Trình Bút
2-12-2017
Mời đọc lại: Lời nói đầu — Phần 1 — Phần 2 — Phần 3 và Phần 4
5. Lĩnh vực môi trường
* Hoang ngôn: “Theo Luật Bảo vệ và Phát triển rừng và các quy định liên quan, công tác quản lý bảo vệ rừng là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn dân!”
* Tác giả: Ông Trang Quang Thành – giám đốc sở NN-PTNT tỉnh Đắk Lắk
* Nguồn: Báo Người Lao Động Online, ngày 12/12/2014
* Tựa đề: Để mất rừng, lỗi thuộc về… toàn dân!
* Trích đoạn nội dung:
“… Trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 9, HĐND tỉnh Đắk Lắk khóa VIII ngày 12-12 về chuyện để mất rừng… … Đại biểu Trần Tuấn Anh, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Đắk Lắk, cho biết trong năm qua, rừng trên toàn tỉnh bị tàn phá nghiêm trọng, trong đó có nhiều vụ cơ quan chức năng hoàn toàn bị động, khi báo chí phản ánh mới vào cuộc. “Diện tích rừng giảm nghiêm trọng như vậy, trách nhiệm này thuộc về ai?” – ông Anh đặt câu hỏi.
Ông Trang Quang Thành, Giám đốc Sở NN-PTNT, trả lời: “Theo Luật Bảo vệ và Phát triển rừng và các quy định liên quan, công tác quản lý bảo vệ rừng là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn dân! Theo số liệu thống kê, tính riêng trong năm 2014, toàn tỉnh Đắk Lắk để mất hơn 125.000 ha rừng, giảm 9,6% độ che phủ, trong đó diện tích rừng tự nhiên giảm hơn 73.000 ha, rừng trồng giảm 52.000 ha”. Theo ông Thành, diện tích rừng giảm không hoàn toàn do mất rừng mà còn do phương pháp thống kê trước đây và sau này có sự sai lệch lớn. Tuy nhiên, đại biểu Anh cho rằng Sở NN-PTNT giải trình chưa đúng vì phạm vi rừng bị phá nghiêm trọng hơn…”
* Các bình luận:
– Dân… vô trách nhiệm quá, hệ thống chính trị vô trách nhiệm quá, ý ông ta là thế. Nhưng ông ta đã đúng được một ý, khá dũng cảm khi thừa nhận mình ở trong hệ thống chính trị vô trách nhiệm này, chỉ sai rằng lấy cái gì để dân có trách nhiệm? Dân trên răng dưới dép, miệng chẳng có gang thép như quan.
– Cơ quan chức năng hoàn toàn bị động thì… đổ lỗi cho dân.
– Hết tại ông Trời thì giờ tại thằng dân. Tại dân tất cả, nộp thuế nuôi kiểm lâm, để kiểm lâm phè phỡn du ngoạn rừng, cấu kết với lâm tặc, chia chác từ lâm tặc làm giàu, ăn chơi trác táng,…
– Lâm tặc là các ông chớ đâu, còn đổ lỗi cho dân.
– Các ông bán mất chớ rừng đâu có mất. Rồi loàng còng các tính cách thống kê.
* Hoang ngôn: “Chỉ có chuyện trồng cây mà phải hỏi ý kiến dân?”
* Tác giả: Ông Phan Đăng Long – phó trưởng ban Tuyên giáo thành ủy Hà Nội
* Nguồn: Tin Mới, ngày 18/03/2015
* Tựa đề: Hà Nội chặt 6.700 cây xanh không cần phải hỏi dân
* Trích đoạn nội dung:
“… Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Phan Đăng Long cho biết: ‘Chỉ có chuyện trồng cây mà phải hỏi ý kiến dân? Vậy tôi xin hỏi, đất nước bây giờ động đến cái gì cũng đi hỏi dân thì bầu ra chính quyền làm gì? Bầu ra Chủ tịch, chúng ta phải phải giao trách nhiệm cho ông ấy chứ? Nếu có hỏi thì người này nói một đằng, người kia nói một nẻo thì ông sẽ nghe ai? Ông Tuấn bảo như thế, nhưng khi sang ông khác lại bảo ừ. Vậy bây giờ Chủ tịch nghe ai?’…”
* Các bình luận:
– Dân là cái gì mà hỏi dân(?!) Quan là trời con nhé.
– 6.700 cây xanh, những cây có cả trăm năm, là lá phổi của TP, chứ không phải một vài cây đâu.
– Thật sự thì không ai bầu các ông cả. Nhưng giả sử có bầu thì các ông cứ bí mật muốn làm gì làm làm à? Dân la toáng lên mới lấp liếm công khai.
– Bầu cử có phiếu, rồi lấy người được nhiều phiếu, tại sao không làm như vậy, làm phiếu có hai ý: chặt cây và không, lấy ý dân? mà đi hỏi nghe ai, người nói một đằng, một nẻo?
* Hoang ngôn: “Theo tôi, việc bỏ rừng phòng hộ ngay xã An Phú, TP Tuy Hòa để làm các dự án không ảnh hưởng gì tới chức năng phòng hộ, bởi vì người ta sẽ trồng lại.”
* Tác giả: Ông Lê Văn Thứng – chủ tịch hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Phú Yên
* Nguồn: Báo Tuổi Trẻ Online, ngày 25/04/2017
* Tựa đề: Phú Yên ‘xẻ thịt’ 1.000ha rừng cho 20 dự án
Trích đoạn nội dung:
“… Lãnh đạo tỉnh Phú Yên biết rõ vai trò quan trọng của rừng, đặc biệt là rừng phòng hộ, nhưng vẫn quyết định phá rừng để giao cho nhà đầu tư…
… Bà Võ Thị Thu – người dân địa phương – cho biết rừng phòng hộ nơi này rất quan trọng trong việc ngăn gió, cát, hạn chế thiệt hại khi có bão. Tự tay bà và nhiều người dân thôn Giai Sơn đã trồng và chăm sóc khu rừng này…
… Theo tôi, việc bỏ rừng phòng hộ ngay xã An Phú, TP Tuy Hòa để làm các dự án không ảnh hưởng gì tới chức năng phòng hộ, bởi vì người ta sẽ trồng lại. Chắc chắn cũng sẽ phải trồng lại hết. Vì thực chất ra mình có một khu nghỉ hay có một tòa nhà thì nó là những điểm nhấn trong cái rừng đó thôi… “
* Các bình luận:
– Ôi! chủ tịch hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường, có lẽ phá thiên. phá môi trường thì sẽ lên chủ tịch hội(?!)
– Biết chức năng quang trọng mà vẫn phá.
– Có chia chác %, có đầy túi tham thì bán thôi.
– Các bãi cỏ sân golf sẽ… phòng hộ, chống bão lụt(?!).
– Là thánh thần hay sao mà trồng cây vụt lớn trong ngày một ngày hai để thành rừng phòng hộ? Trước mắt chẳng cần lo.
– Trồng lại hết? À, thì ra trồng… trên nóc các tòa nhà, sân golf có “bé tí” mất bao nhiêu.
– Dân còn biết tự trồng, biết lo chống bão, cho môi trường, quan chức thì chỉ biết xà xẻo.
– Những điểm nhấn… dân chúng xuống vũng bùn.
Hình ảnh mới phá sơ sơ, gần thành “điểm nhấn” sa mạc:
* Hoang ngôn: “Cá chết hàng loạt ở Vũng Tàu là do mưa lớn”
* Tác giả: Ông Trần Văn Cường – phó giám đốc sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu
* Nguồn: Báo mạng VnExpress, ngày 17/10/2016
* Tực đề: Hơn 250 tấn cá làng bè Vũng Tàu chết do mưa lớn
* Trích đoạn nội dung:
“Chiều 17/10, ông Trần Văn Cường, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến 254 tấn cá ở làng bè Long Sơn bị chết là do mưa lớn làm lượng oxy giảm đột ngột khiến cá ngừng ăn, lờ đờ rồi chết. Đợt cá chết vừa qua gây thiệt hại cho 90 hộ nuôi cá khoảng 30 tỷ đồng. Theo ông Cường, kết quả phân tích mẫu nước, mẫu cá và kết quả đo đạc trên sông cho thấy các cơn mưa khiến lượng nước đổ về sông Chà Và nhiều dẫn đến độ mặn trong nước bị giảm, lượng oxy hòa tan cũng giảm đột ngột.
Ngoài thiên tai, ông Cường cho biết mật độ các lồng quá dày, số lượng con trong lồng cũng nhiều, không tuân thủ quy định kỹ thuật nuôi cũng khiến cá chết.
