Màn trình diễn của Tổng Bí thư Trọng, để ở lại nắm chức vụ hàng đầu

Asia Sentinel

Tác giả: David Brown

Hồ Động Đình, chuyển ngữ

27-1-2021

Đại hội đảng 13 đang diễn ra, Trọng tìm cách vô hiệu hóa những người kế nhiệm

Tất cả các chỉ dấu cho thấy, Nguyễn Phú Trọng chắc chắn rằng, những gì tốt cho đảng Cộng sản là tốt cho Việt Nam. Điều đó giải thích tại sao, thay vì sắp nghỉ hưu một cách êm thắm, người đàn ông 77 tuổi, bây giờ loạng choạng, vẫn còn âm mưu tìm cách để ông ta tiếp tục làm thêm nhiệm kỳ thứ ba với tư cách là tổng bí thư của đảng.

Trong đầu ông Trọng đã có sẵn một số người kế nhiệm. Người mà ông ta thích là Đinh Thế Huynh, một chuyên gia tuyên truyền, là người đã sát cánh cùng ông Trọng trong phần lớn sự nghiệp của mình. Tuy nhiên, ông Huynh đã được Bộ chính trị cho phép vắng mặt từ đầu năm 2018 “để tiếp tục phục hồi sau một cơn bệnh dài”.

Người kế tiếp là Trần Quốc Vượng, cấp phó của Trọng trong chiến dịch chống tham nhũng, làm trong sạch đảng và đất nước. Vượng dường như có nhiều kẻ thù hơn là bạn bè trong vai trò đó. Người ta nói rằng, khi Ủy ban Trung ương đảng tổ chức một cuộc bỏ phiếu sơ bộ hồi tháng 10, tỷ lệ tín nhiệm của Vượng thấp đáng kể. Có tin đồn rằng, ông Nguyễn Xuân Phúc, đương kim thủ tướng và bà Nguyễn Thị Kim Ngân, chủ tịch Quốc hội, đã bỏ ông Vượng khá xa.

Ông Phúc đã đặt mục tiêu thay thế ông Trọng, nắm giữ chức vụ cao nhất của đảng. Ông được cho là đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ “phe chính phủ” trong đảng, đặc biệt là các quan chức từ các tỉnh miền Trung và miền Nam, đáng kể là giới kinh doanh đánh giá cao sự chỉ đạo có tầm nhìn xa, kiên định và không có tai tiếng của ông, đối với chính phủ Việt Nam.

À, nhưng vị thủ tướng luôn tươi cười có thể được tin tưởng để tiếp tục chương trình nghị sự của Trọng hay không? Đó là vấn đề. Có lẽ ông ấy sẽ mềm lòng một chút đối với những đồng nghiệp suy thoái. Có lẽ ông ta sẽ bảo cảnh sát quốc gia bớt sốt sắng hơn trong việc tóm gọn những công dân bị bắt quả tang nói những điều ác ý về đảng. Và có lẽ Phúc sẽ thể hiện sự tự diễn biến.

Từ quan điểm của một tư tưởng giáo điều, không có gì tệ hơn là tự diễn biến. Nó mô tả các thành viên, những người quyết định rằng chủ nghĩa Mác-Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh nghĩ rằng không cung cấp tất cả các câu trả lời, những người là nạn nhân của quan niệm nguy hiểm, rằng đảng có thể thử nghiệm cách xây dựng chủ nghĩa đa nguyên hoặc tạo thêm chỗ cho xã hội dân sự. Đó là nhãn hiệu dành cho những đảng viên không thừa nhận “những hạn chế không thể tránh khỏi trong việc thực hiện kinh tế thị trường, chính sách mở cửa và hội nhập quốc tế”.

Rõ ràng là Việt Nam, nghèo khổ cách đây 30 năm, sẽ không thể trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình (với thu nhập bình quân đầu người là 3.500 Mỹ kim một năm), nếu không có nhiều quá trình tự diễn biến. Nhưng dường như vẫn còn hàng loạt bộ máy ở văn phòng trung ương đảng, những người thật sự tin rằng, tự diễn biến sẽ hủy hoại đảng… à, hủy hoại đất nước.

