Biến cố Đồng Tâm: Công an Hà Nội nên sớm đình chỉ hai vụ án hình sự đã khởi tố (tiếp theo và hết)

Nguyễn Đăng Quang

11-11-2017

Trong bài viết với cùng đầu đề này hơn một tuần trước, ngày 2/11/2017, tôi có đề đạt ý kiến là Ban Giám đốc CAHN nên sớm xem xét để đình chỉ 2 vụ án mà Cơ quan CSĐT của CAHN đã khởi tố hôm 13/6/2017: Đó là quyết định khởi tố 2 vụ án hình sự “Bắt, giam giữ người trái pháp luật” và “Hủy hoại, làm hư hỏng tài sản” xảy ra trên địa bàn xã Đồng Tâm hôm 15/4/2017.

Trong bài viết đó, tôi có hứa là sẽ trình bày (đưa ra) cơ sở, lý lẽ và lập luận cho kiến nghị này của tôi để các cơ quan hữu quan xem xét. Nói đến các cơ sở và lý lẽ cho kiến nghị này, có thể kể ra rất nhiều, nhưng tôi chỉ xin vắn tắt trình bày 3 vấn đề chủ yếu để Ban Giám đốc Công an Thành phố xem xét, cân nhắc mọi mặt nhằm sớm đưa ra quyết định đình chỉ 2 vụ án hình sự nói trên. Ba vấn đề này là:

1- Xây dựng LÒNG TIN và không để mất NIỀM TIN: Trước tiên và trên hết, phải xây dựng LÒNG TIN. Nói về chữ TÍN (tức lòng TIN) cha ông ta xưa nay luôn coi là điều cốt tử. Các chính khách ngày nay dù ở phương Đông hay phương Tây, dù theo thể chế nhà nước hay xu hướng chính trị nào cũng đều nhận thức và thấy rõ vấn đề cốt lõi này. Cách đây đúng 1 tháng, chính TBT Nguyễn Phú Trọng, người đứng đầu ĐCSVN đã kêu gọi các cấp ủy Đảng và toàn bộ máy chính quyền các cấp: “Cần khẳng định, ta làm hợp lòng dân thì dân TIN và chế độ ta còn, Đảng ta còn. Ngược lại, nếu ta làm trái lòng dân, để mất NIỀM TIN là mất tất cả”. (Diễn văn bế mạc Hội nghị Trung ương 6 (Khóa XII) sáng hôm 11/10/2017).

Trong bài viết ngày 4/7/2017 với đầu đề “Bảo vệ lợi ích nhóm hay giữ lòng tin với dân?”, tôi có đề cập đến việc khởi tố 2 vụ án hình sự này của CAHN. Tôi viết: “Người viết bài này không vội kết luận đây là việc làm sai trái, bội tín hay lật lọng của chính quyền Hà Nội, nhưng có thể khẳng định đây là việc làm nóng vội, một sai lầm chính trị tồi tệ của chính quyền trong mắt người dân Đồng Tâm.”. Cho đến thời điểm này, tôi vẫn giữ quan điểm là việc CAHN khởi tố 2 vụ án hình sự nói trên là “lợi bất cập hại”, đánh mất đi lòng TIN, không chỉ của người dân Đồng Tâm mà của cả đông đảo người dân toàn quốc.

Một lần nữa, xin được khẳng định lại vấn đề tối quan trọng sau: Một khi lòng dân có YÊN thì xã hội mới AN BÌNH, đất nước mới ỔN ĐỊNH. Mọi người dân Việt Nam, từ đứa trẻ lên 3 đến cụ già trăm tuổi, ai cũng biết câu “Một sự BẤT TÍN, vạn sự BẤT TIN”. Có lòng TIN là có tất cả. Mất lòng TIN là mất sạch. Đẩy thuyền là do dân, lật thuyền cũng do dân.