Ông Cường cho rằng, việc xả thải của các công ty tại cống số 6 cũng khiến lượng oxy giảm nhưng đây không phải là nguyên nhân chính khiến cá chết. “Sự việc cá chết năm 2015 đã có các cơ quan chuyên môn đánh giá, thời điểm đó là do 14 doanh nghiệp xả thải. Còn vụ việc lần này là khác nên không thể đánh đồng việc công bố kết quả này sẽ tác động xấu tới vụ kiện”, ông nói. Trước việc cơ quan chức năng công bố nguyên nhân cho rằng do mưa lớn, nhiều người nuôi cá ở làng bè Long Sơn phản ứng. Họ cho rằng chỉ có việc xả thải mới có thể gây cá chết hàng loạt. “Bè của tôi có hệ thống sục oxy lớn, có nhân viên kiểm tra nghiêm ngặt chất lượng nước, thức ăn và kỹ thuật nuôi mà cá vẫn chết hàng chục tấn thì sao bảo là do mưa được”, ông Biên, một hộ dân với 200 lồng cá nói…”
Hình ảnh cá chết hàng loạt:
* Hoang ngôn: “Tôi khẳng định cá hồ Linh Đàm chết do thay đổi thời tiết, sáng nắng to, chiều lại mưa”.
* Tác giả: Ông Lê Văn Dục – giám đốc sở Xây dựng Hà Nội
* Nguồn: Báo Người Lao Động Online, ngày 01/11/2016
* Tựa đề: Cá chết hồ Linh Đàm là do mưa nắng thất thường
Trích đoạn nội dung: “… Theo ông Lê Văn Dục, vào ngày 27-10, xảy ra hiện tượng cá chết rải rác trên mặt hồ Linh Đàm…
Ông Dục cho biết thêm: “Số cá chết không nhiều, khối lượng thu gom được khoảng 200 kg (5 bao tải)…
Đề cập nguyên nhân cá chết, ông Dục nói: “Tôi khẳng định cá hồ Linh Đàm chết do thay đổi thời tiết, sáng nắng to chiều lại mưa. Một ngày thay đổi thời tiết, 200 kg cá chết trên hồ có diện tích hơn 70 ha là điều bình thường. Ô nhiễm hồ này không đến mức như các hồ khác” – ông Lê Văn Dục nói…”
* Hình ảnh:
* Các bình luận:
– Cá chỉ bơi được ở nước cạn. Nước nhiều cá chết… đuối, chết… ngộp, chết… sặc, chết do uống no nước…
– Cá bè, cá hồ yếu quá, không thoát chết được như cá bên ngoài(!)
– Xưa nay chỉ nghe mưa lớn cá đẻ trứng, sanh sôi nảy nở, nay mới nghe chết vì thiếu oxy.
– Trong nước mưa không có oxy hòa tan? À chắc các quan hút hết oxy bồi bổ não của mình rồi. Nhưng dư oxy quá cũng phát biểu rào rào như “mưa thiếu oxy”.
– Khắp nơi không nơi đâu chết, chỉ Bà Rịa Vũng Tàu và hồ Linh Đàm. Hai nơi này môi trường “vẫn tốt”(!)
– Một khái niệm mới: cá chết lềnh bềnh là cá chết… không nhiều.
* Hoang ngôn: “Khai thác bauxite tại Tây Nguyên là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước“.
* Tác giả: Ông Nguyễn Tấn Dũng – thủ tướng chính phủ
* Nguồn: BBC VIETNAMESE.com, ngày 06/02/ 2009
* Tựa đề: ‘Khai thác bauxite là chủ trương lớn‘
* Trích đoạn nội dung:
“Website Chính phủ Việt Nam cho biết ông Dũng đã khẳng định như vậy tại cuộc họp báo đầu năm diễn ra hôm thứ Tư 4/2/2009 tại Hà Nội…
… Ngày 1/11/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định 167 phê duyệt quy hoạch phân vùng, thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng quặng bauxite giai đoạn 2007-2015…
… Ngày 5/1/2009, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã gửi thư tới Thủ tướng Dũng đề nghị dừng triển khai dự án khai thác bauxite này.
Ông Giáp, người từng theo dõi chỉ đạo việc khảo sát khai thác bauxite Tây Nguyên hồi những năm 1980, nêu quan ngại về “nguy cơ nghiêm trọng đối với môi trường tự nhiên và xã hội” của dự án.
Đây cũng là nỗi lo của nhiều người trong giới khoa học gia. Đầu tháng 11/2008 một số nhà khoa học và quản lý có tên tuổi đã gửi kiến nghị để nghiên cứu, xem xét việc khai thác bauxite Tây Nguyên một cách toàn diện.
Nhiều người cho rằng dự án này không có hiệu quả lớn về kinh tế đối với khu vực Tây Nguyên.
Ngoài quan ngại về sinh thái, Tướng Giáp còn nêu lên một thực tại: “Trong tháng 12/2008 đã có hàng trăm công nhân Trung Quốc đầu tiên có mặt trên công trường (dự kiến cao điểm sẽ lên tới vài nghìn tại một dự án).”
Dự án bauxite Tây Nguyên dự tính có sự tham gia của các công ty Trung Quốc, quốc gia đông dân vốn đang “khát” khoáng sản và nhiên liệu.”
* Hoang ngôn: “Bauxite vẫn hiệu quả!”
* Tác giả: Ông Hoàng Trung Hải – phó thủ tướng chính phủ
* Nguồn: Báo Người Lao Động Online, ngày 23/05/2013
* Tựa đề: Bauxite vẫn hiệu quả!
* Trích đoạn nội dung:
“… * Cho đến lúc này, quan điểm của Chính phủ về dự án bauxite thế nào, thưa ông?
– Dự án bauxite Tây Nguyên đến lúc này vẫn thực hiện đúng theo nghị quyết của Bộ Chính trị. Đúng là dự án bị ảnh hưởng rất lớn từ khủng hoảng kinh tế thế giới do giá sản phẩm hạ nhưng về dài hạn thì vẫn có hiệu quả, chỉ là số năm lỗ kế hoạch dài hơn, ảnh hưởng đến chủ đầu tư là Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) và thời gian hoàn vốn kéo dài thêm…
… * Nhưng dư luận hoài nghi báo cáo của Vinacomin?
– Vinacomin là chủ đầu tư, chịu trách nhiệm dự án nên họ phải lo lắng nhất, trung thực nhất với túi tiền của mình và còn có Bộ Công Thương giám sát, kiểm tra, rà soát nhiều lần mới đi đến đánh giá dự án có hiệu quả để tiếp tục thực hiện…”
* Hoang ngôn: “Từ kết quả thực hiện hai tổ hợp này đã cho thấy chủ trương của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Chính phủ về khai thác bauxite để sản xuất alumina và sản xuất nhôm để phát triển Tây Nguyên là phù hợp và đúng đắn”.
* Tác giả: Ông Nguyễn Tấn Dũng – thủ tướng chính phủ
* Nguồn: Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, ngày 11/02.2015
* Tựa đề: “Tổ hợp Bauxite – Nhôm Lâm Đồng đã khẳng định tính đúng đắn của một chủ trương…”
Nội dung trích đoạn:
“… Thủ tướng khẳng định, từ kết quả thực hiện hai tổ hợp này đã cho thấy chủ trương của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Chính phủ về khai thác bauxite để sản xuất alumina và sản xuất nhôm để phát triển Tây Nguyên là phù hợp và đúng đắn. Tổ hợp Bauxite – Nhôm Lâm Đồng đã mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội và bảo đảm môi trường theo đúng quy định...”
* Các bình luận:
– Tiền nào của chủ đầu tư? của dân nai lưng ra làm, đổ mồ hôi sôi nước mắt và có cả máu chảy nữa để có tiền đóng thuế đó các ông à.
– Có mặt Trung Quốc chẳng khác nào ‘giao trứng cho ác’.
– “Chủ trương lớn”, “đúng đắn”, “vẫn hiệu quả”,… nên bỏ qua các cảnh báo từ ông Võ Nguyên Giáp và các chuyên:
. Tây nguyên sẽ “chết” vì… khai thác bôxit
“… Khai thác quặng bôxit chế biến thành alumin để luyện nhôm là một quy trình tiêu tốn lượng nước và điện khổng lồ, đồng thời phát thải một lượng khí thải nhà kính và bùn đỏ có sức hủy diệt môi trường rất ghê gớm. GS Đào Công Tiến – nguyên hiệu trưởng Đại học Kinh tế TP.HCM – cảnh báo: “Nguồn nước của Tây nguyên những năm gần đây sụt giảm nghiêm trọng, nếu trưng dụng nguồn nước cho khai thác bôxit, chắc chắn Tây nguyên sẽ chết vì thiếu nước”.
Chưa kể theo quy trình hiện nay, muốn sản xuất 1 tấn nhôm cần phải có 2 tấn alumin, tức phải khai thác ít nhất 4 tấn quặng bôxit. Và quá trình này thải ra đến 3 tấn bùn đỏ là một chất thải cực kỳ nguy hại, thậm chí chứa phóng xạ mà ngay cả các nước phát triển như Mỹ, Nhật cũng không có cách nào xử lý ngoài việc chôn lấp. TS Nguyễn Thành Sơn trưng ra những hình ảnh các bãi chứa bùn đỏ ở các nước tiên tiến như Pháp, Úc và cho rằng ý tưởng trồng cây trên những bãi bùn đỏ mà TKV đưa ra là ảo tưởng.