Chỉ nghi ngờ rằng Phúc và các đồng nghiệp của ông trong phe chính phủ có thể mềm yếu về tự diễn biến, dường như đã thuyết phục Trọng bỏ qua các điều lệ đảng mà chính ông ta đã nghĩ ra để gạt Phúc, hiện 67 tuổi, và khiến việc bầu Vượng không thể tránh khỏi. Bằng cách thuyết phục đa số người trong Ủy ban Trung ương bỏ quy định không quá một người trên 65 tuổi có thể ở lại Bộ Chính trị và dùng kế thực hiện một quy tắc khác, cấm một người nào đó giữ cùng một chức vụ quá hai lần, ông Trọng đã lấy lại được cây roi trong tay. Sau hội nghị trung ương được triệu tập vào ngày 16 tháng 1, chỉ hơn một tuần trước khi Đại hội Đảng 13 dự kiến ​​bắt đầu, giới thạo tin cho biết, với sự nhất trí hiếm hoi rằng, ông Trọng sẽ tiếp tục làm tổng bí thư.

Giải khuyến khích thuộc về Phúc, phần lớn được cho là ông ta sẽ giữ vai trò nghi lễ: Chủ tịch nước.

Tin cho biết, ông Trọng cũng đã thăng tiến một thành viên quan trọng khác của phe đảng là Phạm Minh Chính, làm thủ tướng. Chính là một cựu tướng công an, là Trưởng ban Tổ chức Trung ương từ năm 2016, một vai trò đầy cơ hội để thu thập giấy nợ.

Thủ tướng dự kiến ​​sẽ được trao cho Vương Đình Huệ, người từng đảm nhiệm chức vụ Bộ trưởng Tài chính (dưới thời Dũng) và Phó Thủ tướng (dưới thời Phúc). Nhưng dường như Huệ sẽ là chủ tịch Quốc hội, một vai trò khác chỉ để cho oai, hơn là thực chất.

Với bốn vị trí được đặt ra, nếu thật sự là vậy, một hoạt động nội bộ hiện tập trung vào việc chọn khoảng 100 người kế nhiệm cho các ủy viên trung ương đang ‘mãn nhiệm’ sau hai nhiệm kỳ và lấp đầy các ghế trống trong Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương đảng, sẽ có từ 17 đến 19 ủy viên gồm Trọng, Phúc, Chính và Huệ, và quản lý các công việc của đảng hàng ngày. Chiến dịch bầu bán sẽ diễn ra không ồn ào, không phô diễn và căng thẳng cho đến ngày cuối cùng của đại hội vào ngày 2 tháng 2, khi tất cả các vị trí được bổ nhiệm vào ban lãnh đạo đảng, sẽ được công bố.

Kịch bản được xây dựng một cách đau đớn của Trọng vẫn có thể bị thổi bay mất. Việc đưa Chính lên và giữ Trọng lại, hy sinh Huệ và Phúc, có hiệu quả thực tế trong việc phục tùng phe chính phủ của đảng. Điều đó và việc giảm tỷ lệ đại diện ngẫu nhiên của lãnh đạo miền Nam ở các cấp lãnh đạo cao nhất, được cho là không phổ biến rộng rãi.

Đồng minh của Phúc và Huệ có thể phản đối việc hai người bị hạ xuống bằng cách thúc giục Ủy ban Trung ương xem xét lại các thỏa hiệp đã được báo cáo của mình hoặc bằng cách yêu cầu vấn đề được chuyển đến toàn thể đại hội đảng. Trong hoàn cảnh khắc nghiệt, Nguyễn Tấn Dũng, thủ tướng trước đó, đã thử làm một cái gì đó kiểu này tại Đại hội 12 năm 2016; ông ấy đã không đi được bao xa. Mặc dù Phúc là một ứng cử viên xứng đáng hơn, nhưng rất có thể ông ấy sẽ không làm [như ông Dũng].

David Brown là một cựu quan chức ngoại giao Hoa Kỳ, có nhiều kinh nghiệm về Việt Nam và là người có bài đóng góp lâu năm cho Asia Sentinel