Trịnh Hải
5-11-2022
Nhân đọc bài viết của Chuyên viên truyền thông Bùi Minh Đức trên báo VnExpress về chuyện “Du học sinh về nước” (1), xin được viết về vài trường hợp mà tôi chứng kiến tận mắt.
Tôi có hai đứa cháu qua Mỹ du học và tôi là người lo mọi thủ tục xin nhập học cần thiết để hai cháu có đủ điều kiện được Tòa Đại sứ Mỹ bên Việt Nam cấp visa F-1 cho nhập cảnh.
Trước tiên, việc xin được visa F-1 đòi hỏi hai điều kiện căn bản, đó là khả năng học vấn và tài chánh. Khi xin visa F-1, Tòa Đại sứ Mỹ (và có thể những nước khác) đòi hỏi du sinh phải có đủ khả năng và trình độ để theo đuổi được việc học ở Mỹ. Họ bắt phải nộp bản dịch học bạ để đánh giá xem đối tượng xin visa có thực tâm qua Mỹ để học hay để đi làm việc. Về điều kiện tài chánh, chắc tôi chẳng cần phải viết nhiều vì ai cũng biết đó là những gì.
Tôi hy vọng rất nhiều vào đứa cháu qua đây trước vì khi trường bên này cho bài kiểm tra trình độ để xếp lớp thì cháu nổi trội hơn hầu hết những đứa trẻ khác. Thế nhưng, sau vài tháng ở chung với gia đình tôi, những suy nghĩ ban đầu của tôi về cháu đã bắt đầu lung lay vì thấy cháu ham chơi hơn ham học. Tôi liên lạc với mẹ cháu, tức bà chị tôi bên Việt Nam để tìm cách đưa cháu về học bên đó, vì tôi biết chắc chắn cháu sẽ thất bại bên này.
Tôi từng đi học ở Mỹ và đã thấy trong số bạn bè, kẻ thành công, người thất bại, và có thể đánh giá khá chính xác ai nên đeo đuổi việc học hay ai nên về “đuổi gà cho vợ”. Những gì tôi đoán về đứa cháu này quả không sai. Sau năm năm du học và chi phí chắc cũng phải đến 3-4 trăm ngàn Mỹ kim, cháu chỉ lấy được một cái bằng đại học vớ vẩn, Mỹ chẳng ai muốn thu dụng mà ở Việt Nam người duyệt đơn xin việc của cháu chắc chỉ biết gãi đầu gãi tai, không biết cái bằng của cháu học về cái quái gì.
Ở Mỹ hầu như ai có khả năng và muốn vào học bậc cao đẳng hoặc đại học đều có thể xin vào học khá dễ dàng. Ở bậc đại học, cái khó là phải xin được vào ngành sau hai năm đầu. Họ dựa trên điểm học của hai năm đầu để nhận mình vào ngành (major) và những ai điểm thấp đành phải kiếm những ngành không ai muốn học để tiếp tục níu kéo giấc mơ đại học để nở mặt nở mày với thiên hạ. Chắc hẳn đó là số phận của đứa cháu của tôi. Tôi chỉ biết khuyên bà chị tôi là mọi chuyện đã lỡ rồi, thôi thì bây giờ sắm cho cháu quầy bán thuốc lá để nó có kế sinh nhai, nuôi vợ nuôi con lâu dài.
Sau kinh nghiệm đứa cháu đầu, tôi hạ thấp hy vọng vào đứa cháu thứ hai qua Mỹ học. Ngay từ đầu, cháu đã ở riêng trong dorm (ký túc xá) nên tôi không biết rõ hay đánh giá liệu cháu thành công hay thất bại từ sớm. Sau 5 năm học ở Mỹ, bố mẹ cháu báo cho tôi biết, cháu tốt nghiệp với điểm số rất cao và đã có hai công ty nhận cháu vào làm việc với mức lương khiến tôi phải giật mình. Một công ty còn đòi trả cháu 10 ngàn đô tiền bonus nếu cháu vào làm. Tôi thực sự mừng cho gia đình nhà cháu vì ấn tượng ban đầu của tôi về đứa cháu này không được như đứa cháu đầu để hy vọng cháu thành công như vậy. Sau này mới biết, cháu thuộc dạng khiêm nhường, không khoe khoang hay nổ lung tung nên cũng khó đoán được tài sức cháu ra sao.