Hiện nay không có cách nào khác là chôn lấp bùn đỏ ngay tại Tây nguyên và với vị trí thượng nguồn của các con sông lớn, những bãi bùn đỏ sẽ trở thành những núi “bom bẩn” nếu xảy ra thiên tai, lũ quét gây tràn vỡ. “Khi đó không chỉ các tỉnh Tây nguyên mà người dân các tỉnh Nam Trung bộ, Đông Nam bộ sẽ lãnh đủ hậu quả” – ông Sơn khẳng định….” (Nguồn: Báo Tuổi Trẻ Online, ngày 23/10/2008)
Để rồi phải gánh chịu hậu quả:
. Ô nhiễm môi trường do hoạt động khai thác khoáng sản
“… Nguy cơ môi trường do khai thác, chế biến bauxite
Chưa bàn việc tác động rất xấu đến các hệ sinh thái tự nhiên, dân cư bản địa và hiệu quả thực sự về kinh tế, ô nhiễm môi trường do khai thác bauxit ở Tây Nguyên là vấn đề rất khó kiểm soát và có thể gây tác động nghiêm trọng đến nguồn nước lưu vực sông Đồng Nai. Theo PGS.TS Nguyễn Đình Hòe (Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam): muốn sản xuất 1 tấn alumina, phải khai thác ít nhất 2 tấn quặng bauxite và thải ra đến 1,5 tấn bùn đỏ.
Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án Bauxit Nhân Cơ, nước thải và bùn thải có khối lượng tới 11 triệu m3/năm. Bùn đỏ (Red Mud) là chất thải không thể tránh được của khâu chế biến bauxite thành alumina, gồm các thành phần không thể hòa tan, trơ, khá bền vững trong điện phong hóa như Hematit, Natrisilicoaluminate, Canxititanat, Monohydrate nhôm, Trihydrate nhôm và đặc biệt là chứa xút – một hóa chất độc hại dùng để chế biến alumina từ bauxit v.v..
Ở Tây Nguyên, nếu chế biến bauxit thành alumina, bắt buộc phải xây dựng các hồ chứa bùn đỏ tại chỗ. Chỉ riêng dự án Nhân Cơ, theo báo cáo ĐTM, dung tích hồ thải bùn đỏ sau 15 năm lên tới 8,7 triệu m3. Tương tự, dự án Tân Rai có lượng bùn đỏ thải ra môi trường khoảng 0,8 triệu m3/năm, tổng lượng bùn đỏ phải tích trên cao nguyên cả đời dự án Tân Rai 80-90 triệu m3. Nhưng tổng dung tích của hồ chứa của dự án chỉ có 20,25 triệu m3, số còn lại sẽ được chứa trong các hồ mới sau này sẽ xây dựng thêm ở đâu đó…
… Có thể hy vọng rằng trong điều kiện bình thường hồ sẽ được bảo vệ và tu bổ tốt, đảm bảo an toàn trong suốt giai đoạn sản xuất. Tuy nhiên nguy cơ hồ chứa bùn đỏ bị xói lở, tràn bùn đỏ vào sông suối chung quanh và đổ về sông Đồng Nai – nguồn nước cấp cho sinh hoạt chủ yếu của trên 12 triệu dân là rất lớn, nhất là trong điều kiện mưa lũ bất thường do biến đổi khí hậu. Ngoài ra sau khi kết thúc dự án các hồ bùn đỏ được chôn vĩnh viễn trên cao nguyên sẽ tiếp tục phát sinh các vấn đề môi trường.” (Nguồn: BáoMới.com, ngày 27/05/2016)
. Vỡ đường ống nước chứa xút bauxite Tân Rai
“Theo ông Thành, sáng 13/2, công nhân Nhà máy Alumin đã phát hiện đường ống dẫn nước dư của hồ bùn đỏ bị bục và rò rỉ tại một điểm khiến nước chảy tràn ra ngoài.
Đây là lượng nước dư của hồ chứa bùn đỏ và có một hàm lượng xút loãng, gần giống như nước xà phòng với độ pH vượt ngưỡng cho phép nếu chảy ra môi trường.
Trước đó, ngày 8/10/2014, đê quai hồ thải quặng đuôi số 5 nhà máy tuyển quặng bauxite Tân Rai (Lâm Đồng) đã bị vỡ, một khối lượng lớn bùn đất màu đỏ bị tràn ra ngoài từ độ dốc khá cao.
Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) khẳng định chất thải này không phải bùn đỏ, không nguy hại cho môi trường. Nhưng sự việc một lần nữa cho thấy TKV không thể chủ quan, mà phải đảm bảo an toàn tuyệt đối tại các dự án khai thác bauxite vốn nhạy cảm về môi trường.
Sự việc đã gây không ít lo ngại cho người dân địa phương, bởi trước đó tại khu vực Tổ hợp dự án bauxite Tân Rai đã có sự cố làm một lượng lớn hóa chất (xút rắn) tràn theo nước mưa ra ngoài trong mùa mưa năm 2011.
Hơn 4.000m2 ao cá, vườn chè của người dân địa phương đã bị vùi lấp, đến nay vẫn còn bỏ hoang vì chưa khắc phục hết ô nhiễm. Quan sát vị trí bị vỡ của hồ thải quặng đuôi số 5 cho thấy, nếu không được khắc phục kịp thời hoặc trong điều kiện lưu lượng mưa lớn hơn, có thể thân đập sẽ bị cuốn trôi hoàn toàn”. (Nguồn: Báo Đất Việt Online, ngày 14/02/2016)
. Nhiều hộ không dám dùng nước giếng quanh bôxít Tân Rai
“Nguồn nước quanh hồ bùn đỏ bôxit Tân Rai, Bảo Lâm, Lâm Đồng bị ô nhiễm. Đó là kết luận trong báo cáo quan trắc môi trường của Công ty Nhôm Lâm Đồng (đơn vị điều hành tổ hợp bôxit – nhôm).
Các thông số quan trắc cho thấy nồng độ Fe (sắt) và Mn (mangan) vượt ngưỡng cho phép từ 1,4-2,8 lần. ‘Nước ngầm trong khu vực hồ bùn đỏ được đánh giá bị ô nhiễm Fe và Mn’ – báo cáo kết luận...” (Nguồn: Báo Tuổi Trẻ Online, ngày 12/03/2016)
Bên cạnh việc hủy hoại môi trường, thì hiệu quả ra sao, hãy xem tiếp:
. 32.000 tỷ đồng vào Bauxite Alumin Tây Nguyên – TKV đã lỗ gần 3.700 tỷ đồng
“Về tổ hợp Bauxite – Nhôm Lâm Đồng, theo Quyết định 1396 của Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) năm 2006, tổng mức đầu tư dự án là 7.787 tỷ đồng, tương ứng 493,5 triệu USD, công suất 600.000 tấn/năm. Thời gian thực hiện dự án từ 2006 -2009.
Trong quá trình thực hiện, dự án liên tục điều chỉnh vốn. Năm 2013, TKV tiếp tục điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 15.414 tỷ đồng, tương ứng 805,1 triệu USD, công suất 650.000 tấn/năm.
Thời gian thực hiện dự án từ 2006 -2013, chậm 4 năm so với phê duyệt lần đầu. Tổng mức đầu tư cũng tăng gấp 2 lần so với dự kiến ban đầu. Theo kết luận thanh tra, nguyên nhân là do điều chỉnh công suất từ 600.000 tấn Alumin/năm tăng lên 650.000 tấn alumin/năm, do thay đổi công nghệ sản xuất alumin.
Ngoài ra, trong quá trình thi công, nhà nước thay đổi chính sách thuế, tiền lương, giải phóng mặt bằng, do trượt giá và năng lực quản lý điều hành của chủ đầu tư, năng lực thi công của nhà thầu còn nhiều hạn chế.
“Dự án này sau 3 năm đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh, tức từ 10/2013 đến 30/9/2016 đã lỗ tổng cộng 3.696 tỷ đồng, trong đó lỗ do hoạt động sản xuất kinh doanh khoảng 2.520 tỷ đồng, lỗ do chênh lệch tỷ giá khoảng 1.176 tỷ đồng”, báo cáo nêu.
Về Dự án Nhà máy sản xuất Alumin Nhân Cơ, theo quyết định số 28 của Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Alumin Nhân Cơ phê duyệt năm 2007, tổng mức đầu tư là 3.285 tỷ đồng tương ứng 205,3 triệu USD, công suất 300.000 tấn/năm, thời gian thực hiện từ 2007 – 2010.
