Thật và giả

Blog VOA

Trân Văn

11-4-2022

Tuần này có ba sự kiện riêng biệt được người sử dụng mạng xã hội Việt ngữ thảo luận và nếu đặt cả ba bên cạnh nhau chắc hẳn sẽ ngẫm được vài điều.

Marie Le Pen có thể thắng cuộc bầu cử Tổng thống Pháp 2022?

Vũ Ngọc Yên

11-4-2022

Năm ứng viên về nhất trong cuộc đua đầu tiên ở Pháp hôm 10-4-2022. Nguồn: Washington Post

Hơn 48 triệu cử tri Pháp được yêu cầu tham gia bỏ phiếu cho cuộc bầu cử tổng thống 2022 (French Élection présidentielle française) vào ngày 10-4-2022. Đây là cuộc bầu cử Tổng thống thứ mười hai của nền Cộng hòa Pháp thứ năm.

‘Ngoại giao phản dân’ làm nhục cả dân tộc lẫn quốc thể

Blog VOA

Hoàng Trường

11-4-2022

Vào ngày 7/4/2022, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã bỏ phiếu khai trừ Nga khỏi Hội đồng Nhân quyền (HĐNQ) với các cáo buộc nước này vi phạm nhân quyền ở Ukraine. Nguồn: Reuters

Hà Nội, đồng minh ởm ờ của Washington

Jackhammer Nguyễn

10-4-2022

Ngày 7/4/2022 tại trụ sở Liên Hiệp quốc ở New York, Mỹ; Việt Nam đã bỏ phiếu chống lại việc loại Nga ra khỏi Hội đồng Nhân quyền của tổ chức này. Các cơ quan truyền thông Việt Nam dẫn lời ông Đặng Hoàng Giang, đại sứ Việt Nam tại Liên Hiệp quốc, rằng Việt Nam chống lại việc tàn sát dân thường, nhưng các thông tin phải được kiểm chứng. Báo chí Việt Nam không nói đến lá phiếu chống của Việt Nam.

Vladimir Putin cùng một giuộc với Polpot?

Blog VOA

Trần Đông A

9-4-2022

Thi hài nạn nhân bị giết trong thời gian Nga chiếm đóng Bucha. Nguồn: AP

Đáng tiếc, chính phủ VN, với các lá phiếu vừa qua ở LHQ, đã hoàn toàn đi ngược lại ý nguyện đa số của người dân Việt Nam thể hiện qua các mạng xã hội.

Tin vui rớt nước mắt

Lưu Trọng Văn

9-4-2022

Báo chí nhà nước đưa tin và gọi là “Tin vui với người lao động”:

“Bộ luật Lao động năm 2019 có hiệu lực từ 1/1/2021 đã khống chế khung làm thêm 200 giờ mỗi năm, và nới số giờ tối đa trong tháng lên đến 40 giờ. Tuy nhiên, dựa vào “nhu cầu thực tế,” tại phiên họp thứ 9, chiều ngày 23/3, 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt nhất trí thông qua Quy định người sử dụng lao động có nhu cầu và được sự đồng ý của người lao động thì được sử dụng người lao động làm thêm trên 200 giờ nhưng không quá 300 giờ/năm.

Về số giờ làm thêm trong một tháng, Nghị quyết nêu rõ trường hợp người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm tối đa 300 giờ trong một năm có nhu cầu và được sự đồng ý của người lao động, được sử dụng người lao động làm thêm trên 40 giờ nhưng không quá 60 giờ trong một tháng.”

Cựu chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động VN Đặng Ngọc Tùng khi nghe tin vui trên đã lập tức viết trên facebook của mình với tít: TIN VUI MÀ RƠI NƯỚC MẮT.

Nghe xong, tôi rụng rời cả tay chân. Không hiểu sao cả.

Thành quả cuộc đấu tranh của công nhân toàn thế giới, của những người lao động toàn thế giới mới có được ngày làm việc 8g, thế mà ở đất nước này các ông chủ lại được QH trao cho quyền được sử dụng lao động của thợ thuyền thêm 60giờ/tháng. (tức là mỗi ngày ông chủ có thể sử dụng sức lao động của người lao động thêm 2 giờ hoặc người lao động không có cả ngày nghỉ chủ nhật nữa).

Ôi các vị đại biểu Quốc hội ơi, các vị hãy đặt mình là người lao động: Các vị có đồng ý làm việc tất cả ngày thứ 7 trong tuần? Có đồng ý mỗi năm làm tăng thêm 300 giờ như người lao động vì mưu sinh và lợi nhuận của các ông chủ đang làm?

Các vị có biết mỗi năm trượt giá bao nhiêu? Và mấy năm rồi lương tối thiểu của người lao động không được tăng? Việc này đồng nghĩa với giảm lương, lương trả cho nld quá thấp, không đủ sống. Các vị có biết cuộc sống khốn khó của người lao động trong các khu công nghiệp trên cả nước đang trải qua mùa đại dịch này?

Các vị nói đây là tin vui đối với người lao động, nhưng đúng là “tin vui rơi nước mắt”.

Theo cựu chủ tịch Tổng Liên đoàn lao động VN thì vấn đề bảo đảm cuộc sống của người lao động là phải tăng phúc lợi xã hội, tăng giá trị lao động mỗi giờ chứ không phải bù đắp trượt giá bằng tăng giờ lao động.

Tôi trân trọng phản ứng và giọt nước mắt của ông Tùng, người gã biết khi là thủ lĩnh công đoàn luôn đứng về quyền lợi của người lao động, tôi xin góp thêm lời: Xu thế giảm giờ làm, tăng ngày nghỉ ngơi, xum vầy gia đình đang là xu thế chung của thế giới. Rất tiếc, thực ra là quá đau lòng khi ở VN đang đi ngược lại xu thế đó.

Nga đã dùng hết kim bài miễn tử mà tính “chính trị” của Công pháp Quốc tế tặng cho họ?

