Về tuyên bố lập trường của Mỹ ở Biển Đông hôm 14/7

Trương Nhân Tuấn

17-7-2020

Tuyên bố lập trường của Mỹ về Biển Đông hôm đầu tuần này thực chất là việc tái khẳng định sự ủng hộ của quốc gia này đối với phán quyết 12 tháng 7 năm 2016 của Tòa PCA. Điều này tôi có nói hôm kia.

Nguyên thủy, ngay sau khi Tòa Trọng tài thường trực ở La Haye ra phán quyết 12/7/2016, chính phủ Obama đã có tuyên bố ủng hộ. Gần 4 năm sau chính phủ của Trump mới nhắc lại nội dung này, bằng giọng điệu “nghiêm khác”, một cách rõ rệt những yêu sách của TQ ở Biển Đông đã bị Tòa bác bỏ.

Tuy nhiên tuyên bố lập trường của Mỹ đã không nhắc tới một số chi tiết quan trọng liên quan đến các hành vi “ngồi xổm” lên luật của TQ.

Thứ nhứt là chi tiết “vùng nước quần đảo”.

Phán quyết 12-7-2016 của Tòa PCA đã chỉ ra rằng TQ không có quyền yêu sách “vùng nước quần đảo”, (như đã vạch ở Hoàng Sa), đơn giản vì TQ không phải là “quốc gia quần đảo”. Qui ước của UNCLOS về “vùng nước quần đảo” chỉ áp dụng cho “quốc gia quần đảo” mà thôi (mà TQ không phải là quốc gia quần đảo).

Thứ hai là “tình trạng pháp lý – statut juridique” của các cấu trúc “nhân tạo”. Qui ước của UNCLOS không cho phép các cấu trúc nhân tạo có lãnh hải, vùng kinh tế độc quyền hay thềm lục dịa riêng.

Tuyên bố lập trường của Mỹ có đoạn (dẫn từ bản dịch của BBC): “Hoa Kỳ bác bỏ bất cứ yêu sách nào của Trung Quốc đối với các vùng biển nằm ngoài lãnh hải 12 hải lý tính từ các đảo mà Trung Quốc đưa ra yêu sách tại Quần đảo Trường Sa (mà không phương hại đến yêu sách chủ quyền của các quốc gia khác đối với các đảo đó)”.

Việc này gây hiểu lầm là Mỹ nhìn nhận chủ quyền của TQ ở (một số) đảo thuộc TS đồng thời (mặc nhiên) nhìn nhận các đảo nhân tạo có lãnh hải 12 hải lý.

Nhắc lại là các bãi đá này TQ đã chiếm của VN bằng vũ lực năm 1988.

Luật quốc tế có nguyên tắc “ex injuria jus non oritur – unjust acts cannot create law”. Ta hiểu đại khái “lẽ phải không thể phát sinh từ một hành vi bá đạo”.

Tức là vì lý do TQ vi phạm Hiến chương LHQ, qua việc xâm lăng các đảo của VN bằng vũ lực. Tất cả các yêu sách của TQ dựa trên các đảo này đều trái với pháp luật.

Mặt khác, dưới thời Obama, Tập Cận Bình đã phải nhượng bộ Mỹ, qua “tuyên bố đơn phương” năm 2015 sẽ “không quân sự hóa” các đảo này.

Dĩ nhiên “tuyên bố đơn phương” của Tập là một tuyên bố về “ý định”. Tức là tuyên bố này không có hiệu lực ràng buộc (như công hàm 1958 của PVĐ là một tuyên bố về lập trường).

Rốt cục các đảo nhân tạo của TQ đã được quân sự hóa dưới thời Trump.

Dầu vậy Mỹ vẫn có thể ép buộc TQ giữ lời hứa. Bởi vì Mỹ đã “im lặng” về “tình trạng pháp lý” của các bãi đá mà TQ đã chiếm của VN bằng vũ lực. Tức là Mỹ có thể kiện TQ để TQ tuân thủ việc này.

Rõ ràng ta thấy tuyên bố 14-7 của Mỹ về các yêu sách của TQ ở Biển Đông có nhiều thiếu sót quan trọng. Khó có thể thuyết phục được các quan sát viên rằng đây là một phần trong sách lược “Ấn Độ – Thái Bình dương tự do và rộng mở” của Mỹ.

Phát ngôn nhân TQ vừa tuyên bố cho biết TQ sẽ tuân thủ nội dung thỏa ước kinh tế đợt 1 đã ký hồi đầu năm với chính phủ Trump.

Bóp chẹt, ra giá trên trời bán giá dưới đất hay đưa lên cao rồi đâp mạnh xuống… là các thủ thuật nghe “quen quen”. Hình như nó nằm trong cuốn “nghê thuật thương thuyết” của tác giả (bá vơ) nào đó…

Bình Luận từ Facebook

1 BÌNH LUẬN

  1. Tất cả các tuyên bố và hành động của Mỹ ở Biển Đông ngày hôm nay chưa thể đánh giá được đó là đường lối chính thức, lâu dài hay quyết tâm bảo vệ quyền tự do hàng hải theo UNCLOS 1982 của Mỹ. Trump từ lúc nhậm chức tới nay chỉ có một đường binh duy nhất là rút hết quân đội Mỹ từ các nước trên thế giới về. Thế nhưng trong giai đoạn gần kề ngày bầu cử, một tên trốn quân dịch như Trump lại tỏ ra hung hăng trấn áp Tàu cộng ở biển Đông. Chúng ta đừng quá lạc quan để rồi sau này phải thất vọng. Hãy chờ đến đầu năm tới mới có thể có được một bức tranh rõ ràng về chuyện này.

BÌNH LUẬN

Xin bình luận ở đây
Xin nhập tên của bạn ở đây