Trình Bút
7-2-2018
Mời đọc lại: Lời nói đầu — Phần 1 — Phần 2 — Phần 3 — Phần 4 — Phần 5 — Phần 6 — Phần 7 — Phần 8 — Phần 9 — Phần 10 — Phần 11 — Phần 12 — Phần 13 — Phần 14 — Phần 15 — Phần 16 — Phần 17 và Phần 18
III. Hoang ngôn của các “bậc cao minh, hiền triết, trí thức” và “người của công chúng”
Phần 19: “Người của công chúng”
* Hoang ngôn: “Tôi có dịch đâu, tôi bịa mà”.
* Tác giả: MC Lại Văn Sâm – Đài truyền hình Việt Nam
* Hoang ngôn: “Bà ấy cũng là người Việt Nam“.
* Tác giả: MC Phan Anh
* Nguồn: Báo Dân Việt, ngày 22/09/2015
* Tựa đề: Lỗi dịch trên sóng trực tiếp: Từ Phan Anh đến Lại Văn Sâm
* Trích đoạn nội dung:
“Sự cố xảy ra trong màn giao lưu với khách mời trong đêm gala – nghệ sĩ Taylor John Williams từng lọt Top 5 The Voice Mỹ. Khi MC Mỹ Linh hỏi về người bà của Taylor cũng là một người Việt, nam ca sỹ đã chia sẻ: “My grandmother loves Vietnam… “Quê hương”. She’s very passionate about this country. And I’m very happy to be here” (Bà tôi rất yêu Việt Nam. Quê hương. Bà có một tình cảm rất mãnh liệt dành cho đất nước này. Và tôi rất hạnh phúc khi được ở đây).
Khi đó MC Phan Anh đã dịch thành: “Các bạn thân mến, Taylor nói rằng bà anh ấy cũng là người Việt Nam. Khi nhắc về Việt Nam cũng là nhắc về quê hương và anh ấy cảm thấy hạnh phúc khi có mặt ở đây”. Việc Phan Anh gộp chung thông tin bà của Taylor là người Việt vào câu dịch khiến khán giả truyền hình cảm thấy khó hiểu.
Tiếp đó, MC Phan Anh hỏi nam ca sỹ người Mỹ điều gì khiến anh thấy ấn tượng nhất trong thời gian ở Việt Nam, Taylor cho hay: “I was very impressed by the pagoda, very peaceful, very beautiful place to experience and I enjoy it very much” (Tôi rất ấn tượng với những ngôi chùa ở Việt Nam, là nơi bình yên và rất đẹp để trải nghiệm. Và tôi rất thích những ngôi chùa).
Nội dung này đã được Phan Anh dịch thành: “Taylor có nói rằng, anh ấy cảm nhận về đất nước của chúng ta rất là bình yên và rất là đẹp. Anh ấy đã tận hưởng ở đây rất là nhiều”.
Ngoài ra, MC Mỹ Linh cũng bị cư dân mạng vạch lỗi trong việc dịch câu trả lời của nam ca sỹ Taylor. Khi được hỏi về thí sinh nào gây ấn tượng nhất và dự đoán người chiến thắng, Taylor trả lời: “I think they are all very impressive. I think Tố Ny has a very, very… She impressed me a lot. But they all have something special” (Tôi nghĩ tất cả các thí sinh đều rất ấn tượng. Tôi nghĩ Tố Ny gây được ấn tượng với tôi rất, rất nhiều nhưng tất cả các thí sinh đều có những điểm đặc biệt riêng”.
Câu trả lời của Taylor không nhắc đến việc dự đoán cụ thể về khả năng của Tố Ny nhưng MC Mỹ Linh dịch thành:“Taylor đã nói rằng khi làm việc với các thí sinh thì mỗi người đều ấn tượng với một cách rất là riêng nhưng mà đối với anh thì Tố Ny là người đang gây cho anh một cái sự rất là hứng thú và anh hy vọng rằng Tố Ny sẽ làm nên một điều gì đó”…
… Sự cố tương tự cũng từng xảy ra với MC nổi tiếng Lại Văn Sâm khi phiên dịch tiếng Anh tại Liên hoan phim Việt Nam năm 2010. Theo chia sẻ sau đó của nhà báo kiêm MC kỳ cựu này, khi nam diễn viên Ngô Ngạn Tổ của Hồng Kông phát biểu xong, Lại Văn Sâm có quay sang bảo Ngô Mỹ Uyên – MC cùng dẫn với anh trong lễ trao giải – nhưng cô ấy từ chối dịch. Vì vậy, dù không nghe được hết vị khách mời nói gì bằng tiếng Anh nhưng vì phép lịch sự, anh đã lấy thân mình để “chữa cháy”.