Nguyễn Quốc Tấn Trung

9-4-2022

Cho đến nay, khi các học giả luật quốc tế Việt Nam, cũng như Trung, sử dụng nguồn tư liệu và thông tin khả tín – trung lập hết sức có thể từ Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) hay Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), một trong những kiểu phản biện thường gặp nhất là họ cho rằng ICC và ICJ do Hoa Kỳ… mua hết, “bao ăn”.

Lại một lần nữa, người dân Việt Nam bị làm nhục

Phạm Đình Trọng

9-4-2022

Đội quân Putin xâm lược Ucraine bị thua đau phải rút chạy, đã để lại tội ác man rợ ở thị trấn nhỏ Bucha, ngoại thành Kyiv. Hơn 400 xác dân Bucha bị quân Nga bắn giết rải rác khắp mấy đường phố nhà cửa thưa thớt của thị trấn Bucha. Chưa tính được số dân chết chồng chất trong những hố chôn chung, vùi lấp sơ sài, còn lòi chân tay trên mặt đất.

Binh lính Syria sang Ukraine, Assad trả nợ Putin

NTV

Tác giả: Clara Suchy

Phan Ba, dịch

8-4-2022

Liệu Assad có còn nắm quyền nếu không có sự giúp đỡ của Putin? Ảnh chụp ngày 7-1-2020. Nguồn: picture alliance/dpa/TASS

Năm 2015, Nga bước vào cuộc nội chiến Syria và giúp nhà cầm quyền Assad tránh khỏi thất bại. Hôm nay thời cuộc đã xoay vần. Quân đội bị tiêu hao nhiều của Putin có thể sớm được dựng lại với sự giúp đỡ của Syria.

Thị trường tài chính – ‘bom’ đã được hẹn giờ?

Blog VOA

Trân Văn

8-4-2022

Đỗ Anh Dũng bắt tay Trịnh Văn Quyết (phải). Ảnh chụp màn hình từ báo VietNamNet

Tôn trọng chính kiến và thước đo giá trị

Nguyễn Ngọc Chu

8-4-2022

Những điều chúng ta bàn luận về chiến tranh Nga – Ukraine – ủng hộ, phản đối, chê bai hay ngưỡng mộ – chẳng mảy may tác động lên số phận của Ukraine và Nga, mà tác động trực tiếp lên chính số phận của chúng ta.

Sử gia Đông Âu Baberowski: Quân đội Nga là một nhà tù

NTV

Volker Petersen phỏng vấn Jörg Baberowski

Vũ Ngọc Chi, chuyển ngữ

7-4-2022

Binh sĩ Nga trong một cuộc duyệt binh mừng Ngày Chiến thắng Thế chiến II. Ở Nga, quân đội được coi trọng, nhưng cá nhân không được coi ra gì cả. Nguồn: picture alliance/dpa

Bàn thêm về hai bài báo

Nguyễn Đình Cống

7-4-2022

Sáng ngày 7 tháng 4, đọc được hai bài báo, có những ý hay, tôi rất muốn bàn thêm cho rộng đường dư luận. Đó là bài của tác giả Trân Văn, đăng trên VOA: “Quy hoạch nhân sự – chính phạm của mọi scandal” và bài của GS Tương Lai “Sự thật lịch sử bị đánh tráo có còn là lịch sử nữa không”.

Cấp tướng và tá bị kỷ luật sắp lên ‘3 con số’

Blog VOA

Trân Văn

7-4-2022

Trung tướng Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân y, trong số tướng lãnh bị “tước bỏ các chức vụ trong đảng”. Nguồn: Báo Tiền Phong

Theo UBKT BCH TƯ đảng thì sai phạm của 12 sĩ quan tại HVQY, trong đó có ba viên tướng là lãnh đạo cao nhất của HVQY thuộc loại nghiêm trọng, không chỉ xảy ra từ lâu mà còn…

Những trái tim của những người Việt có lương tri luôn đập cùng các bạn

Đoàn Bảo Châu

7-4-2022

Đây là phần trả lời của Nataliya Zhynkina, tham tán chính trị, phó đại sứ Ukraine tại Việt Nam. Tôi đã chờ câu trả lời cả ngày hôm qua và bạn ấy đã gửi lúc 2 giờ sáng. Một lần nữa, xin được chia sẻ những mất mát, đau khổ đang diễn ra trên đất nước Ukraine.

Tiếng đàn và tiếng đạn

Phát biểu của Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelensky Tại giải Grammys 2022

Đinh Từ Thức, chuyển ngữ

7-4-2022

Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelensky xuất hiện trên màn hình vào dịp lễ trao giải Grammy lần thứ 64, đêm Chủ Nhật 3-4-2022. Nguồn: Valerie Macon via Getty Images

Lời người dịch: Xuất thân là một diễn viên hài nổi tiếng, khi đắc cử tổng thống Ukraine vào giữa năm 2019, ở tuổi 41, đa số dư luận nghi ngờ khả năng lãnh đạo của Volodymyr Zelensky. Nhưng từ khi Putin đưa đại quân Nga xâm lấn Ukraine, Zelensky ngày càng gây ngạc nhiên cho cả thế giới.

Ngoài hành động cương quyết và tài chỉ huy, đương đầu với một cường quốc mạnh hơn mình gấp nhiều lần, Zelensky và bộ tham mưu của ông còn tỏ ra vô cùng hữu hiệu trong việc vận động quần chúng và ngoại giao. Tuy là mục tiêu triệt hạ chính của Putin, và bận rộn cực độ đương đầu với chiến tranh, Zelensky vẫn họp báo, đi thăm binh sĩ, nói chuyện hàng ngày với dân chúng, và xuất hiện qua video trước những nơi rất quan trọng như LHQ, Nghị Viện Châu Âu, Quốc Hội Anh, Canada, và Quốc Hội Mỹ…, để vận động giúp đỡ.

