Lại nói về tử hình

Lê Nguyễn Duy Hậu

25-9-2023

Có một giai thoại thường được các giáo sư luật ở Mỹ kể cho sinh viên năm nhất nghe. Chuyện kể là, có một sinh viên luật mới ra trường được nhận làm thư ký cho thẩm phán huyền thoại của Mỹ là Oliver Wendell Holmes. Khỏi nói cũng biết anh chàng này rất hào hứng. Nhưng không ngờ sự hào hứng đó bị dội ngay gáo nước lạnh khi anh chứng kiến Holmes tuyên xử một vụ án mà anh tin rằng kết quả thật sự không công bằng.

Khi phiên tòa kết thúc, anh chàng chạy theo Holmes để chất vấn ông ta. Chuyện kể rằng, Holmes ngạc nhiên nhìn anh chàng như trên trời rơi xuống, rồi nói như mắng vào mặt anh: “Cậu làm sai nghề rồi. Nghề của chúng ta là nghề luật, chứ không phải là truy tìm công lý”.

Câu chuyện này kể ra không phải để lên án luật sư hay thẩm phán, hay hệ thống tư pháp nói chung, mà vốn là để dạy cho sinh viên luật một bài học cơ bản: Pháp luật không phải vạn năng. Vì sao pháp luật không phải vạn năng? Vì pháp luật là do con người tạo ra. Mà con người thì không hoàn hảo. Logic hình thức là ở đây.

Mình nhớ, từng đọc đâu đó trong một phán quyết của Anh, có ghi rằng: “Pháp luật vốn dĩ chỉ là nỗ lực của con người để đạt được công lý”. Công lý, theo ý trên, có thể đạt được bởi nhiều cách khác nhau, và không nhất thiết là độc quyền của pháp luật.

Nói tiếp về lý luận này. Một trong những điều mà ít người để ý, đó là dù cố gắng cách mấy, con người sẽ mãi mãi không làm được một đạo luật “rõ ràng”, “không kẽ hở” được. “Kẽ hở” của pháp luật đôi khi xuất hiện chỉ đơn giản vì người làm luật không thể lường được sự sáng tạo của xã hội trong việc tạo ra những thứ mới.

Những quốc gia cố gắng viết luật xuống thành văn và giới hạn cái gọi là luật trong các văn bản pháp luật đều có những cái lý của họ. Nhưng cùng lúc đó, họ khiến cho khả năng uyển chuyển, thích ứng với thực tế cuộc sống của luật bị ảnh hưởng. Và khi một vụ việc nào đó rõ ràng có bất công, nhưng luật không thể theo kịp để xử lý, thì người chịu vạ đầu tiên là đương sự, nhưng người mang tiếng nhiều hơn lại là các thẩm phán. Nhất là khi vụ án đó tước đi tính mạng của đương sự, là một vụ án tử hình. Điều này sẽ tệ hơn khi họ cố gắng xây dựng một truyền thuyết rằng pháp luật công bằng, hoàn hảo, và là chuẩn mực của đạo đức. Làm nghề được hơn một thập kỷ nay, mình thấu hiểu điều đó là sai lầm và thú thật là có cái nhìn thông cảm hơn với các thẩm phán trong các vụ án oan.

Đành rằng có những vụ án mà nó oan chủ yếu là do thẩm phán không đủ bản lĩnh để đối chọi với sức ép, hay đơn giản là cái uy, từ cơ quan điều tra (công an) và công tố (viện kiểm sát), nhưng có những vụ án oan vì nó đã đến một giới hạn mà công cụ pháp lý trong tay các thẩm phán không còn đủ để thay đổi nữa. Nhưng tất nhiên, là một phần của hệ thống thì họ phải chịu vạ vậy.

