Trang chủ Quan Điểm

Quan Điểm

Kể điều bạn biết, nói điều bạn nghĩ

Ta cần có nhau

Từ Thức

21-7-2023

Đọc báo, không này nào không có những buổi hội họp của các hội ái hữu cựu học sinh, sinh viên trường này, trường kia, những buổi hội ngộ của những người đồng hương tỉnh này, tỉnh nọ.

Luật sư, luật xiếc gì thế này…

Nguyễn Huy Cường

19-7-2023

Trích báo chí, tôi đánh số thành 02 phần:

1. Luật sư liệt kê: Bị cáo Tô Anh Dũng đại diện cho Chính phủ Việt Nam trực tiếp giải quyết hậu quả vụ việc 39 công dân tử vong ở Anh năm 2019. Năm 2021, ông Dũng tham gia thực hiện công tác ngoại giao vaccine ở châu Âu.

Tội ác lớn nhất của đảng CSVN thể hiện trong Hiến Pháp 2013

Đào Tăng Dực

18-7-2023

Đảng CSVN, qua các hiến pháp tiền thân của Hiến pháp 2013, cũng như qua bản Hiến pháp này, đã gây ra vô số tội ác đối với dân tộc. Tuy nhiên, câu hỏi của chúng ta nên đặt ra là, đâu là tội ác lớn lao nhất thể hiện trong Hiến pháp của tập đoàn độc tài toàn trị này?

Thăm anh Hà Sĩ Phu

Mạc Văn Trang

17-7-2023

Ảnh: FB tác giả

Biết tin anh Hà Sĩ Phu chuyển về Sài Gòn điều trị tại công ty TNHH TMDV Chăm sóc sức khỏe VĨNH ĐỨC, 363 Lê Trọng Tấn, Q Tân Phú, TP.HCM, Chi & Trang chiều nay đã đến thăm.

Họ chỉ là những con dê tế thần

Nhã Duy

17-7-2023

Tôi tình cờ gặp M., một công dân Mỹ gốc Việt, là một trong những người đã trả tiền cho những “chuyến bay giải cứu” đang là một “đại án” bên Việt Nam hiện nay. Ông đã qua Mỹ trở lại để làm sổ thông hành Mỹ vừa hết hạn.

U mê đầu tư vào quá khứ, rẻ rúng tương lai!

Mạc Văn Trang

15-7-2023

Không biết trên thế giới có nước nào như nước ta không? Một nước nhân danh “cộng sản vô thần”, nhưng thờ thánh, thần, ma, quỷ ở khắp mọi nơi. Đặc biệt là dồn bao nhiêu nguồn lực đầu tư vào quá khứ, trong khi rẻ rúng đầu tư cho tương lai. Tạm liệt kê vài dẫn chứng.

Khối NATO và cuộc chiến Ukraine

Đỗ Kim Thêm

10-7-2023

Với cuộc tấn công của Nga tại Ukraine, vai trò của Tổ chức Minh ước Bắc Đại Tây Dương (North Atlantic Treaty Organization, NATO) như là một liên minh phòng thủ đã được thảo luận sôi nổi. Vấn đề là khối NATO, kể từ khi thành lập cho đến nay, đã có các chiến lược phát triển nào ở Đông Âu và từ khi cuộc chiến Ukraine bùng nổ, thay đổi ra sao?

Chống Liên Xô

Trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh khởi đầu, Liên Xô đã công khai cạnh tranh với Hoa Kỳ và các quốc gia châu Âu để giành quyền lãnh đạo tối thượng về chính trị và kinh tế. Để tự bảo vệ trước sự bành trướng của Liên Xô, khối NATO được thành lập vào năm 1949 với mười hai quốc gia. Là một liên minh quốc phòng, mục đích chính của khối NATO nhằm “đảm bảo tự do và an ninh cho các thành viên bằng các biện pháp chính trị và quân sự.”

Cộng hòa Liên bang Đức không phải là một trong những quốc gia sáng lập. Tuy nhiên, về sau, nước Đức bị chia cắt đã nhanh chóng phát triển thành đấu trường chính của cuộc xung đột Đông-Tây. Do đó, cuối cùng, vào năm 1955, các đồng minh phương Tây đã cho Đức gia nhập khối NATO, với mục đích là để ràng buộc Đức trong một liên minh quân sự.

Hiện nay, Liên minh này quy tụ được 31 quốc gia thuộc châu Âu và Bắc Mỹ, thành viên mới nhất là Phần Lan tham gia từ tháng 4/2023. Kể từ năm 2014, ông Jens Stoltenberg, người Na Uy, đảm nhiệm chức vụ Tổng Thư ký.

Để phản ứng trước tình thế khi khối NATO khởi đầu hoạt động, Liên Xô cũng thành lập khối Hiệp ước Warsaw, một Liên minh quân sự gồm có các nước Đông Âu cũng với mục tiêu tương tự.

Chiến dịch Đông tiến

Sau khi Liên Xô và Khối Hiệp ước Warsaw sụp đổ năm 1991, tầm quan trọng về chiến lược phòng thủ chung của liên minh quân sự không còn. Khối NATO đã nhanh chóng thay đổi các khái niệm cơ bản, từ một hệ thống phòng thủ tập thể chuyển sang thành một hệ thống an ninh tập thể.

Tình thế đổi thay làm cho các nước Đông và Trung Âu, với những trải nghiệm như là chư hầu của Liên Xô, mong tìm kiếm sự che chở về an ninh chung cho toàn khu vực.

Trong chiều hướng này, khối NATO đem lại đúng lúc một viễn cảnh hấp dẫn, thúc đẩy cho sự phát triển theo hướng của mô hình dân chủ tự do, kinh tế thị trường và ổn định chính trị. Do đó, hầu hết các quốc gia Trung và Đông Âu đều mong muốn được gia nhập vào khối NATO.

