Tác giả: Clara Suchy
Phan Ba, dịch
8-4-2022
Năm 2015, Nga bước vào cuộc nội chiến Syria và giúp nhà cầm quyền Assad tránh khỏi thất bại. Hôm nay thời cuộc đã xoay vần. Quân đội bị tiêu hao nhiều của Putin có thể sớm được dựng lại với sự giúp đỡ của Syria.
Bảy năm trước, tương lai của Tổng thống Syria Bashar al-Assad trông rất ảm đạm. Sau bốn năm nội chiến, quyền lực của ông trong đất nước ngày càng lung lay. Năm 2015 là một năm đặc biệt khó khăn đối với nhà cầm quyền: hết thành phố lớn này đến thành phố lớn khác bị phiến quân hoặc lực lượng đối lập chiếm giữ. Thế rồi Tổng thống Nga Putin bước đến. Vào ngày 30 tháng 9 năm 2015, Nga tham chiến – và qua đó đảm bảo quyền lực của Assad.
Bây giờ, bảy năm sau đó, nước Nga đang ở một mặt trận khác và phải gánh chịu thương vong lớn. Cuộc chiến ở Ukraine khiến quân đội Nga tổn thất nhiều hơn dự kiến. Các cơ quan tình báo Phương Tây cho rằng, có 7.000 đến 10.000 người chết ở phía Nga – với cả con số bị thương, một số ước tính thậm chí đưa ra con số 30.000 đến 40.000. Con số chính xác là bao nhiêu thì chỉ có thể phỏng đoán. Rõ ràng là Nga cần nguồn cung cấp. Và một phần trong đó rõ ràng là đến từ Syria.
Hàng ngàn đơn xin
Ngay từ ngày 10 tháng 3, Putin đã cho phép các chiến binh nước ngoài “tự nguyện” tham gia vào cuộc chiến của Nga chống Ukraine. Cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết, đã nhận “hơn 16.000 đơn” từ Trung Đông. Không rõ các đơn này đến từ những quốc gia nào. Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, việc tuyển quân từ quân đội Syria đã tăng lên rất nhanh.
Theo Văn phòng Quan sát Nhân quyền Syria, các sĩ quan Nga, phối hợp với quân đội Syria, đã thành lập văn phòng đăng ký ở một số vùng của Syria. “Hơn 40.000 người Syria cho đến nay đã đăng ký để chiến đấu cùng với Nga ở Ukraine“, Rami Abdel Rahman, người đứng đầu văn phòng quan sát, nói với kênh tin tức France 24. Nga đã chấp nhận 22.000 đơn trong số này.
Cái gọi là Tập đoàn Wagner, một công ty quân sự tư nhân của Nga có liên hệ chặt chẽ với Putin, cũng được cho là đang tuyển mộ ở Syria. Đây là thông tin của hãng thông tấn AP, dẫn lời một nhóm giám sát chiến tranh. Theo đó, việc tuyển mộ đã diễn ra ở tỉnh Deir el-Zour, ở miền đông gần biên giới với Iraq kể từ đầu tháng Ba. Cả ở miền nam, theo AP, Nga cũng được cho là đã yêu cầu các sĩ quan cấp cao của một quân đoàn Syria tuyển mộ những nam thanh niên trẻ tuổi có kinh nghiệm chiến đấu trong thành phố.
3000 đô la nếu sống sót trở về
Sự quan tâm ở Syria dường như là tương đối lớn, ngay cả khi nó không phải là một cuộc chiến với các lợi ích trực tiếp của Syria. Nhưng những người muốn tham gia có lý do rõ ràng để làm như vậy: “Với tình hình kinh tế Syria khốn khổ, sẽ không thiếu những người đàn ông trong độ tuổi quân sự, thiện chiến, sẵn sàng liều mạng để nhận lại những lợi ích vật chất tối thiểu“, Danny Makki, một chuyên gia về Syria, viết trong một bài phân tích cho Viện Trung Đông hồi đầu tháng Ba.
“Nói chung, tiền là động lực”, Bassam Alahmad, giám đốc Người Syria vì Sự thật và Công lý, nói với New York Times. Một số người Syria cảm thấy phải trung thành với Nga vì nước này ủng hộ ông Assad, Alahmad nói. Những người khác sẽ tình nguyện chiến đấu vì họ cần tiền.
Theo France 24, một người lính ở Syria thường kiếm được khoảng 15 đến 35 đô la một tháng. Nga thì lại hứa hẹn mức lương 1.100 đô la Mỹ. Tờ New York Times cũng đưa tin rằng các binh sĩ Syria đã được hứa hẹn 3.000 USD nếu họ quay trở lại Syria sau khi tham gia chiến đấu. Nếu họ không trở lại, tờ báo cho biết, gia đình họ sẽ được trả một lần 2.800 đô la Mỹ, cộng với khoản hàng tháng là 600 đô la trong một năm.
“Những gì chúng ta đang thấy là tuyển dụng theo kiểu băng cướp“, Luật sư nhân quyền Sorcha MacLeod nói với New York Times. “Họ đang lợi dụng tình hình kinh tế xã hội kém mà những người này đang ở trong đó“.
Putin cần giúp đỡ
Sau khi cuộc tấn công không tiến triển nhanh chóng như đã hy vọng, bây giờ Putin đang ở một bước ngoặt của cuộc chiến. Vì vậy một cuộc tái cơ cấu quân đội đã được công bố: Quân đội sẽ được rút khỏi Kyiv và bố trí lại vị trí. Các cơ quan tình báo Mỹ đang theo dõi khi Nga cố gắng tập hợp lại quân đội cho một cuộc tấn công lớn vào miền đông Ukraine.
Những người lính Syria có thể quyết định điều này. Hiện vẫn chưa có báo cáo chính thức về quân đội Syria ở Ukraine. Tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu cho thấy quân đội của Assad sẽ sớm được triển khai: 300 binh sĩ đã được chuyển từ Syria sang Nga. Và các nguồn tin của chính phủ Mỹ đang quan sát thấy ngày càng có nhiều binh sĩ, bao gồm cả một số quân từ Syria, đang được triển khai tới miền đông nước Nga.
“Nước Nga có quá ít quân và đang cố gắng thu nhận nhân lực từ bất cứ nơi nào có thể“, chuyên gia về Nga, Michael Kofman, nói với New York Times. “Họ không được trang bị tốt cho một cuộc chiến kéo dài chống lại Ukraine“. Món nợ chưa trả ở Damascus có thể là sự cứu rỗi của Nga – và là mối đe dọa đối với Ukraine.
