Tiếp quản hay giải phóng?

Nguyễn Thông

10-10-2024

Hôm nay, ngày 10 tháng 10, cái ngày được nhà nước hiện thời và giới truyền thông của họ gọi là “ngày giải phóng thủ đô”. Ngày 10.10 xưa cũ ấy, cách nay đã 70 năm, 10.10.1954, bộ đội vào tiếp quản thủ đô, sau cuộc kháng chiến 9 năm chống quân đội và bộ máy cai trị của Pháp.

Tôi là người kiệm nhời nhưng bướng bỉnh, những gì không đáng nói thì không lên tiếng, nhưng với cái nhố nhăng, sai trái thì không chịu được. Nói ra không phải để hả lòng mình, mà trước hết vì sự thật, vì sự tử tế của con người.

Thời lứa tôi đi học, ở trường cũng như trên báo chí truyền thông (hồi ấy đâu có nhiều, chỉ vài tờ báo do đảng và nhà nước quản lý, nhất là báo Nhân Dân và đài phát thanh, chưa có tivi-đài truyền hình), cứ nói tới sự kiện này, ngày 10.10.1954, chỉ có cách gọi duy nhất “ngày tiếp quản thủ đô”, “ngày tiếp quản Hà Nội”.

Cách gọi đã nói lên đúng bản chất sự việc, đúng sự thật lịch sử. Ngay cụ Hồ cũng diễn đạt như thế, báo Nhân Dân cũng nói thế, viết thế. Tôi đố ông bà nào tìm được tư liệu gốc thể hiện rằng cụ Hồ nói/ viết là “ngày giải phóng thủ đô/ Hà Nội”, hoặc báo Nhân Dân thời điểm lịch sử đó viết “ngày giải phóng thủ đô”.

Con người ta không ai sai hoặc đúng hoàn toàn. Cụ Hồ và báo Nhân Dân có thể sai điều gì đó, nhưng trường hợp này thì hoàn toàn đúng. Cãi lại cụ, cố ý làm sai lời cụ là vô phép, vô lễ, coi thường người trên. Nếu học cụ, trước hết hãy học ngay sự chính xác này, chỉnh sửa ngay thói tự ý xuyên tạc lịch sử.

Ngày 10.10.1954, bộ đội theo các ngả 5 cửa ô hành quân vào tiếp quản thủ đô. Tiếp quản là gì, là tiếp nhận và quản lý. Hồi trước, tôi thường nghe người lớn còn gọi là tiếp thu, ngày tiếp thu. Cũng chưa chính xác, chưa đầy đủ nội hàm sự việc. Nghĩa của từ “tiếp quản” rộng hơn từ “tiếp thu” bởi tiếp thu chỉ có nhận, còn tiếp quản có thêm sự quản lý sau khi đã tiếp nhận. Nhận rồi quản lý. Tức là được bàn giao rồi làm chủ. Bàn giao chứ không phải đánh nhau.

Bộ đội vào Hà Nội, người Pháp bàn giao xong xuôi, hai bên chào nhau, bắt tay nhau, thậm chí cười (trên phim tư liệu thấy rất rõ), rồi những lính Pháp cuối cùng xếp hàng hành quân qua cầu Long Biên để ra ngoại thành (ga Gia Lâm) lên tàu hỏa xuôi về Hải Phòng cách đó hơn trăm cây số, tập kết chờ ngày về Pháp theo điều khoản 300 ngày của hiệp định Geneva.

Ai từng đi bãi biển Đồ Sơn ở Hải Phòng đều biết nơi đó có di tích bến Nghiêng, nơi quân Pháp xuống tàu thủy về nước. Họ từng có đơn vị đóng quân dịp 300 ngày ở đình làng tôi, trước khi đi họ còn cho nhà tôi chục cốc thủy tinh, dân quen gọi là cốc tập kết, giờ vẫn còn, như một thứ kỷ niệm.

Ngày 10 của tháng 10.1954 ấy, xin lưu ý thời gian cụ thể là “ngày”, là thời điểm chính thức kết thúc cuộc chiến tranh. Một bên bàn giao, một bên tiếp nhận, quản lý. Ngày đó, trên thực tế, không đổ một giọt máu, không ai chết, ngược lại rất thân thiện, chỉ có niềm vui, tiếng cười, cờ hoa, hòa bình. Một ngày như thế không thể là ngày giải phóng, bởi không hề xảy ra xung đột, đánh nhau, chém giết để giành phần thắng.

Nếu dùng từ giải phóng, nó rất hợp với Điện Biên Phủ ngày 7.5.1954, với Sài Gòn ngày 30.4.1975. Còn Hà Nội ngày 10.10.1954, Hải Phòng ngày 13.5.1955 mà gọi thành “ngày giải phóng” thì chỉ có những anh tự sướng và rẻ rúng lịch sử, rẻ rúng tiếng Việt mới làm vậy.

Muốn biết ngày 10.10.1954 là ngày giải phóng hay tiếp quản, cứ thắp nén hương khấn cụ Hồ, ông thiếu tướng Vương Thừa Vũ, ông chủ tịch Trần Duy Hưng, ông Nguyễn Bá Khoản (chụp ảnh), họ sẽ chỉ cho.