Không bao lâu sau, Cộng hòa Séc và Hungary gia nhập khối NATO năm 1999; Bulgaria, Estonia, Latvia, Lithuania, Romania, Slovakia và Slovenia cũng tiếp tục tham gia năm 2004.

Đe doạ Nga?

Năm 1990, Cộng hòa Liên bang Đức và Cộng hòa Dân chủ Đức tham gia đàm phán về vấn đề thống nhất nước Đức trong khuôn khổ Hiệp ước Hai cộng bốn. Bốn nước Pháp, Liên Xô, Anh và Hoa Kỳ cũng tham gia trong khuôn khổ hợp tác này.

Trong khi đó, các nước phương Tây thành lập một Hội đồng NATO – Nga nhằm vào việc tạo điều kiện cho một số sĩ quan quân đội Nga có thể tham dự các cuộc họp của khối NATO. Qua mối quan hệ này, Nga hy vọng sẽ có nhiều hơn các hợp tác mới.

Vào đầu những năm 1990, Ngoại trưởng Hoa Kỳ James Baker đã nói với người đồng cấp Nga rằng khối NATO sẽ không mở rộng và việc này chưa bao giờ có một văn bản thỏa thuận.

Có những lời tuyên bố riêng biệt của các nhà ngoại giao phương Tây khác cũng theo chiều hướng này, nhưng một cam kết như vậy không nằm trong chương trình nghị sự và là chủ đề của một tương thuận.

Khi Tổng thống Mỹ Bill Clinton thảo luận vấn đề này với Tổng thống Nga Boris Yeltsin, trong thực tế, đã có sự chấp nhận miễn cưỡng của Nga đối với việc mở rộng của khối NATO, nhưng các kỳ vọng của cả hai bên đều khác nhau.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh Bucharest năm 2008, khối NATO quyết định về những thành viên tiềm năng trong tương lai, bao gồm Ukraine và Georgia, đây chỉ đơn giản là xác nhận những kỳ vọng tồi tệ nhất của Putin về phương Tây.

Quyết định này của khối NATO năm 2008 có thể sai lầm, tuy nhiên, sự thay đổi thái độ của Putin đã có trước đó, mà bài phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich năm 2007 là một thí dụ. Putin chua chát về thái độ của phương Tây trước khi Hội nghị Thượng đỉnh Bucharest tiến hành.

Ngay sau khi Hội nghị Thượng đỉnh NATO tại Bucharest kết thúc, Pháp và Đức thông báo rằng sẽ phủ quyết tư cách thành viên của Ukraine trong khối NATO.

Do đó, khả năng mở rộng và đe doạ Nga của khối NATO chỉ là một trong một số nguyên nhân trung gian, không nhất thiết nên xem là chủ yếu và cực kỳ nghiêm trọng.

Ngược lại, có các lối giải thích khác hơn để bảo vệ cho quan điểm gây hấn của Putin. Nhìn chung trong toàn cảnh địa chiến lược, Putin có cảm tưởng là khối NATO đang thắng thế và ngấm ngầm đe doạ Nga. Đó là một lý do chính đáng để cho Putin có cơ sở hành động ngăn chận.

Can thiệp quân sự

Là một liên minh phòng thủ chung, hoạt động ưu tiên của khối NATO nhằm đem lại một biện pháp phòng ngừa cho nền hòa bình và an ninh mà Điều 5 của Hiệp Ước  quy định cụ thể. Khi một quốc gia đồng minh bị tấn công, các đồng minh khác sẽ cam kết bảo vệ. Trong trường hợp này xảy ra, Hội đồng NATO sẽ quyết định, có nghĩa là, tất cả các nước trong khối.

Trong những năm 1990, sự thay đổi quan điểm chiến lược đầu tiên đặc biệt là rõ ràng trong các hoạt động ngoài khu vực (out of area) của khối NATO ở Bosnia và Herzegovina (IFOR) và Kosovo (Chiến dịch Lực lượng Đồng minh và KFOR). Các cuộc không kích của khối NATO để chấm dứt chiến tranh Kosovo đã được thực hiện mặc dù thiếu sự ủy nhiệm từ Hội đổng Bảo an Liên Hiệp Quốc

Sau cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 năm 2001, biện pháp can thiệp quân sự chính thức của khối NATO là  “Chiến dịch Tự do Bền vững” ở Afghanistan vào tháng Mười cùng năm.

Tuy nhiên, các diễn biến bất thường này của khối NATO cũng đã gây ra những tranh chấp nội bộ khá gay gắt về việc định hướng nhiệm vụ mới.

Sau nhiều tranh luận, cuối cùng, khối NATO đồng thanh xác định ba khuôn khổ  nhiệm vụ trong tình hình mới là:

– Phòng thủ tập thể theo Điều 5 của Minh ước Bắc Đại Tây Dương (trường hợp liên minh),

– Quản lý khủng hoảng chính trị và quân sự, và

– Hợp tác an ninh với các nước thứ ba

Thay đổi cục diện Đông Âu

Năm 2014, Nga sáp nhập bán đảo Crimea và hậu thuẫn cho một cuộc chiến ở miền đông Ukraine. Hành vi này đã chứng minh là Nga vi phạm luật quốc tế và làm suy yếu nền trật tự hòa bình tại châu Âu sau năm 1990. Do đó, các nước Baltic và Ba Lan cảm thấy bị đe dọa, đặc biệt nhất là khi Nga tổ chức các cuộc diễn tập quân sự quy mô lớn với khoảng 100.000 quân dọc biên giới.

Sau đó, tại các cuộc Hội nghị Thượng đỉnh Wales (2014) và Warsaw (2016), khối NATO đã đặt lại việc bảo vệ lãnh thổ các quốc gia thành viên trong bối cảnh nguy cơ mới và quyết định đề ra một sáng kiến hỗ trợ mệnh danh là “Tăng cường sự hiện diện  tiền phương.” (Enhanced Forward Presence).