Tương tự, dự án cũng liên tục điều chỉnh tăng vốn. Quyết định 193 năm 2014 đã nâng vốn đầu tư cho dự án lên 16.821 tỷ đồng, tương ứng 814,9 triệu USD, công suất 650.000 tấn/năm, thời gian thực hiện từ 2007 -2014. “Đến thời điểm thanh tra tức ngày 20/11/2016, dự án đã cơ bản hoàn thành và chạy thử có tải, ra sản phẩm hydrat vào ngày 10/11/2016 và dự kiến ra sản phẩm alumin trong nửa đầu tháng 12/2016, đi vào vận hành thương mại trong quý 1/2017. Tổng mức đầu tư điều chỉnh tăng 13.536 tỷ đồng so với quyết định ban đầu, chậm 6 năm so với phê duyệt ban đầu”, báo cáo nêu. (Nguồn: Báo Mới.com, ngày 13/03/2017)
Về Thảm họa môi trường có thảm họa do Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa gây ra từ ngày 04/06/2016, là thảm họa về biển có thể nói kinh khủng nhất từ trước cho tới nay (gọi tắt là thảm họa Formosa).
Tin tức từ các báo:
* Báo Thanh Niên Online, ngày 13/04/206
* Tựa đề: Cá chết hàng loạt tại biển Vũng Áng do ô nhiễm nguồn nước
* Trích đoạn nội dung: “Theo Trung tâm quan trắc Môi trường và bệnh thủy sản miền Bắc, ngay sau khi nhận được thông tin về việc cá nuôi lồng và cá tự nhiên chết hàng loạt tại vùng biển Vũng Áng (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh), trung tâm này đã phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương tổ chức kiểm tra, lấy mẫu nước và mẫu cá chết để phân tích xác định nguyên nhân.
Kết quả phân tích cho thấy, hiện tượng cá chết hàng loạt tại vùng biển Vũng Áng là do “yếu tố gây độc trong môi trường nước” gây nên.
Từ kết luận trên, cơ quan chức năng nhận định, nguồn nước thải chưa được xử lý xả trực tiếp ra sông, biển, hòa lẫn vào nước biển gây ô nhiễm nguồn nước tại vùng biển Vũng Áng, làm cá bị ngộ độc.
Theo Trung tâm quan trắc Môi trường và bệnh thủy sản miền Bắc, ngay sau khi nhận được thông tin về việc cá nuôi lồng và cá tự nhiên chết hàng loạt tại vùng biển Vũng Áng (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh), trung tâm này đã phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương tổ chức kiểm tra, lấy mẫu nước và mẫu cá chết để phân tích xác định nguyên nhân. Kết quả phân tích cho thấy, hiện tượng cá chết hàng loạt tại vùng biển Vũng Áng là do “yếu tố gây độc trong môi trường nước” gây nên.
Từ kết luận trên, cơ quan chức năng nhận định, nguồn nước thải chưa được xử lý xả trực tiếp ra sông, biển, hòa lẫn vào nước biển gây ô nhiễm nguồn nước tại vùng biển Vũng Áng, làm cá bị ngộ độc…
… Như Thanh Niên đã đưa tin, từ ngày 6.4 đến ngày 10.4, trên địa bàn 3 xã Kỳ Lợi, Kỳ Hà, Kỳ Ninh (đều thuộc thị xã Kỳ Anh) có tổng cộng 14 hộ nuôi cá bè, với 18 lồng nuôi các loại cá như cá hồng, cá bớp, cá giò, cá mú, cá chẽm, cá hồng mỹ… trên vùng biển Vũng Áng, bị chết hàng loạt, thiệt hại ước tính trên 1 tỉ đồng. Ngoài ra, các loài cá tự nhiên cũng bị chết nhiều tại vùng biển Vũng Áng, chủ yếu ở khu vực quanh đảo Sơn Dương, cảng Vũng Áng và vùng cửa sông Vịnh.
* Báo điện tử VnExpress, ngày 30/06/2016
* Tựa đề: Hôm nay Chính phủ công bố thủ phạm gây cá chết hàng loạt
* Trích đoạn nội dung:
“… Hiện tượng cá chết xuất hiện vào ngày 6/4 gần khu công nghiệp Vũng Áng (Sơn Dương, Kỳ Anh, Hà Tĩnh), sau đó lan ra các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Khoảng 70 tấn cá tự nhiên của 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên – Huế chết dạt bờ, chủ yếu là loài sống ở tầng đáy. Riêng Thừa Thiên – Huế có 35 tấn cá nuôi bị chết. Ngư dân 4 tỉnh lao đao vì cá biển không tiêu thụ được, hoặc bán với giá rẻ, không đủ bù chi phí đánh bắt…
… Khẳng định hiện tượng cá chết hàng loạt là thảm họa môi trường nghiêm trọng và quy mô lớn lần đầu xảy ra ở Việt Nam, Chính phủ đã chỉ đạo nhiều bộ ngành cùng khoảng 100 nhà khoa học trong nước và quốc tế vào cuộc.
Trực tiếp thị sát tại Formosa sau khi có hiện tượng cá chết hàng loạt, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà thừa nhận cơ quan chức năng đã lúng túng, xử lý chậm và không có kinh nghiệm ứng phó với sự cố có tính chất thảm họa. Bộ trưởng cũng thẳng thắn “nhận khuyết điểm” trước sự việc này…
… Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn cho biết, đã có nguyên nhân cá chết hàng loạt, nhưng chưa thể công bố. Theo ông, việc này không chỉ cần bằng chứng khoa học mà còn phải điều tra đầy đủ chứng cứ vi phạm pháp luật. “Bất kỳ sơ suất nào trong xác định nguyên nhân cũng có thể dẫn đến sai lầm trong khắc phục hậu quả”, ông Tuấn nói…”
* Báo Thanh Niên Online, ngày 20/04/2016
* Tựa đề: Vụ cá biển chết bất thường: Mua cá chết về ăn, người dân bị ngộ độc
* Trích đoạn nội dung:
“Những ngày qua, thông tin cá chết và yếu bất thường dạt vào dày đặc tại bờ biển Quảng Bình, nhất là khi có tin cá chết do nguồn nước nhiễm độc khiến người dân hết sức lo lắng…
… Trước đó, khi cá lờ đờ dạt vào bờ, nhiều ngư dân đã bắt được mang đi bán, thậm chí trong đó có cả số cá đã chết được bán với giá rẻ. Nhiều người không biết nên đã mua về ăn và xuất hiện một số trường hợp ngộ độc nhẹ sau khi ăn cá. Tuy nhiên, nguyên nhân ngộ độc chính xác vẫn chưa được làm rõ.
Chị Nguyễn Thị Quy (quê ở TT. Hoàn Lão, H.Bố Trạch) kể lại: “Tối qua (17.4), cả nhà mình chỉ ăn chút canh cá biển nấu với cà chua bi mà bị ngộ độc. Đau bụng quằn quại và bị “tào tháo rượt” cả đêm không ngủ được. Mình và con chỉ ăn nước còn chồng ăn hai con cá kình nên ông ấy bị nặng hơn. Đến giờ cả nhà chưa “lại hồn”. Tìm hiểu thì mới biết khoảng nữa tháng nay vùng biển các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình đã bị nhiễm độc và cá chết hàng loạt, người dân ven biển đua nhau đi hốt cá, dùng lưới thả gần bờ thì cá dạt vào mắc lưới rất nhiều nên hô bán rất rẻ. Mấy ngày nay ra chợ nghe tin nhiều người mua về ăn và bị ngộ độc nhưng mình chưa tin nên vẫn mua về nấu canh… “
* Báo Tuổi Trẻ Online, ngày 25/04/2016
* Tựa đề: Một thợ lặn chết sau khi lặn tại cảng Sơn Dương – Formosa
* Trích đoạn nội dung:
“Ngày 25-4, bà Nguyễn Thị Ngân, giám đốc Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Bình xác nhận bệnh viện này vừa tiếp nhận một bệnh nhân tên Lê Văn Ngẩy (46 tuổi) quê tại Khánh Hòa và khi đến bệnh viện này thì bệnh nhân Ngẩy đã tử vong.
Lặn tại cảng Sơn Dương, Formosa
Sáng cùng ngày, phía công an đã thực hiện xong việc khám nghiệm pháp y và sau đó đã bàn giao thi thể anh Ngẩy cho gia đình đưa về quê mai táng.
Theo đó, bệnh nhân Ngẩy được đưa vào bệnh viện này vào khoảng 18g45 ngày 24-4. Khi vào bệnh viện, bệnh nhân đã tắt thở.
Cùng vào với bệnh nhân có một số người làm cùng với anh Ngẩy tại công ty Cổ phần xây dựng và Cung ứng lao động quốc tế (Nibelc) đóng tại huyện Quảng Trạch, Quảng Bình.
Những công nhân này cho biết anh Ngẩy là thợ lặn. Hai ngày trước đó anh Ngẩy có tham gia lặn tại cảng Sơn Dương, Formosa (Kỳ Anh, Hà Tĩnh) để xây dựng đê chắn sóng cho công trình này. Khi về, anh Ngẩy thấy tức ngực, khó thở nên được đưa vào bệnh viện, sau đó thì tử vong.