Ngô Ngạn Tổ phát biểu về niềm vinh dự được tham dự liên hoan phim tại thành phố vừa kỷ niệm nghìn năm tuổi thì MC Lại Văn Sâm dịch thành “Ngô Ngạn Tổ rất hạnh phúc khi thấy có nhiều người hâm mộ anh ở Việt Nam”.
Tiếp đó vị khách nước ngoài này chia sẻ cảm nghĩ về một liên hoan phim quốc tế đưa điện ảnh thế giới đến khán giả địa phương thì Lại Văn Sâm vẫn tiếp tục “chuyển nghĩa” thành: “Những ngày qua tôi thấy khán giả xếp hàng dài đến xem các bộ phim tại liên hoan phim”.
Một thời gian dài sau sự cố này, Lại Văn Sâm mới mở lòng chia sẻ: “Rất nhiều ý kiến bình luận trái ngược về sự cố này nhưng riêng tôi thì không thấy bực với những lời chê, vì họ chê đúng. Tôi có dịch đâu, tôi bịa mà.”…”
* Các bình luận:
– Dịch rất “giỏi” nên người ta gọi là dịch… vật, ôn dịch.
– Họ coi thường khán giả và tự cho mình giỏi, nghĩ rằng đâu ai biết.
– Ông Sâm có biết dịch là gì, ông ta cầm giấy đọc lời nói đã dịch sẵn, ai nói thêm thì… bịa. Một McC “lớn” vậy ai nghi ngờ được, nào ngờ bị lật tẩy.
Dẫn chứng: “Sau khi xem clip ghi lại hình ảnh, lời thoại tình huống dịch sai của MC Lại Văn Sâm, bạn đọc Hoanhuocbinh thẳng thắn nhận xét: “Anh Sâm rõ ràng không dịch lời Ngô Ngạn Tổ mà chỉ đọc theo kịch bản, còn anh Ngô Ngạn Tổ thì chắc ngẫu hứng, nói khác kịch bản”. Bạn đọc này đưa ra dẫn chứng thuyết phục là ở đoạn cuối clip, khi diễn viên Ngô Ngạn Tổ xin nói thêm, anh Sâm liền gọi “Ly ơi, Ly ơi…” (nghe kỹ mới thấy) để nhờ dịch hộ. (MC nổi tiếng “mổ xẻ” sự cố dịch sai của Lại Văn Sâm – Nguồn: Báo Người Lao Động Online, ngày 26/10/2010).
Đã vậy một số cùng hội cùng thuyền còn bao che, vuốt đuôi. À, họ xoa diệu dư luận, như Ông Lê Ngọc Minh, cục phó cục Điện ảnh, và chắc chắn ông ta cũng đốt đặc cán mai về tiếng Anh – “Đánh giá về cách ứng xử của MC Lại Văn Sâm trong đêm bế mạc LHP, ông Lê Ngọc Minh nói: “Tôi nghĩ ứng xử của anh Sâm hôm đó về cơ bản là cũng được, đặc biệt là với khán giả xem truyền hình, những người am hiểu tiếng Anh sâu. Tình huống ấy, người MC nhanh nhạy bắt buộc phải ứng xử như vậy. Tất nhiên sẽ có cái được và cái chưa được trong chuyện này… Anh Sâm can thiệp và nói cũng đúng đến 80, 90%. Tôi nghĩ cũng không cần ầm ĩ quá sự cố này”. (“Anh Sâm nói đúng đến 90%” – Nguồn: Báo Mới.com, ngày 30/10/2010)
* Hoang ngôn: “Những thanh niên, trí thức trẻ tuổi thông thạo công nghệ, sành điệu hoặc sở hữu những bộ dàn Hi-End đắt tiền nhưng lại đắm đuối với những ca khúc uỷ mị, sướt mướt có cách đây gần 100 năm thì có gọi là bình thường hay không?”
