Hiếu Bá Linh, tổng hợp
6-4-2019
Vụ trục xuất nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Quang Hồng Nhân và vợ từ Nürnberg – Đức về Việt Nam gây tranh cãi hồi tuần trước, đã không còn nằm trong bình diện tiểu bang nữa, mà đã lên đến cấp chính quyền Liên bang Đức.
Ngày 5/5/2019, hãng Thông tấn Pháp AFP đưa tin, một nhà bất đồng chính kiến Việt Nam bị trục xuất về nước, Chính phủ Liên bang Đức đang xem xét lại vụ trục xuất gây tranh cãi này. Sở Liên Bang Đức về Nhập cư và Tị nạn (viết tắt là BAMF), là cơ quan có trách nhiệm, sẽ “xem xét lại vụ xin tị nạn này“, người phát ngôn Bộ Nội vụ Liên bang Đức cho biết hôm thứ Sáu 05/04/2019 tại Berlin. Ông không muốn đề cập đến chi tiết vì luật bảo vệ dữ liệu cá nhân riêng tư.
Đài Deutsche Welle (Làn sóng Đức) trong một bài tường thuật cùng ngày, cho biết, Bộ Ngoại giao Liên bang Đức thừa nhận, cho đến nay họ không có thông tin riêng (tự tìm hiểu) về việc ông Hồng Nhân hiện có đang bị quản thúc tại gia hay ông được đối xử như thế nào. Vì Nhân không phải là công dân Đức, nên không thể thực hiện bảo hộ lãnh sự tại chỗ. “Tuy nhiên, chúng tôi đã quyết định theo dõi sát sao vụ việc“, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Maria Adebahr nói trong cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ vào thứ Sáu 05/04/2019 tại Berlin .
Hoạt động chính trị của nhà tranh đấu nhân quyền này đã ảnh hưởng như thế nào đến quyết định bác đơn và tại sao tình trạng sức khỏe kém sau đột quỵ không phải là lý do để ngăn chận tiến hành việc trục xuất – Cơ quan Liên Bang Đức về Nhập cư và Tị nạn (BAMF) không muốn bình luận điều đó, mà họ chỉ nói rằng: “Cơ quan BAMF sẽ xem xét kỹ hơn một lần nữa về trường hợp này“.
Phản đối việc trục xuất một nhà bất đồng chính kiến về Việt Nam
Các chính trị gia và các hiệp hội của xã hội dân sự đã lên tiếng chỉ trích việc trục xuất này. “Chính quyền bang Bayern lại một lần nữa thực hiện một vụ trục xuất đáng nghi ngờ, cho thấy họ không có khả năng”, bà Gyde Jensen, Chủ tịch Ủy ban Nhân quyền và Viện trợ Nhân đạo của Quốc hội Liên bang Đức, nói với đài Deutsche Welle (Làn sóng Đức). Nữ chính trị gia này (thuộc đảng FDP) trách móc chính quyền bang Bayern, họ lặp lại “việc thực hiện trục xuất về các quốc gia nơi người ta tiếp tục bị truy nã“.
Theo ông lời Alexander Thal của tổ chức Flüchtlingsrat (tổ chức giúp đỡ người tị nạn) ở bang Bayern miền nam nước Đức, ngay sau khi ông Hồng Nhân bị trục xuất về đến Hà Nội, nhà bất đồng chính kiến đã bị công an thẩm vấn suốt 14 giờ. Ông Thal yêu cầu: “Bây giờ ông ta phải được khẩn cấp quay trở lại Đức, cho thấy sự trục xuất ông ta là một quyết định sai lầm, thì không có bằng chứng nào tốt hơn là cuộc thẩm vấn như vậy“. Hiện nay ông đã được trả tự do tạm thời, luật sư Manfred Hörner của Hồng Quang nói với Đài Bayern. Theo lời luật sư, đơn xin tị nạn đã bị từ chối với lý do ông Hồng Nhân sẽ không gặp hiểm nguy khi trở về Việt Nam.
Ngoài ra, một người Việt Nam ở bang Bayern đã khởi đầu một chiến dịch thu chữ ký cho bản kiến nghị, với yêu cầu chính phủ Đức đưa cặp vợ chồng ông Hồng Nhân trở lại Đức.
Trung tâm Văn bút (PEN) của Đức phản đối việc trục xuất
Trong một bức thư ngỏ, Phó Chủ tịch Văn bút Đức, ông Ralf Nestmeyer viết rằng, vụ trục xuất này “không thể hiểu nổi, nhất là khi xét đến tình trạng sức khỏe” của ông Hồng Nhân. Người bất đồng chính kiến này đã bị từng đột quỵ và kể từ đó tình trạng sức khỏe của ông rất kém. Nhà văn cũng có nguy cơ bị trừng phạt ở Việt Nam, bởi vì tại Việt Nam ông ta bị coi là “kẻ thù của nhân dân“, ông Nestmeyer viết.
Năm 1979 ông Nguyễn Quang Hồng Nhân bị kết án hai mươi năm tù vì “tuyên truyền chống nhà nước xã hội chủ nghĩa” tại Việt Nam và chỉ có thể rời khỏi Việt Nam đến Đức xin tị nạn hồi năm 2015. Tuy nhiên, chính quyền bang Bayern đã bác đơn xin tị nạn và đơn xin tị nạn tiếp theo (đơn xin tị nạn lần thứ hai) một cách không thể hiểu được và “trục xuất họ một cách đột ngột và mờ ám“.
Ông Ralf Nestmeyer, cũng đồng thời là Ủy viên Writer-in-Prison (Ủy ban Người cầm bút trong nhà tù) của Trung tâm Văn bút Đức, cũng bày tỏ sự tiếc nuối rằng nhà văn Nguyễn Quang Hồng Nhân đã không tiếp cận hiệp hội PEN về các vấn đề của mình. Vụ trục xuất này ông Nestmeyer chỉ biết được từ báo chí, ông nói trong một cuộc phỏng vấn với đài Deutsche Welle (Làn sóng Đức). “Làm sao người ta có thể trục xuất một tác giả mà tiếng nói tự do là căn bản của cuộc sống, về một quốc gia có tiếng trong việc đàn áp và kiểm duyệt?” Ông Nestmeyer đặt câu hỏi trong bức thư ngỏ của mình.
Trung tâm Văn bút Đức kêu gọi ông Herrmann, Bộ trưởng Nội vụ Bang Bayern, và ông Hans-Eckhard Sommer, người đứng đầu cơ quan Liên Bang Đức về Nhập cư và Tị nạn (BAMF) sửa đổi quyết định về trường hợp ông Hồng Nhân.
Con gái ông Nhân cũng bị đe dọa trục xuất
Các tổ chức nhân quyền hiện đang quan tâm đến số phận của cô con gái Hồng Ân 19 tuổi, vẫn còn đang ở Đức của vợ chồng ông Hồng Nhân. Cô ta đang theo học piano tại Đại học Âm nhạc ở Nürnberg. Vì ở trong hoàn cảnh bị bác đơn xin tị nạn giống như cha mẹ của cô ấy, nên cô ta cũng có thể bị trục xuất – Chủ tịch Ủy ban Nhân quyền của Quốc hội Đức Gyde Jensen thông báo với đài Deutsche Welle (Làn sóng Đức).
Vì cô ấy không có hộ chiếu còn giá trị, nên tạm thời cô ấy không bị trục xuất. Người phụ nữ trẻ Việt Nam hiện chỉ nhận được tờ giấy phép tạm dung (Duldung) có thời hạn 1 tháng.