Hiện cơ quan công an tỉnh Quảng Bình vẫn chưa có kết quả khám nghiệm pháp y để kết luận về nguyên nhân tử vong của anh Ngẩy.
Cơ quan công an tỉnh Quảng Bình hiện vẫn đang điều tra sự việc.
Mệt mỏi khác thường
Trước thông tin một thợ lặn chết sau khi lặn tại cảng Sơn Dương – Formosa, chiều 25-4, Tuổi Trẻ đã liên lạc với ông Nguyễn Thiếu (36 tuổi, quê Khánh Hòa), đang là thợ lặn biển phục vụ việc xây dựng đê chắn sóng cho cảng nước sâu Sơn Dương (thuộc dự án Formosa, Hà Tĩnh).
Trao đổi qua điện thoại, ông Thiếu cho biết mình hiện đang làm thợ lặn thực hiện việc san lấp mặt bằng dưới đáy biển, hỗ trợ việc đổ bê tông. Kể từ ngày phát hiện cá biển chết hàng loạt, ông cùng nhiều người trong tổ lặn đều cảm thấy có dấu hiệu khác thường về sức khỏe sau mỗi ca làm việc.
“Mỗi lần lặn xong, lên bờ là cảm thấy mệt mỏi khác thường lắm. Da thì vàng hẳn lên và thấy choáng váng, tức ngực. Cứ như có thứ gì đó chạy rùng rùng trong người vậy” – ông Thiếu kể.
Cũng theo ông, đây là lần đầu tiên ông có cảm giác “lạ” như vậy sau 3 năm lặn ở vùng biển cảng Sơn Dương này.
Ông Thiếu nói ban đầu ông nghĩ chỉ mỗi mình có cảm giác như vậy. Nhưng khi trao đổi với anh em đồng nghiệp mới biết là ai cũng bị tương tự...”
* Báo Tuổi Trẻ Online, ngày 30/06/2016:
* Tựa đề: Làm cá chết hàng loạt, Formosa bồi thường 500 triệu USD
* Trích đoạn nội dung:
“Phát biểu tại họp báo thường kỳ của Chính phủ chiều 30-6, bộ trưởng, chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng thông tin trong tháng 4-2016, tại ven biển 4 tỉnh miền Trung: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế xảy ra sự cố cá chết nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về môi trường, kinh tế xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự…
… Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết đã tổ chức trên 100 nhà khoa học, có sự phản biện của chuyên gia quốc tế, xác định nguồn thải lớn nhất tại khu vực Vũng Áng, Hà Tĩnh, chứa độc tố như phenol, xyanua, kết hợp với hidroxit sắt, tạo thành một dạng phức hỗn hợp (mixel) theo dòng hải lưu đến Thừa Thiên – Huế làm hải sản và sinh vật biển chết hàng loạt. Bộ Tài nguyên môi trường đã rà soát nguồn thải, thành lập đoàn kiểm tra.
Với chứng cứ khách quan, khoa học, Bộ Tài nguyên môi trường phối hợp các bộ ngành nhiều lần làm việc với Formosa Đài Loan cũng như Formosa Hà Tĩnh. Ngày 28-6, Formosa Hà Tĩnh nhận trách nhiệm làm hải sản chết hàng loạt tại 4 tỉnh…”
Như vậy là gần 3 tháng sau ngày xảy ra sự vụ, nguyên nhân mới được công bố. Và trong khoảng thời gian này đã có hàng loạt hoang ngôn mà ghi lại thì không xuể, xin dẫn ra một số sau:
* Hoang ngôn: “Một là do tác động độc tố hoá học của con người và trên biển. Thứ hai là do tác động của hiện tượng tảo nở hoa hay thủy triều đỏ.”; “Hiện chưa thấy mối liên hệ với hoạt động của Formosa và các công ty trong khu vực với tình trạng cá chết hàng loạt này”.
* Tác giả: Ông Võ Tuấn Nhân – thứ trưởng, người phát ngôn của bộ Tài Nguyên Môi Trường trong họp báo về nguyên nhân cá chết.
* Nguồn: Báo Tuồi Trẻ Online, ngày 27/04/2016
* Tựa đề: Họp báo nguyên nhân cá chết: Chưa thấy mối liên hệ với Formosa
* Trích đoạn nội dung: “… 19g30: Cuộc họp báo vẫn chưa thể bắt đầu…
… Cuộc họp báo này được tổ chức sau hơn 20 ngày kể từ khi hiện tượng cá chết xuất hiện đầu tiên tại vùng nuôi lồng xã Kỳ Lợi, Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh ngày 6-4, sau đó lan rộng cá tự nhiên chết ra các vùng ven biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên – Huế.
19g50: Sau gần một tiếng chờ đợi, Bộ Tài nguyên môi trường vừa thông báo họp báo chuẩn bị bắt đầu… … Theo ông Nhân, cơ quan chuyên môn đã thống nhất nhận định có hai nhóm nguyên nhân chính. Một là do tác động độc tố hoá học của con người và trên biển. Thứ hai là do tác động của hiện tượng tảo nở hoa hay thủy triều đỏ.
“Hiện chưa thấy mối liên hệ với hoạt động của Formosa và các công ty trong khu vực với tình trạng cá chết hàng loạt này” – ông Nhân cho biết. … Các cơ quan chuyên môn sẽ tiếp tục nghiên cứu theo 2 hướng kể trên. Nếu cần thiết sẽ mời chuyên gia quốc tế kiểm chứng.
20g: Cuộc họp báo kỳ quặc này đã kết thúc ngay sau phát biểu của ông Nhân khiến đại diện các cơ quan báo chí tham dự cuộc họp báo phẫn nộ, phản ứng. Không cơ quan báo chí nào được đặt câu hỏi với Bộ Tài nguyên và môi trường”.
* Các bình luận:
– Bà con nói có, đó là thải độc. Chính quyền nói không liên quan là đúng rồi. Chính quyền luôn đi ngược hướng với lợi ích của dân, song hành với lợi ích nhóm, lợi ích của mình thôi mà.
– Tuyệt chiêu… thủy triều đỏ để đổ thừa. Thủy triều đỏ thì có chớ sao không, nhưng lần đầu tiên trong cuộc đời từ già cho tới trẻ mới nghe nói nó giết hàng mấy chục tấn cá.
– Cuộc họp kỳ quặc? có gì mà kỳ quặc, không kỳ quặc đâu phải là quan nhà ta. Không kỳ quặc đâu ngâm dấm tìm nguyên nhân, không kỳ quặc đâu có lấy tảo ra kết tội.
* Hoang ngôn: “Những loài hải sản như mực, tôm, cua cá vễn đang sống thì người dân có thể ăn được. Ngoài ra, người dân cũng có thể yên tâm tắm biển ở các vùng biển này”.
* Tác giả: Ông Đặng Ngọc Sơn – phó chủ tích tỉnh Hà Tĩnh
* Nguồn: Vitalk.vn, ngày 25/04/2016
* Tựa để: Dân mời phó chủ tịch tỉnh “xơi” cá, tắm biển Vũng Áng vì chúng rất “an toàn”
* Trích đoạn nội dung:
“Chiều 23.4, trả về việc có nên ăn cá biển, tắm biển khi xảy ra hiện tượng cá chết hàng tại các tỉnh miền Trung thời gian qua hay không, ông Đặng Ngọc Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, hiện tại các lồng bè đang nuôi trồng thủy sản ở Vũng Áng (Hà Tĩnh) nhiều loại thủy, hải sản vẫn sinh trưởng bình thường. Những loài hải sản như mực, tôm, cua cá vễn đang sống thì người dân có thể ăn được. Ngoài ra, người dân cũng có thể yên tâm tắm biển ở các vùng biển này...”
* Các bình luận:
– Lời khuyên “đắc giá” là giá… treo cổ cho bà con.
– Ông phó chủ tịch làm thay cơ quan kiểm nghiệm, chắc ông kiểm nghiện bằng… mắt dùm dân(!)
– Hãy đem cá tới biếu cho gia đình ông Sơn ăn thoải mái, vì những lời khuyên “quý hóa”, “vì” dân chúng của ông(!)
– Nào, ông hãy đi tắm biển mỗi ngày nhé, để sức khỏe đồi dào, tận lực lo cho dân. Ôi! nhưng nào ông có dám đi, ông nói ra rả thế thôi chứ ông biết tỏng tòng tong, nhảy ùm xuống biển sức khỏe đâu chẳng thấy mà thấy… sẽ khuất bóng ngay liền.
* Hoang ngôn: “Thông tin rất quan trọng là hải sản tươi sống đều an toàn”.