Chỉ là khi mình nghe chánh án Nguyễn Hòa Bình nói một cách hơi huỵch toẹt rằng, Quốc hội chấp nhận chỉ tiêu cho Tòa án được sai không quá 1.5% các bản án được đưa ra xét xử, mình thấy ông Bình hoặc là can đảm nói sự thật, hoặc hơi dại dột. Thực tế là, ngay cả chuyện giao chỉ tiêu như vậy cũng là một nỗ lực để hạn chế điều không thể hạn chế, và con số 1.5% vốn cũng hơi ngẫu nhiên.

Mình là một người phản đối toàn diện án tử hình, và mình không giấu giếm điều đó. Không có nghĩa là mình ủng hộ hay bao che cho cái ác (không ai trên đời này quỷ dữ đến như vậy), mà đơn giản là mình nghĩ bản thân sẽ trở nên ác nếu ủng hộ án tử hình.

Thực tế thì việc tòa án xử sai người sai tội không phải là hiện tượng của riêng Việt Nam. Một báo cáo của Trung Tâm Thông Tin Án Tử Hình Hoa Kỳ (Death Penalty Information Center) cho thấy, từ 1973 đến nay, có đến 192 tử tù sau đó đã được chứng minh là oan sai. Con số khủng khiếp hơn đó là cho đến năm 2020, có lẽ đã có đến 20 tử tù bị hành quyết oan.

Thống kê thực tế là bao nhiêu thì không ai biết cả. Có rất nhiều nguyên nhân cho án oan, nhưng mình tin rằng lý do duy nhất bởi vì, đó là bản năng của con người, là sự thật không thể thay thế được. Một khi pháp luật không thể hoàn hảo, thì án oan sẽ luôn luôn tồn tại. Các nỗ lực cải tổ tư pháp rốt cuộc cũng chỉ là cải tổ, không thể thay thế được. Nếu bạn nhìn pháp luật theo cách đó, bạn có thấy dễ sợ không khi biết rằng xã hội hoàn toàn có thể đẩy một người vô tội đến chỗ chết bất kỳ lúc nào.

Tất cả những lập luận ủng hộ án tử hình thường xuất phát từ một mục đích tốt đẹp, đó là cho xã hội tốt hơn, cho người nhà nạn nhân bớt đau buồn, cho kẻ xấu chịu hình phạt thích đáng. Mình hiểu tất cả. Nhưng không phải lúc nào điều chúng ta muốn cũng là điều chúng ta làm được, hoặc nên làm.

Cái xấu xí của án tử hình đó là việc nó sử dụng uyển ngữ Hán Việt. Án tử hình đơn giản là giết chết một người nào đó, nhân danh một cộng đồng. Chính vì sự nhân danh cộng đồng mà không ai cảm thấy mình có trách nhiệm trực tiếp với cái chết đó cả.

Nhưng thử làm một thử nghiệm tâm lý nhỏ: liệu có bao nhiêu người ủng hộ án tử hình, sẵn sàng tự mình thi hành án tử hình? Câu trả lời mà chính bạn đưa ra chắc sẽ phần nào làm bạn suy nghĩ lại. Chúng ta lên án kẻ giết người vì hắn tước đi mạng sống của một người vô tội, và hắn xứng đáng bị tử hình. Nhưng chúng ta có tự lên án bản thân mỗi lần một bản án tử hình oan bị tuyên không?

Những vụ án oan hiện nay xảy ra không phải là vấn đề của hệ thống tư pháp. Hệ thống tư pháp chắc chắn sẽ có thiếu sót, sẽ có sai lầm, và việc tranh luận để giảm sai lầm đó tuy tốt thì cũng chỉ là đắp vá tạm bợ. Trí tưởng tượng của con người không thắng được thực tế xã hội. Vấn đề là thái độ của chúng ta với án tử hình. Chừng nào mà xã hội vẫn còn cho rằng việc duy trì án tử hình là đúng, và chỉ có thi hành án tử hình với người vô tội mới là sai… thì chừng đó xã hội vẫn sẽ còn thấy những oan khuất xuất hiện như gần đây.

