Nhớ Phạm Toàn

Mạc Văn Trang

11-7-2020

Thấm thoát thế mà đã một năm Phạm Toàn chu du vào thế giới vô hình (14/7/2019 – 14/7/2020)! Giỗ đầu Anh, không về thắp hương được, ngồi nhớ miên man…

Nhớ hôm Kỷ niệm 10 năm ra đời Nhóm Cánh Buồm, Anh đã ra đi trước đó mấy tháng, mà Hội trường lớn của Trung tâm Văn hoá Pháp – L’Espace, 24 Tràng Tiền, Hà Nội, vẫn đầy ắp người. Tôi thay Anh, mạo muội trình bầy Bản Báo cáo: “LÝ LUẬN và THỰC TIỄN GIÁO DỤC CÁNH BUỒM”. Vẫn sôi nổi một không khí tự do thảo luận cởi mở, say sưa không ngớt…

Có điều, không hiểu sao, Phạm Toàn không còn ngồi đấy nữa, mà người ta vẫn sợ! Cô phụ trách L’Espace bảo, Trung tâm hết lòng giúp đỡ Cánh Buồm từ lâu nay, nhưng bác phải gửi bản Báo cáo và nội dung trình chiếu Powerpoint trước để “An ninh văn hoá” xem đã…

May quá, toàn bộ nội dung khoa học đều ok. Chỉ mỗi mục giới thiệu: Phạm Toàn Nhà văn, Nhà giáo, Dịch giả, Nhà Nghiên cứu giáo dục, người đồng Sáng lập trang Web Bô-xit Việt Nam, thì dòng cuối cùng bị xoá! Bị xoá, nhưng Cộng đồng mạng, ai chẳng nhớ Phạm Toàn là một trong ba người sáng lập trang Bô-xit Việt Nam.

Nhớ Phạm Mai Hiền, con gái cưng của Cụ Toàn, nói: Những ngày cuối cùng của bố cháu, thấy bạn bè từ khắp nơi đến thăm hỏi thân thiết, sẻ chia những tình cảm chân thành, cháu càng hiểu bố cháu. Nhất là các bạn Nhóm Cánh Buồm coi bố cháu không chỉ là người Thầy, mà còn như người Cha, tận tình thăm hỏi, tất cả đều vô cùng thương nhớ, đội khăn tang… Mai Hiền đưa ra tờ giấy, trước khi mất, bố cháu còn giải thích cho cháu về giáo dục Cánh Buồm, vẽ sơ sơ đồ ra đây…

Mình bảo, Cụ Toàn vĩ đại lắm đấy, nhưng có khi con như đứng dưới chân cột đèn, chỉ thấy tối lờ mờ, không thấy ánh sáng toả ra xa… Mai Hiền cười, gật gật…

Nhớ buổi tối giáp Tết Canh Tý nhóm Cánh Buồm mới tụ tập bên Mộ Anh; chúng nó mải dạy các lớp sau giờ học, vì học sinh phổ thông học cả ngày xong, nhiều phụ huynh mới đưa con em đến các lớp Cánh Buồm để “học thêm”. Đó là các lớp dạy về “LÒNG ĐỒNG CẢM”, “TRÍ TƯỞNG TƯỢNG”, “ÓC LIÊN TƯỞNG”, “TƯ DUY BỐ CỤC”… Học cả ngày ở trường rồi, trẻ vẫn say mê với những hoạt động thích thú ở các lớp này cho đến 6-7 giờ tối. Thế nên bọn nó mới đến tảo mộ lúc nhá nhem… Chúng nó trò chuyện, hỏi Thầy đủ thứ, rồi âu sầu, sụt sịt…

Mình bảo, đứa nào khóc là Thầy Toàn bắt đi theo đó. Thầy bảo: Cần dạy học sinh biết hài hước. Cuộc sống cần có tiếng cười! Cười lên đi! Thế là chúng nó cười trong nước mắt!

Chúng nó “âm mưu” lớn lắm. Nó hỏi Thầy nên mở trường ở đâu? Đặt tên trường là gì? Mình bảo đặt trường “Cánh Buồm” chứ còn gì! Nó bảo “Cánh Buồm” là tên chung của hệ thống nhiều trường… Thế thì đặt “Cánh Buồm 1”, “Cánh Buồm 2”, “Cánh Buồm 3…

Có một học trò của Thầy Toàn được thuê phụ trách chuyên môn của một trường quốc tế, mình hỏi: Thầy Toàn mất rồi, ở đó còn dạy sách Cánh Buồm không?