Tôi muốn trân trọng chuyển đến chính quyền Thủ đô Hà Nội và các cơ quan liên đới khác trong biến cố Đồng Tâm câu răn dạy trên của tiền nhân, để chúng ta ứng xử với dân sao cho phải đạo. Một chính thể đánh mất LÒNG TIN nơi dân chúng, chính thể đó không có lý do để tồn tại. Chữ TÍN luôn luôn phải bảo toàn, xin quý vị nhớ cho.

Sau biến cố Đồng Tâm, tôi đã 3 lần về thăm nơi đây để tìm hiểu kỹ các nguyên nhân sâu xa của biến cố xã hội này và nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của bà con vùng quê nơi đây. Quả thực, cả 3 lần tôi đều nhận ra một điều từ chính người dân Đồng Tâm: Nếu bản “Cam kết 3 điểm” mà Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung đạt được sau buổi đối thoại với người dân Đồng Tâm ngày 22/4/2017 đã mang lại niềm HY VỌNG và khơi dậy LÒNG TIN mạnh mẽ của người dân Đồng Tâm vào chính quyền Thành phố Hà Nội, thì chẳng bao lâu sau đó, quyết định khởi tố 2 vụ án hình sự của CAHN như một gáo nước lạnh dội thẳng vào đầu họ, làm tắt ngấm niềm HY VỌNG vừa lóe lên, đồng thời lấy mất LÒNG TIN vừa mới hình thành trong lòng họ.

LÒNG TIN là con đường dẫn các bên đi đến đối thoại, và chính qua đối thoại mới xây dựng và củng cố thêm LÒNG TIN. Khi đã có LÒNG TIN, điều tối kỵ là không được bên nào làm điều gì để hủy hoại LÒNG TIN đã có. Đúng như TBT Nguyễn Phú Trọng nói: “…Nếu ta làm trái lòng dân, để mất NIỀM TIN là mất tấ cả”.

2- Nguồn cơn và Hành vi tương thích: Người dân Đồng Tâm khẳng định đi khẳng định lại là chẳng bao giờ họ “dám cả gan bắt giữ người nhà nước” chứ đừng nói đây lại là các lực lượng cán bộ chủ chốt của Huyện ủy Mỹ Đức và lực lượng CSCĐ tinh nhuệ của Công an Thành phố. Song, họ buộc phải làm thế vì đấy là “bước đường cùng”, là điều “bất đắc dĩ”, buộc họ phải làm như một phản xạ tự vệ tự nhiên.

Họ nói tình thế xảy ra trưa hôm 15/4/2017 buộc họ phải hành động như vậy, đây là phản ứng tức thời chứ họ không hề chủ động và có sự chuẩn bị từ trước. Họ khẳng định nếu hôm đó các lực lượng chức năng của BQP và CAHN không lừa bắt, đánh đập cụ Lê Đình Kình và 4 công dân vô tội khác của xã Đồng Tâm thì chẳng bao giờ có việc họ bắt giữ con tin cả.

Họ khẳng định đấy là nguồn cơn đưa đến việc bắt giữ 38 cán bộ và CSCĐ, và hành động này của họ chỉ là hành vi tương thích, buộc họ phải hành động, hoàn toàn không phải là hành vi hình thành hay xuất phát từ ý đồ hay tư tưởng chống đối Đảng và Nhà nước. Họ khẳng định trong vấn đề này họ có LỖI chứ họ không có TỘI. Chính trong buổi đối thoại trưa hôm 22/4/2017, vị đại diện người dân Đồng Tâm đã chính thức đứng ra XIN LỖI chính quyền và mong chính quyền đánh giá đúng bản chất và xử lý công bằng, thỏa đáng vụ việc này.

3- Không gây ra và để lại hậu quả nghiêm trọng: Một trong những cơ sở (yếu tố) để không khởi tố vụ án, hoặc nếu đã khởi tố thì tuyên bố kết thúc điều tra khi vụ việc đó không gây ra và để lại hậu quả, hoặc có nhưng hậu quả đó không lớn và nghiêm trọng. Vụ việc bắt giữ con tin, rồi xịt lốp, làm bể kính một vài ôtô của lực lượng chức năng hôm 15/4/2017 nằm trong “tiêu chí” này. Đại diện người dân Đồng Tâm đã có lời xin lỗi chính quyền, và họ cũng nói sẵn sàng khắc phục hậu quả việc một số kính xe bị đập vỡ, và mong được làm điều này sớm.

