Nga cử giáo viên đến Ukraine để kiểm soát những gì học sinh Ukraine sẽ học

Washington Post

Tác giả: Robyn Dixon

Cù Tuấn, dịch

18-7-2022

Tóm tắt: Điện Kremlin hứa cho giáo viên Nga một khoản tiền lớn để ‘chuẩn bị cho việc học’ ở các khu vực Ukraine mà họ đang chiếm đóng.

RIGA, Latvia – Nga đã hứa với hàng trăm giáo viên số tiền lớn để chuyển đến Ukraine bị chiếm đóng và cung cấp cho học sinh ở đó một nền giáo dục “sửa sai” – với việc bổ sung lịch sử của Nga – trong năm học tới.

Đối với một số giáo viên ở Chuvashia, một nước cộng hòa cách Moscow khoảng 400 dặm về phía đông, lời đề nghị này có vẻ hấp dẫn. Mức lương trung bình hàng tháng trong khu vực là khoảng 550 đô la, nhưng mức lương tương lai được một Hiệu trưởng trường học đăng trên một nhóm trò chuyện của giáo viên Chuvashia là hơn 2.900 đô la một tháng.

“Khẩn cấp”, thông báo ngày 17 tháng 6 của ông Hiệu trưởng cho biết. “Cần giáo viên cho các vùng [Zaporizhzhia] và Kherson cho giai đoạn mùa hè. 8600 rúp một ngày. Công việc là chuẩn bị cho năm học mới của các trường này. Tiền đi lại khứ hồi miễn phí. Chỗ ở và thức ăn – đang được thảo luận.”

Một giờ sau, Hiệu trưởng viết thêm: “Thưa các thầy cô, còn ai có nguyện vọng giúp đỡ đồng nghiệp không? Dạy học ở những vùng đó rất an toàn. Hãy nhanh chóng phản hồi”. Cả hai lời trưng cầu đều được Liên minh các giáo viên, một nhóm độc lập ở Nga, chia sẻ với Washington Post.

Mức lương hấp dẫn đến nỗi một trong những thành viên của nhóm đã cân nhắc trả lời ngắn gọn trước khi Hiệu trưởng của anh cảnh báo rằng sẽ rất điên rồ khi anh ra đi.

“Mọi người đều hiểu tất cả. Những chuyến đi này sẽ không mang lại kết quả gì tốt đẹp”, giáo viên xin giấu tên nói vì lo ngại bị trả thù.

Matxcơva đang thực hiện một nỗ lực Nga hóa mạnh mẽ ở các khu vực bị chiếm đóng, một nỗ lực dường như được thiết kế để dập tắt ý thức của người Ukraine về lịch sử, quốc gia và thậm chí cả ngôn ngữ của họ. Nhắm vào những gì trẻ con sẽ học là một chiến lược quan trọng. “Giáo dục của Ukraine bắt buộc phải được chỉnh sửa lại”, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Nga Sergei Kravtsov phát biểu tại cuộc họp ngày 28 tháng 6 của đảng Nước Nga Thống nhất của Tổng thống Vladimir Putin.

Tuy nhiên, nỗ lực của Điện Kremlin còn vượt qua cả các trường học. Nga đã chặn mạng điện thoại di động và phương tiện truyền thông của Ukraine ở các khu vực mà nước này kiểm soát, đồng thời phát đi trên các phương tiện truyền thông này nội dung tuyên truyền của nhà nước Nga về việc “phi hạt nhân hóa” đất nước này. Nga đã phá bỏ các biển báo của thành phố Ukraine và thay thế chúng bằng những biển báo của Nga. Và theo một sắc lệnh của Putin, Moscow đang cố gắng để người dân Ukraine trên khắp Ukraine đăng ký hộ chiếu Nga.

Các cuộc trưng cầu dân ý được lên kế hoạch vào tháng 9 để các khu vực bị chiếm đóng “gia nhập” Nga. Điện Kremlin cũng đã báo trước về việc đưa tiếng Nga trở thành ngôn ngữ chính thức của Ukraine.

Vài tuần trước, Nga đã thành lập các văn phòng đăng ký dân sự ở Kherson và Melitopol, nơi người Ukraine có thể đăng ký trẻ sơ sinh “theo luật Nga”, lấy các giấy tờ khai sinh của Nga và nộp đơn xin trợ cấp.