Vào giữa tháng Ba vừa qua, đã có tin về cuộc vận động để Zelensky lên tiếng tại buổi lễ trao giải Academy Awards ở Los Angeles, thường được gọi là Giải Oscars, mà người vận động tích cực nhất là tài tử Sean Penn. Theo tin từ báo chí, ông này đã đe doạ, nếu Zelensky không được lên tiếng, ông sẽ đem nấu chảy giải Oscars của mình để phản đối.

Thay vì Zelensky lên tiếng, chỉ có 30 giây mặc niệm dành cho Ukraine. Sean Penn đã không được toại ý, và cũng chưa có tin về vụ nấu chảy giải Oscars. Tuy nhiên, cũng là điều may. Nếu Zelensky lên tiếng, lễ trao giải Oscars năm nay đã quá nặng mùi chiến tranh. Bởi vì, ngoài dự tính của mọi người, kể cả ban tổ chức, một cảnh chiến tranh đã bùng nổ ngay trên sân khấu, giữa hai diễn viên nổi tiếng, Will Smith và Chris Rock.

Will Smith tức giận lời nói đùa của danh hài Chris Rock ám chỉ cái đầu trọc của vợ mình, Smith đã lên sân khấu tặng Chris Rock một bạt tai nẩy lửa, rồi về chỗ, tiếp tục lớn tiếng chửi Chris Rock bằng những lời thô tục. Will Smith bạo động và phát ngôn tầm bậy, khiến khán thính giả liên tưởng tới Putin. Chris Rock không đánh lại, bình tĩnh tiếp tục công việc của mình, giống tác phong chịu đựng của Zelensky.

Điều nên ghi nhận là, sau vài ngày, Will Smith bị nhiều chỉ trích, nhận ra lỗi lầm của mình, đã lên tiếng xin lỗi, bầy tỏ ăn năn và hứa sẽ cố gắng thay đổi để thành người khá hơn. Sau khi bị đánh, Chris Rock được nhiều cảm tình hơn, giá vé xem anh trình diễn cũng tăng vọt. Danh hài Chris Rock đã theo kịp Zelensky. Liệu Putin có biết hối hận như Will Smith?

Một tuần sau giải Oscars, lễ trao giải Grammy đã diễn ra tại MGM Grand Garden Arena tại Las Vegas vào tối Chủ Nhật 3 tháng 4.

Vào khoảng giữa chương trình buổi lễ, Zelensky đã bất ngờ xuất hiện trong một video được quay trước trong thời gian 48 tiếng. Tiếp theo sau là màn trình diễn của John Legend với nhạc phẩm mới, mang tựa đề “Free”, gồm trích đoạn bài thơ “Cầu nguyện” đọc bởi tác giả là thi sĩ Lyuba Yakimchuck, một người Ukraine tị nạn, và đệm bởi hai nhạc sĩ Ukraine là Siuzanna Iglidan và Mika Newton. (Bản dịch tiếng Việt bài thơ “Cầu nguyện” của nhà thơ Vi Lãng đã được đăng trên Da Màu ngày 8-3-2022).

Theo nhận xét của báo Rolling Stone, màn xuất hiện của Tổng Thống Zelensky đã được ghi nhận như một trong hai mươi tiết mục hay nhất, làm lu mờ các màn trình diễn khác.

Trong Tiếng Việt, Chỉ cần đổi một dấu huyền thành dấu nặng, “tiếng đàn” tượng trưng cho hoà bình bỗng thành “tiếng đạn” biểu tượng của chiến tranh. Tâm tính và việc làm của con người cũng chỉ cần thay đổi một chút, người ta sẽ có hoà bình hay chiến tranh, hoặc ngược lại.

Sau đây là bản dịch toàn bộ lời phát biểu ngắn của Zelensky, theo bản ký tự (transcript) của Newsweek, đăng ngày 4-4-2022:

***

Chiến tranh. Cái gì trái ngược với nó hơn là âm nhạc? Sự im lặng của những thành phố bị tàn phá và những người dân thiệt mạng. Trẻ em của chúng tôi vẽ những tên lửa lao xuống, không phải là sao đổi ngôi. Hơn 400 trẻ em đã bị thương và 153 em bị thiệt mạng. Và chúng tôi sẽ không bao giờ nhìn thấy chúng vẽ nữa. Cha mẹ của chúng tôi vui mừng thức dậy vào buổi sáng trong hầm tránh bom – vẫn còn sống.

Những người thân yêu của chúng tôi không biết chúng tôi sẽ lại được bên nhau nữa không. Chiến tranh không cho chúng tôi chọn lựa ai sống và ai giữ im lặng ngàn thu. Các ca nhạc sĩ của chúng tôi mặc áo giáp thay cho lễ phục. Họ hát cho những người bị thương trong các bệnh viện. Ngay cả với những người không thể nghe họ. Dù vậy, âm nhạc sẽ vượt qua. Chúng tôi bảo vệ tự do của chúng tôi. Chúng tôi sống. Chúng tôi thương yêu. Chúng tôi ca hát.

Trên lãnh thổ của chúng tôi, chúng tôi đang đánh Nga, những kẻ mang đến sự khủng khiếp của im lặng với những trái bom của họ. Im lặng của sự chết.

Hãy làm đầy sự im lặng bằng âm nhạc của các bạn. Làm đầy nó hôm nay để nói lên câu chuyện của chúng tôi. Nói sự thật về cuộc chiến này trên các mạng xã hội của các bạn, trên TV. Hãy hỗ trợ chúng tôi, bằng bất cứ cách nào bạn có thể. Bất cứ cách nào – miễn là đừng im lặng. Và rồi hoà bình sẽ đến.

Gửi tới tất cả những thành thị của chúng tôi đang bị chiến tranh huỷ diệt. Chernihiv, Kharkiv, Volnovakha, Mariupol và những nơi khác. Những nơi này đã thành huyền thoại. Nhưng tôi có một giấc mơ là những người ở đó đang sống, và tự do – như các bạn đang trên sân khấu Grammy.

