Chiếc áo NATO và mối tình ngang trái Việt – Nga – Trung

Jackhammer Nguyễn

23-3-2023

Cách đây gần 40 năm, ở Việt Nam, tôi quen một anh bộ đội giải ngũ. Lần đó vào mùa gió bấc, tôi quên áo ấm bèn mượn đỡ một cái áo khoác sĩ quan Việt Nam Cộng hòa của một người bạn, cái áo đó của ba người bạn đã đi Mỹ, không rõ cơ duyên nào còn sót lại. Anh bộ đội thấy tôi mặc cái áo đó bèn nài nỉ tôi bán cho anh, anh ta gọi cái áo đó là áo NATO.

Anh bộ đội lúc đó làm việc trong một công ty có sự tham gia của các nước thuộc khối Đông Âu. Hàng tháng anh phải báo cáo, rồi học tập chính trị đủ thứ, thế mà anh lại mê mẫn cái … áo NATO.

Sau này, cứ mỗi lần đọc thấy các chỉ trích của báo chí Việt Nam đối với phương Tây (nay cũng đã giảm rồi), hay trên mạng xã hội của những người ủng hộ tuyệt đối đảng cộng sản,… tôi lại nhớ tới cái áo NATO đó. Cuộc xâm lăng Ukraine của Nga đã trải qua hơn một năm, suốt thời gian này có không ít người Việt là các bình luận gia, nhân vật mạng xã hội,… lên tiếng ủng hộ Nga, chê trách phương Tây, rồi gần đây lại hoan hô chuyến đi của ông Tập Cận Bình bên Trung Quốc thăm ông Putin, tôi lại nhớ tới … cái áo NATO.

Nói cho công bằng thì chuyện “chọn bên” của Hà Nội trong vụ Nga – Ukraine cũng có những lý do dễ hiểu và đáng được thông cảm. Bỏ qua lý do ý thức hệ vẫn còn dai dẳng, dù đã giảm rất nhiều, thì đúng là rất nguy hiểm nếu như người Nga cắt phéng mất việc cung cấp vũ khí, rồi cắt luôn các thiết bị giàn khoan dầu thì khốn đốn cho Hà Nội. Mà không phải chỉ có mỗi Việt Nam có thái độ không chỉ trích Nga như vậy, hai quốc gia lớn là Nam Phi và Ấn Độ cũng thế. Lịch sử không thể một sớm một chiều mà thay đổi được. Đó là thực tế.

Nếu vì các lý do do thực tế thì cũng nên nhìn về tương lai, tương lai sẽ thuộc về cái áo NATO hay cái áo của Mao Xếnh Xáng? Tương lai sẽ thuộc về các quan hệ khoa học kinh tế với phương Tây, hay là mối tình đầy lãng mạn với hai cái nôi cách mạng to tổ bố là Nga và Trung Quốc?

Cuộc gặp Nga – Trung tại Moscow mấy ngày qua sẽ cho một đám cử tọa ở Việt Nam tin rằng, phương Tây chết tới nơi rồi, Nga – Trung mạnh như thế cơ chứ! Cộng với sự kiện hai ngân hàng Mỹ bị sập, rồi ngân hàng Thụy Sĩ lung lay, người Việt thân Putin lại được dịp … đúng rồi!

Tôi hy vọng đó không phải là cái nhìn về tương lai của Việt Nam từ các nhà lãnh đạo Hà Nội.

Đúng là hệ thống kinh tế tư bản do phương Tây cầm đầu hiện nay có nhiều lỗi, vụ ngân hàng bị sập không phải là lần đầu tiên. Nhưng liệu Nga và Trung Quốc có hệ thống nào khác hay hơn để thay thế? Các định chế tài chính Nga – Trung vẫn cứ dựa vào ngân hàng Mỹ, Thụy Sĩ mà hoạt động. Tất cả các định chế kinh tế tài chính đang hoạt động hiện nay đều là do sự sáng tạo của thế giới phương Tây cả.

Hay là dựng bức màn sắt lên giống như thời chiến tranh lạnh, đèn nhà ai nấy sáng? Thật sự là chiến tranh lạnh lần thứ hai đã bắt đầu rồi, nhưng lần này phe Nga – Trung đâu dám bỏ hệ thống kinh tế tài chính phương Tây, mà lại nài nỉ, nhưng bằng giọng kẻ cả, rằng … Phải cho chúng tôi chơi!

Cứ cho rằng Bắc Kinh và Moscow tách rời luôn hệ thống kinh tế, tài chính phương Tây, nhưng ai sẽ sản xuất chip điện tử, cung cấp máy móc gia dụng cho hàng tỷ người Trung Quốc, Nga… lỡ quen với chủ nghĩa tư bản?

Hiện Bắc Kinh đang bắt nhốt hàng loạt cán bộ cao cấp vì nhũng lạm, không làm được gì ra hồn, trong khoản tiền đầu tư hàng tỷ dollar để thúc đẩy phát minh sản xuất chất bán dẫn. Chính sách hạn chế xuất khẩu công nghệ cao của Mỹ đang làm cho Bắc Kinh khốn đốn. Bản thân ông Putin, sau khi bị phương Tây cấm vận đã có lần thú thật ở nơi công cộng (buổi nói chuyện với sinh viên Nga), rằng chuyện công nghệ bán dẫn quả là khó.

Sau khi ông Tập rời Moscow, bác New York Times của Mỹ phân tích rằng, sô diễn của Tập chưa biết thắt chặt sự đoàn kết với Nga ra sao, nhưng lộ rõ nỗi sợ hãi của ông ta trước thế trận bao vây của Mỹ, từ chuyện chất bán dẫn đến ngân hàng, cho đến liên minh quân sự vùng Đông Á đang dần hình thành  như Aukus (Mỹ, Anh, Úc), Quad (Mỹ, Nhật, Úc, Ấn). Trong nhóm Quad này có cả Ấn Độ, quốc gia hiện vẫn không lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ cuộc xâm lăng của Nga, nhưng họ biết tương lai của họ là ở phương Tây, chứ không phải cái khối to lớn mà tăm tối là Nga – Trung.

Và cuối cùng, các bạn người Việt bài xích phương Tây và ủng hộ Nga – Trung trên mạng xã hội cũng nên nhớ rằng, mạng xã hội cũng là một phát minh của phương Tây nhé!