– Không dạy theo Cánh Buồm thì phụ huynh đem con đi hết! Có điều bây giờ rất khó khăn, các cấp kiểm tra dữ lắm, phải dạy theo sách chính thống, còn hướng dẫn giáo viên áp dụng phương pháp Cánh Buồm… Nhưng cũng không dám gọi “Cánh Buồm” ra, mà nói phương pháp giáo dục hiện đại…

Có chuyện thú vị: Các em Nhóm Cánh Buồm lại đi mở các lớp huấn luyện quan điểm giáo dục hiện đại và phương pháp Cánh Buồm cho các Cử nhân mới tốt nghiệp Đại học, Cao đẳng Sư phạm và cả giáo viên một số trường quốc tế, dân lập… Họ tự bỏ tiền ra để được huấn luyện phương pháp giáo dục hiệu quả, nhằm đáp ứng yêu cầu của người tuyển dụng và có tay nghề, hấp dẫn học sinh, phụ huynh học sinh…

Có điều các em nói: Các lớp mình mở ra, bây giờ không dám gọi “Lớp Giáo dục Cánh Buồm” nữa, mà phải gọi lớp “Phương pháp Sư phạm hiện đại”!

Cái nước mình thời nay nó thế! Người ta trích dẫn Mác – Lê, hay theo phương pháp Montessori, phương pháp Skinner, phương pháp Piaget, phương pháp Makarenko hay Chacachuki… gì cũng được, nhưng nói “Phương pháp Cánh Buồm” thì sợ “nhạy cảm”(?). Cũng như tên trường, nếu đặt tên “ngoại”, như: Trường Montessori, Trường Wellspring, Global, Maya, Gateway, Concordia, Olympia, Orizon, Academy…, rồi Hoàng Gia Anh, Việt- Úc, Việt Nhật, Việt – Mỹ… gì cũng được hết, nhưng trường “Cánh BUồm” hay “PHạm Toàn” chắc là “nhạy cảm”…!?

Lại nhớ mấy lần nhóm Cánh Buồm đến thăm Cựu Bộ trưởng Giáo dục Nguyễn Thị Bình. Không hiểu sao bà quan tâm, yêu quý nhóm Cánh Buồn đến thế. Có lần bà bảo: Phạm Toàn và các em “tay không bắt giặc”, giỏi quá. Nhuận bút quyển sách của chị được 20 triệu, các em cầm lấy mà dùng… “Tay không bắt giặc” là ý nói, Phạm Toàn không dùng của công quỹ một đồng nào, mà suốt 10 năm đã vừa dạy thực nghiệm, vừa biện soạn, ấn hành sách Văn, sách Tiếng Việt từ lớp Một đến lớp 9 và Tủ sách Sư phạm Cánh Buồm, tất cả đến mấy vạn trang ấn phẩm…

Lại có lần thăm bà đang bệnh. Bà vẫn hỏi, Giáo dục Cánh Buồm có gì mới, kể cho nghe… Rồi bà bảo, người ta cho chị chai rượu sâm quý đấy, chị không uống được. Các em đem về uống để có sức mà làm việc… Bà là Bộ trưởng không có bằng GS, TS nhưng với tầm của một chính khách thực sự, với tấm lòng trong sáng, nên con mắt tinh đời!

Nhớ khi mọi người lo sợ, đưa sách Cánh Buồm lên mạng, mở cho cộng đồng, ai muốn tải về dùng cũng được, thì sẽ bị “đạo”, mất bản quyền…, anh tặc lưỡi: Thì mình tự nguyện dâng hiến cho xã hội mà. Ngăn sao được đạo tặc, còn người có lương tri, họ sẽ ghi nhận. Quả vậy, một cô giáo ở Tây Nguyên được khen ngợi vì dạy học sinh Tiểu học biết làm thơ, viết Văn hay quá… Cô đã chân thành nói, làm theo sách Cánh Buồm đó. Vâng, chắc Anh đã tiên đoán được sự đời và cứ để tự nhiên cho số phận những đứa con tinh thần của mình sống giữa lòng dân tộc.

Nhớ nhiều lắm, anh Phạm Toàn ơi!

Nhưng tôi biết có một điều Anh không hài lòng lắm. Đó là trước lúc lâm chung, anh gọi cô Minh Hà và tôi đến, muốn tôi đứng ra lãnh đạo nhóm Cánh Buồm, Minh Hà lo cho trang web Cánh Buồm và tiếp tục công việc biên tập các sách Cánh Buồm. Minh Hà bảo, biên tập thì vẫn tiếp tục, còn trang Web, bọn trẻ đang làm tốt mà. Tôi thì không dám nhận trọng trách, vì biết mình sức đã ngoài 80 và tài không ôm nổi, chỉ dám nhận trợ giúp thêm bọn trẻ thôi.