* Tác giả: Nhạc sĩ Quốc Trung
* Nguồn: Báo Đất Việt, ngày 14/09/2013
* Tựa đề: Cật vấn Quốc Trung: Ai bất thường? Nhạc sến là gì?
* Trích đoạn nội dung:
“Trong bài phỏng vấn ngày 10/9 về hiện trạng âm nhạc hiện nay, nhất là dòng nhạc bolero (nhạc sến) đang làm mưa làm gió, nhạc sĩ Quốc Trung cho rằng: “Nó (nhạc xưa, nhạc sến – PV) có chỗ đứng trong lịch sử và sự phát triển của nền âm nhạc Việt Nam nhưng nếu nó vẫn chiếm đa phần và lấn át trong đời sống âm nhạc thì đó là điều nguy hiểm không chỉ cho âm nhạc mà còn cho cả xã hội. Nó biểu hiện cho sự bế tác, lười biếng chộp giật của tầng lớp nghệ sĩ và sự đứt gãy xa cách giữa các thế hệ”.
Rồi: “Những thanh niên, trí thức trẻ tuổi thông thạo công nghệ, sành điệu hoặc sở hữu những bộ dàn Hi-End đắt tiền nhưng lại đắm đuối với những ca khúc uỷ mị, sướt mướt có cách đây gần 100 năm thì có gọi là bình thường hay không?
Họ còn nhầm lẫn và cho đó là đẳng cấp của văn hoá hay sự sành điệu trong thưởng thức nghệ thuật. Sự chênh lêch giữa tốc độ sống và cảm xúc nghệ thuật chính là sự lệch lạc”…”
* Hoang ngôn: “Tôi nghĩ đây là một việc làm hoàn toàn nghiệp dư và thiếu nhận thức về con đường đi của mình, đá nhầm sân chỉ là sự a dua mà thôi.”
* Tác giả: Nhạc sĩ Huy Tuấn
* Nguồn: Báo VTC ngày 11/09/2013
* Tựa đề: Đua nhau hát nhạc sến là sự a dua thiếu nhận thức
* Trích đoạn nội dung:
“… – Nhìn nhận một cách trực diện, anh nghĩ sao về phong trào ‘người người hát nhạc xưa nhạc sến’ hiện nay?
Tôi nghĩ đây là một việc làm hoàn toàn nghiệp dư và thiếu nhận thức về con đường đi của mình, đá nhầm sân chỉ là sự a dua mà thôi…”
* Hoang ngôn: “Dưới góc độ kiếm tiền thì việc bùng nổ các đêm nhạc bolero là rất tốt nhưng đối với người sáng tạo thì đấy là sự trì trệ và đau khổ.”
* Tác giả: Nhạc sĩ Lê Minh Sơn
* Nguồn: báo Zing, ngày 02/11/2016
* Tựa đề: Lê Minh Sơn: ‘Bùng nổ đêm nhạc bolero là trì trệ và đau khổ’
* Trích đoạn nội dung:
“… “Dưới góc độ kiếm tiền thì việc bùng nổ các đêm nhạc bolero là rất tốt nhưng đối với người sáng tạo thì đấy là sự trì trệ và đau khổ” – nhạc sĩ Lê Minh Sơn bày tỏ quan điểm. Nhạc sĩ Lê Minh Sơn gặp gỡ báo chí nhân dịp giới thiệu đêm nghệ thuật mang tên Tiếng khóc kêu trong hũ, dự kiến diễn ra vào ngày 18/11 tại Nhà hát Lớn Hà Nội.
* Các bình luận:
– Ôi! những ông nhạc sĩ không để lại nỗi một câu để đại chúng biết tới, vài người ngân nga một chút nên, nói ngông nói cuồng để người ta tìm đến mình.
– Có thấy sáng tạo nào của các ông đem lại đâu, một chút lóe sáng cũng không chứ đừng nói là bùng nổ.
– Nhạc của các ông này cũng như phát ngôn của các ông thôi. Chẳng ai màng ngó tới, các ông ganh tỵ vô cùng với dòng nhạc “sến”, nhạc “bình dân”, nhạc “ủy mị, trì trệ, đau khổ”,… Dòng nhạc “sến” mà vượt qua biết bao thời gian dù biết bao lần, biết bao người muốn giết nó, nó không chết ngắt như nhạc của các ông. Dòng nhạc “sến” đã đi vào tim biết bao người, truyền qua bao thế hệ.