Kết quả là bốn lực lượng tác chiến đã đóng quân tại Estonia, Latvia, Lithuania và Ba Lan. Hoạt động của bốn đội quân này nhằm bảo vệ cạnh sườn phía Đông trong khu vực và tăng cường khả năng răn đe Nga.

Tuy nhiên, nhìn chung, quy mô của các hoạt động này chỉ giới hạn dưới 5.000 quân. Do đó, biện pháp này chủ yếu là nhằm cảnh báo cho Nga về tinh thần tự vệ, nhưng cũng không vì thế mà kết luận là đe doạ tấn công Nga một cách quá nghiêm trọng.

Sau khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2/2022, tình hình an ninh khu vực đã thay đổi triệt để. Khối NATO công khai lên án Nga và ủng hộ các biện pháp trừng phạt của phương Tây áp đặt cho Nga. Tuy nhiên, do Ukraine không phải là thành viên, nên khối NATO không thể trực tiếp can thiệp bằng biện pháp quân sự.

Đứng trước tình hình thay đổi, để nhằm để kịp thời chống lại các mối đe dọa, khối NATO đã đề ra các kế hoạch phòng thủ và tăng cường việc bảo vệ cạnh sườn ở phía Đông, bằng cách tái phối trí Lực lượng Phản ứng thuộc khối NATO (NATO Response Force, NRF). NRF gồm có bộ binh, không quân, hải quân và đặc nhiệm với khoảng 50.000 binh sĩ, trong đó Đức cung cấp 13.700 binh sĩ. Cho đến nay, có khoảng 40.000 binh sĩ đang sẵn sàng ứng chiến ở các vùng lãnh thổ từ Estonia ở phía bắc cho đến Romania trên Biển Đen.

Mở rộng lực lượng  

Tại cuộc Hội nghị Thượng đỉnh cuả khối NATO ở Madrid vào ngày 29/6/2022, 30 quốc gia thành viên đã quyết định đề ra một mô hình mới cho lực lượng vũ trang  để tăng cường phòng thủ tại cạnh sườn phía Đông. Các lực lượng chiến đấu đa quốc gia hiện nay sẽ được mở rộng đến cấp lữ đoàn. Một lữ đoàn thông thường gồm có khoảng 3.000 đến 5.000 binh sĩ. Ví dụ như đơn vị của Lithuania bao gồm 1.600 binh sĩ.

Tháng 6/2023, Đức tuyên bố sẽ lãnh đạo lữ đoàn chiến đấu với khoảng 4.000 người và sẽ đồn trú thường trực ở Lithuania. Chính phủ Lithuania hứa là đến năm 2026 sẽ xây dựng xong các cơ sở hạ tầng để nhằm phục vụ cho các trại gia binh của Đức.

Tình hình ngày càng bất ổn, khi toán quân đánh thuê Wagner đang dần chuyển sang lãnh thổ nước Belarus, nên các đơn vị quân đội cần phải tái phối trí. Quân đội Đức đã hiện diện tại Lithuania từ năm 2017, hiện nay có khoảng 800 binh sĩ. Biện pháp này sẽ làm cho Lithuania trở thành một căn cứ quân sự lớn nhất của Đức ở nước ngoài.

Cho đến khi kết thúc Chiến tranh Lạnh, nhìn chung về mặt địa lý, Đức từ một nước đứng ở vị thế trung tâm, nay thuộc về cạnh sườn ở phía Đông. Do đó, Đức đang nhận ra tầm quan trọng trong việc hợp tác quân sự với các nước Baltic mà việc đồn trú ở Lithuania được coi như là một biểu tượng chiến lược quan trọng.

Trong tương lai, khối NATO cũng muốn đặt các binh sĩ luôn trong tình trạng sẵn sàng ứng chiến. Để đạt được mục tiêu này, lực lượng NRF sẽ được tân trang.

Theo kế hoạch dự trù, số lượng quân sẽ tăng từ 40.000 lên hơn 300.000. Những binh sĩ này hiện nay đang được đặt dưới quyền chỉ huy của từng quốc gia, nhưng trong trường hợp khẩn cấp, có thể được yêu cầu thuộc quyền điều động chung của vị Tổng tư lệnh quân đội khối NATO.

Xác định thời gian sẵn sàng ứng chiến cũng sẽ là một vần đề. Các chi tiết về tình trạng này sẽ được đặt ra trong các kế hoạch phòng thủ và sẽ chung quyết vào năm tới.

Đức và khối NATO

Tại hội nghị thượng đỉnh NATO Praha  (2002) và Warsaw (2014), các nước đã đồng ý về mức đóng góp ngân sách quốc phòng là tương ứng với khoảng 2% của tổng sản phẩm quốc nội.

Trong quá khứ, Đức cùng với một số nước thành viên khác đã không đạt được mục tiêu này, mặc dù ngân sách quốc phòng đã tăng lên trong những năm gần đây. Tuy nhiên, Quân đội Đức đã bị thu hẹp hoạt động trong 20 năm qua, không có các khoản đầu tư mới đáng kể và mức độ trang thiết bị còn rất tệ hại. Trong nhiều năm, việc đóng góp khiếm khuyết này của Đức đã bị các đồng minh chỉ trích, nhưng gay gắt nhất là Cựu Tổng thống Donald Trump, khi ông đe doạ là Mỹ sẽ rút ra khỏi khối NATO.

Khi Nga xâm lược Ukraine, thái độ của Đức đã thay đổi đáng kể. Hiện nay, tình trạng quân trang và quân dụng của Đức  được cải thiện khá nhiều nhờ vào việc một quỹ đặc biệt trị giá 100 tỷ euro đã được Hiến pháp chấp thuận. Năm 2024, chi tiêu quốc phòng dự kiến sẽ tăng thêm từ 1,7 tỷ euro lên mức kỷ lục là 51,8 tỷ euro, trong đó với 19,2 tỷ euro trích từ quỹ đặc biệt. Bằng cách này, phần đóng góp của Đức cho khối NATO có thể sẽ đạt được mục tiêu 2%.