Bình Luận từ Facebook

5 BÌNH LUẬN

  1. Chuyện nực cười về một … “nhà nghiên cứu”
    18/09/2023
    Trần Đức Anh Sơn

    Tội không VỐN THỜI GIAN có hạn để đụng đến bác lọ..t sư thầy cãi thầy kiện ngậm hột thị này
    Chuyện DỞ KHÓC DỞ CƯỜI về một … “nhà ló..t học lọ..t sư ĐỖ F…ÁP ”

    https://filesdata.cadn.com.vn//filedatacadn/media/800/2022/9/13/219-131.jpg

    Kỷ niệm 70 năm thành lập Trường THPT Phan Châu Trinh (15-9-1952-15-9-2022): Tìm lại để đừng quên
    Thứ ba, 13/09/2022

    https://cadn.com.vn/ky-niem-70-nam-thanh-lap-truong-thpt-phan-chau-trinh-15-9-1952-15-9-2022-tim-lai-de-dung-quen-post266654.html

    Chính bọn GIẶC TRONG NỘI THÙ siêu vi trun..g c..uốc này như nguyễn công khế, trần ngọc trâu, antoine tran VUA RỬA TIỀN Paris, trương hữu ngọ CHÚA TRÙM RỬA TIỀN Paris, fan ứng thời nằm vùng phân hóa nội bộ Mỹ và kinh tài như kiến ch…úc sư nguyễn văn thảo & bào đệ nguyễn văn thoảng từng nhà sáng lập đại học tư thục tại Đè Nẽng mà giờ đây địa n..inh nhân kẹc toàn bọn đâm cha giết chú đ..chị dâu !!!
    Chính bọn GIẶC TRONG NỘI THÙ siêu vi trun..g c..uốc này CÒN NGUY HIỂM gấp 1.000.000 lần sư tổ MAO XẾNH XÁNG và thầy Tập Cận Bình vì chúng là GIAO LIÊN tại chỗ dẫn đường chỉ lối cho giặc như đứng tên mua đất mua nhà chiên lược cạnh PHI TRƯỜNG quân cảng ĐÀ NẴNG !!!!

    “Bạn và tôi, chúng ta đang đứng ở sân trường thân yêu có từ 70 năm trước… Muốn về thăm trường xưa mà thấy bọn ”

    Chính bọn GIẶC TRONG NỘI THÙ siêu vi trun..g c..uốc này CÒN NGUY HIỂM gấp 1.000.000 lần sư tổ MAO XẾNH XÁNG và thầy Tập Cận Bình vì chúng là GIAO LIÊN tại chỗ dẫn đường chỉ lối cho giặc như đứng tên mua đất mua nhà chiên lược cạnh PHI TRƯỜNG quân cảng ĐÀ NẴNG !!!! khiến tôi chẳng muốn còn về thăm lại Quê hương Thứ hai Đà Nẵng chỉ ngay sau Quê Hương Thứ nhất Hà Nội !!!

    dophaplawoffice.com

    https://diendandoanhnghiep.vn/bat-dong-san-mien-trung-2022-khoi-thong-phap-ly-cho-thi-truong-215186.html

    http://dophaplawoffice.com/gioi-thieu.html

    Thời đồ đểu HỒ CHÓ MÈO
    Cóc nhái nằm vùng học làm người l..ọt sư !!!
    http://dophaplawoffice.com/upload/hinhanh/07618.png
    VĂN PHÒNG LUẬT SƯ ĐỖ PHÁP

    Nhìn gốc gác nằm vùng bần cố nông quảng nôm nghệ an DIÊN AN bên Tàu mà đến gõ cửa nhờ tài hùng biện DỰA TRÊN lọ..t phốp xã nghĩa Đại Hán cộng trong sọ đầy phân MAO XẾNH XÁNG của chúng thì chỉ có thương vong tàn tật suốt đời là may CHỚ CHƯA nói chi mô TỬ VONG như Chúa tể Miền Trung nguyễn bá thÁnh !!!


