Joaquin Nguyễn Hòa
14-2-2021
Không khác với dự đoán của các nhà phân tích, chiều thứ Bảy, ngày 13/2/2021, giờ địa phương, phiên tòa Thượng viện luận tội cựu tổng thống Trump kết thúc với quyết định tha bổng.
Trong 100 Thượng Nghị sĩ với vai trò bồi thẩm đoàn, có 57 người đồng ý rằng ông Trump có tội trong việc kích động bạo loạn, dù đa số nhưng không đủ 2/3 theo quy định để có thể tuyên bố ông ta có tội.
Có bảy Thượng Nghị sĩ Cộng hòa đứng về phía 48 Thượng nghị sĩ Dân chủ và hai Thượng Nghị sĩ độc lập, đồng ý kết tội ông Trump. Bảy người đó là bà Susan Collins (Maine), bà Lisa Murkowski (Alaska), ông Mitt Romney (Utah), ông Richard Burr (North Carolina), ông Pat Toomey (Pennsylvania), ông Ben Sasse (Nebraska) và ông Bill Cassidy (Louisiana).
Đa số các Thượng nghị sĩ Cộng hòa đưa ra lý do giải thích họ không buộc tội ông Trump là vì họ không thể buộc tội một tổng thống đã rời nhiệm sở. Nhưng bên trong lý do chính của họ là không muốn làm mất lòng số cử tri cuồng nhiệt của ông Trump, mặt dù tác hại về uy tín nước Mỹ, sinh mạng, tiền của trong vụ bạo động tấn công điện Capitol ngày 6/1/2021, rất rõ ràng.
Ngay cả trong 7 người đồng ý buộc tội ông Trump cũng có lý do chính trị là họ không bị ràng buộc bởi việc phải làm vừa lòng nhóm cử tri của ông ta. Có hai người về hưu là ông Burr và Toomey, ba người vừa đắc cử nhiệm kỳ sáu năm vào ngày 3/11 vừa qua là Collins, Sasses và Cassidy, nên không bị những áp lực chính trị trước mắt. Chỉ có bà Murkowski là phải đối diện với cuộc bầu cử năm 2022 và ông Romey năm 2024.
Như vậy tiền lệ rất xấu của thể chế dân chủ Mỹ đã được xếp đặt, có tên gọi là “ngoại lệ tháng Giêng”. Theo ngoại lệ này, thì một tổng thống thất cử, nếu thấy Thượng viện thuộc phe mình, hoặc con số chống đối không đủ đến 2/3, thì có thể làm bậy, như vụ kích động bạo lực vừa qua.
Ông Trump được tha bổng trong phiên tòa Thượng viện vừa kết thúc, có nghĩa là ông có thể ra ứng cử vào năm 2024. Nhưng liệu điều đó có xảy ra hay không? Câu trả lời phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
Đầu tiên là cuộc nội chiến của Đảng Cộng hòa. Hiện đã có khoảng 120 nhân vật cao cấp của Đảng Cộng hòa vận động thành lập một đảng mới để tránh ảnh hưởng cực đoan của nhóm cử tri của ông Trump. Nếu việc này thành công, thì với số cử tri cuồng nhiệt của mình, ông Trump không thể thắng được cuộc tranh cử nào, vì số trung dung sẽ ủng hộ đảng mới.
Tuy nhiên việc thành lập đảng mới này cho đến nay không có dấu hiệu thành công, khi hai nhân vật quan trọng của Đảng là bà Liz Cheney (dân biểu từ Wyoming), và ông Adam Kinzinger (đân biểu từ Illinois) không đồng ý lập đảng thứ ba, mà muốn đảng Cộng hòa giành lại ảnh hưởng của những tư tưởng bảo thủ và trung dung chống lại chủ nghĩa Trump.
Cả hai vị này nằm trong số 10 dân biểu Cộng hòa đứng về phía các đồng nhiệm Dân chủ, đồng ý luận tội Trump. Ông Kinzinger hiện đã thành lập một ngân quỹ chính trị để xúc tiến việc giành lại ảnh hưởng này.
Điều thú vị trong ngày cuối cùng của phiên tòa Thượng viện, là Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh đạo khối thiểu số Thượng viện. Ông này bỏ phiếu chống lại việc kết tội ông Trump, nhưng sau đó nói rằng, ông Trump chịu trách nhiệm đạo đức trong vụ bạo loạn ngày 6/1/2021.
Ông McConnell cũng tuyên bố rằng, ông Trump dù thoát khỏi phiên tòa đặc biệt ở Thượng viện, nhưng hoàn toàn vẫn có thể bị truy tố nếu phạm những tội hình sự khác.
