Bá Tân
29-3-2018
Hôm vừa rồi, ông Võ Văn Thưởng – người đứng đầu Ban Tuyên giáo Trung ương, dư luận xã hội còn gọi ông là tổng biên tập của làng báo chí quốc doanh – đến thăm và chỉ đạo VTV. Trước đó không lâu, ông Thưởng đến báo Nhân Dân – Cơ quan ngôn luận của đảng CS Việt Nam – cùng mục đích như vậy.
Các cơ quan báo chí, nhất là tổng biên tập, nếu được ông Thưởng đến thăm và giáo huấn, họ coi đó là vinh dự hiếm có trong đời. Sự việc ấy sẽ chễm chệ hoành tráng trên mặt báo. Ảnh ông Thưởng (đến thăm cơ quan báo) sẽ đóng khung treo ở phòng truyền thống cơ quan.
Đã thành lông lệ, thứ 3 hàng tuần, các cơ quan báo chí trung ương và của Hà Nôi lại tụ họp, địa điểm do Bộ 4T (Bộ Truyền thông – Thông tin) bố trí, để tiếp thu sự chỉ đạo của Ban Tuyên giáo và Bộ 4T. Đó là chưa kể, khi có sự kiện gây chấn động dư luận, 2 cơ quan nói trên (trước hết là tuyên giáo) ngay lập tức gọi điện cho cơ quan báo chí để chỉ đạo, thực chất là ra lệnh, hoặc là đồng loạt đưa tin, hoặc là đồng loạt im như hến.
Cái cách cầm tay chỉ việc như vậy được coi là chỉ đạo. Giới báo chí, kể cả một số TBT chưa mất hết đạo đức nghề nghiệp, tỏ ra khó chịu với cách chỉ đạo áp đặt như vậy. Thế nhưng, vì sự tồn tại của cơ quan báo chí, và nhất là vì sự sống còn của TBT, buộc họ phải nịnh đầm bằng cách nói ngược lương tâm.
Cách chỉ đạo của tuyên giáo, kiểu quản lý của Bộ 4T, tạo ra cảm giác mang tính nô lệ: Nếu họ lỏng tay, cả đàn báo chí quốc doanh sẽ sổng mất chuồng. Để thích ứng, báo chí phải tìm kế đối phó. Mọi quan hệ, kể cả vợ chồng, khi đã đối phó với nhau là chấm hết trung thực, chỉ còn sự lắt léo và giả dối.
Tốt hay xấu, thật hay giả, kiên định hay lắt léo, đó là sự đối lập, như lửa với nước, không xa lạ với tính người, thậm chí nằm trong tính người. Nó sẽ thế nào, tốt hay xấu, chưa hẳn thuộc về bản tính mà là bị chi phối bởi chế độ, bởi thể chế chính trị. Ở ống thì dài, ở bầu thì tròn. Người xưa nói vô cùng chí lý.
Báo chí cũng vậy. Nếu không bị chỉ đạo theo kiểu áp đặt, nếu được tự do nói đúng sự thật, nếu sự tồn tại của báo chí do thị trường quyết định, phải như vậy báo chí mới thật sự trở thành loại “ôxy” không thể thiếu trong cuộc sống thường ngày của dân chúng.
Cái mà báo chí quốc doanh Việt Nam mơ ước, thậm chí, với thể chế như đương thời, mãi mãi chỉ là giấc mơ, ở các nước tư bản trở thành việc làm thường ngày từ xa xưa. Các nước tư bản có cả rừng báo chí. Ở đó tuyệt nhiên không có Ban Tuyên giáo, đào đâu ra Bộ 4T.
Không có tuyên giáo, không có bộ 4T đứng trên đầu, nhưng báo chí các nước tư bản trở thành lực lượng chi phối, dẫn dắt dư luân quốc tế. Các hãng thông tấn hùng mạnh nhất thế giới, uy tín nhất hành tinh đều thuộc “phe” tư bản.
Cột trụ duy nhất và vững chắc nhất của báo chí tư bản là sự thật và sự thật. Đúng hay sai, thắng hay thua, sống hay chết, tùy thuộc sự thật, do sự thật quyết định.
Báo chí tư bản không ngại đối đầu với đảng cầm quyền. Họ có những loạt bài điều tra làm bay ghế quan chức đầu sỏ, kể cả thủ tướng, tổng thống…
Các nước tư bản có nhiều đảng phái. Báo chí không trở thành công cụ của đảng phái, mà chỉ là phương tiên truyền tải sự thật. Sự thật đứng trên các đảng phái.