________

Nguyên văn lời phát biểu của Tổng thống Zelensky bằng tiếng Anh:

“The war. What is more opposite to music? The silence of ruined cities and killed people.

Our children draw swooping rockets, not shooting stars. Over 400 children have been injured and 153 children died. And we’ll never see them drawing. Our parents are happy to wake up in the morning in bomb shelters—but alive.

Our loved ones don’t know if we will be together again. The war doesn’t let us choose who survives and who stays in eternal silence.

Our musicians wear body armors instead of tuxedos. They sing to the wounded in hospitals. Even to those who can’t hear them. But the music will break through anyway. We defend our freedom. To live. To love. To sound.

On our land, we are fighting Russia which brings horrible silence with its bombs. The dead silence.

Fill the silence with your music. Fill it today to tell our story. Tell the truth about this war on your social networks, on TV. Support us, in any way you can. Any—but not silence. And then peace will come.

To all our cities the war is destroying. Chernihiv, Kharkiv, Volnovakha, Mariupol and others. They are legends already. But I have a dream of them living, and free—free like you on the Grammy stage.”

 

Cuộc hành trình tìm ‘điểm rơi’ của Việt Nam bắt đầu?

Blog VOA

Hoàng Trường

7-4-2022

Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc. Đến nghị quyết thứ hai của Liên Hiệp Quốc, Việt Nam cũng bỏ phiếu trắng, thì quả là Hà Nội đã đi quá đà.

Viết thư cho người Việt Nam

Trần Trung Đạo

6-4-2022

Hơn 25 năm trước tôi nhận một cú điện thoại. Người ở đầu dây bên kia là Luật sư Nguyễn Xuân Phước.

Thăm bố Lê Đình Công và chú Lê Đình Chức

Nguyễn Thị Duyên

6-4-2022

Sau bao nhiêu tháng ngày không được thăm gặp do dịch bệnh Covid thì đến nay nhà cháu mới được gặp Bố, gặp chú bằng xương bằng thịt. Nhưng hôm nay cháu mới đăng bài được vì bận việc gia đình.

Khi ngân hàng và công ty chứng khoán là “bà mụ” đỡ trái phiếu bất động sản

Mai Bá Kiếm

6-4-2022

Không riêng gì Trịnh Văn Quyết và Đỗ Anh Dũng, tất cả đại gia địa ốc đều khát vốn, nếu không được lãnh đạo thân hữu phê duyệt dự án mới, để “bán lúa non” (nền, căn hộ) gọi văn hoa là “tài sản hình thành trong tương lai”, để chiếm dụng vốn của khách hàng và vốn của ngân hàng thì đại gia đó sẽ chết tức khắc.

Vì sao lãnh đạo Tân Hoàng Minh vào lò?

Dương Quốc Chính

6-4-2022

Hiện tại, tội danh mà nhóm lãnh đạo Tân Hoàng Minh (THM) bị khổ tố là “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Nghe thấy sai sai, vì chưa thấy có nạn nhân nào tố cáo cả! Mà công an thì lâu nay vẫn nói vậy mà chưa chắc vậy. Có thể họ bắt vì tội này, nhưng công bố tội khác, chuyện này khá phổ biến.

Biden đúng, Putin phải ra đi

New York Times

Tác giả: Bret Stephens

Trúc Lam, chuyển ngữ

5-4-2022

Vladimir Putin. Nguồn: Mikhail Svetlov/ Getty Images

Những cảnh kinh hoàng về vụ giết người hàng loạt ở ngoại ô Kyiv khiến mọi người khiếp sợ và không ai ngạc nhiên.

‘Qui hoạch nhân sự’, chính phạm của mọi scandal

Blog VOA

Trân Văn

5-4-2022

Ông Phan Quốc Việt (trái), chủ hãng Việt Á; và ông Hồ Anh Sơn (phải) thuộc Học viện Quân y tại họp báo về bộ xét nghiệm Covid của Việt Á, tháng 3/2020. Hình minh họa. Nguồn: Báo Lao Động

Một bài viết độc hại

Thái Hạo

5-4-2022

Cô Tạ Mai Hương, giáo viên Ngữ văn trường THCS Nguyễn Thượng Hiền, Hà Nội, chụp chung với học sinh trước cổng trường. Nguồn: AFamily

Liên quan đến những cái chết của các em học sinh trong mấy ngày qua, trên MXH xuất hiện một bài viết của nick Tạ Mai Hương, là một cô giáo. Bài viết được có nhiều nghìn lượt like, comment và chia sẻ. Tuy nhiên nội dung của nó thì quá độc hại, xin lần lượt điểm qua các ý trong bài.

Tại sao Trung Quốc không làm trung gian để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine

Project Syndicate

Tác giả: Joseph S. Nye, Jr.

Đỗ Kim Thêm, dịch

1-4-2022

Vladimir Putin (trái) và Tập Cận Bình. Nguồn: Kenzaburo Fukuhara/ Pool/ Getty Images

Nếu có một người khác ngoài Vladimir Putin có thể chấm dứt cuộc chiến của Nga ở Ukraine, thì đó là Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Nhưng cho đến nay, ông Tập vẫn đứng bên lề và có vẻ như dừng ở lại ở đó, vì do nhiều khả năng bị tổn thương chính trị ở trong nước và sự thiếu can đảm và trí tưởng tượng của chính ông.

