Pháp luật trước khi thực hiện sự trừng trị, hãy là thứ pháp luật tử tế

Nguyễn Thông

6-12-2022

Ấy là tôi muốn nhắc tới vụ việc liên quan ông Nguyễn Chí Hiến, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên. Ổng vừa được tòa sơ thẩm “ưu ái” 6 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Tội này, án này chỉ dành cho ông, là người thực hiện, thừa hành nghị quyết của tập thể, lệnh của cấp trên, còn những kẻ chủ mưu quyết định thì pháp luật đã cố tình không rờ tới, chỉ giao cho đảng xử lý theo cách của đảng. Người ta cứ nói luật pháp nghiêm minh, công bằng, không có vùng cấm, nhưng qua vụ xử ông Hiến hẳn không phải thế. Dân Nam Bộ có câu “dzậy mà không phải dzậy”, rất đúng với trường hợp này.

Tôi không có quan hệ gì với ông phó Hiến, cũng chả lợi ích gì ở Phú Yên. Tôi chỉ thấm cái tinh thần “giữa đường dẫu thấy bất bằng mà tha”, thấy có người bị oan sai, có kẻ gây tội được bao che, cuộc sống bất công… thì lên tiếng, cũng như từng nói về làng Hoành xã Đồng Tâm, về cướp đất ở Văn Giang, về trạm BOT trấn lột Cai Lậy… vậy.

Vẫn biết, thời nay khó tìm được cán bộ tốt, từ quan lớn, cụ lớn tới quan nhỏ, sai nha. Khi đã có chức vụ, địa vị, làm ông nọ bà kia, lại gắn với dự án, đất đai, tiền bạc thì dễ hư lắm. Ông Trọng gọi đó là sự suy thoái, theo tôi, nói thế còn nhẹ, mà là sự hủy diệt, tự hủy. Đốt đuốc giữa ban ngày tìm cán bộ tốt còn khó hơn tìm đường lên giời. Tâm lý ghét cán bộ càng ngày càng nặng, một thứ bệnh mạn tính. Cũng chẳng oan, không có lửa, làm sao có khói. Chẳng ai rỗi hơi đi xỉa xói cán bộ, đảng viên.

Chính vì vậy, bênh cán bộ, dù chỉ một chữ, dễ bị nhận gạch đá phẫn nộ từ dư luận. Nhưng cái vụ án ở Phú Yên, việc ép tội ép án cho ông Hiến đã mang hơi hướng oan sai dù ông ấy là phó chủ tịch tỉnh (mà theo cái lý của dân chúng thì chỉ có dân oan chứ làm gì có cán bộ oan).

Tôi đã đọc kỹ những bài báo phân tích về vụ án Phú Yên này, trên báo Người đưa tin, báo Viettimes… chẳng hạn, cũng hỏi cả người sống ở ngoải, biết vụ việc. Thì ra thế này, cái tội được tòa án, viện kiểm sát, công an (hệ thống pháp luật) quy cho ông phó Hiến tất nhiên cũng có phần đúng. Nếu bảo ông ấy vô tội, thì làm phó chủ tịch làm gì, chỉ bụt đất à. Đương nhiên ông Hiến cũng phải chịu trách nhiệm trong vụ tiến hành dự án đất đai gây thất thoát tiền bạc của nhà nước. Nhưng nói thẳng, ổng chỉ là thứ thiên lôi chỉ đâu đánh đấy của đảng, của Tỉnh ủy, của ông bí thư Tỉnh ủy Huỳnh Tấn Việt, của tập thể lãnh đạo. Đố dám không làm, đố dám phản đối. Ở cái cơ chế “đảng lãnh đạo toàn diện”, không phục tùng, chống lại, là văng ngay. Ông Hiến, dù đã làm tới phó chủ tịch một tỉnh, vẫn có những sợ hãi cố hữu của con người, của cán bộ. Chấp hành chỉ đạo của đảng và đi tù, đó là bi kịch trớ trêu của ông Hiến.

Như đã nói ở trên, pháp luật, trước khi thực hiện sự trừng trị, hãy chứng tỏ sự nghiêm minh, công bằng, công lý. Đúng bản chất vụ việc, thì phải lôi Tỉnh ủy, lôi bí thư Tỉnh ủy Huỳnh Tấn Việt, và những cấp trên của ông phó Hiến ra tòa. Đâu có cái kiểu đảng được ngoài vòng pháp luật, còn kẻ thừa hành giơ đầu chịu báng. Kẻ cầm đầu đứng đầu, kẻ quyết định phải chịu trách nhiệm chính, chứ không thể đùn đẩy, nhờ bộ máy thực thi pháp luật đẩy tội cho cấp dưới. Đừng nói cấp trên không liên quan, không có tội. Ông phó Hiến không đáng bị cái án 6 năm, cũng như đám cấp trên không thể chỉ xử lý nội bộ đảng.

Nhà báo Huy Đức (Trương Huy San, Osin) trong bài “Rủi ro cấp phó” chỉ rõ: “Việc “hỗ trợ 5% cho nhà đầu tư trúng thầu 262 lô đất” ở Phú Yên là đúng hay sai xin không bàn. Nhưng, chỉ đưa một mình Phó chủ tịch tỉnh Nguyễn Chí Hiến ra tòa là đã để “lọt người, lọt tội”. Chủ trương “hỗ trợ nhà đầu tư” là của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, có họp, có văn bản do đích thân Bí thư Huỳnh Tấn Việt ký”.

Chẳng phải riêng vụ này. Cả đám cán bộ to nhỏ, trong đó có thứ trưởng, trợ lý bộ trưởng, ở Bộ Ngoại giao bị bắt, chẳng lẽ bộ trưởng Phạm Bình Minh không liên quan. Dây tù Việt Á ngày càng dài, chẳng lẽ ông phó thủ tướng Đam, ông thủ tướng Chính không chịu tí trách nhiệm nào. Mấy tay phó chủ tịch TP.HCM bị tòa hỏi thăm nhưng Lê Hoàng Quân, Lê Thanh Hải vẫn như người ngoài cuộc. Hỏi vậy thôi, chứ cái kiểu đốt củi đốt lò xứ này thế nào, ai chẳng biết.

Rốt cuộc người như ông Hiến là dại. Những cán bộ chỉ biết quán triệt lệnh của cấp trên, làm hết chức trách mình vì công việc, hãy coi gương ông Hiến.