Nguyệt Quỳnh
17-2-2020
Để tưởng niệm cụ Lê Đình Kình, một lão nông của thôn Hoành, người mở lại cho tôi ký ức về bóng dáng của những sĩ phu trong lịch sử VN
Nhà danh hoạ Leonardo Da Vinci có câu nói nổi tiếng: “Nếu bạn gắn được lộ trình của mình lên một vì sao, bạn sẽ có thể điều khiển được bất kỳ cơn bão nào.
Câu nói của ông làm tôi hình dung đến những cơn bão trong lịch sử VN, đến bóng dáng những con người đã điểu khiển những cơn bão ấy. Họ mặc áo nâu, đi chân đất, bình dị, đơn sơ nhưng mạnh mẽ. Cùng với họ, biết bao nhiêu triều đại, biết bao nhiêu thế hệ đã vượt buổi can qua.
Hãy nghe về cuộc gặp gỡ của một danh tướng và một nho sinh ở làng Hàm Châu.
Vào thế kỷ thứ 13, khi Đại Việt đang phải đương đầu với quân Mông cổ. Một ngày nọ, Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật tình cờ kéo quân qua làng. Đoàn quân đang đi thì gặp phải một người đứng nghênh ngang giữa lộ. Quân lính thét la bảo tránh đường, thì người ấy quay mặt lại mà mắng rằng: “Chưa đuổi được giặc phương Bắc mà đã đuổi người Nam thì lấy ai mà chống giặc?”
Quân sĩ vào tâu lại. Trần Nhật Duật bèn cho dừng quân, vời người ấy vào hỏi chuyện. Thấy là người tài đức, Chiêu Văn Vương bèn giao cho chức vụ tham mưu trong quân ngũ; sau này lập công to làm đến chức Lâm Vĩnh Hầu.
Người ấy là một nho sinh nghèo, sinh trưởng ở làng Hàm Châu tên gọi là Bùi Công Nghiệp.
Dân như thế. Tướng như thế. Bảo sao Nước không mạnh!
Cũng với tinh thần của dân ấy, tướng ấy, người trai áo vải đất Tây Sơn đã tạo nên biết bao nhiêu kỳ tích. Mà cũng chỉ có thể giải thích bằng câu nói của vị vua trẻ, gấp lên ngôi khi giặc đã tràn qua biên cương: “Nước Nam ta tuy nhỏ, người lại không đông, nhưng chứa đựng biết bao hồn thiêng sông núi. Xưa nay chưa có kẻ thù nào đến đây mà không thảm bại. Nếu lấy trí tầm thường của kẻ phàm phu tục tử để tìm hiểu đất thiêng này thì muôn đời vẫn u tối vậy“.
Đêm ấy là vào một đêm cuối năm, giữa ánh lửa bập bùng của núi rừng Tam Điệp, quân Tây Sơn cùng với 10 ngàn tân binh về tụ nghĩa ở Nghệ An. Họ đứng ngồi bên nhau, cùng lắng nghe vị vua trẻ chia sẻ về niềm tin của mình.
Nếu nói theo các chuyên gia tâm lý tây phương thì vua Quang Trung là một nhà truyền đạt tuyệt vời. Ông có cái khả năng nối kết được chính mình với từng người dân, từng người lính để trao cho họ niềm tin sắt đá của một vị thủ lĩnh. Ở một góc nhìn khác, “Hịch xuất quân” của nhà vua đã thể hiện rõ cái nếp nghĩ của sĩ phu Việt thời ấy. Và chính cái nếp nghĩ này mới làm nên chiến thắng.
Với quân số chỉ bằng nửa quân giặc, lại phải kéo quân về từ xa, chuyện đánh thắng giặc chỉ có thể dựa vào quyết tâm sắt thép – PHẢI ĐÁNH THẮNG – phải thắng để giữ cho răng đen, để giữ cho dài tóc. Phải thắng để giữ gìn bản sắc, để mình còn được là mình. Cái tôi trong các sĩ phu thời ấy là cái tôi của nho sinh Bùi Công Nghiệp, một cái tôi bản lĩnh mà bất cứ một quốc gia nào cũng cần đến những công dân như thế.
Và quả nhiên, nước sông Hồng mùa xuân năm ấy đã in dấu cuộc tháo chạy hoảng loạn của quan quân Tôn Sĩ Nghị. Quân ta đã đánh một trận để đời – Đánh cho giặc manh giáp tả tơi. Đánh cho chúng không còn một bánh xe để quay về Tàu. Và Đánh để chúng biết rằng nước Nam này có chủ.