Anh có vẻ hơi buồn. Nhưng Anh thấy đấy: Tủ sách Sư Phạm Cánh Buồm, Hoàng Hưng vẫn làm rất tốt và bọn trẻ vẫn tiếp tục giong buồm ra khơi, vượt qua sống gió, đấy thôi.

Nhớ Anh nhiều lắm, sao kể hết được.

Cuộc sống vẫn đầy chuyện hài hước và tiếng cười không ngớt…

Anh cứ thanh thản ngao du trong thế giới huyền ảo của mình!

Bình Luận từ Facebook

7 BÌNH LUẬN

  1. Vô cùng thương tiếc anh Phạm Toàn
    Tôi là con cháu hậu duệ của hai nhà đồng sáng lập phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục thời kỳ chống thực dân Pháp (cụ cử Nguyễn Hữu Cầu và cụ Từ Long Lê Đại), tôi cũng là cháu gọi cụ Thiều Chửu Nguyễn Hữu Kha là bác, tôi có quan hệ họ hàng xa gần với anh Phạm Toàn, và quen biết anh qua cộng tác với Trang BoXitVN (từ 2010).
    Tôi xin phép thắp ba nén hương lòng để tưởng nhớ đến anh Phạm Toàn thân yêu. Công sức anh đổ dồn vào lý tưởng vun đắp mầm non cho thế hệ tương lai rất vĩ đại, có ý nghĩa lớn trong lúc đạo đức xã hội đang suy đồi vì chế độ Công An Trị này.
    Năm 2017 tôi có về SaiGon thăm gia đình để xử lý một vấn đề đụng chạm đến thanh danh bà mẹ thân sinh tôi (em ruột bác Thiều Chửu, Nguyễn Hữu Kha). Tôi đã cố gắng không tiếp xúc giao thiệp với ba nhà sáng lập BoXitVN lúc đó (2017) vì biết sẽ gây phiền hà cho họ, Công An theo dõi tôi từng bước và có kế hoạch hại ngầm tôi và gia đình bà chị cả. Nhưng nhờ kinh nghiệm KHKT trong công nghiệp nặng tại Bắc Mỹ, tôi đã cứu được cả nhà (10 người) thoát chết trong tích tắc, một tai nạn thảm khốc mà chỉ có người hiểu biết trong nghề mới ý thức tầm quan trọng. Sự kiện này sẽ được trình bày kỹ lưỡng hơn trong một bài viết nghiêm chỉnh để mọi người cùng chia sẻ.
    Tại sao có vấn đề Công An theo dõi chuyến đi ? Đó là hậu quả từ những bài viết của tôi đăng tải trên nhiều Trang Mạng, nhất là tình hình nội bộ Hội Đoàn Yêu Nước tại Canada liên hệ đến Sứ Quán VN ở Ottawa. Tôi không bao giờ hối tiếc và luôn nhủ lòng cần phải đề cao cảnh giác hơn nữa với bọn CS VN.
    Lê Quốc Trinh, Canada

  2. Thấm thoắt đã 1 năm kể tử ngày mất của nhà giáo Phạm Toàn. Tuy không quen Bác nhưng tôi rất ngưỡng mộ phảm cách, tài năng và trí nhớ của Bác. Trân trọng cám ơn Bác Phạm Toàn cho những năm tháng phục vụ đất nước! Cám ơn Bác cho những nỗ lực vô giá Bác dành trọn cho nền giáo dục tiểu học thông qua những cuốn sách có giá trị được Bác chọn lựa cẩn thận và dịch ra tiếng mẹ đẻ … thông qua những buổi nói chuyện chuyên ngành gd tiểu học đầy tâm huyết … muốn hay không thì, mỗi khi cái tên Cánh Buồm được xướng lên người ta không thể không nhắc tới cái Tên Phạm Toàn!


  3. Cher Hanoien! Cher Hanoien!
    ************************

    Nhà giáo sáng lập ‘Bauxit Việt Nam’ và ‘Cánh Buồm’ khi ra đi cũng khéo chọn Lễ Quốc khánh Pháp làm Ngày Húy nhật cho mình .. ..

    Où ça a commencé ‘Bauxite Vietnam’
    Je n’en ai pas la moindre idée de ton projet
    Était-ce le Printemps à Hanoi en 2010 ?