    Chấn hưng văn hoá là chấn hưng cái chi mà bỏ 350 nghìn tỷ?

    https://baotiengdan.com/2023/09/12/chan-hung-van-hoa-la-chan-hung-cai-chi-ma-bo-350-nghin-ty/
    Nguyễn Tiến Tường

    12-9-2023

    Muốn chấn hưng Văn hoá là phải Giáo dục về Sự Thật Lịch sử khách quan như KHOA HỌC …Những Tấm lòng yêu Nước cần viết đúng như Sự Thật các Chí sĩ, Nhà Yêu Nước hay TÙ NHÂN LƯƠNG TÂM LƯƠNG TRI suy tư và hành động vì DÂN TỘC ĐỒNG BÀO QUÊ HƯƠNG

    https://cadn.com.vn/lat-lai-ho-so-vu-an-to-chuc-phan-dong-viet-nam-dan-toc-cach-mang-dang-hoi-ket-bi-ai-cua-nhung-ke-phan-dan-hai-nuoc-2-post1852.html

    ************************

    Hung tin nghe Vị Thầy xưa khả kính bất khuất ngã mình ngay trên Địa linh Nhân kiệt

    ************************

    Anh hùng cố Giáo sư vào Sử Xanh
    Nhớ mãi hình Thầy Trần Ngọc Thành
    Từ tốn giảng bài giọng Tiếng Quảng
    Mười Năm bàng hoàng vọng Vân thanh
    Quê Nhà bạn cũ qua thư viết
    Hiên ngang Thầy đứng gần Đà Thành
    Tràng súng vịt cộng tàn bạo xử tử
    Máu Thầy thấm Thanh sử Sử xanh !
    Nhiệt huyết in mãi Hòa Khánh Cát trắng
    Quê Hương Quảng Đà Thầy sinh thành
    Tiên phong Thầy đứng lên lãnh đạo
    Sau Tháng Ba Đen chống bọn bạo hành
    Bạo tàn cỗ máy tay sai Tàu cộng
    Thầy hy sinh cho Dân Việt tỉnh nhanh
    Tinh anh hòa vào Hồn Thiêng Sông Núi
    Bất tử cùng Non Nước vào Sử Xanh

    https://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg

    TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT
    Paris, Tàn Thu 1987

    Chí sĩ Trần Ngọc Thành bút hiệu Trung Nhân sinh năm 1940 cùng Hiền thê là hai Giáo sư dạt Toán và Văn chương tại Trường trung học Phan Châu Trinh Đà Nẵng. Vợ chồng Thầy Cô sống tại đường Đinh Tiên Hoàng. Lớp chúng tôi hoiòi trung học đệ nhị cấp có may mắn học dưới công ơn Thầy Cô.
    Chính Thầy Trần Ngọc Thành chấp bút viết Luận Cương cho Việt Nam Dân tộc Cách mạng Đảng…
    Thầy lãnh đạo cuộc nổi dậy ngay sau Tháng Ba Đen Đà Nẵng năm 1975

    Thầy Trần Ngọc Thành bị xử tử năm 1977 tròn 37 tuổi…. (Năm có sai VÌ LÚC ẤY qua thư bạn thoáng qua gởi đi từ Đà Nẵng qua Paris sợ liên lụy )

    Miền Cát Trắng Hòa Khánh nay toàn bọn quan tham quan đỏ vịt cộng chúng đều là cát tặc làm ăn với bọn nhà thầu thương lái trun..g c..uốc MUA ĐẤT chiến lược ĐỨNG TÊN CHO ĐẠI D..A CHỆT nằm vùng đàng sau !!