Chỉ qua một đêm, với Hịch xuất quân ngắn gọn và những chia sẻ nhiệt thành, nhà vua và các tướng sĩ như đã thấu hiểu lòng nhau và ngài đã lấy trọn được quyết tâm của họ. Rồi cứ thế, cứ ba người một nhóm, họ thay phiên nhau, hai người cáng một đi suốt ngày đêm. Thượng đế tạo ra con người thật nhỏ nhoi, nhưng con người cũng thật vĩ đại. Chính những con người bình thường đó đã thay đổi số phận của biết bao người và thay đổi cả lịch sử.
Vượt hẳn cả ước tính của nhà vua, thay vì mùng mười âm lịch quân ta mới đuổi xong giặc, thì ngay ngày mùng bảy tết, thành Thăng Long đã rợp bóng cờ Tây Sơn. Đích thân vị tướng trẻ, Đại Đô đốc Long đã tự tay mở cửa thành đón đại quân.
***
Tôi không rõ hết về tổn thất của quân ta trong trận này, tôi chỉ biết được rằng có đến 8000 người đã phải hy sinh trong trận công phá đồn Ngọc Hồi. Vinh quang và ô nhục nó chỉ khác nhau một lằn ranh mong manh trong mỗi con người. Tôi hiểu vì sao Leonardo Da Vinci, người được xem là “thiên tài toàn năng nhất lịch sử nhân loại”, đã khẳng định: Con người có thể điều khiển được bất kỳ cơn bão nào.
Nhắc lại câu chuyện lịch sử để vuốt mắt cho một người “cộng sản cũ” (chữ của Ts Hà Sĩ Phu). Đưa tiễn ông là tiếng than, là suối lệ đắng chát của bằng hữu. Nó là tiếng kêu đớn đau của giống chim ưng khóc bạn, là những người biết mình có chung một lịch sử phi thường, biết mình đã từng mạnh mẽ ra sao, đã tan vỡ và suy sụp như thế nào.
Riêng tôi, nhắc lại câu chuyện lịch sử, không dưng tôi cảm nhận sự gắn kết của chúng ta với nhau thật chặt chẽ, và điều này cho tôi một cảm giác ấm áp đến rơi lệ. Mặt đất dưới bàn chân ta đi mỗi ngày đâu chỉ là đất, nó là máu xương, là tro than của hàng bao nhiêu đời. Thảm cỏ này, viên sỏi nọ, hòn đá kia như còn vang vọng tiếng vó ngựa, tiếng trống trận uy linh, tiếng loa, tiếng cười… Nó từng in dấu những vinh quang, nhưng nó cũng thấm đẫm vị mặn của mồ hôi, của nước mắt, của những ngày nâng nhau cùng đứng dậy.
Khởi đầu một năm mới đầy biến động, trước anh linh người vừa khuất, tôi xin được dâng lên lời cầu nguyện. Nguyện cho mỗi chúng ta từ nay sẽ không là kẻ vô can và ngưng đóng vai khán giả. Bởi tất cả chúng ta dù đang ở vị trí nào, hay sinh sống ở nơi đâu, đều gắn kết cùng nhau chung một số mệnh: Số mệnh của dân tộc Việt Nam.
Trái tim con với viên đạn của ‘đồng chí’ – Khối óc con với viên đạn khác của ‘đồng chí’ con – Bụng con không có gan, ruột và tuyến tụy
***************************************************************
Cơn mưa đang thổi qua xã Đồng Tâm
Giữa ngàn lá Cờ Máu, chỉ có vạn tiếng thở dài …
Kể từ ngày khủng khiếp đó vào ngày 9 tháng 1 năm 2020
Lần đầu tiên con trở lại Đất Mẹ này
Bác Hồ và đảng cộng sản của con đã thù địch giết con
Với xe tăng bọc sắt và lực lượng kiêu binh côn an
Họ tấn công làng Đồng Tâm của con
Vào đầu bình minh ngày 9 tháng 1 năm 2020
Chúng giết con bằng những viên đạn tàn nhẫn của ‘tình đồng chí’
Với những lời đau đớn này
Đồng bào Tổ Quốc sẽ thấy, định mệnh buồn thảm của con
Bây giờ trái tim con thiếu máu
Không còn có thể hát để ru cháu nội trong vòng tay của con
Nửa địa ngục và nửa thiên đường …
Bị lưu đày dưới mồ, thiếu bạn bè, dân làng thân yêu của con
Cuộc sống và tình yêu của con chạy trốn
Trái tim con với viên đạn của ‘đồng chí’
Trái tim con với viên đạn khác của ‘đồng chí’
Và bụng con không có gan, ruột và tuyến tụy tạng
Những lời đau đớn này
Cho số phận định mệnh tang thương
Trái tim con với viên đạn của ‘đồng chí’
Trái tim con với viên đạn khác của ‘đồng chí’
Và bụng con không có gan, ruột và tuyến tụy tạng
Con là Lê Đình Kình một dân làng cũ của Đồng Tâm
Con khao khát được nhìn thấy Bầu trời Hà Nội Tự do
Và Mùa Xuân Bất tử Việt Nam, rồi chết.