* Tác giả: Bà Nguyễn Thị Kim Tiến – bộ trưởng bộ Y Tế
* Nguồn: BizLIVE.vn, ngày 02/05/2016
*Tựa đề: Bộ trưởng Y tế: “Hải sản tươi sống ở Hà Tĩnh, Quảng Bình đều an toàn”
*Trích đoạn nội dung:
“… Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, tại Quảng Bình và Hà Tĩnh, Bộ Y tế đã lấy mẫu nhiều loại hải sản tươi sống do ngư dân đánh bắt về như tôm, cá, ốc, sò, mực, một số loại rau để phân tích.
Kết quả đo được thì các chỉ số đều an toàn đối với sức khỏe con người.
“Thông tin rất quan trọng là hải sản tươi sống đều an toàn. Riêng các mẫu hải sản ở Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế ngày 2/5 sẽ có kết quả”, bà Tiến cho biết…”
* Các bình luận:
– Bộ trưởng Y tế muốn tế sống dân chúng đây. Người ta nói Y tệ chứ Y tế gì quả chẳng sai.
– Cá ăn nhằm tảo đỏ mà chết thôi. Không có độc mô.
– Ngày nào bà cũng ăn hải sản ngay ở đây cho dân thấy nhé. Bà không dám đâu, bà chạy mất dép liền.
– Bà là bạn chí thân của ông phó chủ tịch Sơn đây.
* Hoang ngôn: “Chúng tôi đang phối hợp với UB Kiểm tra TƯ trực tiếp kiểm tra lại dấu hiệu. Ban cán sự đảng Bộ TN&MT đã kiểm điểm, báo cáo, đang chờ cấp trên xem xét, kết luận. Tất cả đang làm theo trình tự bí mật”.
* Tác giả: Ông Trần Hồng Hà – bộ trưởng bộ Tài Nguyên và Môi Trường
* Nguồn: Trang thông tin điện tử Hà Tĩnh 24H, ngày 03-11-2016
* Tựa đề: Kiểm điểm vụ Formosa: Bí mật quy trình, công khai kết quả
* Trích đoạn nội dung:
“Trả lời báo chí bên lề QH sáng nay, Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà cho biết việc xử lý kiểm điểm kỷ luật tổ chức, cá nhân liên quan vụ Formosa đang làm theo trình tự bí mật…
… Riêng phần của Bộ TN&MT thì cơ quan chức năng chỉ đạo kiểm điểm xử lý như thế nào?
Chúng tôi đang phối hợp với UB Kiểm tra TƯ trực tiếp kiểm tra lại dấu hiệu. Ban cán sự đảng Bộ TN&MT đã kiểm điểm, báo cáo, đang chờ cấp trên xem xét, kết luận.
Tất cả đang làm theo trình tự bí mật. Khi phải đánh giá về một tổ chức, con người phải làm đúng quy định liên quan. Như Thủ tướng nói, tất cả sẽ làm, làm tới đâu công bố tới đó…
… Trong số các cá nhân liên quan, có một số lãnh đạo đã về hưu?
Đối với những người đã nghỉ hưu có cấp ủy ở đó xử lý, có UB Kiểm tra TƯ theo thẩm quyền sẽ xử lý. Mọi việc đều làm theo quy định về công tác kiểm tra của Đảng, về quy định xử lý kỷ luật cán bộ. Những ngành có tiềm năng ô nhiễm cao được kiểm soát riêng.”
* Các bình luận:
– Việc gì sai trái thì không là bí mật. Các ông dấu nhẹm như mèo dấu… ấy mà. Việc kỷ niệm, khai trương, khởi công,… thì ăn mừng tưng bừng như pháo bông nổ rợp trời.
– Quy trình bí mật để chôn vùi những bí mật độc tố.
– Thăm dò sự kiên nhẫn của dân chứ sao nữa.
– Trách nhiệm là của các ông… đã về hưu thôi, về hưu coi như xong, xử gì nữa. Các quan tại nhiệm rất “sáng suốt”, rất “tài giỏi”, rất “minh bạch, trong sáng”, vô can.
* Hoang ngôn: “Biển nhiễm chất độc hại từ cái mồm của các bạn”.
* Tác giả: Ông Phan Duy Vĩnh – phó chủ tịch UBND thị xã Kỳ Anh
* Nguồn: nguoiduatin.vn, ngày 17/07/2016
* Tựa đề: Phó Chủ tịch TX Kỳ Anh nói: Báo chí và người dân đều… ‘náo’
* Trích đoạn nội dung:
“Vừa qua, từ thông tin của người dân cung cấp, PV Báo Người đưa tin đã xâm nhập, điều tra và có loạt bài phán ảnh việc Công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh lén lút chôn, lấp bùn bánh (một loại chất thải công nghiệp) tại trang trại bí mật của giám đốc công ty này.
Trong khi mọi người lên án mạnh mẽ việc làm của Công ty Môi trường – Đô thị Kỳ Anh và Formosa vi phạm pháp luật môi trường nghiêm trọng… thì trong một status trên facebook đã có facebooker tên Phan Duy Vĩnh để lại bình luận (báo Người đưa tin trích dẫn nguyên những dòng chữ ấy, cả những từ “lóng” là lỗi chính tả ngô nghê – PV): “Thông tin vịt bà chị ơi. Haaaa ai là kẻ nói dối nhể ??? Náo. Thời ai Zaaaa, ống dẫn nước sinh hoạt lại bảo ống ngầm ra biển xả thải. Haaaaa ai là kẻ nói dối nhể ??? Náo!!”…
… Trước đó, vào ngày 25/4, trên facebook của mình, ông Phan Duy Vĩnh viết: “Các bạn không dùng cái não của riêng mình (ai cũng có) để tư duy mà các bạn lại để cho một số báo chí sử dụng não của các bạn …. Biển nhiễm chất độc hại từ cái mồm của các bạn …”
* Các bình luận:
– Gương mặt và phát ngôn ngông cuồng, cười nhếch mép nửa miểng, coi dân, coi báo chí chẳng ra gì. Ông quan này chắc là ông Trời con.
– Biển không nhiễm độc hại thì từ… cái mõm như cái trôn của ông. Chứ có cái miệng thì đâu ai xảo ngôn như vậy.
– Dân mà dám “náo” với quan có não đầy… c. à?
– Thông tin vịt nhưng đúng 100%. Chính não “náo” của ông mới là kẻ nói dối.
* Hoang ngôn: “Người dân chúng tôi mong chờ một cơn bão lớn vào Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế. Giá như có cơn bão vào, mưa to gió lớn thì sẽ đẩy chất thải mất đi và đỡ hơn”.
* Tác giả: Ông Nguyễn Như Viết – cựu bí thư đảng ủy Cơ quan dân chính Đảng tỉnh Hà Tĩnh
* Nguồn: Báo mạng Soha, ngày 26/08/2016
* Tựa đề: ‘Mong bão lớn về để cuốn chất độc Formosa đi’
* Trích đoạn nội dung:
“Sáng 26/8, UBND Hà Tĩnh đã tổ chức Hội nghị Báo cáo kết quả đánh giá hiện trạng Môi trường biển 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế sau sự cố môi trường Formosa xả thải khiến cá chết hàng loạt…
… Ông Nguyễn Như Viết – Nguyên Bí thư Đảng ủy Cơ quan dân chính Đảng tỉnh Hà Tĩnh đặt vấn đề: “Người dân chúng tôi mong chờ một cơn bão lớn vào Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế. Giá như có cơn bão vào, mưa to gió lớn thì sẽ đẩy chất thải mất đi và đỡ hơn. Nhưng chờ vào thiên nhiên thì không biết đến bao giờ. Vậy nên, thiết tha các nhà khoa học, kiến nghị với nhà nước khẩn trường vào cuộc chứ không thể chờ thiên nhiên được”.
* Các bình luận:
– Nghe bão là ai cũng mệt mỏi, rầu lòng rồi. Bây giờ quan còn mong bão lớn nữa chứ(?!)
– Thôi các ông đừng nhân danh dân chúng mà nói bậy nữa. Người dân chúng tôi sợ các ông cũng như sợ bão vậy.
– Mong có bão lớn vào… cuốn trôi người dân đi mất, không còn dân thì khỏi ý kiến ý cò, khỏi phiền các ông. Còn các ông đâu có sao, có nhà cao cửa rộng, biệt điện kiên cố hoặc có tiền của tránh nạn, ăn chơi phè phỡn nơi khác rồi.
* Hoang ngôn: “Với bối cảnh như tôi nói ở trên, căn cứ vào quy định pháp luật, về phần thực hiện các thủ tục đầu tư, cấp phép thì tôi đã làm nghiêm túc, đầy đủ quy trình một cách chặt chẽ, không có gì sai.”
* Tác giả: Ông Võ Kim Cự – cựu bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh
* Nguồn: báo điện tử VnExpress, ngày 24/07/2016
* Tựa đề: Ông Võ Kim Cự: Cấp phép cho Formosa, tôi không có gì sai
* Trích đoạn nội dung:
“… – Theo quy định trước năm 2014, cấp tỉnh chỉ được cấp phép cho thuê đất trong 50 năm, nhưng Hà Tĩnh đã cho Formosa thuê 70 năm. Ông giải thích việc này như thế nào?
