Phiếm bàn chuyện đảng Ái quốc của ông Trump

Jackhammer Nguyễn

23-1-2021

Ngày 19/1/2021, một ngày trước khi ông Donald Trump mãn nhiệm, tờ báo của phe bảo thủ Mỹ là Wall Street Journal (WSJ) có đưa tin, rằng ông Trump đã bàn bạc với một số cố vấn thân tín về khả năng ông “ra riêng”, tách khỏi đảng Cộng hòa để thành lập một đảng mới.

Ngày hôm sau, khi cả nước Mỹ và thế giới chú ý về Washington DC để chứng kiến tân tổng thống thứ 46, Joseph Biden tuyên thệ, thì ngôi sao truyền hình, người dẫn chương trình Fox Business, là ông Lou Dobbs, vốn hữu hảo với ông Trump, hoan hô ý tưởng ra riêng đó, thậm chí đi xa hơn, kêu gọi những người ủng hộ bàn xem tên đảng mới là Đảng Ái Quốc (Patriot Party) có được hay không!

Nguyên nhân được nhiều nhà quan sát đưa ra là sở dĩ ông Trump có ý định đó vì ông giận lẫy các nhân vật cao cấp của Đảng Cộng hòa đã không làm gì để giúp ông gian lận, giúp ông “đảo chính” ông Biden.

Ông Trump thua ông Biden với tỷ số khá nặng nề, hơn 7 triệu phiếu phổ thông và 74 phiếu đại cử trị (Trump chỉ có được 232 phiếu đại cử tri, ông Biden có 306 phiếu). Các tiểu bang miền Trung Tây giúp ông chiến thắng vào năm 2016 khi họ chuyển từ Dân chủ sang Cộng hòa, nay họ lại quay về chốn cũ. Tệ hơn nữa, hai tiểu bang đỏ, chuyên bầu cho đảng Cộng hòa là Arizona và Georgia, cũng rơi vào tay ông Biden.

Không cam chịu một thất bại rất rõ ràng, ông Trump hô toáng lên là phe Dân chủ gian lận, rồi kiện tụng khắp nơi, nhưng các quan tòa, trong đó có gần 230 người do ông bổ nhiệm đều bác bỏ vì cho là nhảm nhí. Trong cái gọi là cuộc chiến pháp lý này, ông Trump giận nhất là các viên chức thuộc đảng Cộng hòa, không đồng thanh với ông hô hoán “bầu cử gian lận” theo ý ông.

Đỉnh điểm của sự làm mình làm mẩy của ông Trump là ngày 6/1/2021, trong khi các nghị sĩ và dân biểu đang thực hiện nghi thức thông qua kết quả bầu cử từ các tiểu bang gửi lên, ông kích động những người biểu tình ủng hộ ông tấn công điện Capitol. Cuộc bạo loạn nhằm gây áp lực lên các vị dân cử, đã làm 5 người thiệt mạng, trong đó có một cảnh sát hy sinh. Ông Trump bị các đồng đảng của ông lên án nặng nề.

Ba nhân vật đồng minh chính trị sát cánh cùng ông trong suốt bốn năm là ông Mike Pence, phó tổng thống; Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, thủ lĩnh phe đa số (lúc đó) ở thượng viện; ông Lindsey Graham, chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, đều lên án ông Trump, bằng cách này hay cách khác.

Suối hai tuần lễ sau cuộc bạo loạn, cho đến giờ phải ra đi, theo như các nguồn tin từ Nhà Trắng, ông Trump rất cô đơn và hờn giận … đảng Cộng hòa.

Cho tới nay, ngoài báo Wall Street Journal nói về việc ra riêng lập đảng của ông Trump, không có tuyên bố chính thức nào, kể cả ông Trump cũng thế. Ngày 20/1/2021, khi buộc phải rời Nhà Trắng, trong chặng dừng chân ở căn cứ không quân Andrew, ông nói với đám đông những ủng hộ viên, không còn đông như lúc trước, là ông sẽ quay lại dưới dạng nào đó. Đây vẫn là cách nói ỡm ờ thường thấy của ông, làm người ta bán tín bán nghi.

Các cử tri “trung kiên” của ông cũng ai oán đảng Cộng hòa, họ kêu gọi ông thành lập đảng mới vì đảng Cộng hòa yếu quá rồi, chỉ còn có cái tên thôi và theo họ, phái tống cổ hết bọn dân biểu, nghị sĩ Cộng hòa ra khỏi Quốc hội. Trong nhóm trung kiên này có nhóm QAnon, là nhóm chuyên tung tin vịt và các thuyết âm mưu, ủng hộ ông rất nhiệt tình. Họ sáng chế ra ngay một cái huy hiệu đảng có hình con sư tử dũng mãnh.

Bên cạnh sự nồng nhiệt của đám trung kiên, thì nhóm Cộng hòa thuần túy lại có vẻ chết khiếp trước viễn cảnh ly dị của ông Trump với đảng, vì nó sẽ xé lực lượng cử tri Cộng hòa, vốn cân bằng với phe dân chủ, ra làm đôi, nửa già hay nửa non thì cũng thua phe địch hết.