Xin hãy trả lời con, Mẹ Việt Nam
Xin hãy trả lời con !
Xin hãy trả lời con, các Vua Hùng
Xin hãy trả lời con !
Con là Lê Đình Kình một dân làng cũ của Đồng Tâm
Con không còn nói được nữa
Những lời đau đớn
Mẹ Việt Nam, Mẹ thấy không Định mệnh đau buồn
Trái tim con với viên đạn của ‘đồng chí’
Trái tim con với viên đạn khác của ‘đồng chí’
Và bụng con không có gan, ruột và tuyến tụy tạng
Con là Lê Đình Kình một dân làng cũ của Đồng Tâm
Con khao khát được nhìn thấy Bầu trời Hà Nội Tự do
Và Mùa Xuân Bất tử Việt Nam, rồi chết.
Xin hãy trả lời con, Phật Tổ Yên Tử Trần Nhân Tông
Xin hãy trả lời con !
Xin hãy trả lời con, Đức Thiên Chúa
Xin hãy trả lời con !
Con là Lê Đình Kình một dân làng cũ của Đồng Tâm
Con không còn nói được nữa
Những lời đau đớn
Mẹ Việt Nam, Mẹ thấy không Định mệnh đau buồn
Trái tim con với viên đạn của ‘đồng chí’
Khối óc con với viên đạn khác của ‘đồng chí’
Và bụng con không có gan, ruột và tuyến tụy tạng
Con là Lê Đình Kình một dân làng cũ của Đồng Tâm
Con khao khát được nhìn thấy Bầu trời Hà Nội Tự do
Và Mùa Xuân Bất tử Việt Nam, rồi chết.
TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
My Heart with my comrade’s bullet – My Brain with my comrade’s another bullet – My belly without liver, intestine and pancreas
***************************************************************
The rain is beating over Đồng Tâm Village
Between the Blood Flags, only long sighs…
Ever since that terrible day on 9 January 2020
I first glimpse this earth
My own Uncle Hồ and communist party has been hostile towards me
With tanks and police force
They attacked my Đồng Tâm Village
On the early Dawn 9 January 2020
They killed me with the cruel bullets of comrades
With painful words
You will see, my vain destiny
Now my Heart is deprived of blood
Can no longer sing to rock my grandchild in my arms
Half Hell and half Paradise …
Exiled under grave, deprived of you, my dear villagers
My Life and Love run away
My Heart with my comrade’s bullet
My Heart with my comrade’s another bullet
And my belly without liver, intestine and pancreas
Painful words
For the vain destiny
My Heart with my comrade’s bullet
My Heart with my comrade’s another bullet
And my belly without liver, intestine and pancreas
I am Lê Đình Kình an old villager of Đồng Tâm
Who longs to see the Free Sky
And the Immortal Vietnam Spring, then die.
Please do answer me, Mother Vietnam
Please answer me !
Please do answer me, the Kings Hùng
Please answer me !
I am Lê Đình Kình an old villager of Đồng Tâm
I can no longer speak
Painful words
Mother Vietnam, You will see, my sad destiny
My Heart with my comrade’s bullet
My Heart with my comrade’s another bullet
And my belly without liver, intestine and pancreas
I am Lê Đình Kình an old villager of Đồng Tâm
Who longs to see the Free Sky
And the Immortal Vietnam Spring, then die.
MILLIONS OF VIETNAMESE HONEST PEOPLE – TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
Trích: ““Chưa đuổi được giặc phương Bắc mà đã đuổi người Nam thì lấy ai mà chống giặc?””
– Hồi xưa mời người này vào bàn việc quân cơ! Còn thời HCM thì “Ai cũng như chúng mày thì đất nước sẽ đi về đâu?”
– Nhận đinh: !00 thằng CS đủ 100 thằng chỉ mặt thiên hạ nói hư vậy! Mà chả thấy thằng nào tự chỉ vào mặt mình tự hỏi: “Ai cũng như chúng tao, thì đất nước sẽ về đâu”