Kẻ nào dẫn những anh mù đến với cạm bẫy?

Đỗ Ngà

15-11-2022

Theo Luật Chứng khoán 2019 thì doanh nghiệp phát hành trái phiếu “tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn, doanh nghiệp phải có trách nhiệm thanh toán đầy đủ, đúng hạn lãi, gốc trái phiếu và thực hiện các cam kết với nhà đầu tư”.

Trên thế giới thì luật pháp các nước vẫn quy định như thế thôi, tuy nhiên, ở các nước đó có những bộ lọc để hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư. Mọi giao dịch đều phải qua hai màng lọc.

Màng lọc thứ nhất, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu phải được các đơn vị uy tín xếp hạng mức tín nhiệm. Doanh nghiệp có điểm số tín nhiệm càng cao thì nhà đầu tư ít rủi ro. Các doanh nghiệp phải đạt điểm số đúng yêu cầu mới được phát hành. Ở Việt Nam, màng lọc này bị thủng lỗ cực kỳ lớn. Hiện có đến 95% doanh nghiệp Việt Nam chọn cách phát hành riêng lẻ không được xếp hạng. Từ đó nhà đầu tư mù tịt về sức khỏe tài chính của 95% số doanh nghiệp phát hành. Nói chung trên thị trường trái phiếu, hết 95% là cạm bẫy.

Thứ nhì là bộ lọc nhà đầu tư chuyên nghiệp. Nhà đầu tư chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính, có chuyên môn về chứng khoán nên có thể giúp các nhà đầu tư riêng lẻ chọn trái phiếu nhiều triển vọng và ít rủi ro. Ở nước ngoài, hết 80% các nhà đầu tư riêng lẻ chọn cách ủy thác cho nhà đầu tư chuyên nghiệp thực hiện quyết định đầu tư thay cho họ. Trong khi đó tại Việt Nam thì ngược lại, hết 80% tham gia thị trường trái phiếu là nhà đầu tư nhỏ lẻ, còn lại 20% là qua trung gian nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Nói cho dễ hiểu là nhà đầu tư chuyên nghiệp là kẻ sáng mắt, còn nhà đầu tư riêng lẻ là anh mù. Tốt nhất là thằng mù nên nhờ thằng sáng nó chọn giùm và chấp nhận chi hoa hồng cho nó còn hơn là tự ôm tiền tự đầu tư. Rất rủi ro.

Trên mặt đất có đến 95% là cạm bẫy mà 80% con người cứ nhắm mắt đâm đầu vào thì hậu quả sẽ ra sao? Bao nhiêu phần trăm thoát bẫy? E rằng con số thoát bẫy là rất ít. Nếu ông Nguyễn Phú Trọng tiếp tục khui thì e rằng khui đến đâu thì trái phiếu biến thành giấy lộn đến đấy.

Cái tội của nhà nước Cộng sản không phải ở vấn đề làm luật, bởi trước khi ra luật họ đã tham khảo luật chứng khoán ở các nước tiến bộ. Cái tội lớn nhất của chính quyền này là thiết lập một bộ máy vận hành thị trường trái phiếu. Theo cách “vừa làm vừa học” quen thuộc, người cộng sản đã không thể dựng lên được hai màng lọc như các nước khác nên đã để xảy ra cảnh thị trường trái phiếu có đến 95% là cạm bẫy và 80% nhà đầu tư bị mù đâm đầu vào.