Đoạn tuyệt quá khứ nhục nhã

Tạ Duy Anh

19-3-2024

Giáo sư, nhà thơ Tưởng Vi Văn, người cực kỳ yêu quý Việt Nam, tổ chức cho chúng tôi tới thăm bảo tàng văn học Đài Nam. Một không gian thực sự ấn tượng về mặt kiến trúc. Nhưng ấn tượng nhất với tôi có lẽ là bức ảnh một nhà văn ngồi bên cửa sổ sáng tác. Bên ngoài là bầu trời cao rộng, mây trắng thanh thản bay, tượng trưng cho tự do. Nhưng ngồi phía bên trong cửa sổ, bóng ông nhà văn nhìn từ phía sau thì như muốn thu người lại, vì ý thức rất rõ xung quanh ông có vô số những cặp mắt đang bí mật theo dõi. Ông có thể bị tố cáo, bị tống vào tù bất cứ lúc nào, bởi những điều mình viết.

Hóa ra trước khi bất cứ ai ở Đài Loan cũng có quyền sáng tác và xuất bản, như một quyền tự do không thể bàn cãi và bất khả xâm phạm như những gì tôi đã viết, quốc gia này từng có một quá khứ kiểm duyệt đáng hổ thẹn.

Chế độ độc đảng của Tưởng Giới Thạch và sau đó là Tưởng Kinh Quốc luôn run sợ trước tiếng nói của sự thật, cảnh giác với những ám chỉ về cái ác, những tư tưởng hướng đến tự do. Vì thế họ kiểm soát văn nghệ sỹ và kiểm duyệt tác phẩm của họ rất gắt gao và tạo ra không ít bi hài. Một từ, một câu thơ, một hình tượng, thậm chí một cái tên đồng âm với vấn đề nhạy cảm, cũng bị quy cho tội “Bôi xấu chế độ”.

Giờ đây cái quá khứ ấy được trưng ra trước thanh thiên bạch nhật theo một cách sắp đặt mang tính tố cáo và có giá trị như tư liệu lịch sử. Xung quanh mỗi cuốn sách, mỗi không gian sáng tạo đều luôn được bao bọc bởi những bóng đen hắc ám đầy tính khủng bố. Người viết không chỉ bị theo dõi, mà còn bị vấy bẩn, bị đe dọa tinh thần, bị hành hung bằng bạo lực.

Ai trực tiếp thực hiện điều đó?

Chúng là lũ cảnh sát tư tưởng (lời của George Orwell), mật thám văn hóa. Chúng là lũ hậu kiểm đốn mạt có amidan và thùy não ở hậu môn. Chúng là bầy chỉ điểm hèn hạ. Chúng là vô số cộng tác viên tại các nhà xuất bản, nhà in, tòa soạn báo, quán bar nơi các văn nghệ sỹ hay tụ tập. Và bao trùm lên tất cả là cái chế độ coi các quyền cơ bản của người dân như tự do ngôn luận, tự do phổ biến quan điểm, tự do sáng tác và hưởng thụ nghệ thuật… là những thứ nguy hiểm cho quyền cai trị bất chính của họ.

Tuy người Đài Loan đã tha thứ cho quá khứ, nhưng họ sẽ không quên. Việc họ trưng bày những hiện vật, hình ảnh về thời cấm đoán, đàn áp sáng tạo, không phải để trả thù, mà để truyền đi thông điệp: Quốc gia này dứt khoát đoạn tuyệt với phần quá khứ ô nhục ấy.

P/S: Khi tôi đang viết những dòng này, thì nghe tin hàng triệu người dân Cu Ba đang xuống đường, điều cũng suýt xảy ra ở Đài Loan bốn thập kỉ trước, không phải do đói khát, mà vì bị tước đoạt tự do. Ngày đó, ở vào phút chót, Tưởng Kinh Quốc (người mà ông Lý Quang Diệu ca ngợi hết lời), thay vì đàn áp khốc liệt với lực lượng hùng hậu được chuẩn bị, đã nghe thấy TIẾNG GỌI CỦA LỊCH SỬ, nên dừng tay đúng lúc. Và đảng Dân Tiến, đảng hiện đang cầm quyền ra đời, cùng với một đất nước Đài Loan thịnh vượng, tự do, đầy lòng vị tha như ngày nay chúng ta chứng kiến.