    Thầy ơi ! Sự Hy sinh vì Lý tưởng và Tương lai của Thầy srx mãi mãi đi vào Thanh Sử Nước Việt Muôn đời

    RẤT MONG BẠN CÙNG TRƯỜNG Phan Châu Trinh có hay tin gì về Cô không còn sống tại Đà Nẵng ???
    Xin đa tạ cảm ơn trước

    ĐẶC BIỆT mong ĐỖ PHÁP chắc chắn là học trò BIẾT NHIỀU NHẤT BIẾN CỐ VIỆT SỬ NÀY

    https://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg

    TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT

    https://www.hanoiparis.com/construct.php?page=poesie2&idfam=28

  2. đoạn văn cuối: tác giả nên nói rõ “hệ thống tư pháp” nào, bởi vì các án oan sai đang được dư luận quan tâm nếu không phải do hệ thống tư pháp XHCN VN thì là do đâu vậy? đừng lập lờ câu chữ ý tứ.

  3. Thăm mộ tử tù Lê Văn Mạnh

    https://baotiengdan.com/2023/09/24/tham-mo-tu-tu-le-van-manh/

    -24/09/2023
    Thái Hạo


    Vĩnh biệt Cháu Lê Văn Mạnh như bao Triệu Bất hạnh nơi Quê Mẹ mà mỗi công dân có tiềm năng cao ngất là một Tù nhân dự khuyết !!!
    ********************

    Thân thăm hai đại gia quyến cùng hai cháu HỒ DUY HẢI và NGUYỄN VĂN CHƯỞNG … Chân lý Sự thật và Pháp luật Công bằng thật sự đứng về phía HỒ DUY HẢI và NGUYỄN VĂN CHƯỞNG …
    Và xin chân thành ngả mũ thay mặt Người Việt Tự do trong và ngoài QUÊ HƯƠNG xin cảm ơn Hai Tấm lòng đầy Lương tâm & Lương tri đã đến thăm Mộ chí Cố Tử tù Án oan Lê Văn Mạnh giùm cho cả tôi

    Xin chân thành ngả mũ xin cảm ơn đa tạ hai Bậc Đàn Anh Thái Hạo và Hoàng Tuấn Công đầy Nhân bản và Nhân văn cùng một Bài viết Tuyệt vời Tình Người Tình Đồng bào cao vời vợi …

    – TLDV

    Vĩnh biệt Cháu ơi như bao Triệu Bất hạnh !
    Chắc vì đâu gây hàng triệu Kiếp phần
    Bỗng chỉ Một ngày hàng trăm vạn tù nhân cải tạo
    Cả Đoàn Người : Vợ cùng Mẹ anh em thăm nuôi tảo tần
    Người tù kiệt sức đói ăn bỏ mình rừng thẳm
    Trại lao cải mô hình Trun..g C..uốc đồng chấy anh em thân
    Chưa hết đến chuỗi vô tận: Tù nhân Lương tri Lương tâm
    Đó là Đàn con Tinh hoa nhất của Mẹ Việt Nam
    Thách thức ngục tù hy sinh mình cùng cả con vợ
    Chấp nhận bất khuất vì chỉ yêu Nước thương Dân

    Rồi Tử tù án oan Dân đen thấp cổ bé họng đầy dãy
    Các Cháu tôi bị cướp mất Cuộc đời Thanh xuân !
    Còn bọn bán Nước hại Dân phè phỡn nhan nhãn
    Như mệ Siêu trùm cuối = vợ cựu tể tướng xúc f ân
    Xuân fuc*k – mụ fu nhân siêu tội đồ Vịt Á đại dịch
    Vẫn chưa hành quyết bằng cách Đàn hương hình
    Sao vẫn chưa vùng lên đứng lên đạp đổ cỗ máy ???
    Ăn hại đái nát bán Nước cho Hán cộng hại Dân lành