Trái với việc bắt giữ và đánh đập cụ Kình và 4 công dân vô tội khác của xã Đồng Tâm, việc 38 cán bộ và CSCĐ bị người dân bắt giữ không hề có ai bị đánh đập, tra tấn hay bị mạt xát, nhục mạ cả. Tất cả đều được đối xử nhân đạo, được người dân cho ăn uống đầy đủ, bảo đảm vệ sinh, tắm giặt chu đáo. Thậm chí suất ăn mỗi bữa còn cao gấp đôi con cái của họ ở nhà. Việc đối xử chu đáo này đều được nhiều “nạn nhân” công khai xác nhận trước công luận.

Tất cả các bản tường trình của họ cũng thừa nhận cách đối xử nhân văn của người dân. Nhìn ảnh chụp cảnh chắp tay chào cảm tạ của sỹ quan chỉ huy và nét mặt rạng rỡ của các chiến sỹ CSCĐ trong buổi chia tay cảm động chiều 22/4/2017, phần nào cũng nói lên điều đó.

Điều đặc biệt cho đến nay, sau 7 tháng của biến cố này, không một ai trong số 38 cán bộ và CSCĐ bị bắt giữ liên tiếng tố cáo hay chủ động yêu cầu khởi tố những người đã bắt giữ họ. Chắc hẳn đây là điều không hề mong đợi đối với những ai luôn chủ trương tìm cách thắng người dân bằng mọi giá. Không nên có tư duy như vậy. Nếu có thua dân thì cũng không nên coi đấy là điều xấu hổ.

Tôi hoàn toàn đồng tình với đánh giá của ĐBQH Dương Trung Quốc trước diễn đàn QH chiều 2/11/2017 vừa qua, khi ông nhận định “Tại sao một lực lượng tinh nhuệ nhất, được trang bị tốt nhất lại bị bắt và giữ? Câu trả lời duy nhất: Đó là vì họ vẫn giữ được phẩm chất của người CAND. Họ không coi dân là kẻ thù. Họ chấp nhận giải pháp như vậy”. Vâng, trong vụ việc này, rõ ràng là các chiến sĩ CSCĐ đã hành xử đúng. Họ chấp nhận để người dân bắt giữ chứ không dùng các công cụ hỗ trợ, vũ khí hay sử dụng vũ lực để đàn áp, chống lại người dân.

Vụ việc Đồng Tâm xảy ra đã trên nửa năm. Trong suốt thời gian qua, cuộc sống thanh bình vốn có ở vùng quê này không bình yên nữa. Người dân luôn sống trong bất an và sợ hãi. Ngay cả hoạt động của hệ thống chính trị địa phương cũng bất ổn, không được như xưa. Chẳng nhẽ, tìm ra giải pháp (lối thoát) cho cuộc khủng hoảng này lại khó thế sao? Tôi không nghĩ vậy.

Giải pháp trước tiên phải có là xây dựng và thiết lập LÒNG TIN giữa chính quyền và người dân nơi đây. Chính vì muốn có điều này, nên tôi mạnh dạn đề nghị phía chính quyền chủ động có bước đi trước, đó là việc Ban Giám đốc CAHN nên sớm ra quyết định đình chỉ 2 vụ án hình sự đã khởi tố.

Người dân Đồng Tâm cho rằng chỉ có hủy bỏ 2 vụ án này mới có thể khôi phục LÒNG TIN của người dân Đồng Tâm nơi chính quyền. Việc đình chỉ 2 vụ án sẽ giúp không chỉ khép lại mà còn tiến tới giải quyết êm đẹp biến cố này.

Rất mong Ban Giám đốc CATP sớm đưa ra quyết định theo chiều hướng trên.