So sánh công lý tại Hoa Kỳ và Công lý tại Việt Nam

LS Đào Tăng Dực

27-3-2021

Trong tháng 3 năm 2021, có 2 sự kiện pháp lý diễn ra tại 2 quốc gia trên thế giới. Sự kiện đầu tiên diễn ra ngày 8 tháng 3 tại Việt Nam là một quốc gia đảng trị độc tài chuyên chế và sự kiện thứ nhì diễn ra ngày 16 tháng 3 tại Hoa Kỳ là một quốc gia dân chủ hiến định, pháp trị và đa nguyên.

Bản chất của 2 sự kiện tương đồng vì các pháp đình liên hệ phải giải quyết xung đột giữa các lực lượng trị an gồm cảnh sát Hoa Kỳ cũng như công an CSVN bên này và người dân Hoa Kỳ cũng như người dân Việt Nam bên kia.

Tuy nhiên kết quả và những hệ lụy của 2 tiến trình pháp lý hoàn toàn khác biệt.

Tại Hoa Kỳ thì tương quan giữa cảnh sát và dân chúng là một tương quan có sự giám sát của tòa án (như là một định chế trong hệ thống tam quyền phân lập) và những định chế độc lập khác, nhất là hệ thống truyền thông tư nhân. Tại Việt Nam thì tương quan giữa công an và nhân dân là tương quan giữa chủ nhân ông và những nô lệ trong đó công an có quyền sinh sát tuyệt đối.

Thật vậy, tại Việt Nam, trong 2 ngày chóng vánh, trong phiên xử phúc thẩm, Tòa Án Nhân Dân Tối Cao Hà Nội đã y án cho 6 dân làng trong vụ án công an CSVN tấn công người dân xã Đồng Tâm, kể luôn 2 án tử hình cho 2 người con Cụ Lê Đình Kình là Lê Đình Công và Lê Đình Chức.

Sự kiện là, ngày 9 tháng 1 năm 2020, vì tranh đoạt đất đai của dân Đồng Tâm, Bộ Công An CSVN đã huy động một lực lượng vũ trang áp đảo, trang bị vũ khí tối tân, tấn công vào lúc 3 giờ sáng vào dân xã Đồng Tâm với dân số khoảng 9,000 nhân mạng bao gồm nam, phụ, lão, ấu. Công An CSVN xông vào nhà và bắn chết cụ Lê Đình Kình là lãnh tụ dân làng. Trong khi tấn công nhân dân của mình thì có 3 công an tử thương.

Cuộc tấn công xã Đồng Tâm, trên phương diện Công Pháp Quốc Tế, hội đủ các yếu tố để truy tố và kết án công an CSVN liên hệ với tội danh “tội ác chống nhân loại” (Crime against humanity) dưới Bộ Luật La Mã 1998 của Tòa Hình Sự Quốc Tế (Rome Statute of the International Criminal Court).

Tội ác chống nhân loại không phải là những tội giết người, diệt chủng bình thường mà phải hội đủ những yếu tố sau đây:

1. Hành động tội ác phải có yếu tố tấn công (attack)

2. Sự tấn công phải phổ quát (widespread) hoặc có hệ thống (systematic) và

3. Nhắm vào một số người dân sự (civilian population)

Tuy nhiên, dưới cái gọi là Pháp Chế Xã Hội Chủ Nghĩa, thay vì các thành phần công an bị truy tố, thì chính 29 dân làng bị truy tố về các tội giết người và chống người thi hành công vụ. Họ bị kết án từ tử hình cho đến chung thân và tù giam.

***

Cùng thời điểm đó tại Hoa Kỳ, ngày 16 tháng 3 năm 2021, Tòa Án cũng đăng đàn phán xét Cựu Cảnh Sát Viên Derek Chauvin bị truy tố tội cố sát một người da đen tên George Floyd.