– Đây là một dự án lớn. Hồi đó chúng tôi đã làm nghiêm túc, căn cứ vào các quy định pháp luật liên quan cũng như quyết định của cấp có thẩm quyền. Cụ thể như quyết định Khu kinh tế Vũng Áng là vùng đặc biệt khó khăn, được hưởng ưu đãi về chính sách của Chính phủ. Nghị định 108 của Chính phủ cũng nêu rõ đối tượng, phạm vi, thời gian ưu đãi, loại nào thì khuyến khích đầu tư tối đa, loại nào thì mức độ.
Các quy định pháp luật liên quan nêu thời gian cho thuê đất các dự án nói chung không quá 50 năm, nhưng với dự án có quy mô lớn, thời gian thu hồi vốn chậm và ở những vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn thì được phép kéo dài thời gian không quá 70 năm…
… – Vậy vì sao Thanh tra Chính phủ xác định Hà Tĩnh cấp phép chưa đúng thẩm quyền?
– Ở đây là một quá trình, trước hết cấp có thẩm quyền chấp nhận chủ trương đầu tư, sau đó các bộ ngành cho ý kiến, rồi địa phương làm các bước theo quy định pháp luật, trong đó có bước hoàn thiện việc cấp giấy chứng nhận đầu tư. Sau khi Thanh tra Chính phủ nêu vấn đề, cấp có thẩm quyền đã họp có sự tham gia của các bộ ngành. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có ý kiến đề nghị tiếp tục giữ nguyên quy định thời hạn là 70 năm và ý kiến này được cấp có thẩm quyền đồng ý…
… – Formosa không chỉ gây ra sự cố môi trường biển mà còn chôn chất thải nhiều nơi trên đất liền. Hà Tĩnh tính toán gì với khâu xử lý chất thải của Formosa?
– Formosa có một khu đất để xử lý chất thải nằm trong diện tích đất được cấp, bắt buộc phải xử lý trong đó để chịu trách nhiệm. Bản thân tôi nghe chuyện này cũng không đồng tình, đó là vi phạm, phải xử nghiêm.
Việc Formosa đổ thải ra ngoài có nhiều lý do, có thể do người phụ trách xử lý chất thải của Formosa, nhưng cũng có thể do tổ chức, cá nhân hoạt động trên địa bàn. Nếu không có người chấp nhận chở chất thải, chứa chất thải thì làm sao có vi phạm. Do vậy cần làm rõ để xử lý nghiêm các bên liên quan…
… – Là lãnh đạo Hà Tĩnh trong giai đoạn Formosa đầu tư, đến nay ông thấy trách nhiệm gì của mình như thế nào?
– Với bối cảnh như tôi nói ở trên, căn cứ vào quy định pháp luật, về phần thực hiện các thủ tục đầu tư, cấp phép thì tôi đã làm nghiêm túc, đầy đủ quy trình một cách chặt chẽ, không có gì sai…”
* Các bình luận:
– Cấp cho Formosa thành khu tự trị luôn mới sai.
– Quan các ông có bao giờ sai đâu, chỉ có dân hoặc… ông Trời là sai thôi.
– À, thì ra có vi phạm xả chất thải bừa bãi là do có… người chịu chở chất thải, chứa chất thải. Cứ ai chịu chở, chịu chứa thì ta có quyền vi phạm. Theo vậy thì như vầy cũng được phải không ông: có người chịu giết người thì có quyền thuê người đó giết(?!).
– Nhìn phong cách ông thật là đúng chất quan… liêu, chễm chệ trên cái ghế to đùng, ghế quan to ngày xưa, gương mặt thì lạnh như tiền mà trăn với trở. Ông đứng đầu xứ quân chắc rồi.
– Ông Cự thì phải cự lại (cự cãi, chống cự) khi ai nói mình sai chứ. Mà ông cự cũng có phần đúng đó. Đã có phối hợp (ăn chia) với các ngành hết trơn rồi sao giờ đổ cho mình ông. Hơn nữa ý ông là không dễ tự ý ký đâu, phải có sự “bật đèn xanh” của những quan cấp cao hơn nữa. Ờ mà các quan cấp cao này mấy nay ở đâu ta? để dân chúng phải hỏi:
Đang lặn sâu dưới biển tìm nguyên nhân sao ta? không một ai lên tiếng? Chuyện tày đình liên quan tới hàng triệu nhân sinh mà chẳng nghe nhúc nhích, rục rịch.
Trong khi chuyện ở quán cà phê Xin Chào ở huyện Bình Chánh, TP.HCM – “nhỏ như móng tay” thì ông thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc rất nhiệt tình:
“Ông Mai Tiến Dũng cho biết, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trực tiếp gọi điện cho Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong, yêu cầu Chủ tịch thành phố đề nghị Viện Kiểm sát trả hồ sơ để xem xét lại vụ án từ đầu; làm rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể có liên quan. Nếu có sai phạm phải có hình thức xử lý phù hợp; nếu có vướng mắc, Chủ tịch TP.HCM cần báo cáo kịp thời để xử lý, giải quyết.” (Thủ tướng gọi điện yêu cầu Chủ tịch UBND TP.HCM làm rõ vụ án hình sự ‘cà phê xin chào’ – Nguồn: Báo Thanh Niên Online, ngày 21/04/2016).
Tương tự là vụ nhỏ như cái móng chân, ông Nguyễn Xuân Phúc khi còn làm phó thủ tướng cũng nhanh nhảu:
“Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Công an TP HCM khẩn trương điều tra làm rõ nguyên nhân, xử lý vi phạm, khởi tố vụ án, khởi tố bị can vụ xe đón Hồ Ngọc Hà gây ra tai nạn kinh hoàng tại sân bay Tân Sơn Nhất khiến 11 người bị thương.” (Vụ xe đón Hồ Ngọc Hà gây tại nạn: Phó thủ thướng yêu cầu khởi tố – Nguồn: Báo Người Lao Động Online, ngày 11/02/2015). Có lẽ ông Phúc có khúc mắc gì với cái móng chân của cô ca sĩ được mệnh danh là ca sĩ chân dài này.
Trả lời cho câu hỏi trên:
– Ở đây nè – tươi cười ở ngay Formosa khoảng hơn nửa tháng sau ngày cá bắt đầu chết và đang lan rộng chết la liệt: “… Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và đoàn công tác đã đến thăm một số công trình, nhà máy thuộc dự án khu liên hợp gang thép và cảng nước sâu Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh (FHS). Đây là dự án có tổng mức đầu tư giai đoạn 1 hơn 10,5 tỷ USD…” (Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng kiểm tra sản xuất tại Hà Tĩnh – Nguồn: Báo Hà Tĩnh , ngày 22/04/2016)
Và ngậm bồ hòn rồi thì lam sao hả họng dù ú ớ. Đành phải ngậm… “cá” và trốn bặc tâm vô âm tín, chứ sao thò mặt, trỏ miệng ra được.
Song song với các cán bộ của Việt Nam, cán bộ của Formosa cũng không chịu thua kém, có lẽ học hỏi hoặc bị ảnh hưởng, nên cũng “xuất khẩu” hoang ngôn.
Đó là ông Chu Xuân Phàm – trưởng văn phòng Formosa tại Hà Nội: “Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi! Nếu chọn cả hai thì làm thủ tướng cũng không giải quyết được.”
* Nguồn: Báo Tuổi Trẻ Online, ngày 25/04/2016
* Tựa đề: Đại diện Formosa: “Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, chọn đi!”
* Trích đoạn nội dung:
“Ông Chu Xuân Phàm – trưởng văn phòng Formosa tại Hà Nội đã có những phát biểu “gây sốc” như vậy khi trả lời phóng viên Tuổi Trẻ vào sáng 25-4. Trong cuộc trao đổi này, khi được hỏi về việc từ khi nhà máy hoạt động thì vùng biển quanh đường ống xả ngầm ra biển không còn tôm cá hay sinh vật biển, ông Chu Xuân Phàm – trưởng văn phòng Formosa tại Hà Nội – đã có những phát biểu “gây sốc”.
Tuổi Trẻ xin trích đăng nguyên văn:
“Tôi công nhận việc xả thải là ít nhiều có ảnh hưởng đến môi trường, nước xả thải là nước ngọt khi xả thải ra hòa lẫn với nước biển chắc chắn làm thay đổi môi trường, cá tôm ít đi là điều đương nhiên.
Trước khi xây dựng dự án này thì công ty phải xin phép Nhà nước VN. Nhiều khi được cái nọ mất cái kia, đây là tôi nói thật lòng. Hôm nay nhà nước mình muốn cho ngư dân đánh bắt ở đây hay là chọn cái nhà máy thép ở đây, đương nhiên Nhà nước phải có sự cân nhắc.
