Covid-19 và vấn đề trách nhiệm

Trương Nhân Tuấn

14-4-2020

Các xứ độc tài như TQ (hay VN) khoe khoang sự “thành công” của họ trong việc phòng chống Covid-19. Các quốc gia này luôn so sánh con số “người bịnh” và số “thương vong” của quốc gia họ với các quốc gia dân chủ tự do. Mục đích nhằm đề cao sự ưu việt của hệ thống chính trị độc tài đối với hệ thống dân chủ tự do của các quốc gia Âu, Mỹ.

Thử đọc các báo mạng của TQ. Trang nhứt của họ thường là bảng thống kê số người nhiễm bịnh và số tử vong do Covid-19 trên thế giới. Khi số bịnh nhân tử vong ở Ý tăng vượt TQ, sau đó ở Mỹ, ta thấy xuất hiện nhiều bài báo “tán dương” chế độ độc tài đồng thời ca ngợi thành quả quản trị của lãnh đạo. (Kiểu ông Trọng “không có hệ thống chính trị như VN thì không làm được như vậy”.) Ngay cả truyền thông các nước dân chủ tự do, thỉnh thoảng cũng có những bài viết, hay những cuộc tranh luận, với chủ đề tương tự. Mới đây BBC còn có bài “dân khen hai ông Vũ Đức Đam và Nguyễn Đức Chung”.

Một điều quan trọng mà họ quên không nói. Là nếu TQ “minh bạch thông tin” như các quốc gia Âu, Mỹ thì dịch Covid-19 đã không bùng phát trở thành “đại dịch” như đã thấy. Riêng VN, hôm trước tôi đã nói, nếu thông tin về Covid-19 chính xác và minh bạch thì sẽ không có vụ chiếc Hàng không mẫu hạm Theodore Roosevelt của Mỹ phải rút về Guam với lý do thủy thủ đoàn hàng loạt bị lây bịnh sau khi cập bến Đà nẵng.

Giả sử virus corona xuất phát tại một vùng nào đó, không phải TQ, mà ở Pháp, Đức… Chắc chắn Covid-19 sẽ nhanh chóng được thông báo cho cả thế giới biết để đề phòng. Covid-19 sẽ bị diệt “trong trứng nước”. Trường hợp dịch Ebola ở Châu Phi. Bịnh này nhanh chóng ngăn chặn, nhờ nỗ lực của tổng thống Obama.

Dĩ nhiên sẽ không có đại dịch để các quốc gia độc tài như TQ (và VN) lớn tiếng khoa trương, đề cao tài năng “chống dịch như chống giặc” của bộ chính trị.

Bởi vì các quốc gia dân chủ tự do là các quốc gia “có trách nhiệm”. Mọi người dân ở đây, không phân biệt màu da, giàu nghèo, xuất xứ, quan điểm chính trị… tất cả đều bình đẳng như nhau về “quyền” có một sức khỏe tốt. Chính phủ chịu trách nhiệm thực thi quyền lực để quyền này của mọi người dân được hưởng trọn vẹn. Các quốc gia này cũng liên đới trách nhiệm với cộng đồng nhân loại, với các quốc gia khác, về vấn đề sức khỏe của con người, đúng theo các tiêu chí đã ghi trong nội dung Hiến chương của Tổ chức Y tế Quốc tế (WHO).

Với luật lệ minh bạch “làm gì cũng theo luật mà làm” của “Quốc gia Pháp trị – Etat de Droit”, nhân sự nội các chính phủ phải làm tròn nhiệm vụ của mỗi người. Nếu không, tùy mức độ vi phạm hay không hoàn thành nhiệm vụ, hoặc “ở tù”, hoặc mất chức.

Còn ở TQ và VN?

Ở Vũ hán, bịnh dịch đã phát tán từ tháng 11 năm 2019. Các viên chức tại đây phản xạ theo “bản năng cộng sản”. Họ giấu nhẹm mọi thứ. Những người “mở miệng” bị trù dập, đe dọa, bắt bớ bỏ tù. Ở TQ (cũng như VN), nhiều người ở tù oan vì công bố tin tức Covid-19 lên mạng. Bởi vì lãnh đạo bận “ăn tết”. Số người chết ở Vũ Hán chắc phải kinh hoàng lắm, Tập Cận Bình mới “nhảy nhổm” cách chức một số quan chức ở Vũ Hán, đồng thời ra lịnh phong tỏa cả Hồ Bắc.