Tôi bắt đầu nghiên cứu và tìm hiểu thêm về chuyện du sinh tốt nghiệp và ở lại Mỹ vì vấn đề này còn xa lạ đối với tôi. Được biết Mỹ cho phép sinh viên nước ngoài ở lại làm việc tối thiểu hai năm sau khi tốt nghiệp. Nếu tốt nghiệp ngành khoa học kỹ thuật (Science, Technology, Engineering, Math hay STEM) thì được ở lại tới 3 năm. Đây không phải là chuyên đương nhiên muốn ở thì ở, mà phải tự mình xin việc và được công ty nào đó nhận vào làm việc thì mới ở lại được. Chương trình này được gọi là Optional Practical Training (hay OPT) (2). Họ có hai mục đích với chương trình này, đó là giúp sinh viên có thêm kinh nghiệm làm việc trước khi về nước, và cái chính là để Mỹ có cơ hội đánh giá và tuyển chọn nhân tài thế giới, hay gọi chung là thu hút chất xám. Nếu du sinh làm việc tốt, công ty sẽ xin visa H-B1 để tiếp tục ở lại Mỹ làm việc, và có thể cho đến hết đời nếu người đó nộp đơn xin thẻ xanh.
Học giỏi là một chuyện, làm việc giỏi lại là chuyện khác. Hai điều tưởng rằng đi đôi với nhau nhưng thực tế đôi khi không phải như vậy. Tôi chứng kiến những đứa học giỏi trời thần nhưng khi bắt tay vào công việc thì chẳng làm được việc gì ra hồn. Bên cạnh đó, trở ngại chính của người Việt, thường cho dân tỵ nạn hơn là du sinh, là vấn đề sinh ngữ. Khác với bên Việt Nam là dù mình ra trường 4 chấm mà nói tiếng người ta lắp bắp thì đừng hy vọng ai mướn mình làm. Bên cạnh đó, nhiều người mang tiếng tốt nghiệp đại học nhưng điểm ra trường thấp, khoảng 2.0, thì cũng vô cùng khó khăn trong chuyện kiếm việc làm, cho dù là dân bản xứ. Tôi đoán là các du sinh Việt Nam vì thất bại trong khâu xin việc làm nên đành cuốn gói về nước, chứ có mấy ai yêu nước thương nòi đến độ quyết tâm về trong khi biết bao nhiêu “nhân tài” trong nước còn đang phải chạy chợ trời để kiếm sống.
Hy vọng bài viết này sẽ giúp học sinh bên Việt Nam có thêm chút hiểu biết để quyết định nên du học ở trời Tây, hay nên học ở nhà. Tôi cũng được biết các gia đình ở Việt Nam có con đi du học là một niềm hãnh diện rất lớn, vì nó thể hiện việc vừa dư giả tiền bạc, vừa có con cái giỏi giang. Thiết nghĩ, đó là những suy nghĩ thiển cận của bậc cha mẹ, bởi sau 4-5 năm ở xứ người, không phải du học sinh nào cũng mang về kết quả mà cha mẹ họ mong muốn, xứng đáng với núi tiền mà cha mẹ họ bỏ ra, cũng như kỳ vọng của người thân ở quê nhà.
________
Ghi chú:
(1) https://vnexpress.net/du-hoc-sinh-ve-nuoc-4532425.html
NGHÈO NHƯNG HIẾU HỌC Du học sinh DU HỌC NGAY GIỮA QUÊ HƯƠNG MÌNH chẳng tốn tiền đồng nào cả CHẮC CHẮN là Ở LẠI chứ nói chi ĐẤT LÀNH CHIM ĐẬU hay VỀ GIÚP QUÊ HƯƠNG
Như tôi đã trình bày chi tiết đầy đủ nhiều lần THÌ NAY ĐÃ ĐẾN LÚC mọi người đều có thể TRONG NHÁY MẮT tham dự tại GIẢNG ĐƯỜNG của các đại học lừng danh MỸ-Anh như Cambridge Oxford Harvard MIT Berkeley ….. theo những bài giảng chính thức đầy đủ kể cả dự làm bài tập recitation và các đề án thực nghiệm và ngay vào YouTube có những BẬC KỲ TÀI nhất là qua ngôn ngữ Anh-Mỹ giảng thật hay về đề tài thật khó có khi chỉ 1 video của vị thầy ấy có hàng triệu lượt người vào xem học
NHƯNG DĨ NHIÊN có những khoảng trống GIAO DIỆN để thấu triệt TOÀN DIỆN ĐỀ TÀI thì đáng nhẽ ra cộng đồng HỌC THUẬT trong và ngoài NƯỚC VIỆT đang về hưu trí có thể giúp ích các cháu bằng cách lấp đầy KHOẢNG TRỐNG này bằng bài tập phụ giảng ĐẦY CHI TIẾT chỉ ra những KHÁI NIỆM Ý TƯỞNG cần bắt nắm quán triệt trước …. nếu nói về ngành STEM khoa học kỹ thuật mũi nhọn dernier cri HAY cutting-edge thì nay đã THẬT DỄ DÀNG qua những software thật đắt nay đã miễn phí như CAD/CAM cao/cfao tựa CATIA đã miễn phí …. vấn đề là ứng dụng thực tiễn …mà các kỹ sư giáo sư trong và ngoài NƯỚC tập hợp lại thành PHONG TRÀO như Ông cha ta chống MÙ CHỮ (GIỜ ĐÂY là tin học cao cấp !!)
