Nguyễn Đình Cống
10-9-2023
Ở Việt Nam, bây giờ ngoài những tai họa về vật chất và tinh thần do con người gây ra, gần đây người ta còn chuẩn bị gây một tai họa động trời bằng cách đề xuất dự án chi 350 ngàn tỷ đồng để chấn hưng, phát triển văn hoá.
Tai họa này, nếu xảy ra thì đó là do nguyên nhân hiểu quá sai về văn hóa, nhầm lẫn giữa bản chất của nó với những hoạt động, nhiệm vụ của Bộ Văn hóa. Nhầm lẫn này của người dân bình thường chỉ có hại về nhận thức, nhưng của lãnh đạo nhà nước, của Chính phủ và Quốc hội, để chấp nhận “những dự án tào lao”, bỏ tiền dân nhiều chục, nhiều trăm ngàn tỷ để cho một số người có cơ hội tham nhũng, phá nát nền kinh tế và văn hóa, thì đó là tội ác. (Tôi đã phát hiện ra các nhầm lẫn như vậy của lãnh đạo, giống như “Thấy rõ những vết bùn trên các vì sao” – thơ của Việt Phương).
Tôi có cảm nhận, những người đề xuất dự án đánh hơi được sự nhầm lẫn của lãnh đạo, nghĩ rằng có thể lợi dụng được để tham nhũng nên mới vạch ra dự án 350 ngàn tỷ như vậy.
Trước đây, khi phát hiện ra nhầm lẫn này, tôi đã viết và công bố bài “Cần hiểu đúng bản chất của văn hóa”, trong đó nêu 5 định nghĩa của Tự điển Tiếng Việt (do Hoàng Phê chủ biên). Xin chép lại hai định nghĩa đầu tiên, nguồn gốc gây ra nhầm lẫn cho một số người có trí tuệ bị hạn chế.
1.- Văn hóa là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra,
2.- Văn hóa là những hoạt động của con người nhằm thỏa mãn nhu cầu đời sống tinh thần (là các hoạt động do Bộ Văn hóa điều hành, quản lý, như công việc xuất bản, biểu diễn, triển lãm, hội hè, di tích, bảo tàng v.v…).
Chấn hưng và phát triên văn hóa thuộc lĩnh vực ở định nghĩa 1, đó không phải là nhiệm vụ chính của Bộ Văn hóa. Không phải thứ gì dính tới chữ “văn hóa” thì do Bộ Văn hóa quản lý và điều hành.
Với ý nghĩ “Quốc gia hưng vong thất phu hữu trách”, tôi kêu gọi lãnh đạo nhà nước, Quốc hội, sớm hiểu đúng bản chất văn hóa, tránh bi nhầm lẫn giữa bản chất và hoạt động văn hóa, kịp thời ngăn chặn “Đề xuất vô cùng lạ” như tác giả Đoàn Bảo Châu đã viết: https://baotiengdan.com/2023/09/10/mot-de-xuat-la-vo-cung-la/
Mấy ngày gần đây, dư luận xôn xao bàn tàn về đề án chi 350.000 tỷ để xây dựng nền văn hóa nước nhà, tuy không phải là người có hiểu biết nhiều cũng muốn có vài lời chia sẻ cùng các bạn.
Văn hóa là khái niệm mang nội hàm rộng với rất nhiều cách hiểu khác nhau, liên quan đến mọi mặt đời sống vật chất và tinh thần của con người. Thực tế có nhiều định nghĩa về văn hóa, xin đưa ra định nghĩa về văn hóa của tổ chức UNESCO: “Văn hóa nên được đề cập đến như là một tập hợp của những đặc trưng về tâm hồn, vật chất, tri thức và xúc cảm của một xã hội hay một nhóm người trong xã hội và nó chứa đựng, ngoài văn học và nghệ thuật, cả cách sống, phương thức chung sống, hệ thống giá trị, truyền thống và đức tin”. Với cách định nghĩa trên, văn hoá của một đất nước một dân tộc được hiểu là sản phẩm vật chất cũng như phi vật chất mà đất nước đó, dân tộc đó tạo ra. Hình như các nhà hoạch định chính sách về văn hóa nước nhà chỉ nghĩ tới văn hóa vật chất nên mới có đề án chi 350.000 tỷ để xây dựng nền văn hóa nước nhà mà quên mất việc giữ gìn và phát triển những cái hay cái đẹp của văn hóa phi vật thể.
Một đất nước có những ngôi chùa to, những tượng đài lớn nhưng vị bộ trưởng bộ văn hóa lại không nhường thảm đỏ dành cho khách liệu có phải là thứ văn hóa mà người Việt ta cần? Thứ văn hóa mà dân tộc Việt cần thời nay là văn hóa ứng xử, ứng xử giữa người với người, giữa người với thiên nhiên một cách khoa học và văn minh. Dùng tiền để tạo ra những công trình kỳ vĩ hoặc kệch cỡm nhưng cách hành xử giữa người với người, giữa con người với thiên nhiên thiếu khoa học, không văn minh chỉ làm cho bộ mặt văn hóa nước nhà trở nên xấu xí và xa lạ với bạn bè mà thôi. Dùng tiền và rất nhiều tiền để chấn hưng văn hóa nước nhà là cách tiếp cận sai lầm của những bộ óc đặt tiền tài lên trên tất cả.
