Dịch giả: Lê Quí Trọng và Lê Quang Ngọ
11-4-2020
Sau việc khám nghiệm tại huyện Heinsberg của Đức trong trung tuần tháng Ba, lần đầu tiên sự rối loạn cơ quan vị giác và khứu giác do SARS-CoV-2 đã được báo cáo. Các nhà nghiên cứu từ Trung Quốc cũng tìm thấy những chứng cứ tiếp theo, rằng virus tấn công hệ thần kinh của con người. Cứ một phần ba bệnh nhân có biểu hiện những triệu chứng trái ngược.
Một sự lây nhiễm với virus corona SARS-CoV-2 không chỉ biểu hiện qua sốt, ho và khó thở, mà còn gây ra những triệu chứng thần kinh. Đó là kết quả của một nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc với các bệnh nhân ở Vũ Hán, trung tâm của đại dịch, từ đó virus bùng phát khắp toàn cầu. Như các chuyên gia y tế báo cáo trong tờ báo chuyên ngành “JAMA Neurologiy”, một phần ba trong số 214 bệnh nhân được họ khám nghiệm đã cho thấy, các dấu hiệu virus đã làm tổn thương hệ thần kinh.
Sự chóng mặt, nhức đầu cũng như rối loạn vị giác và khứu giác đã thuộc về những triệu chứng thường xuyên nhất. Trong những ngày vừa qua đã thu nhận được những báo cáo rằng các bệnh nhân corona bị mất vị giác và khứu giác ít nhất một thời gian ngắn. Lần đầu tiên điều đó đã được nhà virus học Hendrik Streeck quan sát, khi khám nghiệm lần đầu những bệnh nhân Covid-19 ở huyện Heinsberg. Và khi đó, thậm chí ở hai phần ba những người mang bệnh được dò hỏi đã trải qua triệu chứng như vậy.
Những triệu chứng này đã chỉ ra não bộ bị ảnh hưởng, nhà dịch tễ học Bernd Salzberger từ bệnh viện đại học Regensburg nói: “Nhưng cho đến bây giờ chỉ hoàn toàn có một vài khám nghiệm ở não bộ của các bệnh nhân corona. Do đó chúng tôi đang còn phải dò dẫm tìm tòi”.
Một phần ba số bệnh nhân bị tổn hại thần kinh?
Một nghiên cứu hiện nay từ Vũ Hán cũng chỉ dựa trên đánh giá của những hồ sơ bệnh án phù hợp, những kết quả phòng thí nghiệm và các khám nghiệm phóng xạ dành cho 214 người bệnh tham gia cuộc nghiên cứu với bệnh Covid-19 đã được chứng minh. Như nhóm nghiên cứu của nhà thần kinh học Ling Mao từ trường đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Đông báo cáo, cho thấy 78 (36,4%) bản công bố của họ về lĩnh vực thần kinh, mà nó biểu hiện càng xác đáng thì căn bệnh Covid-19 càng được khắc họa một cách rõ rệt. Các chuyên gia y tế thường xuyên quan sát thấy:
– Chóng mặt: ở 36 bệnh nhân (16,8%)
– Nhức đầu: ở 28 bênh nhân (13,1%)
– Rối loạn vị giác: ở 12 bệnh nhân (5,6%)
– Rối loạn khứu giác: ở 11 bệnh nhân (5,1%)
– Xuất huyết não: ở 6 bệnh nhân (2,8%)
Trong một tham luận độc lập về việc nghiên cứu, các nhà thần kinh học Samuel Plesasure, Ari Green và Andrew Josephson của trường Đại học Tổng hợp Kalifornien, thông báo, những bản công bố này trong những triệu chứng riêng biệt như mất vị giác hoặc khứu giác, nhão cơ bắp và các ca xuất huyết não cũng như các triệu chứng không riêng biệt như nhức đầu, rối loạn nhận thức, chóng mặt và thiếu máu não.
Ngay cả ở những triệu chứng không riêng biệt biểu hiện cũng không rõ, liệu đó có phải là sự biểu hiện riêng của bệnh hay là một phần của phản ứng viêm tấy theo qui trình ở các bệnh nhân, những người đã bị bệnh nặng. Những nghiên cứu tiếp theo phải chú trọng đến những vấn đề này.
“Điều quan trọng là các tác giả đã phát hiện ra rằng những bệnh nhân được họ khám với một vài trong số những triệu chứng riêng biệt thường xuyên nhất, kể cả những rối loạn vị giác và các chứng bệnh cơ bắp, có chiều hướng những người này đã có những triệu chứng đó ngay thời kỳ đầu của quá trình lâm sàng”, cả ba nhà thần kinh học giải thích. Điều đó khác biệt rõ ràng với những bản công bố thuộc phạm vi thần kinh ở những sự lây nhiễm SARS năm 2002-2003, những sự lây nhiễm khi đó đã được bùng phát từ virus corona.
Virus thâm nhập qua thần kinh khứu giác
Thực tế cho biết, SARS và cả MERS – cũng một chứng bệnh do một virus corona trở lại – có thể gây ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh. Thí nghiệm đã kiểm chứng cho cả hai loại lây nhiễm rằng virus có thể thâm nhập vào thần kinh khứu giác trong khoang mũi rồi đi vào não bộ. Trường hợp Covid -19 hiện nay cần được bàn luận, liệu một chút ngưng thở cũng có thể gây hậu quả tổn hại thần kinh hay không, ví dụ như viêm sưng cuống não, nơi điều khiển hệ thống tim mạch và hệ hô hấp nằm ở đó. Từ phát hiện của lĩnh vực thần kinh học cần coi trọng để làm rõ, bao nhiêu trong số các ca có diễn biến bệnh nặng bị gây ra có ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, Peter Berlit tổng thư ký hội các nhà thần kinh học Đức phát biểu.
Về diện mạo nghiên cứu hiện nay ở Trung Quốc các chuyên gia y tế Pleasure, Green và Josephson, trong lời mở đầu bản công bố của mình, coi các nhà thần kinh học sắp tới sẽ “đứng ở tuyến đầu của đại dịch”. Các tác giả của cuộc khám nghiệm coi việc các bác sỹ chú ý đến một sự lây nhiễm Covid-19 với những triệu chứng liên quan đến thần kinh ở các bệnh nhân là vấn đề quan trọng đầu tiên, “để phòng tránh sự chẩn đoán mang tính chất trì hoãn hoặc chẩn đoán sai và để ngăn ngừa một sự lây truyền tiếp theo”.