Ukraine gia nhập khối NATO?

Trong thời gian 16 tháng qua, Tổng thống Zelensky đã nhiều lần kêu gọi cộng đồng quốc tế ủng hộ cho Ukraine được gia nhập khối NATO như là một thành viên chính thức.

Việc Ukraine gia nhập sẽ được đề cập tại tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào ngày 11-12/7 tại Lithuania. Đây là một trong các chủ đề quan trọng nhất trong cuộc họp này. Thực ra, từ lâu, vấn đề gia nhập đã gây nhiều tranh luận.

Gần đây, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã tỏ ra ủng hộ nhiệt tình khi tuyên bố trước báo giới Istanbul là “Không còn nghi ngờ gì nữa, Ukraine xứng đáng là thành viên của khối NATO”.

Ngược lại, Mỹ, cho dù viện trợ quân sự tối đa cho Ukraine để chiến đấu, nhưng đã làm Ukraine giảm hy vọng trong việc gia nhập. Theo Tổng thống Joe Biden, Mỹ sẵn sàng bảo vệ cho Ukraine tương tự như Israel sau khi kết thúc cuộc chiến tranh xâm lược của Nga. Biden đề xuất là nên có một khoảng thời gian bảo đảm cần thiết từ khi kết thúc chiến tranh cho đến khi Ukraine có đủ khả năng gia nhập.

Các quốc gia Lithuania và Ba Lan đang có các yêu cầu khác hơn: Ukraine nên được hứa hẹn sẽ kết nạp ngay sau khi chiến tranh kết thúc. Trong khi đó Đức cho là việc gia nhập nên liên kết với các điều kiện khác, thí dụ như quân đội Ukraine phải chịu sự kiểm soát của chính quyền dân sự và dân chủ.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết khi cuộc chiến vẫn tiếp diễn thì hội nghị thượng đỉnh tại Vilnius cũng sẽ không đưa ra lời mời chính thức nào đối với Kiev.

Đối với Ukraine và những người ủng hộ, triển vọng gia nhập khối NATO là quan trọng nhất, nhưng việc cuộc chiến leo thang hay hy vọng hạn chế hoặc đóng băng là một tương lai khó lường đoán.

Nếu Kiev sẽ được mời gia nhập với một lịch trình cụ thể trong tình trạng đầy bất trắc hiện nay, tự nó cũng sẽ không mang lại hứa hẹn nào gọi là tốt đẹp, mà hậu qủa trước mắt là khối NATO sẽ bị lôi kéo một cách tự động vào cuộc chiến bất định của một quốc gia thành viên.

Những người khác tin rằng nếu quốc tế viện trợ quân sự hùng hậu và kịp thời cho Ukraine để nâng cao tinh thần chiến đấu đến thành công, phương sách này khả thi hơn là mang lại tư cách thành viên của Ukraine trong khối NATO.

__________

Bài liên quan: Nguyên nhân nào gây ra cuộc chiến Ukraine?

Vài suy nghĩ khi đọc sách của ông Võ Hồng Phúc

Nguyễn Đình Cống

10-7-2023

Đó là sách “Chuyện của chúng tôi”, viết dưới dạng hồi ký. Sách được nhiều người quan tâm và đánh giá cao.

Ông Phúc người xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, sinh năm 1945, thời còn bé ở quê nhà, lớn lên và trưởng thành ở Hà Nội. Ông nguyên là Bộ trưởng bộ Kế hoạch và Đầu tư (2002 – 2011), ủy viên BCH TƯ Đảng khóa VIII, IX, X, đại biểu QH khóa XI, XII.

Ông Phúc viết sách kể qua về quê hương và thời đi học. Chủ yếu kể những chuyên ông đã làm ở Bộ Kế hoach và đầu từ khi mới tốt nghiêp đại học, làm cán bộ tập sự ngành địa chất, cho đến lúc nghỉ hưu sau khi làm hai nhiệm kỳ bộ trưởng.

Phần lớn câu chuyện kể về những việc vận động sự giúp đỡ của chính phủ Nhật, về quan hệ tốt đẹp với những người bạn Nhật.

Sau khi đọc xong cuốn sách tôi nhận thấy ông Phúc tuy là đảng viên, nhưng là người tốt, rất tốt, có tài năng, liêm khiết, trung thực, dũng cảm, được nhiều người yêu mến, tin cậy (ông đã từng bị một đảng viên chèn ép mãi, không cho vào Đảng. Chỉ sau khi người đảng viên đó chuyển đi nơi khác, ông mới được kết nạp khi tuổi đã khá lớn).

Trong những năm đầu của thế kỷ 21 ông đã cùng với một số cán bộ như ông (mà báo chí thường gọi là những nhà “kỹ trị”) đã đưa được nền kinh tế hội nhập quốc tế, phát triển với tốc độ khá cao. Việc đó làm cho một số người có ảo tưởng rằng, Việt Nam sẽ nhanh chóng hóa hổ, hóa rồng, Đảng còn vạch kế hoạch đến năm 2020 Việt Nam sẽ trở thành nước công nghiêp hóa, hiện đại hóa.

Nhưng rồi thực tế không được như vậy, đến nỗi bà Phạm Chi Lan (người viết “Vài dòng cảm nghĩ về ‘Chuyện của chúng tôi’ được đăng ở đầu sách) đã phát biểu rằng: “Tôi hoàn toàn chia sẻ sự tiếc nuối của tác giả: Giá như chúng ta học tốt hơn những bài học mà người Nhật đã giúp cho Việt Nam, sử dụng hiệu quả hơn tiền thuế mà người dân Nhật Bản dành cho chúng ta”. Và có lần bà Chi Lan đã nói: Việt Nam là đất nước không chịu phát triển.