Kinh nghiệm bản thân trong đại dịch tôi đã tự học qua các bài giảng biochemistry, genetics, DNA topology, mathematical phýiology…qua các khóa học tại các đại học lừng danh mua sách cũ tác giả toàn là giáo sư lừng danh kể cả Giải Nobel y khoa…làm các bài tập tính toán nên đã có một kiến thức vững chắc để hiểu thêm về siêu vi
Nhân đọc bài viết của Chuyên viên truyền thông Bùi Minh Đức trên báo VnExpress về chuyện “Du học sinh về nước” (1), xin được viết về vài trường hợp mà tôi chứng kiến tận mắt.
Tôi có hai đứa cháu qua Mỹ du học và tôi là người lo mọi thủ tục xin nhập học cần thiết để hai cháu có đủ điều kiện được Tòa Đại sứ Mỹ bên Việt Nam cấp visa F-1 cho nhập cảnh.
Trước tiên, việc xin được visa F-1 đòi hỏi hai điều kiện căn bản, đó là khả năng học vấn và tài chánh. Khi xin visa F-1, Tòa Đại sứ Mỹ (và có thể những nước khác) đòi hỏi du sinh phải có đủ khả năng và trình độ để theo đuổi được việc học ở Mỹ. Họ bắt phải nộp bản dịch học bạ để đánh giá xem đối tượng xin visa có thực tâm qua Mỹ để học hay để đi làm việc. Về điều kiện tài chánh, chắc tôi chẳng cần phải viết nhiều vì ai cũng biết đó là những gì.
Tôi hy vọng rất nhiều vào đứa cháu qua đây trước vì khi trường bên này cho bài kiểm tra trình độ để xếp lớp thì cháu nổi trội hơn hầu hết những đứa trẻ khác. Thế nhưng, sau vài tháng ở chung với gia đình tôi, những suy nghĩ ban đầu của tôi về cháu đã bắt đầu lung lay vì thấy cháu ham chơi hơn ham học. Tôi liên lạc với mẹ cháu, tức bà chị tôi bên Việt Nam để tìm cách đưa cháu về học bên đó, vì tôi biết chắc chắn cháu sẽ thất bại bên này.
Tôi từng đi học ở Mỹ và đã thấy trong số bạn bè, kẻ thành công, người thất bại, và có thể đánh giá khá chính xác ai nên đeo đuổi việc học hay ai nên về “đuổi gà cho vợ”. Những gì tôi đoán về đứa cháu này quả không sai. Sau năm năm du học và chi phí chắc cũng phải đến 3-4 trăm ngàn Mỹ kim, cháu chỉ lấy được một cái bằng đại học vớ vẩn, Mỹ chẳng ai muốn thu dụng mà ở Việt Nam người duyệt đơn xin việc của cháu chắc chỉ biết gãi đầu gãi tai, không biết cái bằng của cháu học về cái quái gì.
Ở Mỹ hầu như ai có khả năng và muốn vào học bậc cao đẳng hoặc đại học đều có thể xin vào học khá dễ dàng. Ở bậc đại học, cái khó là phải xin được vào ngành sau hai năm đầu. Họ dựa trên điểm học của hai năm đầu để nhận mình vào ngành (major) và những ai điểm thấp đành phải kiếm những ngành không ai muốn học để tiếp tục níu kéo giấc mơ đại học để nở mặt nở mày với thiên hạ. Chắc hẳn đó là số phận của đứa cháu của tôi. Tôi chỉ biết khuyên bà chị tôi là mọi chuyện đã lỡ rồi, thôi thì bây giờ sắm cho cháu quầy bán thuốc lá để nó có kế sinh nhai, nuôi vợ nuôi con lâu dài.