    Mais c’est sur et certain au Vietnam
    L’Hiver est devenu le Printemps
    Qui aurait pu croire que tu pourrais faire

    Mains, des Mains ouvertes se tendent
    Esprits, des Esprits orientés vers l’Occident

    Me touchant, nous touchant
    Les Vietnamiennes libres et les Vietnamiens libres
    Dans notre Patrie et dehors de notre Pays natal
    Oh, mon cher Hanoien
    Oh, notre cher Hanoien

    Ce bon temps ne semble jamais si bon
    Où ça a commencé ‘Bauxite Vietnam’
    Je n’en ai pas la moindre idée de ton projet
    Mais ce bon temps ne semble jamais si bon
    J’ai été tenté de croire que cela n’arriverait jamais
    C’est le Temps de Cerises
    Où ça a commencé ‘Bauxite Vietnam’
    Où ça a commencé ‘Les Voiles’

    Et maintenant, je regarde la seconde Fête Nationale
    C’est déjà le deuxième 14 Juillet
    Tu nous as quittés

    Et il me semble si solitaire à ma Ville Natale Hanoi
    Nous la remplissons à nous tous
    Et quand j’ai une grande nostalgie de ma Capitale Natale

    La douleur s’éloigne de mon Paris en exil
    Notre douleur s’envole vers Hanoi
    Où le 14 Juillet 2019 est notre deuil commun

    Et ce soir la veille de la seconde Fête Nationale
    C’est déjà le deuxième 14 Juillet en 2020
    Tu nous as quittés
    Je pense à toi
    Oh, mon cher Hanoien
    Oh, notre cher Hanoien
    Nous avons du mal et nous sommes très tristes
    Quand tu es dans les bras de la Mort

    Me touchant, nous touchant
    Les Vietnamiennes libres et les Vietnamiens libres
    Dans notre Patrie et dehors de notre Pays natal
    Oh, mon cher Hanoien
    Oh, notre cher Hanoien

    Ce bon temps ne semble jamais si bon
    Où ça a commencé ‘Bauxit Vietnam’
    Je n’en ai pas la moindre idée de ton projet
    Mais ce bon temps ne semble jamais si bon
    J’ai été tenté de croire que cela n’arriverait jamais
    C’est le Temps de Cerises
    Où ça a commencé ‘Bauxite Vietnam’
    Où ça a commencé ‘Les Voiles’

    Ohhh, Cher Hanoien!
    Le bon temps ne semble jamais si bon
    Oh Cher Hanoien!
    Le bon temps ne semble jamais si bon

    ‘Bauxite Vietnam’ et ‘Les Voiles’
    Là où ça ont commencé
    Je ne peux pas savoir quand
    ‘Bauxite Vietnam’ et ‘Les Voiles’
    Mais je sais que ça deviennent de plus en plus fort

    Oh, l’Hiver de Hanoi n’était pas l’Hiver du tout
    Et cet Hiver est devenu le Printemps Vietnam
    Qui aurait cru que tu pourrais faire pour la Mère Vietnam

    Mains, des Mains ouvertes se tendent
    Esprits, des Esprits orientés vers l’Occident
    Mains, mains touchantes, nous tendons les mains
    Esprits, des Esprits ouverts orientés vers l’Occident

    Me toucher, te toucher
    Les Vietnamiennes libres et les Vietnamiens libres
    Dans notre Patrie et dehors de notre Pays natal
    Oh, mon cher Hanoien
    Oh, notre cher Hanoien
    Les bons moments ne semblent jamais si bons
    J’ai été heureux à croire
    Que ça ne le serait jamais …
    Mais maintenant ce soir,
    La veille de la seconde Fête Nationale
    C’est déjà le deuxième 14 Juillet en 2020
    Tu nous as quittés
    Je pense à toi
    Oh, mon cher Hanoien
    Oh, notre cher Hanoien
    En exile pendant quatre Décennies
    Je regarde la nuit ici à Paris
    Et je vois le jour et l’Aurore à Hanoi et au Vietnam
    Et ça ne semble pas si seul en exil comme tu sais
    Nous remplissons avec tous nos devoirs
    Devant notre Pays et Patrie

    Ce bon temps ne semble jamais si bon
    Où ça a commencé ‘Bauxite Vietnam’
    Je n’en ai pas la moindre idée de ton projet
    Mais ce bon temps ne semble jamais si bon
    J’ai été tenté de croire que cela n’arriverait jamais
    C’est le Temps de Cerises
    Où ça a commencé ‘Bauxite Vietnam’
    Où ça a commencé ‘Les Voiles’