Gần 250 giáo viên, trong đó có 57 giáo viên đến từ nước cộng hòa Dagestan ở miền nam nước Nga, đã đăng ký để đến Ukraine, theo một danh sách trên trang web của Bộ Giáo dục Dagestan, mà hiện tại đã không còn hiển thị. Các điểm đến của họ bao gồm các khu vực ly khai được Moscow hậu thuẫn như Luhansk và Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson. Bộ Giáo dục Dagestan đã quảng cáo một mức tăng lương khổng lồ – 8.000 rúp một ngày, khoảng 137 đô la, cao hơn mức lương giảng dạy hiện có của giáo viên Dagestan.

Tại thành phố Izhevsk, Georgy Grigoriyev đã đăng ký vì mức lương trên. Ông không lo lắng về những nguy hiểm tiềm ẩn và dự định sẽ ở lại Ukraine trong ít nhất một năm, “sau đó có lẽ tôi sẽ ở lại đó. Tôi có thể sẽ mua một căn hộ ở đó. Tôi không có gì để mất.” Ông dạy tiếng Nga và văn học cũng như hóa học và sinh học.

“Họ hứa hẹn về mức lương và chỗ ở rất tốt,” Grigoriyev giải thích trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại. “Và tôi nghĩ, ‘Tại sao không?’ Tôi đã ly hôn, các con tôi đã lớn, vì vậy tôi cũng có thể đến làm việc ở đó, đặc biệt là với mức lương tốt như vậy.”

Một giáo viên khác, sống ở Astrakhan nhưng giấu tên, cho biết qua điện thoại rằng ông đã đăng ký dạy ở Ukraine “vì tôi muốn là người có ích ở đó. Tôi tin rằng cuộc sống ở những vùng đó rất khó khăn, và tôi muốn giúp đỡ mọi người ở đó”.

Các văn phòng của Bộ Giáo dục ở Moscow và Dagestan đã không trả lời các câu hỏi từ Washington Post, nhưng vào cuối tháng 6, Bộ này đã nói với tờ báo chính phủ Rossiskaya Gazeta rằng họ đang đưa đến Ukraine “các tiêu chuẩn chất lượng cao của Nga để các trường học có thể hoạt động bình thường”. Truyền thông Nga độc lập Caucasian Knot dẫn lời phát ngôn viên Bộ Dagestan cho biết lệnh tuyển dụng giáo viên được đưa ra vào tối ngày 6/7 và chỉ có hai ngày để có câu trả lời.

Bộ trưởng Giáo dục Kravtsov, một trong những người ủng hộ nhiệt tình nhất dự án Nga hóa của Putin, đã bay đến Melitopol vào giữa tháng 6 và nhấn mạnh quyết tâm của Moscow trong việc dạy cho trẻ em Ukraine về lịch sử của các quốc gia theo góc nhìn của người Nga.

Ông nói với các nhà báo Nga tại thành phố bị chiếm đóng: “Nhiệm vụ quan trọng là nói cho học sinh toàn trường về sự thật, sự thật về các dân tộc anh em của chúng ta, về những thành tựu và chiến thắng chung của chúng ta.” Ông nói rằng Nga sẽ ở lại khu vực này “mãi mãi.”

Kravtsov là giáo viên dạy toán ở Moscow vào những năm 1990 trước khi chuyển sang lĩnh vực học thuật và sau đó là các cơ quan giáo dục của chính phủ, nơi ông nhanh chóng thăng cấp. Kravtsov có nhiều bằng cấp, mặc dù một nhà lập pháp đã từng buộc tội ông đạo văn khi kiếm được một trong những bằng cấp đó.

Vài ngày sau khi người đứng đầu đảng của Putin thông báo trong tháng này rằng một “lữ đoàn” giáo viên thực tập đã đến Ukraine, Kravtsov đã đến thăm một thành phố ở phía đông bắc và cho biết lô sách giáo khoa tiếng Nga đầu tiên, bao gồm cả sách ngôn ngữ và lịch sử, đã đến. Ông lưu ý, trẻ em Ukraine phải được giáo dục về “truyền thống hữu nghị” với người Nga. Kết quả sẽ là “những đứa trẻ hạnh phúc của chúng ta.”

Sự thúc đẩy này diễn ra trong bối cảnh hệ thống giáo dục của Nga đang tiến hành một cuộc đại tu lớn, phần lớn được thúc đẩy bởi các quan chức an ninh hàng đầu kêu gọi các trường học xây dựng một thế hệ “yêu nước” mới. Sách giáo khoa lịch sử đang được sửa đổi để phản ánh quan điểm của Putin rằng Ukraine chưa bao giờ là một nhà nước thực sự.