Khi ta gặp khó khăn, không thể phát triển, người ngoài có thể giúp. Nếu ta không chịu phát triển thì chẳng ai có thể bắt ép.

Sự phát triển kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn cuối Thế kỷ 20, đầu Thế kỷ 21 có dựa vào sự hợp tác, giúp đỡ của một số nước phương Tây, Nhật, Úc, và đặc biệt nhờ Mỹ bỏ cấm vận. Họ giúp vì thấy rằng ta có lợi họ cũng có lợi theo, và một phần cũng vì lòng nhân đạo, giúp đất nước bị chiến tranh tàn phá. Họ giúp không vì một nghĩa vụ nào cả. Thế nhưng đã từng có vài ý nghĩ sai, cho rằng trước đây họ ủng hộ Mỹ xâm lược thì bây giờ phải giúp Việt Nam kiến thiết (Lời ông Phạm Văn Đồng nói với ông Lý Quang Diệu trong chuyến thăm Singapore năm 1978).

Bà Chi lan than thở: Giá như chúng ta học tốt hơn, sử dụng hiệu quả hơn.

Xin hỏi: Tại sao chúng ta không thể học tốt và tại sao ta sử dụng kém hiệu quả sự giúp đỡ? Không học được, không phải vì người ta không biết dạy, không muốn dạy, không phải vì cán bộ của ta kém trình độ, Người ta rất muốn dạy và biết dạy, cán bộ của chúng ta, trừ một số ít đầu óc bị u mê, còn những người như ông Phúc, như bà Chi Lan và những nhà kỹ trị khác rất giỏi, thừa sức học. Nhưng những điều quan trọng mà người ta muốn dạy thì cán bộ của ta bị Đảng cấm học.

Người Nhật đã xây dựng lại một đất nước bị đổ nát gấp nhiều lần Việt nam, lại mang nỗi nhục vì thua trận, phải đầu hàng và chịu sự cai quản của người Mỹ. Ban đầu khi bị Mỹ đem quân đến đóng, họ căm thù lắm chứ. Thế nhưng, khi biết được sự tử tế của người Mỹ, họ đã thật tâm xóa bỏ hận thù và hợp tác, được Mỹ giúp đỡ tận tình. Đặc biệt họ đã chọn được con đường phát triển đúng đắn, xây dựng chế độ dân chủ với tam quyền phân lập, với xã hội dân sự, toàn dân đoàn kết, thương yêu, đùm bọc nhau, thật lòng hợp tác với Mỹ, người dân thực sự được tự do.

Còn ta, nghị quyết 102 của Đảng cấm nói đến tam quyền, cấm nói đến xã hội dân sự, vẫn tuyên truyền thù hận “đế quốc Mỹ” và tự kiêu về việc “đánh cho Mỹ cút, ngụy nhào”. Rồi còn đặt ra điều luật “Cấm lợi dụng quền tự do …” để kết án nặng những người bất đồng chính kiến, dám phản biện.

Đổi mới từ năm 1986 thực chất là sửa sai, là cới trói cho người dân. Ai sai, ai trói? Đảng chứ ai. Thế mà không một người nào trong lãnh đạo công nhận điều đó, mà còn to mồm khoe khoang là nhờ sự sáng suốt của họ. Kinh tế thị trường, phát triển kinh tế tư nhân là làm ngược lại với Mác Lê, nhưng lại tuyên truyền là “vận dụng sáng tạo” với giải thích sáng tạo là gắn thêm cái đuôi định hướng XHCN, là kinh tế thị trường đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, lấy nghị quyết của Đảng và kinh tế quốc doanh làm cơ sở. Đó là một sự cấy ghép, lai giống giữa loài chim và cua cá để tạo ra một thứ bầy nhầy, một quái thai. Mà kinh tế thị trường có sự quản lý phần nào của nhà nước thì có gì sáng tạo, Nó đã được Ricardo (1773-1823) bàn đến cách đây trên hai trăm năm.

Một số năm trước đây, mức tăng GDP tuyệt đối của Việt Nam thực tế không đáng bao nhiêu, nhưng tính ra số phần trăm khá cao là vì mẫu số để tính quá thấp, thế mà theo tuyên truyền thì ta có chỉ số tăng GDP thuộc loại nhất thế giới. Hơn nữa, việc tăng đó chủ yếu là do khai thác tài nguyên vô tội vạ, do giải phóng sức lao động thô sơ, dựa vào tiền đi vay (chưa biết bao giờ mới trả hết nợ) chứ chưa phải dựa vào lao động sáng tạo, không phải dựa vào công nghệ cao và phần lớn sự tăng trưởng lọt vào túi các công ty nước ngoài.

Nhiều ý kiến cho rằng, để phát triển cần đổi mới chính trị. Nhưng ý kiến đó chỉ được nói thầm với nhau, còn nếu bị mật vụ nghe thấy thì nguy cơ bị vu oan để phải nhận bản án trên chục năm tù là khó tránh.

Theo ông Phúc thì, ông Đỗ Mười dặn phải học Nhật Bản để xây dựng đất nước, nhưng Đảng lại ra nghị quyết cấm nhiều thứ quan trọng cần học. Thì ra, ông Mười nói thế nhưng ông không biết phải học cái gì.

Chúng ta bị Mỹ cấm vận làm cho đã khổ càng khổ thêm. Chúng ta tuyên truyền, đổ tội cho Mỹ mà không chịu nhận nguyên nhân chính là từ phía chúng ta. Cứ suy theo lời ông Nguyễn Phú Trọng thì ta có như thế nào mới bị người ta cấm vận chứ.