Thời nay, một đồng công quỹ chi ra thì nửa đồng đã rơi vào túi các quan tham. Nếu không tin nhận định trên, các bạn hãy quan sát tài sản và cách tiêu tiền của quan chức nước nhà và người thân của họ sẽ rõ. Chúng ta nghĩ gì khi thấy cảnh hai hoặc ba bệnh nhân chung một giường, sáu chục học trò học trong một lớp bên những tượng đài đồ số, những chùa chiền miếu mạo nguy nga? Ngành văn hóa có một vị bộ trưởng thiếu văn hóa ứng xử lại đề xuất chi 350.000 tỷ để chấn hưng nền văn hóa nước nhà là điều khá nực cười.
Văn hóa ứng xử, văn hóa công sở, văn hóa giao thông mới là những điều cần phải chấn hưng trong giai đoạn hiện nay, những cái đó không cần nhiều tiền đâu thưa các quan chức của ngành văn hóa.
Văn hóa phải thể hiện tính kế thừa có chọn lọc, cái hay cái đẹp của quá khứ cần giữ lại, cái xấu xí, cái kệch cỡm cần loại bỏ kể cả văn hóa vật chất lẫn phi vật chất. Đầu tư để chấn hưng văn hóa là một việc nên làm, nhưng tư duy dùng 350.000 tỷ để chấn hưng văn hóa nước nhà là đề xuất của những bộ óc không bình thường. Khi mà mỗi năm ngành văn hóa cấp phép tới 60 cuộc thi hoa hậu, một hình thức kinh doanh sắc đẹp thì cũng đủ để cho ta thấy, những quan chức hiện nay của ngành văn hóa chưa đủ tầm để hoạch định chính sách chấn hưng nền văn hóa nước nhà.
Nguồn Mạng.
Cần phải phát huy thật nhiều những”dự án” đại loại như thế thì mới có tiền chảy vào
túi quan chức mà rung đùi hưởng “thành qủa cách mạng”…thụt lùi này chứ nhỉ ?
Ố Cống lại … Uh, ống Cống, WTF you expect.
Chỉ nói thế này, ngay ở bài “Cần hiểu đúng bản chất của văn hóa”, có người đã chỉ ra những lỗ hổng toang hoác, có thể do tiên thiên đã bị tai biến, của tác giả . Bài này đưa ra những lỗ hổng toang hoác khác, làm có người thắc mắc với (quá) nhiều lỗ hổng trong cả kiến thức lẫn tư di … Hy vọng mọi người vẫn kính trọng Giáo sư Nguyễn Đình Cống như Tưởng Năng Stench và dân hải ngoại ngoài này
(1) & (2). Vậy nếu (2) đóng vai trò định hướng cho (1) được không ? Cho phép xuất bản, trình diễn tức là đưa ra những mẫu mực (models) văn hóa, & dân chúng sẽ theo những mẫu mực này để (hy vọng) điều chỉnh lại những hoạt động “văn hóa” của mình . Trích Trịnh CS, Tôi ơi đừng tuyệt vọng!
So yeah, văn hóa (rất) cần tiền để chấn chỉnh . NEA (National Endowment fo the Arts) bên này tiêu khoảng vài tỷ đô/năm . Who’s who của văn hóa Mỹ, từ Ferlinghetti, MS Merwin, Jack Kerouac, David Byrne … ai cũng là những người từng được grants từ NEA. Vậy (2) có tạo ra văn hóa hay không, Mỹ là 1 ví dụ . Oh, châu Âu provide grants nhiều hơn Mỹ . Hổng ít người làm nghệ thuật ở Mỹ di cư qua châu Âu để dễ nhận được grants hơn .
Chỉ mong số tiền này được xử dụng để phát triển văn hóa Cách Mạng, văn hóa XHCN, thay vì những thứ nhố nhăng, lai căng lại bội tình, hổng phù hợp với bản chất của người Việt XHCN thời nay . Cứ theo kiểu Nguyên Ngọc tạo ra Bảo Ninh & trao giải thưởng Phan Chu Trinh là chắc như bắp . Cứ người nhà mà trao, chọn mặt gửi vàng . Tiền đóng thuế của dân XHCN, nên dùng để phát triển cái thứ văn hóa XHCN của chính họ .
TÔI NGHĨ: Với chế độ xhcn thì không thể có văn hóa đúng nghĩa. Bởi CNXH phần biệt giai cấp, đấu tố và giết chóc rất tàn bạo để giữ quyền lực cho Đảng cs. Khi CÔNG AN chỉ biết CÒN ĐẢNG CÒN MÌNH thì không còn gì là VĂN HOÁ nữa! Ngay cái Tết cổ truyền khi mùa Xuân đến mà không thấy Nhân dân,Tổ quốc, Ông Bà, Tổ tiên đâu cả chỉ thấy MỪNG ĐẢNG MỪNG XUÂN khắp nơi … thì ĐÓ LÀ VĂN HOÁ CỌNG SẢN mà thôi !