Đại biện lâm thời Ukraine tại Việt Nam trả lời phỏng vấn

1. Đỗ Mạnh Hà: “Bạn có thấy buồn và thất vọng khi nhiều người Việt Nam nhầm bản chất của cuộc chiến này và ủng hộ Putin không?”

Thỉnh thoảng, tôi đọc những gì được đăng trên các phương tiện truyền thông Nga, và tôi thấy Moscow đã dành bao nhiêu công sức cho bộ máy tuyên truyền của mình. Bóp méo sự thật, viết lại lịch sử, nói dối trắng trợn, bưng bít sự thật – đó là những phương pháp hàng đầu được sử dụng bởi truyền thông do chính phủ Nga kiểm soát. Tôi biết điều tương tự cũng có ở Việt Nam. Những hãng thông tấn như Sputnik hay RT, và một số phương tiện truyền thông Việt Nam lấy thông tin từ RIA-Novosti hay Interfax của Nga, cho đến giờ họ vẫn tung tin rằng Nga chỉ ‘tổ chức một cuộc hành quân đặc biệt nhằm vào các đối tượng quân sự cụ thể’ trong khi cả thế giới đã xem những bức ảnh và video quân đội Nga ném bom vào các khu dân cư ở các thành phố lớn nhỏ của Ukraine.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi một số người ở Việt Nam không hiểu sâu sắc về những gì đang diễn ra ở Ukraine nếu họ chỉ dựa vào tin tức do Nga cung cấp. Bạn biết đấy, kể từ ngày hôm qua, theo quyết định của Quốc hội Nga, một người có thể phải ngồi tù tới 15 năm nếu chia sẻ thông tin về những gì quân đội Nga đang tiến hành ở Ukraine. Làm thế nào bạn có thể biết sự thật nếu bạn chỉ đọc các phương tiện truyền thông Nga? May mắn thay, các phương tiện truyền thông thế giới không bị vô hiệu hóa với bất kỳ hình thức kiểm duyệt nào và những người muốn tìm hiểu những gì đang diễn ra, có thể dễ dàng tìm thấy thông tin.

Vì vậy, tôi không buồn khi một số người Việt Nam nhầm bản chất cuộc chiến của Putin chống lại Ukraine, tôi hiểu cách họ bị người Nga đánh lừa. Ngoài ra, mỗi ngày chúng tôi nhận được hàng trăm tin nhắn ủng hộ Ukraine và lên án hành động xâm lược của Nga.

Điều đáng buồn và thất vọng là một số người Việt Nam góp phần tạo ra tin giả và phổ biến tin giả, giống như về những gì tôi bị cho là đã nói, mà gần đây tôi đã bác bỏ trên facebook của mình. (Phát biểu về Trung Quốc và Việt Nam mà tôi đã đưa ảnh lên).

2. Nhà văn Hoàng Hưng: “Một số người giải thích rằng Putin tấn công Ukraine bằng cách ngăn Ukraine gia nhập NATO, vì khi Ukraine gia nhập NATO, NATO có thể đưa tên lửa đến sát biên giới Nga.

NATO là một liên minh phòng thủ, có mục đích bảo vệ các quốc gia thành viên. Tên lửa của NATO được đặt ở các nước thành viên, đấy không phải là tên lửa tấn công. Hệ thống đó được thiết kế để bảo vệ các thành viên châu Âu của Liên minh khỏi mối đe dọa từ tên lửa đạn đạo từ bên ngoài khu vực Euro-Đại Tây Dương. Ví dụ, hệ thống Aegis Ashore, đặt tại Romania, hoàn toàn mang tính chất phòng thủ. Tên lửa đánh chặn không có đầu đạn trong thành phần của chúng, vì vậy chúng không thể được sử dụng cho mục đích tấn công. Những tên lửa như vậy không thể tấn công các mục tiêu trên mặt đất mà chỉ có thể tấn công các mục tiêu trên không để phá những tên lửa sắp tấn công các mục tiêu ở các nước châu Âu. Ngoài ra, hệ thống không được trang bị phần mềm, thiết bị và cơ sở hạ tầng để phóng tên lửa tấn công.