Không biết những người Cu Ba đang đòi điều gì trước: Cơm áo hay tự do? Có lẽ cả hai.

Bình Luận từ Facebook

10 BÌNH LUẬN

  1. Giáo Sư Đài Loan yêu Việt Nam các bác, chắc vị giáo sư này đã vượt wa lằn ranh Quốc-Cộng, & có thể ủng hộ những ý kiến thống nhứt, & bít đâu đó, có thể ông ta cũng đang làm hết sức mình để tranh đấu hổng mệt mỏi để Bắc Kinh & Đài Loan có thỉa hòa lời bài ca Kết Đoàn .

    Hoặc ít nhứt, ổng cũng đang đấu tranh cho hòa giải hòa hợp, và có thể Tạ Duy Anh sẽ như 1 ví dụ zìa hòa giải hòa hợp wa con đường văn học

    Nếu đúng thía thì rất hoan nghênh

  2. Giới văn nghệ sĩ chỉ muốn được tự do sáng tác theo trí tưởng tưọng của mình nên đa
    số thiếu thực tế, thậm chí không cần biết hiện thực xã hội chung quanh chăng ? Hầu
    hết họ coi trọng sự nhiệp sáng tác của họ, chứ không cần biết tương lại của Trung Hoa
    sẽ do thế lực quốc gia hay cộng sản cai trị ?
    Nếu họ ý thức được tương lai của mình như thế nào thì họ có lẽ thông cảm vói cách
    cai trị dộc tài của cánh hữu do cha con họ Tưởng lãnh đạo. Theo thiển kiến của tôi thì
    chính nhờ độc tài như vậy mà một phần Trung Hoa không CS. vẫn trụ được đến ngày
    nay, dù thất trận phải di tàn qua Đài Loan ?
    Tất nhiên, độc tài nào cũng đáng bị lên án và trừ khử cả, từ Đức Quốc Xả của Hitler
    đến CS. chuyên chế vô sản hiện nay với biến thể cực kỳ độc hại của nó.

    • Hihi, dùng cái nick với mục đích để chỉ người khác, hóa ra lại là chính mình

      Plenty mo where THAT xít come from

      Lỗi thằng đánh máy, thiếu chữ “r”

      “tRừ Đức Quốc Xả của Hitler đến CS”

      Cộng Sản là thứ đã đánh đuổi “Chế độ độc đảng của Tưởng Giới Thạch và sau đó là Tưởng Kinh Quốc”, aka “Độc Tài”, trong con mắt của những người Việt … uh, OK thì Nam . Cộng Sản đã trở thành 1 lực lượng đánh đổ độc tài cả ở Trung Quốc lẫn Việt Nam, then it cant be that bad. Hồi đó Cộng Sản đánh Mỹ nên Cộng Sản chính là họ hàng, chòm xóm, đồng bào của mình đó muh. Đúng, bi giờ họ hổng có đánh Mỹ nữa, thì mình kiu họ chống Mỹ như hồi xưa, họ lại là đồng bào, họ hàng … của mình thui

  3. “Lú 19/03/2024 at 7:36 pm
    Ý tưởng và ngôn từ mà Lão Tạ dùng chính xác đến từng milimet”

    Tán thành nhận định của người rất hợp với cái nick. “Chế độ độc đảng của Tưởng Giới Thạch và sau đó là Tưởng Kinh Quốc”, chế độ độc tài đó trước đó ngự trị trên toàn Trung Quốc, gieo rắc bít bao nhiêu là tội ác khắp 1 đất nước rộng lớn . May quá, Chủ tịch Mao Trạch Đông đã lãnh đạo nhân dân Trung Quốc đứng dậy lật đổ nó, tự giải phóng lấy mình, và đuổi cái chế độ đó ra ngoài Đài Loan .

    Ngưu tầm ngưu, cái chế độ độc tài đó đã ủng hộ chế độ độc tài của Ngụy repeat những điều “Chế độ độc đảng của Tưởng Giới Thạch và sau đó là Tưởng Kinh Quốc” làm ở Trung Quốc ngay tại vùng đất bị tạm chiếm là miền Nam . Và Ngụy đã chịu chung số phận với “Chế độ độc đảng của Tưởng Giới Thạch và sau đó là Tưởng Kinh Quốc”, vì những người dân đã đứng dậy đấu tranh chống độc tài, như Cao Huy Thuần, Huỳnh Tấn Mẫm, Thượng tọa Thích Trí Quang … hay ông bà của Nguyễn Thùy Dương

    “Giáo sư, nhà thơ Tưởng Vi Văn, người cực kỳ yêu quý Việt Nam”

    You mean Việt Nam Xã hội chủ nghĩa ?