Tại sao ta sử dụng kém hiệu quả sự giúp đỡ? Có vài nguyên nhân mà chủ yếu là sự tham nhũng, là mua quan bán tước, là không xác định đúng nguyên nhân cơ bản để hướng sự đấu tranh vào đúng chỗ. Những nhà lý luận của Đảng phải tốn nhiều công sức mới rút ra nguyên nhân của tệ nạn là sự thoái hóa về đạo đức, sự tự diễn biến, tự chuyển hóa của một số cán bộ ở mọi cấp, mọi ngành. Người ta tưởng như thế là đã nắm được yết hầu của con ngựa tham nhũng, chỉ cần bóp mạnh một cái là nó chết. Nhưng không phải, đó chỉ mới là vuốt đuôi. (mà không khéo còn bị nó đá hậu).

Nguyên nhân cơ bản ở chỗ khác, từ trong học thuyết Mác Lê với độc quyền đảng trị, với việc đồng nhất đảng và nhà nước, đồng thời đặt Đảng trùm lên mọi luật pháp, là những sai lầm về đường lối mà không chịu nghe phản biện, mà tự kiêu cho rằng, Mác Lê là chân lý vĩnh cửu, Đảng hoàn toàn đúng, ai nói gì khác là thù địch, phải bị tiêu diệt.

Đường lối cán bộ của Đảng có một số điều phản dân chủ, phản khoa học, phản tiến bộ nên mới để lọt vào một số lớn kẻ cơ hội, chúng có nhiều mưu ma chước quỷ mà thiếu trung thực, thiếu trí tuệ, chỉ giỏi việc làm vinh thân phì gia, lôi bè kéo cánh tạo đa số để thắng trong bầu cử, gạt ra ngoài những người liêm khiết, có năng lực. Những “Lồng nhốt quyền lực”, nghị quyết về “Chống chạy chức chạy quyền” chỉ là những quy định tầm phào, vô giá trị, phản khoa học.

Phòng chống tham nhũng là việc của nhà nước, nhưng Đảng tranh lấy để làm. Đặt tên là Ban Phòng Chống tham nhũng, nhưng chủ yếu chỉ chờ người ta tham nhũng rồi phát hiện và đốt lò, chứ chẳng thấy phòng chỗ nào, chống chỗ nào (để nó không thể xảy ra).

Đọc sách của ông Phúc rồi đối chiếu với thực tế, tôi thấy những điều được viết ra đều là sự thật, phản ánh sự suy nghĩ và hoạt động tích cực của một số người thuộc tầng lớp tinh hoa, có may mắn lọt được vào những vị trí cần thiết để thắp lên vài ngọn nến trong khu rừng đêm đầy bóng tối. Ông Phúc chưa đủ sức đụng đến một phần khác của sự thật là những khu rừng âm u, tối tăm, đầy rắn rết. Dù sao, được như thế đã là tốt.

***

Tôi biết Trung Cộng, một mặt rất chăm lo đội ngũ tinh hoa của họ, mặt khác xúi giục lãnh đạo Việt Nam tìm cách hạn chế, tiêu diệt tinh hoa của dân tộc (bằng cách vu cho họ tội chống Đảng, chống chế độ). Có diệt được hết tinh hoa của Việt Nam thì Tàu Cộng mới dễ bề thi thố âm mưu thôn tính lãnh thổ. Lãnh đạo Việt Nam vì kém trí tuệ nên mắc vào mưu thâm mà không biết.

Trước đây tôi tự hỏi, đất nước bị toàn trị như vậy, bị tham nhũng như vậy, nhân quyền bị coi rẻ, giáo dục, đạo đức xuống cấp, thế mà đa số người dân vẫn sống được qua ngày, nhờ vào đâu? Nghị quyết Đảng viết rõ ràng là, nhờ sự lãnh đạo của họ. Nhưng không phải. Đảng càng tăng cường lãnh đạo thì sai càng nhiều. Tôi cho rằng nhờ vào một số cán bộ như ông Phúc, họ là đảng viên, nhưng trước hết là tinh hoa của dân tộc.

Chính nhờ những người này gặp may mắn, giữ được vài vị trí xứng đáng mà phát huy được tác dung tích cực. Chính nhờ họ mà phát triển được kinh tế, dù rằng châm chạp. Cứ cho rằng bọn tham nhũng ra sức vơ vét, nhưng chúng không thể vơ vét cạn kiệt mà còn phải chừa một số ít cho dân, để cho dân còn thở được.

Tuy vậy trong lúc giới tinh hoa làm được vài việc tốt thì khá nhiều bọn cơ hội kéo bè kết cánh để xâu xé, để trục lợi. Người tinh hoa thường chỉ thích làm việc mà không thích đấu tranh. Nếu xảy ra cuộc đấu tranh giữa những người tinh hoa, trung thực, với bọn cơ hội thì phần thắng thường nghiêng về bọn cơ hội, vì chúng có nhiều mưu mô xảo trá, lại dựa được vào nguyên tắc của Đảng là thiểu số phải phục tùng đa số.

Vậy làm sao để những người tinh hoa của dân tộc thoát được âm mưu của Trung Cộng để khỏi bị hủy diệt và liên kết được với nhau để phát huy sức mạnh. Đến lúc đó may ra mới thắng được phần nào bọn cơ hội để phát triển đất nước như nhiều người mong đợi.

Quyền của quan và quyền của dân

Phạm Đình Trọng

7-7-2023

  • Quan đòi quyền gì đều được Quốc hội làm ngay luật về quyền đó.
  • Dân đỏ mắt chờ luật bảo đảm những quyền tối thiểu của dân, suốt mấy chục năm Quốc hội vẫn làm ngơ.

Viết tiếp về sự suy tàn của Phật giáo Việt Nam

Nguyễn Khoa

7-7-2023

Năm 2022, tôi có một bài viết về vấn đề này trên trang Viet-Studies: Sự suy tàn của Phật giáo Việt Nam. Người chủ trang là giáo sư Trần Hữu Dũng qua đời, trang Viet-Studies chấm dứt hoạt động. Tôi xin chân thành cảm ơn trang Tiếng Dân cho phép tôi lên tiếng về chủ đề này lên trang của quý vị.