Sau kinh nghiệm đứa cháu đầu, tôi hạ thấp hy vọng vào đứa cháu thứ hai qua Mỹ học. Ngay từ đầu, cháu đã ở riêng trong dorm (ký túc xá) nên tôi không biết rõ hay đánh giá liệu cháu thành công hay thất bại từ sớm. Sau 5 năm học ở Mỹ, bố mẹ cháu báo cho tôi biết, cháu tốt nghiệp với điểm số rất cao và đã có hai công ty nhận cháu vào làm việc với mức lương khiến tôi phải giật mình. Một công ty còn đòi trả cháu 10 ngàn đô tiền bonus nếu cháu vào làm. Tôi thực sự mừng cho gia đình nhà cháu vì ấn tượng ban đầu của tôi về đứa cháu này không được như đứa cháu đầu để hy vọng cháu thành công như vậy. Sau này mới biết, cháu thuộc dạng khiêm nhường, không khoe khoang hay nổ lung tung nên cũng khó đoán được tài sức cháu ra sao.
Tôi bắt đầu nghiên cứu và tìm hiểu thêm về chuyện du sinh tốt nghiệp và ở lại Mỹ vì vấn đề này còn xa lạ đối với tôi. Được biết Mỹ cho phép sinh viên nước ngoài ở lại làm việc tối thiểu hai năm sau khi tốt nghiệp. Nếu tốt nghiệp ngành khoa học kỹ thuật (Science, Technology, Engineering, Math hay STEM) thì được ở lại tới 3 năm. Đây không phải là chuyên đương nhiên muốn ở thì ở, mà phải tự mình xin việc và được công ty nào đó nhận vào làm việc thì mới ở lại được. Chương trình này được gọi là Optional Practical Training (hay OPT) (2). Họ có hai mục đích với chương trình này, đó là giúp sinh viên có thêm kinh nghiệm làm việc trước khi về nước, và cái chính là để Mỹ có cơ hội đánh giá và tuyển chọn nhân tài thế giới, hay gọi chung là thu hút chất xám. Nếu du sinh làm việc tốt, công ty sẽ xin visa H-B1 để tiếp tục ở lại Mỹ làm việc, và có thể cho đến hết đời nếu người đó nộp đơn xin thẻ xanh.
Học giỏi là một chuyện, làm việc giỏi lại là chuyện khác. Hai điều tưởng rằng đi đôi với nhau nhưng thực tế đôi khi không phải như vậy. Tôi chứng kiến những đứa học giỏi trời thần nhưng khi bắt tay vào công việc thì chẳng làm được việc gì ra hồn. Bên cạnh đó, trở ngại chính của người Việt, thường cho dân tỵ nạn hơn là du sinh, là vấn đề sinh ngữ. Khác với bên Việt Nam là dù mình ra trường 4 chấm mà nói tiếng người ta lắp bắp thì đừng hy vọng ai mướn mình làm. Bên cạnh đó, nhiều người mang tiếng tốt nghiệp đại học nhưng điểm ra trường thấp, khoảng 2.0, thì cũng vô cùng khó khăn trong chuyện kiếm việc làm, cho dù là dân bản xứ. Tôi đoán là các du sinh Việt Nam vì thất bại trong khâu xin việc làm nên đành cuốn gói về nước, chứ có mấy ai yêu nước thương nòi đến độ quyết tâm về trong khi biết bao nhiêu “nhân tài” trong nước còn đang phải chạy chợ trời để kiếm sống.
Hy vọng bài viết này sẽ giúp học sinh bên Việt Nam có thêm chút hiểu biết để quyết định nên du học ở trời Tây, hay nên học ở nhà. Tôi cũng được biết các gia đình ở Việt Nam có con đi du học là một niềm hãnh diện rất lớn, vì nó thể hiện việc vừa dư giả tiền bạc, vừa có con cái giỏi giang. Thiết nghĩ, đó là những suy nghĩ thiển cận của bậc cha mẹ, bởi sau 4-5 năm ở xứ người, không phải du học sinh nào cũng mang về kết quả mà cha mẹ họ mong muốn, xứng đáng với núi tiền mà cha mẹ họ bỏ ra, cũng như kỳ vọng của người thân ở quê nhà.