    Vĩnh biệt Cháu Lê Văn Mạnh như bao Triệu Bất hạnh
    Mọi người biết chắc vì đâu gây hàng triệu Kiếp phần
    Sống chết lưu vong lưu đày ngay giữa Lòng Đất Mẹ
    Mỗi công dân có tiềm năng cao ngất dự khuyết tù nhân !!!
    Chỉ cần ngàn Người vạn Người triệu Người cùng đứng dậy
    Đồng lòng đồng bộ đồng nhất đứng lên hỡi Dân Việt Toàn Dân !!!
    Trăm triệu trừ đi năm triệu bọn đảng viên như Ngọn Sóng Thần
    Quét sạch bọn vịt gian siêu vi trun..g c..uốc ra khỏi Đất Việt
    Tử tù Lê Văn Mạnh oan khuất ơi ! Án tử hình Cháu chắc góp phần
    Dân chủ hóa Việt Nam được Tự do : Tổ Quốc là Tối thượng
    Đứng trên cả Pháp luật : không đảng không ai vượt làn gianh
    Như nữ Tổng thống Nam Hàn ngay con cố Tổng thống Lập quốc ****
    Tử tù Lê Văn Mạnh oan khuất ơi Án tử hình Em góp phần
    Bản án oan tử hình sau hơn hai mươi năm Mẹ cha thanh minh

    Vĩnh biệt Lê Văn Mạnh như bao Triệu Bất hạnh
    Mọi người biết chắc vì đâu gây hàng triệu Kiếp phần
    Sống chết lưu vong lưu đày ngay giữa Lòng Đất Mẹ
    Mỗi công dân có tiềm năng cao ngất dự khuyết tù nhân !!!
    Chỉ cần ngàn Người vạn Người triệu Người cùng đứng dậy
    Đồng lòng đồng bộ đồng nhất đứng lên hỡi Dân Việt Toàn Dân !!!
    Trăm triệu trừ năm triệu bọn đảng viên như Ngọn Sóng Thần
    Quét sạch bọn vịt gian siêu vi trun..g c..uốc ra khỏi Đất Việt
    Chỉ có Ngày mai Vĩ đại ấy : Toàn Dân Việt yên ấm lo Canh tân !….

    https://universite-digitale1.com/wp-content/uploads/2018/05/MeVietNam.jpg

    TRIỆU LƯƠNG DÂN VIỆT

    https://www.hanoiparis.com/construct.php?page=poesie2&idfam=28

    *****

    Như nữ Tổng thống Nam Hàn PHÁC CẬN HUỆ cũng vào tù cho dù Bà chỉ ngây thơ sa bẫy Tình bạn để tham nhũng ngay Bà là con gái rượu duy nhất của cố Tổng thống Lập quốc PHÁC CHÁNH HY cả Ông lẫn Bà đều bị ám sát chỉ vì muốn xây dụwng một NƯỚC NAM HÀN DÂN CHỦ PHÁP QUYỀN CƯỜNG QUỐC NHƯ HÔM NAY

  4. Nhưng nếu cố ý gán tội cho người ta và vì thành tích để được thăng cấp thì quỷ satan cũng phải kêu mấy “chiến sĩ côn an” bằng thầy, ai đời chúng nó ác đến độ Lucifer cũng phải rùng mình. Hậu quả của việc xem côn an là lá chắn bảo vệ chế độ, chúng ỷ có người chống lưng nên không nhần ngại thi triển cái ác. Phải công nhận HCM có tầm nhìn chiến lược khi chọn Trần Quốc Hoàn làm bộ trưởng côn an, tầm nhìn chiến lược là giết dân.

    • Giết dân là cách duy trì và củng cố quyền lực mà mọi kẻ độc tài cộng sản từ Lênin, Stalin, Mao Trạch Đông, Hồ Chí Minh… đến Nguyễn Phú Trọng đều năng nổ thực hiện.

BÌNH LUẬN

Xin bình luận ở đây
Xin nhập tên của bạn ở đây