    Mains, des Mains ouvertes se tendent
    Esprits, des Esprits orientés vers l’Occident
    Mains, mains touchantes, nous tendons les mains
    Esprits, des Esprits ouverts orientés vers l’Occident
    Me toucher, nous toucher
    Cher Hanoien
    Les bons moments ne semblent jamais si bons
    J’ai été enclin à croire que nous ne les feront jamais
    Cher Hanoien, les bons moments ne semblent jamais si bons
    Cher Hanoien, je crois qu’ils n’auraient jamais pu …

    Ohhh, Cher !
    Le bon temps ne semble jamais si bon
    Oh Cher Hanoien!
    Le bon temps ne semble jamais si bon

    J’ai été tenté de croire que cela n’arriverait jamais
    C’est le Temps de Cerises
    Où ça a commencé ‘Bauxite Vietnam’
    Où ça a commencé ‘Les Voiles’

    MILLIONS DE GENS HONNËTES VIETNAMIENS – TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT

  4. Kinh nghiệm sống trong nước Đảng của Trí Lợ
    Cứ cái gì Trí Lợ tung hô nhiệt niệt là i như rằng sẽ bị liệt đến bị Tiệt. Trí Lợ, có thể không bao giờ ngoa nếu ví như đám Quạ Khoang, đám Kền Kền chuyên báo hiệu sự chết chóc và sống ngo nành cành đào Nhật Tân nhờ xác chết.

  5. Sứ Mệnh được trao của Lợ(n)nghiemnv và Muỗi:
    Được cử vô TiengDan để sủa những tác giả viết nhiều cho TiengDan
    Chúng sinh ra chỉ có việc đó.

  6. – Hồi nhỏ, thấy những đứa tiếng Anh như trình độ Ngọng, lại ham khoe, con nít hay đọc bài thơ 4 câu, 16 chữ:
    Tiếng Anh ba dọi
    Ăn gỏi thịt L()n…
    của Muỗi thật đáng như vậy.
    – Bỗng dưng, tôi mắc chứng hễ thấy đứa nào cố ý ngọng, sinh mót đại tiện, để lấp ngay cái lỗ phát ra tiếng ngọng.

  7. Nhà giáo dục, nhà khoa học Phạm Toàn, một thần tượng của 1 gương mặt rất Candide -cấm phiên âm- trong zới đấu zanh là Phạm Đoan Trang . Thời còn sinh (ra) tiền, ông đã có rất nhiều đóng góp to lớn không zì so sánh được cho nền záo rục xã hụi chủ nghĩa -nói cho rõ . Ông là người được Đảng & Chính phủ tin nên cử làm chủ xị nhóm soạn thảo sách giáo khoa cho miền Nam sắp được zải fóng -Lê Quấc Chinh vưỡn còn ngưỡng mộ từ này-, và những ai đã từng (phải) học qua bộ sách giáo khoa do nhà giáo Phạm Toàn làm chủ xị … Brrrr … đều phải công nhận ổng hoàn thành xuất sắc nhịm zụ Đảng zao . Chỉ biết là ông cậu tớ 5 năm trời chưa xổ bậy 1 lần nào, 1 lần phụ tớ học, đọc wa thứ sách … uh … tiệt zời đó phải văng Đỗ Mười tá lả .

    Đóng góp kế tiếp của nhà záo Phạm Toàn, thần tượng của Candide Phạm Đoan Trang, là, you guess it, công nghệ záo đục của Hồ Ngọc Đại, con rể của Lê Duẩn lắc Trần Đức Thảo & ghét Trung Quốc, a few things he was famous for. Tiếng Việt vào tay mấy thằng điên này trở thành … phải chi ô Nguyễn Đăng Hưng có dịp . Chắc Bùi Hiền cũng từ 1 lò chui ra .

    1 thời gian ngắn trước khi zìa zới Bác Hồ, với tất cả sự mẫn cảm của 1 nhà văn, nhà záo đục Phạm Toàn, với vốn sống giàu có của mình đã đúc kết 1 chân ní cụ thỉa & vĩnh kỉu rằng thì là mà cái gì Bác Hồ kính yêu của chúng ta phọt ra cũng đều là chân ní .

    Ông tâm thần Mạc Văn Trang nói rằng thì là mà Nguyễn Thị Bình có vẻ thinh thích những của khỉ Phạm Toàn viết/soạn ra . Somehow, im not surprised. Ngu tầm ngu, mã tầm mã . Những cái đầu lun nghĩ những gì Bác Hồ phọt ra đều nà chân ní thường hay trở thành tri kỷ của nhau .

BÌNH LUẬN

Xin bình luận ở đây
Xin nhập tên của bạn ở đây