Cù Tuấn, dịch
22-11-2022
KYIV, Ukraine (AP) — Khi mất điện, như vẫn thường xảy ra, căn hộ cao tầng nhìn ra thủ đô bị chiến tranh tàn phá của Ukraine giống như một cái bẫy chết người. Không đèn, không nước, không cách nào nấu thức ăn. Và nguy cơ không kịp thoát khỏi tầng 21 nếu bị tên lửa Nga tấn công. Ngay cả khi có điện trở lại, điện cũng không bao giờ sáng trong thời gian đủ lâu.
Anastasia Pyrozhenko nói: “Các cuộc tấn công của Nga đang đẩy Ukraine vào thời kỳ đồ đá. Trong vòng 24 giờ gần đây, tòa nhà cao 26 tầng của cô chỉ có điện trong nửa giờ. Cô nói rằng “điều kiện sống như trong quân ngũ” đã khiến cô và chồng phải rời khỏi căn hộ của họ.
“Tòa nhà của chúng tôi là tòa nhà cao nhất trong khu vực và là mục tiêu tuyệt vời cho các tên lửa của Nga, vì vậy chúng tôi rời căn hộ của mình để đến nhà bố mẹ và đang chuẩn bị cho mùa đông tồi tệ nhất trong đời”, cô gái 25 tuổi này nói.
Tình hình ở thủ đô Kyiv của Ukraine và các thành phố lớn khác đã xấu đi nghiêm trọng sau vụ tấn công tên lửa lớn nhất vào lưới điện của nước này hôm 22/11. Nhà điều hành lưới điện thuộc sở hữu nhà nước Ukraine Ukrenergo báo cáo rằng 40% người dân Ukraine đang gặp khó khăn do ít nhất 15 trung tâm điện lực lớn trên cả nước bị hư hại.
Cảnh báo rằng tình trạng mất điện có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, mạng lưới này cho biết “sự kiên cường và lòng can đảm là những gì chúng ta cần trong mùa đông này.”
Thị trưởng Kyiv Vitali Klitschko cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải sẵn sàng và kiên cường khi đối mặt với khả năng mất điện: “Trường hợp xấu nhất xảy ra. Trên thực tế, tôi không muốn nói về điều đó, nhưng tôi phải chuẩn bị sẵn sàng nếu chúng ta (không) có điện, không có nước, không có hệ thống sưởi, không có dịch vụ và không có thông tin liên lạc,” Klitschko nói với AP hôm 18/11.
Ukrenergo cho biết trong một tuyên bố rằng “hàng nghìn kilomet đường dây điện cao thế quan trọng không hoạt động”, ảnh hưởng đến toàn bộ đất nước này.
Ukrenergo đã công bố một bức ảnh về một trạm biến áp bị tên lửa Nga phá hủy, khiến khoảng 400.000 người không có điện. Theo báo cáo, “hiện có hàng chục máy biến áp bị tấn công như vậy trong hệ thống điện. Thiết bị này không thể được thay thế một cách nhanh chóng.”
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy cho biết sau các cuộc tấn công vào tuần trước rằng hơn 10 triệu người Ukraine không có điện; đến ngày 20/11, ông cho biết một số khu vực đã được cải thiện.
“Việc khôi phục mạng lưới và khả năng cung cấp kỹ thuật, gỡ mìn đường dây truyền tải điện, sửa chữa – mọi thứ diễn ra suốt ngày đêm,” Zelenskyy nói trong bài phát biểu hàng đêm của mình.
Ông cho biết việc cắt điện đã được lên kế hoạch vào tối Chủ nhật 20/11 tại 15 khu vực và thành phố Kiev. Ukrenergo cho biết sẽ có lịch cúp điện ở các khu vực vào thứ Hai.
Đợt giá lạnh và trận tuyết đầu tiên đã làm phức tạp thêm tình hình ở Kiev, nơi nhiệt độ thường xuống dưới mức đóng băng trong những tháng mùa đông. Cái lạnh buộc mọi người phải bật máy sưởi, điều này làm tăng đáng kể tải cho lưới điện và khiến thời gian mất điện kéo dài hơn. Do nhiệt độ giảm, chính quyền Kiev tuyên bố họ đang thiết lập các điểm sưởi ấm chung.
Tại thành phố 3 triệu dân này, 528 điểm hỗ trợ khẩn cấp đã được thành lập. Tại đây, cư dân sẽ được giữ ấm, uống trà, sạc điện thoại và nhận mọi sự trợ giúp cần thiết. Các điểm sưởi ấm này sẽ được trang bị nguồn năng lượng tự duy trì, cũng như các thiết bị đun nước nóng đặc biệt.
Thị trưởng Klitschko cũng nói về các biện pháp được thực hiện để chuẩn bị cho tình trạng mất điện khi nhiệt độ bắt đầu lạnh hơn: “Chúng tôi đã chuẩn bị và chúng tôi (đã yêu cầu) máy phát điện (từ) các đối tác của chúng tôi và họ gửi cho chúng tôi. Đối với trường hợp này, chúng tôi có dự trữ dầu diesel. Chúng tôi có rất nhiều thứ giữ ấm. Chúng tôi có thuốc.”