Tổng thống Nga Vladimir Putin nghĩ rằng [Nga] có thể chiếm Kyiv một cách nhanh chóng và thay thế được chính phủ Ukraine. Liệu ông bị lừa dối bởi hệ thống tình báo kém cỏi hay bởi những sự tưởng tượng của chính mình về lịch sử, việc “công hãm và thu tóm” của ông đã thất bại khi đối mặt với sự kháng cự có hiệu quả của Ukraine. Sau đó, ông chuyển sang thành một cuộc ném bom tàn bạo vào các thành phố như Mariupol và Kharkiv để khủng bố dân thường buộc phải khuất phục – như ông đã làm trước đây ở Grozny và Aleppo. Kết quả bi thảm là sự kháng cự anh hùng của Ukraine, đi kèm với sự đau khổ của dân chúng ngày càng tăng.

Có cách nào để kết thúc cơn ác mộng này một cách nhanh chóng không? Có một khả năng là Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ thấy rằng ông có một “Khoảnh khắc Teddy Roosevelt”. Sau cuộc chiến tàn khốc giữa Nga và Nhật Bản năm 1905, Roosevelt tham gia vào việc hòa giải. Ông đã gây áp lực nặng nề để các bên thỏa hiệp và cuối cùng thắng thế; do đó, thúc đẩy ảnh hưởng của Mỹ trong toàn cầu và đoạt giải Nobel Hòa bình.

Thổ Nhĩ Kỳ, Israel và Pháp (trong số những nước khác) đang cố gắng hòa giải trong cuộc chiến hiện tại của Nga, nhưng họ không có nhiều đòn bẫy với Putin như đồng minh Tập Cận Bình. Vấn đề đặt ra là liệu Tập Cận Bình có trí tưởng tượng và lòng can đảm để sử dụng nó hay không.

Cho đến nay, câu trả lời là không. Trong khi Trung Quốc từ lâu đã thể hiện mình là người bảo vệ các nguyên tắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, Trung Quốc đã dung dưỡng cho sự vi phạm trắng trợn của Putin đối với Hiến chương Liên Hiệp Quốc. Khi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc bỏ phiếu về một nghị quyết lên án cuộc xâm lược của Nga, Trung Quốc đã bỏ phiếu trắng. Trung Quốc đã chỉ trích các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga và tuyên truyền của Nga về cuộc chiến được gây ra bởi các kế hoạch của chính Mỹ để theo đuổi việc mở rộng khối NATO, mặc dù rõ ràng trong nhiều năm, các thành viên trong khối NATO không bỏ phiếu để thừa nhận Ukraine.

Việc Trung Quốc không thuận lòng để chỉ trích Nga đã khiến cho Trung Quốc đứng bên lề ngoại giao, không thể sử dụng ảnh hưởng tương xứng với sức mạnh kinh tế và quân sự ngày càng tăng. Mặc dù các nhà kiểm duyệt Trung Quốc hạn chế hầu hết các tin tức về chiến tranh, một số người ở Bắc Kinh đã công khai tự hỏi, liệu lập trường ngoại giao hiện tại của Trung Quốc có phục vụ tốt nhất cho lợi ích quốc gia không. Ví dụ như Wang Huiyao, Chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa ở Bắc Kinh, đã gợi ý rằng Trung Quốc nên làm trung gian để cung cấp cho Putin một “lối thoát” từ chính sách Ukraine thảm khốc.

Tại sao điều này có thể có lợi cho Trung Quốc? Thứ nhất, lập trường hiện tại của Trung Quốc làm suy yếu các yêu sách của họ là người bảo vệ chủ quyền, việc mà họ sử dụng để thu hút các nước láng giềng ở Đông Nam Á. Quan trọng không kém là cuộc chiến đang làm giảm sức mạnh mềm của Trung Quốc ở châu Âu, nơi Trung Quốc có giao thương cao gấp năm lần so với Nga. Cuộc chiến cũng đã đẩy giá dầu và ngũ cốc nhập khẩu của Trung Quốc lên cao. Giá ngũ cốc sẽ tăng cao hơn nếu Trung Quốc bị ảnh hưởng lũ lụt nghiêm trọng tương tự như năm ngoái.

Khi chiến tranh kéo dài và phương Tây gia tăng các biện pháp trừng phạt, cũng có nguy cơ về các biện pháp trừng phạt thứ cấp sẽ gây tổn hại cho Trung Quốc. Cung cấp cho Putin một lối thoát để giữ thể diện có thể giải quyết vấn đề này và những mối nguy hiểm khác mà cuộc chiến đặt ra. Và nó sẽ làm trầm trọng thêm sự phụ thuộc ngày càng tăng của Nga vào Trung Quốc và thúc đẩy hình ảnh và vị thế toàn cầu của chính Trung Quốc. Thậm chí Tập Cận Bình có thể giành giải Nobel Hòa bình.

Tuy nhiên, sẽ có những cái giá phải trả liên quan đến một sáng kiến như vậy. Các nhà ngoại giao Trung Quốc thận trọng coi cuộc chiến ở Ukraine là một cuộc xung đột mang tính quyết định của châu Âu. Nếu làm giảm sức mạnh của các cường quốc lâu đời như châu Âu, Mỹ và Nga, Trung Quốc có thể hưởng lợi bằng cách thoái thác và để cuộc xung đột tự thiêu huỷ. Hơn nữa, mặc dù cuộc chiến đang làm suy yếu một đồng minh (một chi phí tiềm ẩn), nó cũng thay đổi chương trình nghị sự chính trị toàn cầu theo những cách có lợi cho Trung Quốc. Mỹ khó có thể nói về việc xoay trục sang châu Á, nơi Mỹ sẽ tập trung sự chú ý vào Trung Quốc.

Sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, các nhà lãnh đạo Trung Quốc kết luận rằng Mỹ đang suy thoái, và điều này khiến họ từ bỏ chính sách đối ngoại kiên nhẫn và thận trọng của Đặng Tiểu Bình. Từ khi chủ nghĩa dân tộc gia tăng ở trong nước, và Tập Cận Bình đã bày tỏ hy vọng rằng, về mặt địa chính trị, Trung Quốc sẽ thay thế Mỹ một cách dứt khoát vào năm 2049 – Năm đánh dấu kỷ niệm 100 năm của Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc.