Nếu xả thải thì đương nhiên sẽ thay đổi sinh học ở đây, ở vùng biển quanh đây. Nhưng bây giờ mà nói tôi không thể xây dựng nhà máy thép ở đây mà không ảnh hưởng đến con cá, con tôm. Đương nhiên mình cố gắng làm một nhà máy đạt được tiêu chuẩn quy định của nhà nước. Có khi được cái này thì phải mất cái kia chứ.
Cũng như việc vùng đất này lấy làm nhà máy thì không thể trồng lúa gì được. Hai cái này mình phải lựa chọn một, tôi muốn bắt cá, bắt tôm hay tôi muốn xây dựng một ngành thép hiện đại? Hồi xưa, khi giải phóng mặt bằng đã tính phương án hỗ trợ ngư dân đánh bắt cá chuyển sang nghề khác rồi, sao cứ phải đánh bắt quanh vùng biển này.
Công ty khi xây dựng nhà máy ở đây có hậu quả ô nhiễm nghiêm trọng đến con cháu mình hay không là vấn đề cần quan tâm. Trách nhiệm của công ty, của tập đoàn mình cố gắng làm theo quy định của VN.
Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi. Nếu chọn cả hai thì làm thủ tướng cũng không giải quyết được…”
* Các bình luận:
– Formosa đầu tư hơn 10 tỷ USD, gần như mua đứt Hà Tĩnh rồi. Ông ta ngông cuồng phát biểu đâu có gì lạ.
– Phát biểu giang hồ, thách thức dân Việt Nam
– Tại sao các tập đoàn khác thì không có như vậy? Tại sao chọn: Formosa ‘nổi tiếng’ phá hoại môi trường nhiều nơi trên thế giới:
Vào năm 2009, một tổ chức môi trường Đức là Quỹ Ethecon – tự tuyên bố là một tổ chức vì đạo đức và kinh tế – đã bình chọn và trao giải “Hành tinh Đen năm 2009” cho Formosa Plastics và tập thể lãnh đạo Formosa vì hành động thải chất độc hại ra môi trường của tập đoàn này tại nhiều nơi trên thế giới.
Chẳng hạn ở Mỹ, tại bang Texas và Louisiana, các nhà máy của Formosa bị phát hiện chôn chất thải độc hại xuống lòng đất, gây ô nhiễm nước ngầm và thậm chí thải những chất độc hại xuống sông Mississippi.
Vào năm 2000, Formosa phải đóng phạt cho bang Texas 150.000 USD vì gây ô nhiễm môi trường. Trong thập niên 1980, nhà máy của tập đoàn này bị phát hiện xả 63 tấn chất độc hại ethylendichloride vào khu dân cư ở Texas.
Đến tháng 1.2009, các nhà khoa học ở Texas tiến hành đo lượng chất độc hại trong không khí và đất đai gần các nhà máy của Formosa. Các nông dân nuôi bò ở gần nhà máy của Formosa tại Texas báo cáo với chính quyền bang về các hiện tượng bò sụt cân, bò con sinh ra chỉ có ba chân, bò có phôi thai chết và chết yểu… xảy ra ngày càng nhiều. Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ tiến hành nghiên cứu, đo đạc chất thải độc hại trong đất và không khí gần nhà máy của Formosa, phát hiện 43 chất độc hại, trong đó có nhiều chất gây ung thư.
Phản ứng trước việc Formosa xả thải gây ô nhiễm nước, không khí và đất nghiêm trọng ở Texas và Louisiana, cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ và Bộ Tư pháp Mỹ vào ngày 30.9.2009 ra quyết định xử phạt Formosa 13 triệu USD để khắc phục hậu quả gây ô nhiễm môi trường.
Ngay tại Đài Loan, mặc dù có công đóng góp lớn cho sự phát triển về kinh tế và công nghiệp hóa cho lãnh thổ này, nhưng Formosa lại “nổi tiếng” với thương hiệu tập đoàn phá hoại môi trường, theo chuyên san The Diplomat ngày 30.4. Formosa nằm trong danh sách top 10 công ty gây ô nhiễm môi trường nhất ở Đài Loan.
Cơ quan bảo vệ môi trường Đài Loan vào năm 2010 ra quyết định xử phạt Formosa 4,7 triệu USD vì nhà máy của tập đoàn này ở huyện Cao Hùng gây ô nhiễm nghiêm trọng đất và nước ngầm. Mặc dù phạt Formosa vì gây ô nhiễm nghiêm trọng, nhưng đáng chú ý là cơ quan bảo vệ môi trường Đài Loan không yêu cầu tập đoàn này phải đóng cửa nhà máy ở Cao Hùng…
… Vào năm 1998, Formosa đưa 3.000 tấn chất thải độc hại (nhiễm thủy ngân vượt gấp nhiều lần so với mức cho phép, cực kỳ độc hại cho con người) đến cảng thành phố Sihanoukville, Campuchia, với âm mưu để số chất thải này xuống biển. Khối chất thải này khiến nước biển, đất tại đây bị nhiễm độc và nhiều người dân sống gần cảng bắt đầu bị bệnh; sau đó có 5 người tử vong. Vụ việc này đã châm ngòi làn sóng bạo loạn phản đối, theo đài BBC. Gần 1.000 người dân Sihanoukville rời nhà, tham gia tuần hành và biểu tình phản đối Formosa ở thủ đô Phnom Penh.
Chính phủ Campuchia sau đó cáo buộc Formosa hối lộ cho chính quyền địa phương 4 triệu USD để được cấp phép đem chất thải đến Sihanoukville. Hậu quả là 30 quan chức địa phương bị kỷ luật và buộc phải từ chức, nhưng chỉ có ba quan chức bị truy tố, BBC cho hay.
Formosa sau đó lên tiếng xin lỗi người dân Campuchia, và dưới áp lực của chính phủ nước này đã phải chuyển khối chất thải độc hại trở về Đài Loan. Thậm chí đến nay nhiều người dân Campuchia vẫn còn mắc nhiều căn bệnh do số chất thải độc hại ở Sihanoukville gây ra, và các nhà hoạt động vì môi trường gọi đây là “một thảm họa bị lãng quên”. (Formosa ‘nổi tiếng’ phá hoại môi trường nhiều nơi trên thế giời – Nguồn: Báo Thanh Niên Online, ngày 30/06/2016)
Chắc cũng vì tiền, vì hối lộ mà chọn Formosa. Để nay họ thách thức, coi dân Việt không ra gì cả.
– Tôi chọn tôm cá, còn ai muốn hiện đại để ung thư… rồi chết dần chết mòn trên đống tiền thì cứ mặc….
TÔI CHỌN CÁ – là sự đồng lòng của người dân Việt. Người dân khắp nơi xuống đường ôn hòa với khẩu hiệu này, cùng với mong muốn Formosa hãy rời khỏi Việt Nam để môi trường biển trong sạch trở lại.
Đổi lại sự vụ này, những người biểu tình… bị sự đàn áp dã man của nhà cầm quyền. Tệ hại hơn nữa là đàn áp thẳng tay phụ nữ, trẻ con trong tay không có gì hơn ngoài những tấm giấy làm khẩu hiệu. Bạo lực bằng dùi cui, bằng nắm đấm và cả đạp thẳng chân vào mặt họ.
Sau khi tìm ra và công bố nguyên nhân cá chết, các lãnh đạo Formosa cúi đầu nhận tội, bồi thường thì có các bình luận:
– Không phải dân hồ đồ nữa à? Không phải tội lỗi của thủy triều đỏ, tảo nở hoa sao? Các ông mạnh miệng, Formosa chẳng liên quan gì mà?
– Hải sản an toàn lắm mà, độc đâu mà độc.
– Trơ trẽn quá, bây giờ các ông bà vẫn nghênh ngang, huênh hoang khóc lác, không chút mắc cỡ. Dân mà vậy thì xấu hổ chỉ biết chui xuống đất.
– Té ra dân luôn ngu trong mắt các quan nhưng luôn luôn đúng. Mấy trăm nhà khoa học, giáo sư tiến sĩ tài giỏi vô biên, cả trăm lãnh đạo nữa, mất mấy tháng trời, vất vả quá(!)
– Dân Việt cần cá tôm, cần môi trường, không cần đền bù, cần làm sạch biển cho dân.
– 500 triệu đô la mới nghe qua tưởng nhiều lắm, chứ thật ra chỉ tương đương 11.500 tỷ đồng. Giả sử 1 triệu ngư dân bị ảnh hưởng thì mỗi người được đền 500 đô la, khoảng 10 triệu đồng. Tương đương một tháng lương cán bộ, công chức, làm gì được với 10 triệu đồng này? Quá rẻ mạt. Chưa nói tính đủ thì người dân ven biển bị thiệt hại còn gấp bội. Tiền tham vô túi riêng các quan cũng chưa tính. Còn môi trường nữa, lấy gì phục hồi?
© Copyright Tiếng Dân và Trình Bút
