Những vụ tấn công của Hacker từ Việt Nam sang Đức, nhắm vào giới bất đồng chính kiến

Tagesschau

Dịch giả: Vũ Ngọc Chi

8-10-2020

Hacker Việt Nam dọ thám chủ yếu những người chỉ trích chính quyền sống ở Đức. Đó là kết quả của những nghiên cứu đặc biệt của đài truyền thông BR và bộ phận trực tuyến báo “Die Zeit”. Tòa đại sứ Việt Nam phủ nhận những cáo buộc này.

Gián điệp mạng nghe có vẻ giống như một bộ phim trinh thám, nhưng đối với Vũ Quốc Dũng, nguy cơ bị hacker tấn công là có thật. Từ Đức, ông ấy đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam. Bởi vì nước này là một quốc gia độc đảng với “những hạn chế nghiêm trọng về quyền tự do ngôn luận”, theo đánh giá của bộ Ngoại giao ở Berlin. Những người chỉ trích chính phủ cuối cùng thường bị bỏ tù ở đó, không có báo chí tự do, và án tử hình vẫn đang được thực hiện.

Cùng với hiệp hội Veto! của ông, Vũ Quốc Dũng, người đã sống ở đây từ thập niên 1980 và là công dân Đức, đã vận động cho những người bị giam cầm ở Việt Nam. Để làm điều này, ông gặp các chính trị gia ở Hạ viện Đức và thậm chí nói chuyện với Nghị viện châu Âu. “Chúng tôi là một tổ chức nhân quyền, chúng tôi không muốn lật đổ chính phủ”, ông Vũ Quốc Dũng nói, nhưng ông cho rằng việc làm của mình gây khó chịu cho chế độ ở Việt Nam.

Nghiên cứu chung của Bayerischer Rundfunk và “Zeit Online” cho thấy, một nhóm hacker Việt Nam có tên “Ocean Lotus” đã theo dõi các nhà hoạt động đối lập và các nhà hoạt động nhân quyền ở Đức mà không bị quấy rầy và đôi khi trong nhiều năm. Cả công dân Đức và Việt Nam, những người như Vũ Quốc Dũng, đều bị ảnh hưởng. Trong một trường hợp, nó thậm chí còn đánh vào một nhà báo nữ người Đức, là người viết cho “nhật báo” (taz) về Việt Nam và cộng đồng người Việt hải ngoại ở đất nước này.

Các tin tặc có đầy đủ thông tin

Cuộc tấn công thường diễn ra thông qua các email trông có vẻ như thật. Bởi vì các hacker đôi khi biết chính xác về những người mà họ đang nhắm vào. Vì vậy, chẳng hạn họ đã biết hoạch định đị lại của một blogger nổi tiếng người Việt sống ở Berlin, họ gửi cho anh ta một email giả làm người chủ trì một hội nghị mà blogger sẽ tham dự.

Ẩn trong thư là phần mềm độc hại – cho phép tin tặc theo dõi ông ta. Trong trường hợp của Vũ Quốc Dũng, các tin tặc từ “Ocean Lotus” đã viết thư cho các liên hệ cá nhân của ông ta, bao gồm cả nhà báo nữ Marina Mai của “taz”. Cho đến nay, bà vẫn cho rằng mình không cần phải quá coi trọng bản thân: “Tôi chỉ viết bằng tiếng Đức. Nhưng rõ ràng, khi có một nỗ lực hack tôi, đánh giá của tôi là sai lầm”.

Cục Bảo vệ Hiến pháp: “Liên hệ rõ ràng với Việt Nam”

Nhóm hacker được cho là hoạt động vì lợi ích chiến lược của chính phủ Việt Nam, theo các cuộc thảo luận với các chuyên gia bảo mật CNTT. Adam Meyers của công ty bảo mật CNTT Hoa Kỳ Crowdstrike nói: “Chúng tôi không nói về sáu người ngồi trong tầng hầm của mẹ họ, chúng tôi đang nói về một đơn vị quân đội. Chúng tôi đang nói về lực lượng tấn công kỹ thuật số của một nhà nước hoạt động bình thường, hoàn toàn có khả năng để hoàn thành một hồ sơ được giao phó trên phạm vi rộng”.