* Hoang ngôn: “Ngoan quá là ngu đấy”.
* Tác giả: Ca sĩ Thanh Lam
* Nguồn: Báo Thanh Niên, ngày 16/08/2012
* Tựa đề: Những phát ngôn “hứng đá tảng” của diva Thanh Lam
* Trích đoạn nội dung:
“… Trước đây không lâu, Thanh Lam không hề che giấu sự bức xúc, bực bội của mình khi “đá xéo” về những phát ngôn của “nữ hoàng nội y” Ngọc Trinh.
Là một trong những người phụ nữ cá tính nhất showbiz Việt, Thanh Lam định nghĩa người con gái ngoan là người trước hết có hiếu với gia đình. Nhưng chị đôi khi lại không thích con mình… ngoan bởi “ngoan quá là ngu đấy”…”
* Các bình luận:
– Hát được chút tiếng tăm là tự phong, nhiều người ào ào phong là Diva, là này nọ, để rồi thoải mái phát ngôn ngông cuồng.
– “Người của công chúng” mà ăn nói như vậy đó, không ý thức được lời của mình sẽ phát tán rộng, ảnh hưởng nhiều. Nhiều người u muội sẽ nghe theo lời này, một số trong thế hệ con cháu mai sau sẽ không ngoan vì sợ ngu.
– Bà ca sĩ phát ngôn như thế này cho biết bà rất ngu, nhưng ngoan quá thì không chắc.
* Hoang ngôn: “Vẫn tư tưởng rẻ như thế, đừng đòi hỏi thực phẩm sạch”.
* Tác giả: Ca sĩ Mỹ Linh
* Nguồn: BáoMới.com, ngày 25/08/2016
* Tựa đề: Ca sỹ Mỹ Linh: “Muốn rẻ thì đừng đòi hỏi thực phẩm sạch”
* Trích đoạn nội dung:
“Chúng ta phải dùng công nghệ để người sản xuất phải chứng nhận được sản phẩm của họ là sạch nhưng làm sao để phải rẻ, để cho nhiều người mua được. Muốn ăn sạch, thực phẩm là thứ mang lại sức khỏe nhưng lại muốn rẻ, trong khi đó các vị có thể bỏ tiền mua những thứ rất đắt. Mọi người có thể đi nghỉ, mua ô tô, nhà lầu… nhưng thứ thiết thực nhất đối với sức khỏe lại muốn rẻ. Tôi nghĩ như vậy là không bảo vệ người nông dân và vẫn tư tưởng rẻ như thế, đừng đòi hỏi thực phẩm sạch. Tôi ở nhà tự trồng và tôi thấy rất đắt, không hề rẻ chút nào…”
* Các bình luận:
– Người giàu có ở Việt Nam bao nhiêu%? có bao nhiêu người có nhà lầu, ô tô,…? Bà ca sĩ lấy người giàu ra để khoe mẽ mình cũng giàu chăng?
– Thực phẫm bẩn tràn lan, mọi người bức xúc sự quản lý của nhà nước ở đâu? tại sao để xảy ra như vậy? Và nhiều người hám lợi để sản xuất thực phẩm bẩn. Đừng đổ thừa rẻ thì không thể sạch. Bẩn là do hóa chất không đúng, cách làm gian dối,… Các nước tiên tiến họ dùng công nghệ hiện đại thì thực phẩm sạch mắc mỏ à? có khi của họ còn rẻ hơn với nước ta, so với thu nhập thì một trời một vực. Công nghệ nói chung (trừ vài trường hợp cá biệt) là để giàm sức lao động và giảm giá thành, chứ không thể công nghệ thì giá cao. Công nghệ trồng rau sạch cho từng gia đình riêng thì là trường hợp cá biệt mới mắc, bà giàu có nên dùng công nghệ riêng.
– Người nghèo cũng có quyền đòi hỏi thực phẩm sạch và rẻ vì khả năng nước ta làm được. Vì bỏ ngõ quản lý va lòng tham mà thôi. Bà đừng đạo đức giả, lấy lòng người nông dân.