________
Ghi chú:
(1) https://vnexpress.net/du-hoc-sinh-ve-nuoc-4532425.html
(2) https://www.uscis.gov/working-in-the-united-states/students-and-exchange-visitors/optional-practical-training-opt-for-f-1-students
3 BÌNH LUẬN
Lý Thế Dân 07/11/2022 at 2:58 pm
Cảm ơn tác giả Trịnh Hải đã có bài viết khá rõ ràng về tình trạng du học của học sinh VN . Khổ nỗi, chả biết có cháu nào là chuẩn du học sinh đọc bài này hay không nữa ?!
Và đại đa số những người giàu có thừa tiền lắm bạc lo cho con em mình đi du học Mĩ ( và cá nước khác ) là vì họ có tiền dư sức để lo thôi chứ không hiểu được rồi kết quả sẽ thế nào .
Nhưng trong tâm trí của các bậc cha mẹ VN vẫn cứ nghĩ rằng, hễ cứ du học Mĩ là ngon lành sô một rồi, tốt nghiệp bằng gì chẳng cần biết, miễn có “mác” học nước ngoài về là hơn thiên hạ. Thế là vẻ vang lắm rồi! ( như anh Văn Minh – Số đỏ VTP , du học mấy năm trời ở Pháp về, chỉ được cái bằng nhảy đầm . Thế cũng đủ làm lác mắt giới trưởng giả xứ Hà thành ) .
Trả Lời
Choi Song Djong 07/11/2022 at 11:35 am
Du học sinh yêu nước kkk,
Học xong vội về cống hiến nhưng chỉ được vài năm lại cuốn gói chuồn qua xứ giãy chết. Làm tôi thằng giỏi hơn là làm thầy đứa ngu, khổ nỗi mấy anh chị du sinh khi quay về lại phải nhận lệnh của những đứa xuất thân chăn trâu nên mới trào máu họng, cái xã hội đi ngược với trao lưu văn hóa, ai đời rặt những đứa i tờ nhảy lên lãnh lanh đạo, chúng nó bảo rằng cỡ Đỗ Mười và Nông Đức Mạnh mà còn làm tổng bí thư thì tại sao chúng nó không thể !
Du sinh học xong thì cố gắng mà ở lại nhé.
Trả Lời
tư tệ 07/11/2022 at 6:39 am
Du học sinh sống hòa đồng với người bản xứ, chịu khó giao lưu học hỏi ở họ, thì ngay khi đi thực tập những du sinh này đã có thể tìm được việc làm. Và khả năng ở lại của họ là lớn.
Còn những du sinh chỉ ru rú sinh hoạt trong cộng đồng người Việt, đi phỏng vấn nói còn không lưu loát, thì cái sự hồi hương là cái sự dễ dàng hơn.
Trả Lời
Chính ra lỗi tại CỖ MÁY hại DAN bán NƯỚC …là chính nhìn qua NAM HÀN mới đó nghèo khổ còn qua làm công nhân trước 1975 tại Miền Nam … nhờ TẬP ĐOÀN TƯ NHÂN YÊU NƯỚC như Samsung đã đưa NAM HÀN vào gần ngưỡng cửa siêu cường công nghệ đang tranh giành NGÔI THỨ 3 công nghệ quân sự của PHÁP ….