Không bị chỉ đạo bởi đảng cầm quyền nhưng báo chí tư bản không lệch hướng, không bị “thế lực thù địch” lợi dụng lôi kéo. Báo chí tư bản trùng trùng điệp điệp như thế mà chẳng thấy tờ báo nào quay sang ca ngợi chủ nghĩa cộng sản. Không bị cấm nhưng tại sao báo chí tư bản không tô hồng cho chủ nghĩa cộng sản? Vấn đề là ở sự thật. Báo chí tư bản thừa sức phân định bóng tối với ánh sáng, tiếng nói của họ nhằm xóa bỏ bóng tối, làm cho ánh sáng thêm sáng hơn. Đó là lẽ sống của nhân loại. Báo chí tư bản thống trị dư luận thế giới bởi mục đích tối thượng của họ vì lẽ sống của nhân loại.
Giới lãnh đạo Việt Nam luôn vẽ ra giấc mơ: Đưa nền kinh tế Việt Nam trở thành con rồng của khu vực. Làm giàu cho một quốc gia với trò chơi chữ là 2 kiểu chơi hoàn toàn khác biệt, thậm chí đối lập nhau. Dĩ nhiên, đã là con người, phải biết mơ ước, sống phải có hoài bão.
Báo chí Việt Nam có dám mơ ước, đến lúc nào đó, sánh vai báo chí tư bản? Đến bao giờ báo chí Việt Nam rút ngắn khoảng cách với các hãng thông tấn hàng đầu thế giới của báo chí tư bản? Lẽ nào không dám mơ ước? Ai cấm mơ ước? Sự hùng mạnh với uy danh lẫy lừng của báo chí tư bản có căn nguyên bởi nhân tố chủ quan: Không bị chỉ đạo từ các đảng phái.
Ở các quốc gia biết bảo vệ ‘Tự do ngôn luận’, Báo chí nâng cao Dân trí và đến lược nó, chính Dân trí sẽ kiểm soát và thúc đẩy Chất lượng của Báo chí . Đó là một quá trình tác động qua lại , giúp xã hội nâng cấp mức độ nhận thức Chính trị .
Với những thế hệ mới, những tâm hồn còn non trẻ …thì ngay từ đầu, cái vốn ‘Dân trí’ ấy đã được ‘hòa quyện’ trong trường học, cả trong soạn chương trình, dạy ,học và thực hành hàng ngày ! Người ta chủ trương ‘Tự do và Khái phóng” trên cái nền Trung thực & Sự thật – để rèn đúc những mẫu thức ‘tư duy độc lập’ là chính, tránh xa việc buộc tội, hoàn toàn không có chuyện’phán xét giùm bạn’ hay bắt buộc phải có cùng một chính kiến về một vấn đề nào đó ! Khi dạy về CNCS , CNXH chẳng hạn, họ chỉ tóm tắc là người ta không yêu thích vì nó trái ngược với Nhân tính (chẳng hạn ,nó triệt tiêu tự do cá nhân , hoặc nó chống lại ‘sở hữu tư nhân” trái ngược với ‘ý thức sở hữu’ của con người …vv) .
Và trong các giờ thực tập, bọn trẻ sẽ có những bài học để tự thấy những ‘quan niệm’ ấy sai lầm như thế nào. Họ để cho đứa trẻ tự tham chiếu và tự hiểu sâu, hiểu rộng dần ra! Cho đến một ngày, nó biết cười với câu “ Các chính trị gia đều giống như tã lót. Cả hai đều cần thay thường xuyên và vì lý do giống nhau” ( Politicians are like diapers. They both need changing regularly and for the same reason).
Vừa dạy ở trường, vừa đưa vào cuộc sống một cách tự nhiên và khéo léo. Chẳng hạn, ý thức về ‘tự do ngôn luận’ thì một đứa trẻ đã từng vui với cuốn truyện tranh Lucky Luke -“Tờ báo Daily Star…” với slogan “Luôn độc lập, không trung lập‘…hẳn sẽ có ấn tượng lâu dài, khó mà phai mờ , cũng như ý nghĩa về “tự do ngôn luận’ sẽ bắt rễ rất sâu trong ý thức của nó ( Với tôi, ‘Daily star là một trong những tập hay nhất -dù họa sĩ Morris vẽ theo kịch bản của Fauche & Leturgie, mà không phải với kịch tác gia nổi tiếng Goscynni . Còn riêng ở VN XHCN , thì ngay cả một số các ‘nhà báo đảng’ còn chưa biết đến bộ truyện ấy, đừng nói là học sinh tiểu học, trung học với cả ngày ‘chat chit sao ,mông, vú ,đít…’!)