Bắt đầu từ tháng 9, các giáo viên người Nga phải tổ chức các buổi học mới với tiêu đề “Cuộc trò chuyện về những điều quan trọng”. Những buổi học này phải tuân theo hướng dẫn của chính phủ về những gì trẻ em nên học về cuộc chiến ở Ukraine và các sự kiện hiện tại – một cách tiếp cận gợi nhớ đến các lớp học “thông tin chính trị” được tổ chức vào thời Liên Xô. Nếu các lớp học đi theo sự dẫn dắt của Putin, họ sẽ tin theo những tuyên bố sai lầm của ông rằng Ukraine đã phạm tội “diệt chủng” hoặc rằng chính phủ Ukraine được tạo thành từ các thành viên “phát xít” đang muốn tấn công Nga.

Sự Nga hóa của Moscow đối với các khu vực mà nước này chiếm đóng ở Ukraine mang những dư âm đáng lo ngại về thời kỳ Xô Viết dưới thời Joseph Stalin khi hàng triệu người từ các vùng khác nhau bị tiêu diệt hoặc bị ép phải trục xuất đến Siberia và Trung Á. Công nhân Nga được cử đến để định cư và đồng hóa người địa phương trong nhiều lĩnh vực. Các quốc gia vùng Baltic và các quốc gia Trung Á như Kazakhstan vẫn có một số lượng đáng kể người dân tộc Nga, và đây thường là nguyên nhân gây căng thẳng trong bối cảnh Moscow thường xuyên tuyên bố “bảo vệ” tất cả những người nói tiếng Nga.

Dự án giáo dục của Kravtsov đang được thúc đẩy từ một kế hoạch khác của Điện Kremlin ghép nối các thành phố của Nga với các thành phố và thị trấn bị chiếm đóng của Ukraine. Thống đốc St.Petersburg Alexander Beglov vào tháng 6 đã bay đến Mariupol, thành phố cảng của Ukraine bị Nga ném bom nặng nề, để ký một thỏa thuận “thành phố sinh đôi” với các cơ quan ủy quyền của Nga ở đó. Ông tuyên bố sẽ ghép các trường học của mình với các trường ở Mariupol và khẳng định sẽ cử các đội giáo viên và quan chức chính phủ đến hỗ trợ.

Một giáo viên ở St.Petersburg tên là Larisa, người phản đối chiến tranh, tin rằng việc đi dạy học ở Ukraine sẽ bị sỉ nhục về mặt đạo đức vì hàng triệu người ở đó đã bị giết hoặc phải di dời vì các cuộc tấn công của Nga.

“Thật không may, sẽ có những giáo viên đến Ukraine để kiếm số tiền đáng nguyền rủa đó,” Larisa, người mà Washington Post biết tên do lo ngại cô có thể bị bắt hoặc bỏ tù. “Tôi không biết họ sẽ nhìn vào gương như thế nào.”

Daniil Ken, người đứng đầu Liên minh Giáo viên, cho biết một số chính quyền khu vực đã xóa lời mời tuyển dụng khỏi các nhóm trò chuyện của trường ngay khi truyền thông địa phương đưa tin. Anh nghi ngờ các chính phủ lo ngại giáo viên có thể phàn nàn về mức lương thấp được trả ở Nga, đặc biệt là ở các vùng nông thôn thiếu nhân lực.

“Mọi người có thể bắt đầu hỏi, ‘Tại sao giáo viên của chúng tôi lại được gửi đến đó khi chúng tôi không có đủ giáo viên ở đây?'” Ken nói. Anh gần đây đã rời Nga vì lo ngại về sự an toàn của mình.

Larisa cho rằng giáo viên lịch sử có nhiệm vụ khó khăn nhất: thay đổi quan điểm của học sinh Ukraine về quá khứ của đất nước họ để phù hợp với yêu cầu của chính phủ Nga.

“Tôi không nghĩ rằng điều này sẽ thành công,” cô nói. “Những người phụ thuộc vào bạn, dưới nguy cơ bị giết hoặc bị trừng phạt, có thể giả vờ rằng họ tin bạn. Nhưng tận đáy lòng, họ sẽ không tin bạn, và họ sẽ chờ đợi bất cứ cơ hội nào để trả thù”.