* Hoang ngôn: “Nếu tôi khiêu dâm khi mặc chiếc quần đó, thì hàng nghìn người Việt Nam mặc giống tôi cũng là khiêu dâm?”
* Tác giả: Người mẫu, diễn viên Trang Trần
* Nguồn: Thế Giới Phim, ngày 22/12/2011
Tựa đề: Top 10 phát ngôn gây “sốc” nhất năm 2011
Trích đoạn nội dung:
“… Nổi tiếng với những lời “tố dâm” trong nghề, Trang Trần tiếp tục ghi thêm thành tích về khả năng gây sự chú ý với công chúng khi có những phát ngôn gây sốc không kém. Nguồn cơn của câu chuyện là từ chiếc quần tregging mà Trang Trần mặc khi đến dự một buổi ra mắt phim ở Hà Nội vào tháng 6.2011 bị mọi người cho là “khiêu dâm”. Tai nạn lộ hàng dễ dàng có thể bỏ qua, nhưng Trang Trần đã vô tình gánh cái “vạ” khi cô cố tình cãi lý.
Sau khi bị chỉ trích về chiếc quần “khiêu dâm”, Trang Trần rất bình thản phản ứng: “Nếu tôi khiêu dâm khi mặc chiếc quần đó, thì hàng nghìn người Việt Nam mặc giống tôi cũng là khiêu dâm? Nhà thiết kế ra style này cũng không biết sản phẩm của mình là khiêu dâm?”. Sự kiện này khiến danh sách thảm họa thời trang ngày càng nối dài, trong đó cái tên Trang Trần cũng có đóng góp lớn…”
* Các bình luận:
– Cô này nổi tiếng với những phát ngôn vô văn hóa, dân gọi là mất dạy. Ví dụ như: “… vào 1h sáng ngày 27/2/2015 tại phố Tạ Hiện thì khi xe taxi chở diễn viên, người mẫu Trang Trần đi vào phố cấm, Công an phường liền ra hiệu dừng xe. Đáng ra chuyện này chỉ cần tài xế xuống giải quyết và Trang Trần cứ ngồi yên trong xe là xong thì cô diễn viên My “chột” của phim Hương Ga lại ra khỏi xe, miệng chửi thề ầm ĩ còn tay chân đấm đá lực lượng Công an liên tục…” (Trang Trần chửi bới công an qua lời kể của nhân chứng – Báo Đời Sống&Pháp Luật, ngày 01/03/2015). Cô ta lấy ngay cả chỗ kín của mình ra chửi bới thì không bình thản và không phản pháo, không nói lý cùn mới lạ.
– Hàng nghìn người mặc, nhà thiết kế ra thì không được gọi là khiêu dâm à?
– Giới này giờ nhiều người vô cùng mất dạy.
* Hoang ngôn hình ảnh:
* Tác giả: Ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng
* Nguồn: www.kienthuc.net.vn, ngày 03/12/2013
* Tựa đề: Cái giá những nụ hôn đồng giới của sao Việt
* Chú thích ảnh: Nổi tiếng với những chiêu trò, hành động khóa môi nhà sư của Đàm Vĩnh Hưng đã gây bất bình trong dư luận. Trước hành động thiếu văn hòa này, nam ca sĩ đã bị cục NTBD phạt 5 triệt đồng vì phản cảm.
* Các bình luận:
– Rất có “nhân cách”, khoe “nhân cách”.
– Nụ hôn “thần thánh”, Nụ hôn “thánh thiện”, nụ hôn “đạo pháp”, nụ hôn “văn hóa đại chúng”.
– Nụ hôn “chấn động”, “tiếng hát “lay động” muông thú: “Nông dân Nguyễn Vũ Phương (49 tuổi, phường 8, TP Vĩnh Long) với bí quyết nuôi heo hết sứ độc đáo… cho nghe nhạc Đàm Vĩnh Hưng…” (Webtretho, ngày 15/04/2015)
* Hoang ngôn:
* Tác giả: Diễn viên Lý nhã Kỳ
* Nguồn: Báo Tuổi Trẻ, ngày 17/05/2017
* Tựa đề: Tấm pano quảng bá Việt Nam ở Cannes có hình Lý Nhã Kỳ?