Sự kiên là vào ngày 25 tháng 5 năm 2020, George Floyd bị cảnh sát bắt giữ vì tình nghi sử dụng bạc giả. Cảnh sát viên Derek Chauvin bị tố cáo là chèn đầu gối trên cổ của George Floyd trong vòng 8 đến 9 phút và gây ra tử vong.

Vì đây là một phiên xử liên hệ đến án tử hình, toàn án thẩm định cần phải có ít nhất 3 tuần để chọn bồi thẩm đoàn và ít nhất cũng đến 29 tháng 3 các phe công tố viện và bị cáo mới có thể mở đầu phiên tòa. Không thể qua loa chóng vánh như dưới Pháp Chế Xã Hội Chủ Nghĩa được.

Trong khi đó, Tòa Đô Chánh thành phố Minneapolis, tiểu bang Minesota, cũng đã công bố một thỏa thuận bồi thường cho gia đình của George Floyd số tiền 27 triệu Mỹ Kim trên phương diện dân sự. Sự bồi thường dân sự này hoàn toàn khác biệt với phiên xử hình sự, vì theo luật pháp tại các quốc gia theo hệ thống Common Law như Anh Quốc, Hoa Kỳ hoặc Úc Đại Lợi, tiêu chuẩn thắng kiện dân sự dễ dãi hơn ở mức độ “có xác xuất phải chăng” (“On the balance of probability”). Tiêu chuẩn kết tội hình sự cao hơn ở mức độ “Không còn lý do chính đáng để nghi ngờ” (“beyond reasonable doubt”).

Hậu quả là Derek Chauvin vẫn có cơ hội trắng án trên bình diện hình sự.

Ảnh trên: Những người dân oan Đồng tâm tại phiên tòa phúc thẩm với bản án tử hình và chung thân… Ảnh dưới, bên trái viên cảnh sát Derek Chauvin và nạn nhân là George Floyd bên phải. Ảnh trên mạng

***

Khi chúng ta so sánh số phận của George Floyd và gia đình với số phận cụ Lê Đình Kình, gia đình và nhân dân xã Đồng Tâm, chúng ta mới thấy sự vận hành của công lý trong một nền dân chủ hiến định, pháp trị và đa nguyên khác với sự vận hành của cái gọi là công lý dưới Pháp Chế Xã Hội Chủ Nghĩa khác nhau biết chừng nào.

Tội ác của công an CSVN tại Đồng Tâm lớn lao và có hệ thống hơn hành vi có tính cá nhân đơn lẻ của cảnh sát viên Derek Chauvin và nên nhớ Derek Chauvin chưa chắc sẽ bị kết án về hình luật.

Nếu gia đình George Floyd được bồi thường 27 triệu Mỹ Kim thì thử hỏi đảng CSVN sẽ phải bồi thường bao nhiêu cho gia đình Cụ Lê Đình Kình, gia đình các anh Bùi Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển, Bùi Quốc Tiến (đều bị kết án 16-18 năm tù) để bù đắp những đau thương và tai họa họ gieo rắc cho nhân dân Đồng Tâm.

Lịch sự rồi sẽ sang trang. Vụ án Đồng Tâm vẫn còn đó. Trong một nền dân chủ hiến định, pháp trị và đa nguyên chân chính, trước một tòa án công khai và công bằng, Bộ Trưởng Công An Tô Lâm, các ủy viên Bộ Chính Trị liên hệ và đồng bọn trong chiến dịch thảm sát Đồng Tâm sẽ là những bị cáo trước vành móng ngựa. Công lý sẽ được thực thi và nhân dân Đồng Tâm sẽ được bồi thường xứng đáng.