Giáo dục Việt Nam tốt nhất thế giới?

Mạc Văn Trang

5-7-2023

Bỗng nhiên hôm qua có mấy nhà báo gọi điện hỏi ý kiến tôi về giáo dục Việt Nam được tờ The Economist của Anh đánh giá vào loại “tốt nhất thế giới”. Cụ thể trên trên VnExpress có bài “Lý do khiến giáo dục Việt Nam trong nhóm ‘tốt nhất thế giới’.”

Ấn Độ và tình trạng quân bình quyền lực trên toàn cầu

Project – Syndicate

Tác giả: Joseph S. Nye, Jr.

Đỗ Kim Thêm dịch

30-6-2023

Tổng thống Mỹ Biden và Thủ tướng Ấn Độ Modi. Nguồn: Anna Moneymaker/ Getty Images

Binh biến tại Liên bang Nga: Chọn lựa giữa dân chủ và độc tài

Đào Tăng Dực

1-7-2023

Hôm thứ Sáu, ngày 23 tháng 6 vừa qua, thế giới bàng hoàng khi nghe tin Prigozhin, lãnh tụ của binh đoàn lính đánh thuê Wagner, đã âm thầm kéo quân từ lãnh thổ Ukraine, bất ngờ chiếm đóng tổng hành dinh bộ chỉ huy đặc khu miền Nam của quân lực Liên bang Nga và binh đoàn này đang thẳng tiến, đe dọa thủ đô Mạc Tư Khoa, chỉ còn cách 200 cây số, mà không hề gặp sự cản trở đáng kể nào từ giới quân sự Liên bang Nga.

Làm sao cho trẻ em có tình cảm với ông bà, tổ tiên?

Mạc Văn Trang

1-7-2023

Về lĩnh vực này tôi không thành công lắm. Lỗi ở mình. Từ khi lớn lên đúng giai đoạn cách mạng vô thần và khó khăn, túng đói triền miên, đã không phụng dưỡng được bố mẹ, cũng chẳng có ý thức giáo dục con trẻ tình cảm với Ông, Bà, Tổ tiên một cách đầy đủ. Hiểu ra thì đã muộn. Vì giáo dục tâm linh phải cho con trẻ thực hành ngay từ nhỏ.

Đồng Bào Thượng

Nguyễn Tuấn Khoa

28-6-2034

Hồi trước 1975, trẻ con ở miền Nam thích xem phim Cao-bồi đánh nhau với Mọi Da Đỏ. Các chiến binh da đỏ cưỡi ngựa tấn công cảm tử vào các đoàn xe lửa của các cao-bồi đẹp trai miền Viễn Tây, súng bắn từ xe lửa ra, cung tên và dáo mác từ bên ngoài phóng vào các ô cửa, là những đoạn hấp dẫn nhất. Cuối phim bao giờ người da đỏ cũng thua, tức là Mọi Da Đỏ là phe ác còn Cao-bồi là phe ta.

Thăm anh chị Vũ Thư Hiên

Mạc Văn Trang

27-6-2023

Ảnh: FB tác giả

Sáng nay vợ chồng Chi – Trang đến thăm anh chị Vũ Thư Hiên đang ở nhà con gái (cháu Thu) tại TP.HCM. Từ lâu vẫn mong được gặp anh chị, nay mới thỏa lòng mong đợi!

Tình hình ở Belarus có thể nhanh chóng bùng nổ

NTV

Uladzimir Zhyhachou trò  chuyện với Alexander Friedman

Vũ Ngọc Chi, chuyển ngữ

26-6-2023

Alexander Friedman sinh ra ở Minsk năm 1979. Nhà sử học có bằng tiến sĩ này dạy lịch sử đương đại và lịch sử Đông Âu tại Đại học Saarland và Đại học Heinrich Heine ở Düsseldorf.

Xin nói thêm về “Ấm ớ hội tề”

Mạc Văn Trang

25-6-2023

Ông Thường với tác giả. Ảnh: FB tác giả

Sau khi tôi đăng bài thơ “ẤM Ớ”, có nhiều bạn hỏi “Ấm ớ hội tề” là như thế nào?​​ Thực ra ý của bài thơ nảy ra khi tôi đọc bài “BÀN QUA VỀ TÍNH ẤM Ớ CỦA NHÂN VẬT VĂN HỌC TRONG CÁC KIỆT TÁC NỔI TIẾNG NHẤT THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM” của nhà thơ Trần Mạnh Hảo (Bài in trên báo “Văn hóa văn nghệ công an” số ra thứ 5, ngày 20-4-2023). Trần Mạnh Hảo viết: “Nói tóm lại “ấm ớ” là đặc tính nước đôi của con người, như là tính phản thể, tính phân thân vừa “ba phải” vừa “tưng tửng”, “man mát”, “man man”, có vẻ như “dở người”, tí xiên xẹo, một tí vờ vịt, vừa ranh ma vặt, vừa khờ khạo thật, nửa khôn nửa dại, nửa ma bùn trí trá, nửa ngố tàu nửa giả bộ ngu lâu”… “Hầu hết các nhân vật chính của các kiệt tác văn học thế giới và Việt Nam đều là những người ấm ớ”…

Liệu Mỹ vẫn còn kiên nhẫn với Việt Nam?

Jackhammer Nguyễn

24-6-2023

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Lưu Ninh, Bí thư Khu ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc tháng 3-2023. Nguồn: VGP

Tháng này đột nhiên có hai sự kiện liên tục xảy ra. Thứ nhất, hôm 22/6 Washington trải thảm đỏ đón ông Modi, thủ tướng Ấn Độ. Thứ hai, hàng không mẫu hạm Ronald Regan sẽ cập cảng Đà Nẵng ngày 25/6.

