Mỹ-Trung đình chiến – Ai thắng? Ai bại?

Thạch Đạt Lang

3-12-2018

Sau cuộc gặp mặt bên lề vào tối 01.12.2018 tại Buenos Aires giữa Donald Trump và Tập Cận Bình, Mỹ và Trung đạt được một thỏa thuận tạm ngưng cuộc chiến thương mại do ông Donald Trump khởi xướng từ đầu năm 2018. Thương chiến Mỹ – Trung sẽ tạm ngưng trong 90 ngày để hai nước tiến hành những đàm phán về chuyển giao công nghệ, sở hữu trí tuệ…

Theo thỏa thuận giữa lãnh đạo hai nước, Mỹ sẽ không tăng thuế trên gói hàng trị giá 200 tỉ USD nhập khẩu của Trung Quốc từ 10% lên 25% kể từ ngày 1/1/2019 như Trump tuyên bố trước đây. Hai nước sẽ tiếp tục gặp nhau tại Washington D.C trong thời gian sắp tới để bàn thêm chi tiết. Nếu mọi thỏa thuận được thi hành nghiêm chỉnh, thương chiến sẽ chấm dứt. Có nghĩa là, cuộc chiến thương mại đã tạm ngưng tiếng súng để đàm phán tiếp tục, nhưng mỗi bên đã có những nhượng bộ rõ ràng.

Mọi người thở ra nhẹ nhõm, phòng ăn tối vang lên những tiếng vỗ tay rộn ràng khi cuộc gặp kéo dài hơn 2 tiếng rưỡi, kết thúc với những tuyên bố thành công từ cả hai phía. Chưa biết những thỏa thuận này có giống như thỏa thuận giữa Donald Trump và Kim Jong-Un ở Singapore trong tháng 6 năm nay không, chúng ta hãy kiên nhẫn chờ đợi.

Giữa những niềm vui, những tiếng vỗ tay đầy “hồ hởi, phấn khởi”, không ít những tiếng thở dài, buồn bã vì chiến tranh Mỹ-Trung chấm dứt mà Trung Cộng vẫn vững vàng, không chịu sụp đổ theo kỳ vọng “bất chiến tự nhiên thành” của họ.

Không ai rõ những gì đã được thảo luận trong cuộc gặp mặt giữa hai lãnh đạo Trump-Tập, nhưng theo tuyên bố của Thư ký Báo chí tòa Bạch Ốc, cuộc họp thành công tốt đẹp, cho dù hai bên chưa ký kết bằng “mực đen trên giấy trắng”. Thế thì ai là người thắng, kẻ bại trong cuộc chiến thương mại do ông Donald Trump khởi xướng?

Thật khó để có thể tổng kết chính xác thiệt hại của hai bên trong cuộc chiến vừa qua vì chắc chắn dưới chế độ độc tài của Tập Cận Bình, mọi dữ kiện, số liệu báo cáo đều bị che giấu hay giảm thiểu đến mức thấp nhất. Người ta chỉ có thể tạm sơ kết, thống kê những thiệt hại mà phí Mỹ phải gánh chịu.

Cho đến giớ phút này, chưa có con số chính xác nào được đưa ra, nhưng ai cũng có thể thấy hậu quả của cuộc chiến là 2 công ty sản xuất xe hơi lớn nhất của Mỹ là GM và Ford đã phải sa thải hàng chục ngàn nhân viên. Ngoài ra tổ hợp Tesla cũng mua đất xây dựng nhà máy Gigafactory 3 ở Thượng Hải.

Bên cạnh đó, giá nông sản ở Mỹ, đặc biệt là đậu nành xuống thấp kỷ lục trong vòng 10 năm nay, khiến nông dân ở các tiểu bang miền Trung Tây nước Mỹ khốn đốn trong mấy tháng qua. Hiện số lượng đậu nành bán sang Trung Quốc theo số liệu giữa tháng 10/2018, giảm 94%, nên nông dân các tiểu bang miền Trung Tây nước Mỹ như North Dakota, Wyoming, Missouri… chưa biết phải giải quyết số lượng đậu nành tồn kho này như thế nào. Cái cổng xuất cảng đậu nành lớn nhất của Mỹ sang Trung Quốc đã bị đóng kín, theo thỏa thuận mới sẽ được mở ra, ngay lập tức, cổ phiếu đậu nành cho tháng tới, tăng 1,7%.