Ý tưởng này cũng được một số thượng nghị sĩ Cộng hòa chia sẻ. Và có thể là họ cũng không phải đợi lâu, hai vụ án hình sự liên quan đến ông Trump đang được điều tra. Một vụ ở New York với tình nghi gian lận tài chánh của ông Trump. Vụ thứ hai ở Georgia với tình nghi âm mưu gian lận phiếu bầu cử, sau cuộc điện đàm được tiết lộ, trong đó người ta nghe ông Trump thúc ép viên chức Georgia “tìm” cho ông ta 11.780 phiếu để lật ngược kết quả.
Nếu ông Trump bị kết tội trong những phiên tòa này, ông ta cũng không thể ra tranh cử.
Hành động của các thượng nghị sĩ Cộng hòa trong vai bồi thẩm đoàn, cho thấy rằng họ không biết số cử tri cuồng nhiệt của ông Trump là bao nhiêu, mặt khác họ hy vọng rằng, qua ngày qua tháng sức thu hút của ông Trump sẽ phai nhạt đi, như lời là Liz Cheney nói rằng, ông Trump không có phần trong tương lai đảng Cộng hòa.
Dù không buộc tội ông Trump, nhưng ông McConnell được biết ông có ý định thúc đẩy sự ủng hộ những người Cộng hòa bảo thủ và trung dung trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2022.
Tổng hợp từ Reuters, New York Times, NBC News.
Joaquin Nguyễn Hòa mang tên Tây mà dung chữ THA BỔNG kho6ng khác gì bon văn no6 boi6` bút nhà sản
Dùng từ “Tha bổng” hay “tha tội” là đúng nhất trong phiên tòa này.
Anh Nghĩa Bùi viết: Acquitted nghĩa là gì?
Cổ ngữ Latin “quitare” có nghĩa là “thả tự do”. “Acquitare” mang ý nghĩa “trả món nợ”. Trôi dạt sang Pháp, dân Tây đọc là “Acquitter”. Người Anh mượn xài, chuyển thành “Acquit”.
Dùng trong pháp luật, “Acquitted” có thể dịch là “trắng án”, “tha bổng”, “vô tội”… tuỳ ngữ cảnh. Nhưng dùng cho phiên toà đàn hạch (impeachment trial) thì lại khác.
Toà đàn hạch ở Mỹ không phải là toà hình sự mà là toà chính trị — không có ai bị tù. Quy chế bồi thẩm đoàn cũng đặc biệt: bồi thẩm viên (thượng nghị sĩ) có quyền đặt ra quy trình tố tụng; được phép gọi nhân chứng (hay không); được phép tương tác với luật sư (!!!); thậm chí còn có thể là nạn nhân hay tòng phạm (như trong vụ xử Donald Trump mới đây). Toà án bình thường không bao giờ có những chuyện lạ lùng như vậy.
Thêm nữa, muốn “kết tội” ai (convict) cần đến 2/3 phiếu thuận của Thượng Viện, một đòi hỏi cực kỳ khắt khe và khó khăn. Trong số 21 vụ đàn hạch bởi Hạ Viện xưa nay, chỉ có 8 người bị Thượng Viện kết tội.
Ba vị tổng thống Mỹ từng bị đàn hạch đều được “tha tội” (acquitted). Lý do là vì hầu hết các thượng nghị sĩ đều bỏ phiếu “Không có tội” (Not guilty) khi bị can là người cùng đảng (đúng theo nguyên tắc “còn đảng còn mình”). Người phản đảng đầu tiên trong lịch sử là TNS Mitt Romney (CH-Utah) hồi năm 2020 trong vụ luận tội Donald Trump lần thứ nhất. Tính ra ông Romney là người duy nhất cho đến hôm qua, khi có thêm sáu TNS Cộng Hoà bỏ phiếu thuận, dẫn đến tỉ số kết án tổng thống cao nhất xưa nay: 57-43.
Vì không đủ 67 phiếu để bị kết tội, ông Trump được Thượng Viện “acquitted”. Nhưng trong trường hợp này, “acquitted” không có nghĩa là “vô tội” hay “trắng án” như được hiểu trong các vụ án hình sự. Phát biểu ngay sau khi Thượng Viện vừa xử quyết xong, TNS Mitch McConnell (CH-Kentucky) — tuy bỏ phiếu “Không có tội”, đã xác nhận thường dân Donald Trump trong tương lai vẫn có thể bị truy tố bởi chính quyền liên bang hoặc tiểu bang vì:
“Không có gì để thắc mắc cả, Tổng thống Trump có trách nhiệm trên thực tế cũng như về mặt đạo đức trong vụ phiến biến vừa rồi.”
Thành thử theo thiển ý, “acquitted” trong phiên toà đàn hạch nên dịch là được “tha tội” đúng hơn là “vô tội”.
https://www.facebook.com/nghia.bui.90/posts/5166193673423275
Đinh đã đóng vào cột;dù có nhổ bỏ nhưng vết đinh đóng sẽ còn đó ,mãi mãi .
Đảng DÂN CHỦ đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình .