảnh vào nước này. Kể từ năm 2017, hơn một chục phóng viên và nhiếp ảnh gia nói rằng, họ đã bị các nhân viên của CBP chặn lại, bị thẩm vấn và lục soát tại các sân bay và cửa khẩu biên giới.
Một số trường hợp đã bị tạm giữ trong nhiều giờ. Dọc biên giới với Mexico, một số nhà báo dường như đã bị nhắm đến vì danh tính, hình ảnh và chuyển động của họ nằm trong một cơ sở dữ liệu bí mật được CBP bảo quản, CBP là một bộ phận của Bộ An ninh Nội địa.
Tháng 11 năm 2017, nhà báo Alastair Jamieson, người Anh, của NBC News khi đó, đã bị tạm giữ một giờ khi ông từ London đến sân bay Miami. Một nhân viên CBP đã hỏi Jamieson về chuyến đi của ông ở Trung Đông và liên tục cáo buộc ông là một phần của truyền thông “tin giả”.
Tháng 6 năm 2018, biên tập viên cao cấp của Washington Post, Ann Gerhart và chồng là Michael Sokolove, một cây bút của Tạp chí New York Times, đã bị hỏi về nghề nghiệp và quan điểm chính trị của họ khi họ đến sân bay Newark sau kỳ nghỉ ở Caribbean. Nhân viên CBP yêu cầu họ nói ý kiến về Trump và nói với hai nhà báo Mỹ rằng báo chí đã chỉ trích ông ta qua mức và nên “tuân theo nguyên tắc”.
David Mack, một nhà báo người Úc làm việc cho báo BuzzFeed News ở Mỹ, đã bị chặn lại và thẩm vấn một cách hung hằng về bài viết trên trang web khi ông từ London hạ cánh tại sân bay JFK ở New York hồi đầu tháng 2 năm 2019. Nhân viên CBP tập trung vào bản tin của BuzzFeed về cuộc điều tra của cố vấn đặc biệt Mueller về ban vận động tranh cử năm 2016 của Trump, và ông ta đã khăng khăng, khẳng định sai với Mack rằng, Mueller đã gọi BuzzFeed là “tin giả” trong một cuộc họp báo. Sau khi BuzzFeed khiếu nại với CBP, Andrew Meehan, trợ lý ủy viên về các vấn đề công cộng, đã xin lỗi Mack trong một tuyên bố và nói họ đang điều tra vụ việc. Cách đối xử với Mack “không phản ánh quan điểm cơ quan này, và chắc chắn không có tính chuyên nghiệp mà các nhân viên CBP cố gắng duy trì”, Meehan nói.
Tuy nhiên, việc sách nhiễu các nhà báo tại các điểm nhập cảnh của Mỹ vẫn tiếp tục. Nhà báo tự do Mỹ Manuel Rapalo, viết bài cho Al-Jazeera về người di cư từ Mexico đi tới Mỹ, sau đó đã bị chặn lại và thẩm vấn lần thứ ba trong tháng 2, khi ông trở về nhà. Sau khi quét hộ chiếu của ông tại sân bay Miami, một nhân viên CBP đã thẩm vấn Rapalo hơn một giờ về công việc của ông, lục soát sổ ghi chép của ông và hỏi tại sao chúng có cả thông tin về việc nộp hồ sơ yêu cầu theo Đạo luật Tự do Thông tin.
Khi nhà báo Seth Harp của tạp chí Mỹ Rolling Stone từ Mexico City đến sân bay Austin hồi tháng 5 năm 2019, ông đã bị các đặc vụ CBP tạm giữ và thẩm vấn hung hăng trong bốn giờ đồng hồ về công việc của ông, các cuộc trò chuyện với các biên tập viên và đồng nghiệp, và quan điểm chính trị của ông. Trong một bài viết về trải nghiệm của mình trên trang web Intercept, Harp đã viết rằng, các đặc vụ CBP đọc ghi chú của ông, lục soát điện thoại di động và máy tính xách tay của ông, ghi lại số sê-ri của máy tính xách tay và các cài đặt trong điện thoại.
Tim Stegmaier, nhiếp ảnh gia độc lập người Mỹ, đã bị các đặc vụ CBP tạm giữ hơn bốn giờ khi anh từ Thượng Hải đến Detroit vào tháng 6 năm 2019 sau một chuyến đi làm việc ở Philippines. Các đặc vụ đã thu máy tính, máy ảnh và điện thoại của ông sau khi tìm thấy hình ảnh của những đứa trẻ Philippines không mặc quần áo đang chơi trong nước bẩn và chất thải công nghiệp. Ba tháng sau, để đáp lại các phản đối bằng văn bản từ các tổ chức truyền thông và tự do dân sự, CBP nói trong một bức thư rằng Stegmaier đã không làm gì bất hợp pháp, và thiết bị của ông đã được trả lại.