Nhiều cư dân ở Kyiv đã bắt đầu để các hộp thức ăn, đèn pin và sạc dự phòng trong thang máy, phòng trường hợp có ai đó bị mắc kẹt trong đó quá lâu. Do thiếu điện, giao thông công cộng bị gián đoạn, nhiều cửa hàng nhỏ không thể hoạt động và một số cơ sở y tế chỉ có thể hoạt động với công suất hạn chế.
Nha sĩ Viktor Turakevich cho biết ông buộc phải hoãn các cuộc hẹn với bệnh nhân “vô thời hạn” vì do không có điện, phòng khám trung tâm Kiev của ông không thể hoạt động kể cả ban ngày và máy phát điện sẽ chỉ được đưa đến sau vài tuần nữa.
“Chúng tôi không thể tiếp nhận bệnh nhân ngay cả khi họ bị đau răng cấp tính, mọi người phải chịu đựng và chờ đợi rất lâu, nhưng điện chỉ có trong vài giờ mỗi ngày,” Turakevich nói. “Giá máy phát điện đã tăng chóng mặt, nhưng ngay cả khi có tiền thì bạn cũng không dễ mua được chúng.”
Hầu hết các bệnh viện ở Kiev đã nhận được máy phát điện và không có sự cố mất điện nào ở đó. Bệnh viện Oleksandrivska, bệnh viện lớn nhất và lâu đời nhất ở trung tâm Kiev, cho biết họ không hủy bỏ các ca phẫu thuật đã lên kế hoạch vì bệnh viện đã nhận được máy phát điện từ Pháp. Máy phát điện cũng đã được cung cấp cho các tổ chức giáo dục và dịch vụ xã hội.
Volodymyr Kudrytskyi, lãnh đạo Ukrenergo, cho biết: “Các cơ sở như vậy là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và hầu hết chúng đều được trang bị các nguồn năng lượng độc lập”. Tuy nhiên, nhiều trường học ở Kiev đã phải chịu đựng sự gián đoạn đáng kể đối với quá trình học tập, do thiếu điện đồng nghĩa với việc mất kết nối internet khiến việc học từ xa gần như không thể thực hiện được.
Yaroslav, 8 tuổi, đã phải nghỉ học ở quận Vynohradar của Kyiv sau khi một cuộc tấn công bằng tên lửa đã thổi bay tất cả các cửa sổ của trường và làm hư hại một nơi trú ẩn ở đó.
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, mẹ của Yaroslav, Olena, người đã yêu cầu phóng viên không nêu họ tên đầy đủ của cô vì lý do an toàn, cho biết: “Hầu hết bọn trẻ đều học từ xa, nhưng bây giờ không thể làm điều này được nữa. “Chúng tôi đang cố gắng bảo vệ trẻ em khỏi sự khủng khiếp của chiến tranh, nhưng cái lạnh và việc không có điện đã cản trở điều này rất nhiều.”
Giới phân tích cho rằng, các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào ngành năng lượng không ảnh hưởng đến bước tiến thành công của quân đội Ukraine ở phía nam và tình hình trên chiến trường nói chung.
Volodymyr Fesenko, một nhà phân tích tại trung tâm nghiên cứu Penta Center ở Kyiv, nói: “Người Nga không thể chiến thắng trên chiến trường, và do đó họ sử dụng cái lạnh và bóng tối như một vũ khí chống lại thường dân, cố gắng gieo rắc sự hoảng loạn, trầm cảm và làm mất tinh thần người dân Ukraine”.
Tổng thống Nga Vladimir Putin “đang chịu thất bại quân sự và rất cần một cuộc đình chiến, đó là lý do tại sao ông ấy buộc Zelenskyy phải đàm phán theo cách kỳ dị như vậy,” ông nói.
Nhà phân tích tin rằng Điện Kremlin cũng đang cố gắng gây áp lực lên sự hỗ trợ của phương Tây đối với Ukraine, vì EU và Mỹ sẽ buộc phải mở rộng các gói viện trợ cho Kyiv đang bị thời tiết đóng băng trong bối cảnh những rắc rối trong nước ngày càng gia tăng.
Fesenko nói: “Putin đang cố gắng làm cho cái giá hỗ trợ Ukraine trở nên quá cao – điều này áp dụng cho cả tiền bạc và dòng người tị nạn mới có thể đến châu Âu từ một quốc gia đang bị đóng băng.”
Anastasia Pyrozhenko, sau khi rời khỏi tòa nhà cao tầng của mình, đã chuyển đến sống cùng mẹ trong một căn hộ nhỏ ở Kiev, hiện là nơi sinh sống của 5 người. Gia đình cô có một ngôi nhà gỗ ở một ngôi làng gần Kiev và đã chuẩn bị sẵn củi đốt trong trường hợp buộc phải sơ tán.
“Chúng tôi hiểu rằng mùa đông có thể dài, lạnh và tối, nhưng chúng tôi sẵn sàng chịu đựng,” Pyrozhenko nói. “Chúng tôi thà sống không có điện, còn hơn là sống với những người Nga.”