Đề nghị đăng ý kiến này XÓA Ý KIẾN TRÊN
Đa tạ
NGHÈO NHƯNG HIẾU HỌC Du học sinh DU HỌC NGAY GIỮA QUÊ HƯƠNG MÌNH chẳng tốn tiền đồng nào cả CHẮC CHẮN là Ở LẠI chứ nói chi ĐẤT LÀNH CHIM ĐẬU hay VỀ GIÚP QUÊ HƯƠNG
Như tôi đã trình bày chi tiết đầy đủ nhiều lần THÌ NAY ĐÃ ĐẾN LÚC mọi người đều có thể TRONG NHÁY MẮT tham dự tại GIẢNG ĐƯỜNG của các đại học lừng danh MỸ-Anh như Cambridge Oxford Harvard MIT Berkeley ….. theo những bài giảng chính thức đầy đủ kể cả dự làm bài tập recitation và các đề án thực nghiệm và ngay vào YouTube có những BẬC KỲ TÀI nhất là qua ngôn ngữ Anh-Mỹ giảng thật hay về đề tài thật khó có khi chỉ 1 video của vị thầy ấy có hàng triệu lượt người vào xem học
NHƯNG DĨ NHIÊN có những khoảng trống GIAO DIỆN để thấu triệt TOÀN DIỆN ĐỀ TÀI thì đáng nhẽ ra cộng đồng HỌC THUẬT trong và ngoài NƯỚC VIỆT đang về hưu trí có thể giúp ích các cháu bằng cách lấp đầy KHOẢNG TRỐNG này bằng bài tập phụ giảng ĐẦY CHI TIẾT chỉ ra những KHÁI NIỆM Ý TƯỞNG cần bắt nắm quán triệt trước …. nếu nói về ngành STEM khoa học kỹ thuật mũi nhọn dernier cri HAY cutting-edge thì nay đã THẬT DỄ DÀNG qua những software thật đắt nay đã miễn phí như CAD/CAM cao/cfao tựa CATIA đã miễn phí …. vấn đề là ứng dụng thực tiễn …mà các kỹ sư giáo sư trong và ngoài NƯỚC tập hợp lại thành PHONG TRÀO như Ông cha ta chống MÙ CHỮ (GIỜ ĐÂY là tin học cao cấp !!)
Kinh nghiệm bản thân trong đại dịch tôi đã tự học qua các bài giảng biochemistry, genetics, DNA topology, mathematical phýiology…qua các khóa học tại các đại học lừng danh mua sách cũ tác giả toàn là giáo sư lừng danh kể cả Giải Nobel y khoa…làm các bài tập tính toán nên đã có một kiến thức vững chắc để hiểu thêm về siêu vi
Chính ra lỗi tại CỖ MÁY hại DAN bán NƯỚC …là chính nhìn qua NAM HÀN mới đó nghèo khổ còn qua làm công nhân trước 1975 tại Miền Nam … nhờ TẬP ĐOÀN TƯ NHÂN YÊU NƯỚC như Samsung đã đưa NAM HÀN vào gần ngưỡng cửa siêu cường công nghệ đang tranh giành NGÔI THỨ 3 công nghệ quân sự của PHÁP ….
Cảm ơn tác giả Trịnh Hải đã có bài viết khá rõ ràng về tình trạng du học của học sinh VN . Khổ nỗi, chả biết có cháu nào là chuẩn du học sinh đọc bài này hay không nữa ?!
Và đại đa số những người giàu có thừa tiền lắm bạc lo cho con em mình đi du học Mĩ ( và cá nước khác ) là vì họ có tiền dư sức để lo thôi chứ không hiểu được rồi kết quả sẽ thế nào .
Nhưng trong tâm trí của các bậc cha mẹ VN vẫn cứ nghĩ rằng, hễ cứ du học Mĩ là ngon lành sô một rồi, tốt nghiệp bằng gì chẳng cần biết, miễn có “mác” học nước ngoài về là hơn thiên hạ. Thế là vẻ vang lắm rồi! ( như anh Văn Minh – Số đỏ VTP , du học mấy năm trời ở Pháp về, chỉ được cái bằng nhảy đầm . Thế cũng đủ làm lác mắt giới trưởng giả xứ Hà thành ) .
Du học sinh yêu nước kkk,
Học xong vội về cống hiến nhưng chỉ được vài năm lại cuốn gói chuồn qua xứ giãy chết. Làm tôi thằng giỏi hơn là làm thầy đứa ngu, khổ nỗi mấy anh chị du sinh khi quay về lại phải nhận lệnh của những đứa xuất thân chăn trâu nên mới trào máu họng, cái xã hội đi ngược với trao lưu văn hóa, ai đời rặt những đứa i tờ nhảy lên lãnh lanh đạo, chúng nó bảo rằng cỡ Đỗ Mười và Nông Đức Mạnh mà còn làm tổng bí thư thì tại sao chúng nó không thể !
Du sinh học xong thì cố gắng mà ở lại nhé.
Du học sinh sống hòa đồng với người bản xứ, chịu khó giao lưu học hỏi ở họ, thì ngay khi đi thực tập những du sinh này đã có thể tìm được việc làm. Và khả năng ở lại của họ là lớn.
Còn những du sinh chỉ ru rú sinh hoạt trong cộng đồng người Việt, đi phỏng vấn nói còn không lưu loát, thì cái sự hồi hương là cái sự dễ dàng hơn.