Con số mà TQ (cũng như VN) công bố, về số người bịnh và tử vong do Covid-19, không ai tin. Các dữ kiện về bịnh nhân Covid-19 mà TQ đưa ra, như số ngày ủ bịnh, lớp tuổi, giới tính, tỉ lệ tử vong… Các khoa học gia Tây phương sau khi so sánh, nhận thấy rằng hầu hết đều sai. Các nghiên cứu Tây phương đưa ra con số “dè dặt ở mức độ thấp”, số người nhiễm bịnh và số tử vong phải lớn từ 8 đến 20 lần hơn số công bố chính thức. Riêng cá nhân tôi, người “có kinh nghiệm với cộng sản”, con số này phải tính trăm lần hơn.

Vì các lý do này mà virus corona lan truyền ra khắp địa cầu.

Trước luật pháp TQ, hiển nhiên Tập Cận Bình và đảng CSTQ có trách nhiệm hình sự trước những cái chết oan ức của người dân TQ. Lãnh đạo TQ có đầy đủ quyền lực nhưng đã không thực hiện những biện pháp y tế thuộc thẩm quyền của mình để cứu dân. Việc này gây thảm trạng cho dân TQ (và dân các quốc gia khác). Đây là một tội hình sự. “Đưa người dân vào chốn hiểm nghèo” và “thấy người chết không cứu”.

Nhà nước TQ còn có những thái độ “bắt chẹt” các quốc gia khác trong vấn đề cung cấp các dụng cụ y tế. Tức là TQ thiếu sự “liên đới” giữa các quốc gia trong vấn đề ngăn chặn đại dịch.

Điều tương tự cho lãnh đạo VN.

“Quyền” được có một sức khỏe tốt là một “quyền cơ bản” của con người (nhân quyền).

Trên phương diện công pháp quốc tế, Tập Cận Bình và đảng CSTQ vì vậy phải chịu trách nhiệm trước các nạn nhân Covid-19 trên khắp địa cầu.

Ở Mỹ và các quốc gia khác, nhiều người họp nhau tính “kiện” TQ ra tòa quốc tế vì lý do “thông tin y tế sai lệch”, gây ra “đại dịch toàn cầu”, với hệ quả tai hại vừa về nhân mạng, vừa về kinh tế cho cả thế giới.

Còn VN, bộ chính trị đảng CSVN sẽ phải chịu trách nhiệm về các trường hợp tử vong của các thủy thủ chiếc hàng không mẫu hạm Theodore Roosevelt cập bến Đà Nẵng đầu tháng ba.

Nếu nói về luật “dân sự”. Hai bên đối tác ký hợp đồng làm ăn. Một bên giấu giếm thông tin, việc này đổ bể ra, hợp đồng vô giá trị. Nếu việc dối trá làm thiệt hại đến quyền, lợi ích, hay đe dọa an ninh, hay tổn hại đến thân thể phía bên kia. Đối tác có hành vi dối trá phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Trường hợp nhà nước VN với đối tác là Bộ Quốc phòng của Mỹ. Hai bên đồng thuận về chuyến thăm viếng của Hàng không mẫu hạm Theodore Roosevelt vào bến Đà Nẵng. Bên VN phải bảo đảm mọi mặt an ninh cho chiến hạm cũng như thủy thủ đoàn.

Vì vậy VN phải cung cấp những thông tin chính xác về Covid-19 tại VN cho chính quyền Mỹ.

Thời điểm này ông Vũ Đức Đam lên TV nhiều lần bảo đảm VN chỉ có 16 ca Covid-19 đồng thời VN thành công chữa trị, trong khi thực tế thì tình hình không “đẹp” như vậy.

Tóm lại, nguyên nhân đại dịch Covid-19 lan tràn trên khắp thế giới là do sự “nói láo” của lãnh đạo TQ. Mà nói láo là “bản chất” của mọi chế độ độc tài.

Vậy mô hình độc tài “tốt” hay mô hình dân chủ tự do tốt?