Câu chuyện anh em nhà Biden

Nhã Duy

21-6-2023

Gia đình Biden với người mẹ ruột. Ảnh trên mạng

Nếu còn sống, Beau Biden, trưởng nam của Tổng Thống Joe Biden sẽ là một ứng cử viên lý tưởng cho bất cứ vai trò lãnh đạo nào của nước Mỹ.

Binh lính Nga đã tiến bộ hơn trong những tháng gần đây

NTV

Vivian Micks trò chuyện với Markus Reisner

Vũ Ngọc Chi, chuyển ngữ

19-6-2023

Nga vẫn có lợi thế hơn Ukraine về phòng không. Nguồn: IMAGO/ITAR-TASS

Báo chí Cách mạng sướng ghê!

Mạc Văn Trang

20-6-2023

Ảnh chụp màn hình

Báo chí Cách mạng, dân bây giờ thường gọi là “báo quốc doanh”, thật là sướng.

Con cháu của anh hùng Núp, không… núp nữa!

BM B’krông

17-6-2023

Như chúng ta đều biết, Việt Nam hiện nay là một quốc gia có hình chữ S, với diện tích hơn 300,000 km2, chia làm 3 miền Bắc Trung Nam, có 64 tỉnh thành, dân số khoảng 100 triệu người, bao gồm 54 dân tộc khác nhau. Trong đó, người Kinh, tức người Việt, chiếm khoảng 86%, còn 14% là các dân tộc thiểu số, gọi chung là người Thượng, sinh sống rải rác ở miền núi, cao nguyên.

Nga – Ukraine: Phân tích cuộc chiến dưới góc nhìn chính trị

Kim Văn Chính

16-6-2023

1. Nhìn lại diễn tiến toàn bộ cuộc chiến, ta có thể thấy rõ sự thua cuộc tất yếu của Nga và Putin trước dân tộc Ukraina và người lãnh đạo tối cao của họ là Zelensky (với sự hậu thuẫn ngày càng mạnh và hiệu quả sát thực của các cường quốc quân sự Phương Tây).

Tiếng súng Cư Kuin, Đăk Lăk

Phạm Đình Trọng

16-6-2023

Ảnh trên mạng

1. Đất nước thanh bình mà trong một đêm yên tĩnh rạng sáng 11 tháng 6 năm 2023, hàng chục người dân da đen cháy vì quanh năm trần lưng phát rẫy, làm nương, bỗng tập hợp thành hai nhóm, mang súng đạn cùng lúc lao vào tấn công trụ sở công an hai xã trong huyện Cư Kuin, tỉnh Đăk Lăk, giết chết chín người, gồm bốn sĩ quan công an, hai cán bộ xã và ba người dân, bắn bị thương hai sĩ quan công an khác, là sự việc vô cùng nghiêm trọng.

Chiến tranh sẽ không kết thúc như thế nào (Phần cuối)

Foreign Affairs

Tác giả: Margaret MacMillan

Cù Tuấn, biên dịch

14-6-2023

Tiếp theo phần 1phần 2

Các tòa nhà bị phá hủy ở Chasiv Yar, Ukraine, tháng 4-2023. Nguồn: Violeta Santos Moura / Reuters

CUỘC CHIẾN HẬU CHIẾN

Ngay cả những cuộc chiến kéo dài cuối cùng cũng phải kết thúc, đôi khi do một bên hiếu chiến không thể chiến đấu được nữa, và đôi khi thông qua đàm phán. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng chỉ có thể xảy ra khi cả hai bên sẵn sàng đối thoại và thỏa hiệp.

Lưu bút viếng liệt sĩ Vị Xuyên của Thủ tướng Phạm Minh Chính: Văn là người?

Cù Huy Hà Vũ

13-6-2023

Sáng 28-5 vừa qua, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính cùng đoàn công tác của Chính phủ đã đến viếng Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, nơi an nghỉ của 1870 liệt sĩ trong số hơn 4000 liệt sĩ đã ngã xuống trong cuộc chiến đấu bảo vệ vùng đất này chống xâm lược Trung Quốc suốt 10 năm, từ 1979 đến 1989.

Nhớ chợ quê và…

Mạc Văn Trang

11-6-2023

Chợ Bờ Băng hiện tại. Ảnh: FB tác giả

Hầu như mỗi người Việt ở tuổi trên 50 đều còn lưu giữ những kỷ niệm về Chợ quê. Có những kỷ niệm êm đềm thơ mộng, có những kỷ niệm xót xa, sợ hãi. Câu thành ngữ “Mong như mong mẹ về chợ” không biết bây giờ còn nhiều người nhớ không?

Lãnh đạo CSVN không thuộc bài vỡ lòng về địa chính trị

Trương Nhân Tuấn

10-6-2023

Chính sách “an ninh năng lượng” của nhà nước CSVN đã sai từ đầu. Sai nhiều thứ. Chuyện này nói hết là mất rất nhiều thì giờ. Ở đây chỉ nói một số điểm.

Liệu Trump có trở lại Nhà Trắng?

Project-Syndicate

Tác giả: Joseph S. Nye, Jr.

Đỗ Kim Thêm dịch

31-5-2023

Lời người dịch: Theo kết quả của các cuộc thăm dò gần đây về cuộc bầu cử sơ bộ cho thấy, cựu Tổng thống Trump vẫn đứng đầu với hơn 52.1% phiếu bầu, Thống đốc Florida Ron DeSantis chiếm vị trí thứ hai với khoảng 22.9%, cựu Phó Tổng thống Pence và cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley đang ở vị trí thứ ba với khoảng từ 4-5%. Các ứng cử viên khác đang bắt đầu vận động gồm có cựu Thống đốc New Jersey Chris Christie, Thượng nghị sĩ Tim Scott, cựu Thống đốc Arkansas Asa Hutchinson và doanh nhân ngành dược phẩm sinh học Vivek Ramaswamy.