Ben Watson, cựu chiến binh quân đội Hoa Kỳ và là biên tập viên tin tức của trang Defense One, một ấn phẩm của Atlantic Media, đưa tin về công nghiệp quốc phòng, đã bị chặn lại và thẩm vấn khi ông từ Đan Mạch đến Phi trường Quốc tế Dulles ở Washington hồi tháng 10 năm 2019. Khi Watson trả lời “làm báo” cho câu hỏi thường lệ về nghề nghiệp của ông, nhân viên CBP phản ứng, “Vậy, ông viết để tuyên truyền, có đúng không?”
Khi ông nói không, đặc vụ CBP tiếp tục hỏi lại câu hỏi đó, Watson sau đó đã kể lại trong các bài báo trên Defense One, New York Times và US Press Freedom Tracker. Watson lúc đó nói với đặc vụ rằng: “Tôi làm báo. Viết bài về an ninh quốc gia. Và an ninh nội địa. Và với nhiều kỹ năng như thế này tôi đã sử dụng trong Quân đội Hoa Kỳ với tư cách là một sĩ quan công tác công chúng. Một số người sẽ cho rằng đó là tuyên truyền”. Nhưng đặc vụ CBP cứ lặp đi lặp lại: “Ông viết để tuyên truyền, có đúng không?” Cuối cùng, Watson nói với ông ta: “Vì mục đích dứt điểm cuộc trò chuyện này, đúng”. Đặc vụ CBP trả lại hộ chiếu và cho phép ông đi.
Sau đó, Watson Watson tweet: “Nói thật là trong cuộc đời mình, tôi chưa bao giờ gặp một người nào tìm cách khiêu khích tôi như thế này trước đây”. Anh nói với báo New York Times: “Tôi cảm thấy bị đe doạ và bị bắt nạt”. Vài ngày sau cuộc chạm trán đó, Mark Morgan quyền Cục trưởng Cục Hải quan và Biên phòng (CBP), nói trong một cuộc họp báo rằng, việc sách nhiễu các nhà báo của các nhân viên CBP là “Tuyệt đối không thể chấp nhận được, dứt khoát như vậy”.
Tháng 11 năm 2019, Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ nộp đơn kiện Bộ An ninh Nội địa, thay mặt cho năm phóng viên nhiếp ảnh tự do người Mỹ đã bị chặn lại và bị thẩm vấn tại các cửa khẩu biên giới vào các thời điểm khác nhau trong năm 2018 và 2019. Mỗi người đã chụp ảnh cho các hãng tin Mỹ ghi lại một đoàn người di cư người Mỹ Latin khổng lồ đi xuyên qua Mexico, tới biên giới Hoa Kỳ. Trump đã công khai chống lại đoàn người này và gây áp lực lên các quan chức Mỹ và Mexico để ngăn chặn người di cư vào Mỹ.
Hồ sơ kiện nêu rằng, các nhà nhiếp ảnh Mark Abramson, Bing Guan, Go Nakamura, Kitra Cahana và Ariana Drehsler từng bị tạm giam tại các cửa khẩu biên giới từ Mexico vào Mỹ và thẩm vấn rất nhiều về chi tiết của đoàn người di cư. Các đặc vụ CBP đã soát một số máy tính xách tay và máy ảnh của họ. Tất cả năm người đã bị ghi tên và hình ảnh trong một cơ sở dữ liệu của CBP về các nhà báo đưa tin về đoàn người di cư, cùng với các nhà tổ chức, luật sư và “những kẻ xúi giục”. Sau khi cơ sở dữ liệu bị rò rỉ cho một phóng viên truyền hình ở San Diego, Ủy ban Phóng viên Tự do Báo chí đã kiện chính phủ vì lưu hồ sơ về nó. CBP xác nhận trong một lá thư rằng, họ đã làm việc với các cơ quan khác của Hoa Kỳ và Mexico để thu thập thông tin về những người có thể giúp người di cư vượt biên bất hợp pháp và / hoặc có một số mức độ tham gia vào các sự kiện bạo lực tại các cửa khẩu biên giới.
Katie Townsend, giám đốc pháp lý của Ủy ban Phóng viên nói với tôi. “Cục Hải quan và Biên phòng hành động như một cơ quan xỏ lá”. Cô nêu, “các cuộc lục soát không có gì khả nghi về các nhà báo và điện thoại, ghi chú và thiết bị của họ” và “thái độ thù địch đối với các nhà báo”, trong lúc thẩm vấn bởi các đặc vụ CBP tại các điểm nhập cảnh tại biên giới.