Bình Luận từ Facebook

5 BÌNH LUẬN


  1. Nhìn cố Anh hiền ‘Loi’ chúng ta thấy Nước Mỹ vĩ đại – Nhìn về Quê Hương cố Anh hùng ‘Áo vải Nông dân’ lệ vấn dài ! ….
    ********************************

    Nhìn qua Hoa Kỳ cố Anh hiền ‘Loi’ tôi thấy Nước Mỹ vĩ đại
    Nhìn về Quê Hương cố Anh hùng ‘Áo vải Nông dân’ lệ rơi dài
    Nhìn lại Anh hùng John McCain suốt cả đời chiến đấu
    Qua bao Chiến chinh quá khứ qua bao Hoà bình Tương lai
    Anh hèn ‘Loi’ từng hút sách tù đày do phá tỉnh tội phạm
    Bỗng phút giây được tặng danh hiệu ‘Anh hùng’ thiên tài !
    Anh đã chết ngạt thở ngay phạm trường xài bạc giả nhỏ
    Mua thuốc lá hút phê cho quên nhớ ả Phù dung thiên thai …
    Bỗng thành biểu tượng Anh hùng ‘Loi’ dấy lên bạo động chủng tộc
    Đốt phá khắp Hoa Kỳ Hợp chủng Quốc … Mẹ Mỹ thầm khóc dài
    Nhưng Luật pháp Mỹ công minh cố tìm con đường cứu vớt
    Hàn gắn lỗi lầm sai trái can phạm cảnh sát cả hai

    Nhìn qua Hoa Kỳ cố Anh hiền ‘Loi’ chúng ta thấy Nước Mỹ vĩ đại
    Nhìn về Quê Hương cố Anh hùng ‘Áo vải Nông dân’ lệ rơi dài
    Vào Thế kỷ 21 bọn đại tội phạm hại Dân bán Nước
    Chúng còn tiếp tục to gan lớn mật “chu di tam tộc” quả nhân tai !
    Vào Thế kỷ 21 bọn đại tội phạm hại Dân bán Nước
    Vẫn ngồi trên Pháp luật chơi lại “Lệ Chi Viên” bản cũ môn bài
    Chém đầu Nguyễn Trãi – Thị Lộ cùng toàn ba họ
    Đường về Địa ngục hay Thiên thai Bồng ‘n’..ai !
    Nhìn qua Hoa Kỳ cố Anh hiền ‘Loi’ chúng ta nhận thức Nước Mỹ vĩ đại
    Cho dù mẹ mìn mụ nấm độc thòi lưỡi rắn cuồng ngôn loạn ngữ chê bai !
    Nhưng Hiến pháp + Luật pháp Mỹ công minh xoa dịu vết thương hàn gắn
    Tưởng nhớ Cụ Lê Đình Kình – Anh hùng ‘Áo vải Nông dân’ lệ vấn dài
    http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg
    Cho nên hàng Tỷ Mẹ Việt Nam gần suốt 5.000 NĂM vẫn còn lưng gánh nặng
    Chỉ vì Đất Việt Nước Việt có hàng triệu thằng ‘thiên tài’ thiến lợn ‘nhân tai’ !!!

    http://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg
    TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT + TỶ LƯƠNG DÂN

  2. “Lịch sử rồi sẽ sang trang”

    Hy vọng trang mới vẫn nằm trong cuốn sách Mác-Lê-Hồ, không thì bao nhiêu chiền thống & thành quả cách mạng đều tất thành cang hít lun . Mấy cái đó mà văng thì … bi giờ cái gì đụng vô Đảng cũng thành vàng, đảng viên được kính trong. “lịch sử sang trang” … aah, too gruesome!

    “chúng ta mới thấy sự vận hành của công lý trong một nền dân chủ hiến định, pháp trị và đa nguyên khác với sự vận hành của cái gọi là công lý dưới Pháp Chế Xã Hội Chủ Nghĩa khác nhau biết chừng nào”

    Tại vì Tổng thống Trump bị đổ thui . Níu Tổng thống Trump mà còn, rất có khả năng dự đoán của Tiến sĩ Phạm Chí Dũng sẽ thành sự thật, công lý của Mỹ sẽ càng ngày càng giống Việt Nam . Hổng phải theo chiều ngược lại .

BÌNH LUẬN

Xin bình luận ở đây
Xin nhập tên của bạn ở đây