* Trích đoạn nội dung:
“Trong cuộc họp báo tại TP.HCM cho biết: “Tại Cannes sẽ có ba pano quảng cáo gồm một bảng quảng cáo cho điện ảnh Việt với hình ảnh đặc sắc từ kỳ quan Sơn Đoòng, một trong những minh chứng sinh động nhất cho việc Việt Nam đang dần trở thành điểm đến của những đoàn làm phim quốc tế. Hai bảng quảng cáo còn lại là hình ảnh quảng bá cho du lịch TP.HCM.”…
… Nhưng cuộc họp báo nói trên đã không thông báo việc Lý Nhã Kỳ có mặt trên một pano với dòng chữ Tiếng nói mới của Việt Nam.
Đến sau 8h30 tối 17-5 tức là khoảng 15h30 giờ Cannes thì tấm pano đã được thay, vẫn hình Lý Nhã Kỳ nhưng chữ of Viet Nam đã không còn, nghĩa là chỉ còn Lý Nhã Kỳ – Tiếng nói mới!
* Các bình luận:
– Cô ta giàu nức đố đồ vách, cô ta muốn gì, quan chức chẳng chiều.
– Không có lòng tự trọng. Tự lăng xê một cách quá lố bịch.
– Hành động này của cô ta là bình thường, ứng với nhiều phát ngôn “bá đạo” của cô ta: “Với những người có số đo vòng 1 lớn tự nhiên không chỉnh sửa như tôi thì mặc gì cũng bị lộ ngực, trừ khi mặc áo cổ lọ mới kín thôi. Vóc dáng của mình như thế nên từ trước tới giờ, tôi mặc trang phục kiểu nào cũng khiến người ta hiểu lầm tôi khoe ngực…”; “Nhái hay không thử để người ta mua được thêm một cái đi nhé!”. Cùng với chuyện gây choáng với chiếc váy đắt tiền, Lý Nhã Kỳ còn khiến dư luận “ngả mũ”: “Chiếc váy ấy, tôi chọn trước hết vì nó đẹp và phù hợp với điều kiện kinh tế cũng như vị trí bà chủ hiệu kim cương của tôi”… (Tóp 10 “thảm họa nổ” của sao Việt 2011 – Nguồn: Báo Đất Việt Online, ngày 21/12/2011)
* Hoang ngôn: “Nếu quý vị cảm thấy chương trình nào nhảm nhí, hãy tắt tivi” .
* Tác giả: Diễn viên hài Trấn Thành
* Nguồn: Báo VnExpress, ngày 9/3/2017
* Tựa đề: Trấn Thành: ‘Nếu khán giả thấy hài nhảm, hãy tắt tivi’
* Trích đoạn nội dung: “… Theo anh, nhiều người không hiểu được lợi ích mà một chương trình giải trí mang lại. Anh quan sát thấy một số khán giả chỉ dựa trên vài vấn đề nhỏ để quy chụp cả chương trình nhảm. “Bây giờ, ai cũng có tivi, vậy chúng ta nên chọn lọc mà xem. Nếu quý vị cảm thấy chương trình nào nhảm nhí, hãy tắt tivi. Còn các chương trình nào đầu tư về kịch mục, hãy đón nhận”, nam diễn viên nói…”
* Các bình luận:
– Một giuộc với nhau, mới có chút tiếng tăm là trịnh thượng.
– “Sợ” anh quá, tôi… A, không tắt mà tôi chuyển kênh.
– Học từ ban tuyên giáo, cấm bình cấm bàn, “tao” hài sao mặc kệ “tao”.
– Không nhảm nhí mà… rẻ tiền.
Dịch hoang (hoang dịch):
Trong chương trình gặp gỡ CCB cách nay chừng 7,8 năm với các CCB Liên Xô cũ đã tham chiến trong “12 ngày đêm” ở HN năm 1972, chủ đạo là Lại văn Sâm, MC Thảo Vân – 2 nhà Nga ngữ. Chương trình có hát bài “Chiều bến cảng” bằng tiếng Nga, có câu “bao nhiêu người vẫy khăn xanh chào nhau” với ý nguyện “Hòa bình” lúc chia tay thì dịch oang oang lên “bao nhiêu khăn trắng vẫy chào…”. Thật là hoang dịch. Với nhân loại thì màu trắng là ý nguyện đầu hàng, còn dân vùng ta thì màu trắng đó là mong/ chúc nhau chết đi cho sớm.