Tất nhiên, trở ngại chính đối với giấc mơ của ông Tập là Mỹ, tiếp theo là việc Trung Quốc thiếu các đồng minh khác ngoài Nga. Tập và Putin đã tạo ra một mối quan hệ cá nhân đã củng cố những gì trước đây là một liên minh thuận tiện. Ngay cả khi cuộc chiến ở Ukraine đã làm cho liên minh đó có phần nào kém thuận tiện hơn, Ông Tập vẫn có thể cảm thấy nên thận trọng khi “khiêu vũ với người đã đưa mình nhập tiệc”.

Bên cạnh đó, việc khởi xướng một hành động như Roosevelt có lẽ đòi hỏi trí tưởng tượng và sự linh hoạt hơn so với khả năng của giới lãnh đạo Trung Quốc. Người ta cũng phải xem xét một yếu tố chính trị trong nước mà một người bạn Trung Quốc gần đây đã chỉ ra cho tôi: Với việc Tập Cận Bình đang tìm kiếm một nhiệm kỳ tổng thống thứ ba trong năm nay, điều quan trọng nhất đối với ông là duy trì sự kiểm soát của Đảng Cộng sản đối với đất nước và sự kiểm soát của chính ông đối với đảng.

Khi tăng trưởng kinh tế đã chậm lại, đảng ngày càng dựa vào chủ nghĩa dân tộc để hợp pháp hóa sự cai trị. Đó là lý do tại sao các phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc và các trang mạng nặng lòng ái quốc đã lặp lại lời tuyên bố của Putin rằng, Ukraine là một con rối của phương Tây, và Nga đang đứng lên chống lại sự bắt nạt của Mỹ đối với cả Nga và Trung Quốc. Sự ủng hộ cho cuộc chiến của Putin phù hợp với “ngoại giao chiến binh sói” theo chủ nghĩa dân tộc của Trung Quốc.

Nhưng trong khi cuộc xâm lược của Putin đã làm đảo lộn nền chính trị thế giới, nó không thay đổi cán cân quyền lực cơ bản. Nếu có bất cứ điều gì, nó đã củng cố một chút vị thế của Mỹ. Các liên minh của khối NATO và Mỹ đã được củng cố, trong khi Đức đang nắm lấy một tư thế phòng thủ mạnh bạo hơn nhiều so với bất kỳ thời điểm nào trong nhiều thập niên. Đồng thời, thanh danh của Nga như một cường quốc quân sự đáng ngại đã phải chịu một cú đánh nghiêm trọng. Nền kinh tế Nga bị suy yếu và quyền lực mềm đang tồi tệ.

Trung Quốc không còn có thể thu phục liên minh nơi các chế độ chuyên chế với bằng chứng là gió Đông đang đánh bạt phương Tây. Trung Quốc vẫn có thể thay đổi động lực bằng cách nắm bắt cơ hội Teddy Roosevelt. Nhưng tôi nghi ngờ rằng, Trung Quốc không muốn làm như vậy.

________

Tác giả: Joseph S. Nye, Jr., Giáo sư Đại học Harvard và tác giả sách Do Morals Matter? Presidents and Foreign Policy from FDR to Trump (Oxford University Press, 2020).

Covid và Ukraine tạo cơ hội cho Việt Nam thoát Trung nhanh hơn

Jackhammer Nguyễn

5-4-2022

Khoảng sau năm 2000, trong một lần đến Đại học Thanh Hoa, Bắc Kinh, chúng tôi gặp giáo sư Đức. Tôi thành thật xin lỗi ông vì không nhớ họ của ông. Giáo sư Đức từng dạy toán ở Đại học Michigan của Mỹ, sau khoảng 10 năm thì ông hồi hương.

Tại sao tôi thù ghét Putin

NTV

Tác giả: Denis Trubetskoy, từ Lviv

Vũ Ngọc Chi, dịch

3-4-2022

Trong khi rút khỏi khu vực Kyiv, binh lính Nga đã sát hại hàng trăm người. Hình được chụp trên đường cao tốc ở Bucha vào ngày 2-4. Photo: IMAGO/ ZUMA Wire

Tiếng mẹ đẻ của tôi là tiếng Nga, tôi đến từ Krym (Crimea). Tôi là một trong những người mà Putin nói rằng ông ấy muốn bảo vệ ở Ukraine. Nhưng những gì binh lính của ông ta mang tới không phải là sự bảo vệ mà là sự hủy diệt.

Tôi không phải là anh hùng trong câu chuyện này, nhưng nó bắt đầu với tôi. Năm 1993, ngay sau khi Liên Xô sụp đổ, tôi sinh ra ở bán đảo Krym – ở Sevastopol, thành phố của những anh hùng. Sevastopol đã nhận được danh hiệu này sau Thế chiến Thứ hai vì thành phố đã ghi tên mình vào sử sách Nga trong cuộc chiến chống lại quân Đức, như đã từng làm trong Chiến tranh Krym giữa Nga và Đế chế Ottoman vào giữa thế kỷ 19 – mặc dù cả hai thành tựu trong việc phòng thủ thực sự là những việc làm anh hùng của người dân thành phố chứ không phải của quân đội Nga, như nhà nước Nga thường rêu rao.

Sevastopol đã và vẫn là căn cứ chính của Hạm đội Biển Đen của Nga, ngay cả vào năm 1993, hai năm sau khi Ukraine độc ​​lập, một đất nước mà tôi cảm thấy thoải mái và bắt đầu sự nghiệp báo chí của mình khi còn là một thiếu niên – lúc đó là một nhà báo thể thao ham mê giải bóng đá Đức Bundesliga.