Theo ước tính của Agri Pulse, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đã khiến cho nông dân Mỹ thiệt hại khoảng 13 tỉ đô la. Con số này phù hợp với số tiền chính phủ Mỹ chi ra để trợ giúp nông dân 12 tỉ của ông Donald Trump trong cuộc chiến.

Các giả thuyết cho rằng, khi thương chiến xảy ra, số lượng hàng hóa sản xuất từ Trung Quốc nhập vào Mỹ sẽ giảm. Do thuế suất tăng, nên giá sẽ tăng theo, người tiêu thụ sẽ mua sắm ít đi. Nhưng trên thực tế, Mỹ vẫn tiếp tục nhập siêu từ Trung Cộng. Trong 9 tháng đầu năm 2018, thâm thủng mậu dịch của Mỹ với Tàu Cộng hơn 301 tỉ Mỹ kim.

Như vậy, ngoài những hậu quả trực tiếp do cuộc chiến thương mại gây ra cho các ngành công nghiệp xe ô tô, kỹ nghệ sắt thép, nông dân…, ngay cả người tiêu thụ cũng bị ảnh hưởng gián tiếp, là điều mà nhiều người không nhận ra.

Khi một món hàng bị tăng thuế suất, ai là người lãnh hậu quả cuối cùng? Nhà sản xuất, công ty buôn bán sỉ và lẻ, hay là người tiêu thụ? Chắc chắn là người tiêu thụ bởi người ta có thể tạm thời, trì hoãn, không mua một chiếc xe giá vài chục ngàn đô la, nhưng chắc chắn vẫn phải ăn, mặc, dùng smart phone, microwave, laptop… hàng ngày.

Khi thuế suất tăng lên, những người kinh doanh không thể bán giá cũ, họ bắt buộc phải nâng giá để lấy thêm khoản thuế nộp cho chính phủ, bởi nếu giữ giá cũ họ sẽ không có lời. Rõ ràng là giới tiêu thụ hay người dân Mỹ chính là nạn nhân trực tiếp của cuộc chiến thương mại do ông Trump gây ra.

Nhiều chuyên gia, giáo sư kinh tế ở các đại học nổi tiếng của Mỹ như Harvard, Cornell… những người từng được giải Nobel kinh tế đã khuyến cáo Trump không nên gây ra cuộc chiến thương mại vì sẽ không có kẻ thắng, người thua mà chỉ có bị thiệt hại nhiều hay ít hơn đối thủ mà thôi. Tuy nhiên, ông Trump không nghe theo dù ông không lường trước những tác hại của việc ông đang làm.

Trong bài Người Việt Dễ Dụ đăng trên Tiếng Dân ngày 22.10.2018, người viết đã từng tiên đoán là chiến tranh thương mại Mỹ-Trung sẽ ngưng khi 2 bên đạt được một thỏa thuận. Điều này đã trở thành hiện thực sau khi Trump và Tập gặp nhau buổi tối 01.12.2018, bên lề cuộc họp thượng đỉnh của lãnh đạo các nước G-20.

Vậy ai thắng, ai bại trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung vừa qua? Bại thì chắc chắn là dân Mỹ và Tàu. Thế còn ai thắng? Dạ thưa, gia đình Donald Trump! Ngoài giấy phép cấp thêm 16 mặt hàng nhãn hiệu Ivanka được phép sản xuất ở Trung Quốc, cấp ngày 06.11.2018, đúng ngày bầu cử giữa kỳ ở Mỹ, qua đầu năm sau, gia đình Trump sẽ còn được lại quả nhiều món khác nữa.

Thế thì, bao giờ Tầu Cộng mới sụp đổ để Việt Cộng chết theo?