Chưa thấy đảng Ái quốc thành lập mà đảng Cộng hòa đã mất hai ghế thượng nghị sĩ ở Georgia về phe Dân chủ, vì những phát ngôn hờn giận của tổng thống với đồng minh Cộng hòa, làm cử tri không biết đường đâu mà lần.

Ông Lindsey Graham lên truyền hình năn nỉ, thôi ông Trump ơi, ông hãy ở lại làm lãnh tụ đảng.

Nhưng chuyện đi hay ở của ông Trump không đơn giản, vì hiện nay ông bị kêu án bởi Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát, với một bản luận tội truất phế, vì ông Trump đã kích động cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021, tấn công vào Quốc hội.

Thứ Sáu, ngày 22/1/2021, khi ông Trump trở thành công dân Trump sống ở Florida, Hạ viện tuyên bố sẽ gửi bản luận tội lên Thượng viện vào thứ Hai, ngày 25/1/2021. Theo đúng luật thì ngày hôm sau Thượng viện phải mở phiên tòa luận tội ông Trump, với 100 thượng nghị sĩ đóng vai bồi thẩm đoàn.

Ông Trump là tổng thống duy nhất trong lịch sử Hoa Kỳ bị luận tội hai lần, và sẽ là tổng thống duy nhất bị luận tội khi đã rời Nhà trắng.

Lần trước, ông bị luận tội vì cáo buộc tìm kiếm sự giúp đỡ của nước ngoài (Ukraine) để tấn công đối thủ chính trị trong nước (ông Biden). Lúc đó Thượng viện dễ dàng tha bổng ông, vì phe Cộng hòa chiếm đa số. Lần này tình thế khó hơn, khi tỷ số Dân chủ / Cộng hòa là 50 / 50, và có một số thượng nghị sĩ có khả năng ủng hộ bản án, vì nó quá hiển nhiên chuyện ông kích động bạo lực. Trong số những người này, đáng ngại nhất là ông Mitch McConnell, vì ông có nhiều ảnh hưởng.

Nếu phe Cộng hòa muốn giã biệt ông Trump mãi mãi thì họ sẽ kiếm đủ số 17 người đồng ý với phe Dân chủ để đủ 2/3 số phiếu, kết án. Trong trường hợp đó, ông Trump có thành lập đảng Ái quốc hay gì gì đi nữa thì cũng vô ích vì ông không được ra tranh cử bất cứ chức vụ nào.

Nhưng nếu không đủ phiếu thì khi ông Trump thoát tội, ông có thương tình đảng Cộng hòa mà ở lại hay không?

Nếu ông ở lại thì đảng Cộng hòa vẫn còn đầy đủ thành phần, trong đó có thành phần trung kiên như QAnon chuyên đưa tin vịt. Và như bà Amanda Carpenter, một cố vấn chiến lược của Đảng Cộng hòa có nói, cử tri thì vẫn hùng hậu nhưng đâu có thể dựa trên những huyền thoại và dối trá mãi được.

Còn nếu ông thành lập đảng riêng, thì lịch sử cho thấy là một đảng thứ ba rất khó thành công. Người thành công nhất cho đến nay là ông Teddy Roosevelt. Sau hai nhiệm kỳ tổng thống, ông giận đảng Cộng hòa để ra riêng, đảng Cấp tiến. Kết quả là trong cuộc bầu cử 1912, ông chia phiếu phe Cộng hòa tạo điều kiện cho phe Dân chủ thắng. Hồi năm 2016, một số cử tri dân chủ cũng giận bà Hilary Clinton, bỏ phiếu cho đảng Xanh, đảng Libetarian, giúp ông Trump thắng.

Tuy nhiên, có nhiều người nghĩ là việc thành lập một đảng thứ ba đủ mạnh lại có lợi cho nền dân chủ Mỹ, giúp thoát được các bế tắc chính trị lưỡng đảng như những năm qua. Tức là nếu ông Trump lập đảng mới thì trớ trêu thay ông lại giúp nền dân chủ ít bị khủng hoảng hơn.

Đảng thứ ba lúc nào cũng có nhưng hầu như không tồn tại vì không đủ tài chánh, không đủ cử tri trung kiên. Liệu đảng thứ ba nếu có của ông Trump vượt qua lời nguyền đảng Cấp tiến năm xưa không?

Trước mắt, có lẽ ông Trump cũng không có hơi sức đâu mà tính chuyện ra riêng vì lo mướn luật sư cho phiên tòa sắp tới. May mắn là hai phe Dân chủ và Cộng hòa ở Thượng viện đồng ý với nhau là đến ngày 8/2/2021 mới mở phiên tòa, giúp ông có thêm vài ngày để xoay xở.

Biết đâu sự giận lẫy của ông Trump lại giúp dòng chảy chính trị Mỹ bước sang giai đoạn mới?