———–
Có một nhận thức nền tảng rõ ràng , cùng với bản lĩnh ‘độc lập tư duy’ , người ta sẽ rất khó bị mị hoặc bởi ‘bánh vẽ các loại’, cũng như sẽ không bị lôi cuốn vào trò chơi ‘ngôn từ’ và phân loại thiên hạ ,sặc mùi chính trị như ‘Vô sản’, Tư sản, Tư bản bốc lột…giai cấp này kia,…vv” Ở các quốc gia ấy, chính Dân trí sẽ ngăn bọn độc tài ngốc đầu dạy từ trong trứng nước ! Chẳng hạn, người dân có tri thức , đều hiểu rất rõ , rằng nếu xã hội sơ hở để cho ‘đảng CS’ thắng, thì điều chúng làm trước hết sẽ là, lập tức tìm cách thay đổi ‘Hiến Pháp’ , trong đó tất nhiên ‘tiêu diệt tự do ngôn luận’ là ưu tiên hàng đầu !
Cũng vì thế, không ngạc nhiên khi Việt cộng luôn phải trường kỳ ‘tẩy não’ dân tộc ! Chúng nó khôn ra thì khó trị , khó dụ ….vẽ bánh ra không ai ăn. Tiếc là thời internet, vẽ cái bánh nào bị chửi té tát cái bánh ấy …chắc sẽ sớm ‘phá sản’ mất thôi .Hic, khổ thân độc tài ! ‘Cầm tay chỉ việc cho lực lượng báo chí’ chính là một bước xuống cấp thê thãm , trầm trọng rồi …Trong khi, các nhà báo đều biết ruột gan phèo phổi của cái kẻ dám ‘cầm tay’ họ , như BT Guan min Yuan sắp vào lò chẳng hạn…Họp xong chắc họ phải …đi rửa tay !
———–
Tuy thế, ‘Tự do ngôn luận’ không phải thứ vũ khí bất bại, và rất có thể trở thành “con dao hai lưỡi” nguy hiểm !
Nó có thể thất bại trước một thãm họa Kinh tế ( như khủng hoảng KT 1929-1933 ) hoặc một bế tắc Chính trị kéo dài….lòng người trở nên lo lắng, bất an . Nhất là, thời đại @, một ‘cựu GĐ phản gián’ như Putin còn có thể tận dụng kẻ hở của nó để thọc dao vào bụng’kẻ thù’ !
Nhân khủng hoảng KT 1929, Hitler đã nổi dậy – Có ai đó nhắc chúng ta: “Nên nhớ những gì Hitler làm đều hợp pháp”- Hitler dùng cái slogan tranh cử “Dựng lại Sức Mạnh nước Đức” sau đó triệt tiêu mọi đối lập trong nội các, thay thế bằng các quân đoàn SS kỳ thị chủng tộc tuyệt đối trung thành, củng cố ‘hình ảnh các nhân’ bằng những diễn văn hùng hồn và duyệt binh hoành tráng ! ( Nói chung máu ‘độc tài’ thường khá giống nhau , chẳng hạn có người cũng ‘chiến thắng hợp pháp bằng phiếu bầu’ như Hitler, cũng dùng slogan từa tựa Hitler “làm nước Mỹ vĩ đại trở lại” , cũng đuổi sạch nội các” thay bằng người trung thành…Tuy cũng ‘căm thù tư do ngôn luận’, nhưng ‘năng lực quan hệ với gái điếm’ thì chắc hơn xa Hitler !)
Vũ khí tốt, vẫn cần người sử dụng có đủ Kiến thức và Lương tri tri ! Cũng như ‘vũ khí hạt nhân’ , kẻ ác tâm hoặc dốt nát thì , sẽ chỉ biết dùng bừa bãi và gây thêm …đại họa !
Những Đảng CS đang hoạt động ở nhiều nước tư bản là những Đảng CS chấp nhận nguyên tắc nhà nước dân chủ đa đảng, họ khác với loại Đảng CS theo chủ thuyết “chuyên chính vô sản” của Lênin, như các Đảng CS khối Liên Xô trước đây, cũng như TQ, VN ngày nay.
Hiến pháp của họ nghiêm cấm các đảng phátxít cực hữu, cũng như CS cực tả (như Đảng độc tài CSVN) hoạt động. Báo chí mà tuyên truyền, ca ngợi những đảng đó là vi hiến.
Báo Pháp cho ông Trọng vào trang quảng cáo, cho phéo ông quảng cáo rằng ông có tiền, để mà hợp tác kinh tế, chứ không cho ông tuyên truyền thứ chính trị độc tài bẩn thỉu của ông.
Với họ, “Điều 4” trong HP của VN là mọi rơ, của những kẻ mọi rợ.