    “Chúng là lũ cảnh sát tư tưởng (lời của George Orwell), mật thám văn hóa. Chúng là lũ hậu kiểm đốn mạt có amidan và thùy não ở hậu môn. Chúng là bầy chỉ điểm hèn hạ. Chúng là vô số cộng tác viên tại các nhà xuất bản, nhà in, tòa soạn báo, quán bar nơi các văn nghệ sỹ hay tụ tập”

    Chớ hổng phải là những biên tập viên tận tụy như đồng chí Tạ Duy Anh, luôn là bà đỡ của sáng tạo

    Người Việt bi giờ có cả 2, Tự Do & Cơm Áo, nên chả cần gì cả . Ngay cả người Việt hải ngoại cũng đang tính chiện về nước sinh sống dưới sự lãnh đạo của Đảng, vì hổng ít người coi cuộc sống ngoài này chỉ là tạm bợ . Tưởng Năng Tiến is 1

  4. “Khi tôi đang viết những dòng này, thì nghe tin hàng triệu người dân Cu Ba đang xuống đường” . . . . điều này làm cho tôi liên tưởng đến cảnh dân Cu Ba đã tỉnh giấc và dân Việt Nam còn tiếp tục ngủ say. Chừng nào một triệu người dân Việt Nam sẽ xuống đường để bày tỏ về chính kiến? Không biết tôi có điên không?
    “Không biết những người Cu Ba đang đòi điều gì trước: Cơm áo hay tự do? Có lẽ cả hai.” . . . Nhưng còn người dân Việt Nam có lẽ chỉ còn nghe “TIẾNG GỌI CỦA LỊCH SỬ” là tìm đường ra nước ngoải làm việc để vừa có được cơm áo và vừa có tự do. Việc làm này có lẽ là đúng lúc nhất.

    • Bác còn nhớ lời lão Triết nói không ? VN và Cuba ở hai đầu thế giới để canh gác cho nhân loại . Hễ Cuba thức thì VN ngủ và ngược lại . Vậy chừng nào Cuba ngủ thì VN thức đấy ạ .

  5. Ý tưởng và ngôn từ mà Lão Tạ dùng chính xác đến từng milimet.
    Chỉ còn biết cảm phục tác giả TDA mà không cần có lời phụ họa nào thêm nữa .
    Thời cha con Tưởng Giới Thạch đã thuộc về quá khứ mà so với hiện tại thì “Mình với ta như hai mà một/ Ta với mình như một mà hai” .

  6. Tại Duy Anh đang mượn Đài loan để nói lên sự thật đã và đang diễn ra trên đất nước VN này . Thời đại huy hoàng Nguyễn Phú Trọng -Tô Lâm

  7. Đọc bài này về Đài loan . Chúng ta dường như thấy , Lão Tạ mô tả chuẩn xác thời đại huy hoàng Nguyễn Phú Trọng – Tô Lâm !
    Đám văn nô bồi bút cùng đám trí thức lưu manh của Đảng đang cố viện dẫn các nước có chế độ độc Đảng như Singapur vẫn thành công về kinh tế . Để biện minh cho sự tồn tại của chế độ tộc Đảng tàn bạo gần 50 năm sau thống nhất!
    Sau mấy năm đốt lò . Củi sau to hơn củi trước. Khắp nơi đầy củi . Càng đốt càng nhiều củi !
    Vậy đã đến lúc cần công khai tranh luận . Cái gì đã biến những cánh rừng thành củi . Cái này không chỉ nằm trong lợi ích của đất nước, của dân tộc . Mà cũng nằm trong chính lợi ích sống còn của Đảng .

  8. Quá khứ của Đài Loan đang là hiện tại của Việt Nam.
    Đến bao giờ Việt Nam mới được như Đài Loan hôm nay ?

BÌNH LUẬN

Xin bình luận ở đây
Xin nhập tên của bạn ở đây