Khi Vladimir Putin sáp nhập bán đảo của tôi vào nước Nga vào tháng 3 năm 2014, với lý do được cho là cần phải bảo vệ cộng đồng nói tiếng Nga khỏi “cuộc đảo chính phát xít” ở Kyiv, tôi thuộc nhóm thiểu số ở Sevastopol đã chống lại hành vi vi phạm luật pháp quốc tế này. Nhưng tôi không đơn độc với thái độ này. Một trong những người, giống như tôi, đã đưa ra quyết định khó khăn khi rời Krym là thủy thủ Wladyslaw. Anh ấy đã bỏ nửa năm du hành tại các đại dương trên thế giới, nửa năm còn lại ở nhà.

Tôi biết anh ấy qua một người bạn học, con trai của một sĩ quan Nga, người sau này đóng vai trò then chốt trong việc sáp nhập Krym. Chúng tôi chỉ biết nhau nhiều hơn khi tôi đã sống ở Kyiv và anh ấy đã mua một căn hộ ở vùng ngoại ô phía tây bắc của Irpin. Đó là một khoản đầu tư, mà nhiều khoản đầu tư khác sẽ tiếp nối như vậy. Có thể thấy trước rằng Irpin cuối cùng sẽ được nhập vào thủ đô, vì vậy số tiền bỏ ra dường như là một đầu tư tốt.

Chúng tôi thường dành những ngày cuối tuần vào mùa hè năm 2020 lúc có đại dịch Corona ở con đường đi dạo mới ở Irpin, nơi có cây cầu đường sắt bắc ngang qua, hiện đã bị phá hủy, cũng như ở thị trấn Butscha lân cận ở phía bắc, ngay cạnh Irpin. Chúng tôi thường uống bia và rượu cognac. Khi đó, Wladyslaw nói với tôi lý do tại sao anh ấy lại mua các căn hộ ở Irpin: “Chúng sẽ sớm thực sự đắt đỏ, chúng có thể được cho thuê với giá cao. Và trong trường hợp xấu nhất, người Nga sẽ không đến đây – vì nó nằm phía bên trái bờ sông Dnipro”.

Wladyslaw lúc nào cũng coi mối đe dọa từ Nga nghiêm trọng hơn tôi rất nhiều. Điều duy nhất mà anh ta không bao giờ tính đến là khả năng xảy ra một cuộc tấn công từ Belarus. Anh cũng đã hoàn thành khóa huấn luyện quân sự, mặc dù lẽ ra anh không phải làm điều đó: “Một lúc nào đó họ sẽ tấn công, ví dụ như để Krym được cung cấp nước. Có rất nhiều lý do. Và sau đó tôi muốn chiến đấu”. Đó là vào tháng 8 năm 2020, các nhân viên của cơ quan nghĩa vụ quân sự ở Odessa cho là anh ta điên.

“Tôi không nhớ tôi đã làm việc đó như thế nào”

Sau khi cuộc xâm lược của Nga bắt đầu vào ngày 24 tháng 2, Wladyslaw sẽ là một trong những người đầu tiên được gọi ra mặt trận. Tuy nhiên, anh ta đang ở Mỹ với tư cách là một thủy thủ và sẽ không trở lại trong vài tuần tới. Nhiều người thân của anh, những người mà anh muốn tổ chức cuộc di tản ra nước ngoài, đã ở lại Irpin.

Tôi có cuốn nhật ký của Weronika, một người bạn thân của Walerija, em họ của anh, kể về cuộc chạy trốn của họ vào những ngày đầu tháng Ba, khi Butscha đã trở thành địa ngục và là khu vực nguy hiểm nhất trong toàn bộ khu vực Kyiv. Cây cầu tại Irpin đã bị phá hủy và sẽ mất quá nhiều thời gian và đơn giản là quá nguy hiểm để lái xe quanh nó. Tuy nhiên, hai người đàn ông đến từ Kyiv đã đồng ý đón Weronika, Walerija và Anastassija, một người bạn của hai người. Nhưng mà họ phải tự mình băng qua cây cầu đã bị phá hủy vì những người đàn ông không thể đến đó bằng xe hơi của họ.

Weronika viết trong nhật ký: “Chúng tôi nghe thấy hàng loạt vụ nổ và phát súng kỳ lạ từ hướng chúng tôi đang đi. Lần này chúng đang ở rất gần, tôi sợ chết khiếp”. Cô đã đảm nhận vai trò lãnh đạo trong số ba người phụ nữ, vì vậy cô không được phép tỏ ra sợ hãi. “Tôi đã cố để dành nước mắt lại cho sau này. Chúng tôi đi bộ dưới cây cầu bị phá hủy và thực sự mọi thứ xung quanh chúng tôi bị phá hủy hoàn toàn. Nó có vẻ giống như bộ phim tồi tệ nhất về ngày tận thế. Chúng tôi muốn vượt qua đống đổ nát để sang phía bên kia, và chúng tôi cùng lúc mang hàng cứu trợ nhân đạo tới đó. Chúng tôi băng qua sông qua một số ống hơi chìm trong nước. Tôi không nhớ mình đã làm như thế nào. Và tôi không biết tại sao mình không bị ngã”.

Ảnh: Irpin vào ngày 2-3-2022. Thường dân băng qua cây cầu bị phá hủy – có lẽ đây là địa điểm mà Weronika và những người bạn của cô rời thành phố. Nguồn: picture alliance/dpa/EUROPA PRESS.

Họ đã qua được phía bên kia, nhưng không rõ liệu những người đàn ông có thực sự đến hay không. Những người phụ nữ tính đến việc đi bộ đến Kyiv. Việc đó sẽ mất khoảng một tiếng rưỡi và sẽ rất nguy hiểm. Nhưng rồi thì chiếc xe đã đến và đưa họ đến Kyiv, từ đó Weronika, Walerija và Anastassija đón tàu qua Lviv đến Ba Lan. Hiện thời, họ đã tìm được chỗ cư trú ở gần München. Cha của Wladyslaw ở lại Irpin, ông chỉ chạy trốn vào khoảng ngày 10 tháng 3, khi chiến sự ở đó gia tăng. Wladyslaw viết cho tôi: “Ông ấy đã thoát được như thế nào, tôi không biết vì ở xa quá. Nhưng thật may mắn vì chúng tôi đã mua được những căn hộ rất gần Kyiv”.