Nếu biết sai, nhận ra sai thì nên sửa, làm đúng như lời cụ Hồ. Còn cứ bảo thủ, cố chấp, tự sướng, xuyên tạc lịch sử thì cũng chẳng ai làm gì được các vị, chỉ có điều thiên hạ sẽ cười thầm vào sự lì lợm, bất chấp đúng sai, ngạo nghễ vớ vẩn ấy.

Bình Luận từ Facebook

6 BÌNH LUẬN

  1. Hề… hề…, bổ sung tiếp:
    1. Các đại đoàn sau chiến thắng Điện Biên Phủ đã bắt đầu cho quân lính Phục Viên (về vườn) phần lớn, phần còn lại hoặc tiếp tục phục vụ quân đội hoặc Nông Trường hóa. Riêng Đại đoàn quân Tiên phong, trong đó có Trung đoàn Thủ Đô, vì do được trấn giữ vùng trung tâm nên rất ít Phục Viên mà Chuyển Ngành hoặc tiếp tục ở lại phục vụ quân đội. Những người này về sau trở thành Cán Bộ chủ chốt trong các lĩnh vực quân sự, kinh tế, văn hóa, truyên truyền…, Đặc biệt là ở các Cán Bộ tuyên truyền thì tư duy về NGÀY GIẢI PHÓNG THỦ ĐÔ không những đã khắc sâu vào trong tâm khảm mà còn được họ lan truyền rộng rãi trong xã hội, truyền đời truyền kiếp cho tới tận bây giờ!!
    2. Vậy nên, nếu có bàn gì khi kỷ niệm về nhũng ngày lịch sử này thì mong ông Thông hãy bàn về từ PHỤC VIÊN, hay lắm đó ông ạ!!

  2. Hề… hề…. Thưa ông Thông, thực tình là những khi tôi đọc các bài viết của ông trên trang web này thì trong thâm tâm của tôi luôn có cảm giác là ông hay bị sa vào loại ngôn từ chết và dùng từ điển quá nhiều, cho nên, ông không hiểu được mọi vấn đề:
    1. Ông có biết, sau khi đã đưa 38000 dân Hà Nội tản cư an toàn thì ngày 17.02.1947 Trung đoàn Thủ Đô lặng lẽ rời Hà Nội (dưới gầm cầu Long Biên), vì nếu ở lại thì sẽ bị Qđ Pháp tiêu diệt, vì thế, mọi chiến sĩ của của Trung đoàn này và rất nhiều người dân tản cư ĐÃ THỀ RẰNG sẽ có một ngày họ sẽ trở về giải phóng Hà Nội hay không!!?
    2. Tôi không rõ ngày 10.10.1954 khi Đại đoàn quân Tiên phong nhận nhiệm vụ TIẾP QUẢN Hà Nội (Sư đoàn 308, có Trung đoàn Thủ Đô trong biên chế), thì, Trung đoàn Thủ Đô đi vào theo hướng cửa ô nào (Ô Cầu Giấy hay là Ô Cầu Dền) nhưng chắc chắn rằng các chiến sĩ của Trung đoàn Thủ Đô trong ngày đó sẽ không coi đó là ngày TIẾP QUẢN mà coi đó là ngày Trung đoàn mình đã hoàn thành sứ mệnh đã đặt ra trước đó: GIẢI PHÓNG HÀ NỘI!!!
    3. Ra đi (chạy trốn) dưới gầm cầu, nay trở về đàng hoàng trên mặt cầu (cầu Long Biên – có thể đơn vị qua cầu này không phải là Trung đoàn Thủ Đô), nhưng chính vì thế mà tôi tin rằng tất cả các chiến sĩ của Đại đoàn quân Tiên phong năm xưa đều nghĩ rằng mình đang trở về GIẢI PHÓNG HÀ NỘI (theo lời nguyền của Trung đoàn Thủ Đô ngày trước) đấy, chứ không phải là TIẾP QUẢN như cái bọn hậu sinh không hiểu việc và hay bắt bẻ chữ nghĩa đâu, nghe rõ chưa!!?

  3. Ở đây, từ ” tiếp quản” hẳn là xác đáng hơn là từ ‘giải phóng”.
    Người ta thích dùng từ cho kêu, cho oai, cho rôm rả …rồi dẫn đến lạm dụng từ ngữ, hoặc lệch chuẩn hồi nào không hay .
    Nhưng “Đã quen mất nết đi rồi” , nên khó sửa lắm . Dùng từ “giải phóng” nghe nó hùng hồn, quyết liệt, sướng miệng, sướng tai, còn từ “tiếp quản” nghe mềm yếu quá, nhẹ nhàng quá, không có tính thần “tiến công cách mạng” chút nào, bác nhỉ ?!
    Cũng từ đó, tiếp theo là giải phóng miền Nam, rồi giải phóng kho hàng, bến bãi, giải phóng số công- ten – nơ .
    Một trong những đặc điểm của chế độ ta là thích dùng từ kêu rổn rảng, rền rang rất rỗng !

  4. Cho tất cả những bài viết tôi đọc được trong cộng đồng Tiếng Dân! Những bài viết của tác giả không chỉ rất có giá trị trong việc ‘khai trí’ cho cộng đồng; mà còn dí dỏm, từ ngữ lại gần gũi, đơn giản … Chúc tác giả mãi chắc tay bút để chia xẻ với cộng đồng. Trân trọng

BÌNH LUẬN

Xin bình luận ở đây
Xin nhập tên của bạn ở đây