Cục Liên bang về Bảo vệ Hiến pháp (BfV) đã theo dõi nhóm này từ năm 2014, như Chủ tịch BfV Thomas Haldenwang giải thích trong một cuộc phỏng vấn với BR và “Zeit Online”. “Ocean Lotus” quan tâm đến “một số người có gốc gác Việt Nam” và đó là “một trong những lý do tại sao chúng tôi thấy mối liên hệ rõ ràng với Việt Nam”. Tuy nhiên không thể phân loại rõ ràng, đặc biệt là nó có thuộc cơ quan tình báo của Việt Nam hay không.

Đại sứ quán Việt Nam phủ nhận cáo buộc

Bản thân Việt Nam phủ nhận các cáo buộc về các hoạt động hacker. Các cáo buộc được cho là không có cơ sở, Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin viết trả lời khi được hỏi: “Các cuộc tấn công và đe dọa an ninh mạng phải bị lên án và nghiêm trị theo quy định của pháp luật”. Việt Nam luôn sẵn sàng cùng cộng đồng quốc tế chống lại các cuộc tấn công mạng.

Patrick Sensburg là thành viên của ủy ban kiểm soát quốc hội, kiểm soát các cơ quan tình báo liên bang. Chính trị gia này nói: “Chúng tôi đã trải qua một thời gian dài rằng có hoạt động gián điệp tích cực ở Đức. Các cuộc tấn công cụ thể của hacker chống lại các cá nhân là rất khó ngăn chặn. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là các cơ quan an ninh của chúng ta phải được trang bị tốt để có thể thực hiện các biện pháp đối phó”. Tuy nhiên, không thể có một trăm phần trăm an toàn bảo mật.

Cơ quan nhà nước bị đòi hỏi quá sức?

Không chỉ nhà hoạt động nhân quyền Vũ Quốc Dũng cảm thấy không nhận được sự giúp đỡ của cảnh sát, mà còn một số người khác BR và “Zeit Online” đã nói chuyện với họ. Nghiên cứu cho thấy rằng, các nhà chức trách Đức đang bị đòi hỏi quá sức. Có rất ít quy trình được thiết lập để giúp những người bất đồng chính kiến trong các vụ gián điệp mạng.

Hiệp hội Veto! đã đệ đơn khiếu nại hình sự với cảnh sát địa phương, nhưng họ không thấy bằng chứng về hoạt động chính trị ở đằng sau của các âm mưu hack. Khi được hỏi lại, cơ quan cảnh sát có trách nhiệm sẽ thông báo cho bạn rằng, vụ việc đã được đưa vào bộ phận chống gian lận. Các nhân viên cảnh sát đã cố gắng liên lạc với Vũ Quốc Dũng qua điện thoại và email. Nghiên cứu cho thấy rằng, địa chỉ e-mail mà họ gửi các câu hỏi thuộc về tin tặc.

Đòi hỏi cơ sở liên lạc cho các nạn nhân của gián điệp mạng

Gyde Jensen, Chủ tịch Ủy ban Nhân quyền, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với BR: Đức phải làm sao để các cuộc tấn công hacker như của “Ocean Lotus” không thể thực hiện được, “Khi mọi người đến đây để tìm kiếm sự bảo vệ, họ phải có thể hy vọng rằng họ được an toàn ở đây”. Nếu không, những người này sẽ không thể làm việc tự do. Jensen kêu gọi lập một cơ quan liên lạc trung ương cho những người bị ảnh hưởng bởi gián điệp mạng, chẳng hạn tại cục Cảnh sát Hình sự Liên bang (BKA). Phòng thủ chống lại nguy hại ở Đức là nhiệm vụ của cảnh sát.

Cho đến nay, những người bị ảnh hưởng đã phải tin tưởng rằng, các nhà chức trách đang xem xét vấn đề một cách nghiêm túc. Rốt cuộc, sau nhiều tháng chờ đợi, vụ án Vũ Quốc Dũng đã có động tĩnh. Ông ta được thẩm vấn với tư cách là một nhân chứng vào đầu tháng Mười. Ngoài ra, bản thân ông cũng trở nên năng động. Ông ấy đã thông báo cho tất cả các mối liên hệ của mình và đổi địa chỉ email.