Nga phải thua cuộc chiến này

Theo những gì Wladyslaw được biết, các căn hộ của anh ta vẫn chưa bị phá hủy. Anh ta không thể kiểm tra điều đó, cha anh ta muốn trở lại Irpin đã được giải phóng trong vài ngày tới. “Đó không phải là điều quan trọng nhất bây giờ”, Wladyslaw nói. Tuy nhiên, rất có thể binh lính Nga cũng đã cướp phá căn hộ của anh ta – đối với Irpin và Butscha, tiếc rằng đây là quy luật nhiều hơn là ngoại lệ.

Vào năm 2020 – 2021, tôi đã tham dự các bữa tiệc đêm giao thừa của Wladyslaw, gần đây nhất tôi đã đến thăm anh ấy vào mùa thu năm 2021. Hôm qua, khi tôi nhìn thấy những hình ảnh khủng khiếp từ Irpin và Butscha, tôi đã phải bật khóc trong giây lát – tôi biết qua những người bạn từ Borodyanka, một vùng ngoại ô Kiev khác xa hơn một chút, những gì đang xảy ra trong khu vực, nhưng tôi không thể tin được rằng, nó thật sự kinh khủng như vậy. Nhưng nó đã thật sự khủng khiếp như vậy. Tôi rất vui vì gia đình của Wladyslaw tương đối an toàn. Nhưng tôi vẫn không thể tin rằng những nơi mà chúng tôi đã cùng nhau vui đùa lại thực sự diễn ra nạn diệt chủng. Làm thế nào khác để đặt tên cho những điều quân đội Nga đã làm ở đó?

Wladyslaw và tôi cùng chung số phận. Chúng tôi đến từ một thành phố nói tiếng Nga ở Krym, nhưng chúng tôi cảm nhận mình là người Ukraine. Đó là những người như chúng tôi mà Putin tuyên bố ông ấy muốn bảo vệ lần thứ hai. Nhưng thực tế, ông ta đang phá hủy cuộc sống của chúng tôi – giống như của nhiều người khác, những người phải trải qua những điều khủng khiếp hơn nhiều so với Wladyslaw, Weronika hay tôi.

Tôi phải thừa nhận rằng: Tôi thù ghét ông ta. Nhân danh tiếng mẹ đẻ của tôi, nhân danh nền văn hóa nói tiếng Nga của tôi, nhân danh quá khứ của ông bà tôi, những người đã trải qua Thế chiến Thứ hai ở Sevastopol khi còn nhỏ, ông [Putin] đã phạm tội ác chiến tranh nghiêm trọng nhất đối với đất nước tôi. Điều đó không thể tha thứ được.

Chừng nào Putin còn nắm quyền, chừng nào nước Nga còn chưa vượt qua được chế độ này, thì thế giới văn minh không nên trở lại quan hệ bình thường với Nga. Bởi vì đây không chỉ là cuộc chiến của Putin, chủ nghĩa man rợ này có sự ủng hộ rộng rãi của người dân Nga. Nga phải thua trong cuộc chiến này để cứu Ukraine khỏi kẻ xâm lược này. Nhưng không chỉ có vậy: Nga cũng phải thua trong cuộc chiến này nếu nó muốn có một tương lai nào đó.

***

Cho đến nay 340 thi thể đã được tìm thấy ở Butscha

Theo tường thuật của các phương tiện truyền thông Ukraine, hơn 300 thi thể dân thường đã được tìm thấy sau vụ thảm sát ở thành phố Butscha gần Kyiv. Báo Ukrajinska Pravda, trích dẫn một dịch vụ tang lễ, viết: Vào tối Chủ nhật, 330 đến 340 thi thể đã được gom lại. Việc tìm kiếm thêm nạn nhân sẽ được tiếp tục vào sáng thứ Hai. Một số thi thể được tìm thẫy chôn trong các sân sau nhà.

TBT Nguyễn Phú Trọng không phải là người nêu vấn đề

Blog VOA

Trần Đông A

4-4-2022

Ngày 31/3 vừa qua, TBT ĐCSVN Nguyễn Phú Trọng chỉ gọi xung đột Nga – Ukraine hiện nay là “tình hình căng thẳng” và có ý thanh minh, ông không phải là người chủ động nêu vấn đề ra, mà chính “Thủ tướng Scholz mới là người đề cập trước chủ đề này”.

Toạ đàm học thuật về Ukraine bị “bức tử”

RFA

Phan Huy

3-4-2022

Sáng nay, theo Giấy mời, chúng mình rủ nhau đến trụ sở của VUSTA, 53 Nguyễn Du, leo bộ lên tận tầng ba, dự Toạ đàm học thuật. Đề tài: “Cuộc chiến Nga – Ukraine và tác động đến cục diện quốc tế”. Giấy mời còn kèm theo cả đề cương ba gạch đầu dòng: i) Nhận diện cuộc chiến: “Chiến dịch quân sự đặc biệt” hay “chiến tranh xâm lược”; ii) Tác động đối với thế giới/ khu vực; iii) Tác động đối với Việt Nam.

Ukraine thức tỉnh thế giới

Phạm Đình Trọng

4-4-2022

1. Khi Nga hoàng Putin lấy cớ tập trận, tập trung gần hai trăm ngàn quân với xe tăng nhiều như sỏi đá, với những dàn tên lửa trập trùng đội hình như diễu binh sát biên giới Ukraine, Tổng thống Mỹ Joseph Biden liền nhiều lần cảnh báo, chỉ rõ cả ngày N, giờ G quân Nga nổ súng xâm lược Ukraine làm cho Putin chột dạ phải nhiều lần lui lại ngày động binh.