Nói đưa tên lửa đến gần biên giới Nga nếu Ukraine gia nhập NATO là không có logic nào cả: thứ nhất, Nga đã có biên giới với 5 thành viên NATO, thứ hai, mặc dù Ukraine tuyên bố mong muốn trở thành thành viên NATO sau khi Nga xâm lược Crimea và các phần của Donbas, các thủ tục gia nhập thực tế thậm chí không có trong chương trình nghị sự của NATO trong suốt 8 năm kể từ năm 2014.

Là thành viên NATO, hoặc không phải là thành viên NATO – sẽ không thể ngăn Nga tấn công Ukraine, chúng tôi đã thấy rõ điều đó vào năm 2014. Tuy nhiên, trở thành thành viên NATO sẽ có nghĩa là một nền an ninh chung cho Ukraine, đó là lý do tại sao Nga càng đe dọa thì chúng tôi càng muốn trở thành một phần của liên minh quốc phòng NATO. Bạn có nhận thấy rằng Phần Lan và Thụy Điển, 2 nước trung lập nhưng cũng đã bắt đầu nói về việc họ gia nhập NATO?

Nga sử dụng nhiều cách biện minh khác nhau cho cuộc xâm lược Ukraine vào năm 2022, tất cả chúng đều được tạo ra bởi trí tưởng tượng bệnh hoạn và không có cái nào phù hợp với Hiến chương Liên Hiệp quốc và nhiều hiệp ước quốc tế khác mà Nga đã ký kết.

3. Trần Trung Kiên: “Ai cũng biết Nga có sức mạnh quân sự hơn Ukraine. Tại sao bạn lại chọn chiến đấu thay vì nghiêng về phía Nga để có hòa bình tạm thời?”

Ukraine đã rất ngây thơ khi từ bỏ vũ khí hạt nhân vào năm 1994 dưới sự cam kết bảo đảm an ninh của Nga. Năm 2014, chúng tôi vẫn còn ngây thơ khi quân đội Nga tiến vào Crimea và quân đội Ukraine chưa sẵn sàng bắn vào những người mà chúng tôi coi là người dân của một quốc gia thân thiện. Nhưng trong suốt 8 năm sau đó, chúng ta đã thấy những câu chuyện kể ở Nga về Ukraine: “một đất nước không tồn tại, một quốc gia thất bại” v.v… và thậm chí “hãy giải quyết vấn đề Ukraine” – giống như cách Hitler “giải quyết vấn đề người Do Thái.” Và chúng tôi không còn ngây thơ nữa: chúng tôi hiểu rõ ràng mục tiêu của Nga là gì – Đấy là chấm dứt sự tồn tại của Ukraine.

Sẽ là sai lầm khi nghĩ rằng nếu chúng ta cố gắng tạo hòa bình tạm thời ngay bây giờ, chúng ta sẽ có được những điều kiện tốt hơn so với khi chúng ta chiến đấu. Từ bỏ cuộc chiến có nghĩa là trở thành một quốc gia nô lệ của Nga, nhưng người Ukraine là những người tự do và độc lập. Và bây giờ, khi chúng ta chiến đấu cho đất nước của mình, cái giá phải trả là tự do của chúng ta rất cao và nó sẽ được trân trọng bởi nhiều thế hệ tương lai, những người sẽ tự hào về những người bảo vệ, và về những người đã hy sinh mạng sống của mình trong cuộc chiến này.

Ai ở Nga sẽ tự hào về những người lính của họ hiện đang ném bom các thành phố Ukraine, giết chết người Ukraine, tước bỏ nhà cửa của hơn 700.000 người? Nước Nga sẽ mãi là nỗi xấu hổ.

Bạn nghĩ rằng Nga có sức mạnh quân sự hơn Ukraine? Tôi không phải là một chuyên gia quân sự, nhưng chỉ cần nhìn vào bản đồ nước Nga so với Ukraine và nhìn vào sự thật: Người Ukraine đã chiến đấu được 8 ngày rồi, chưa thành phố lớn nào bị quân đội Nga chiếm được; trong 8 ngày này Nga thiệt hại ước tính khoảng 9000 quân, trong khi trong cuộc chiến Chechnya lần thứ nhất 1994-1996 Nga chỉ mất 5042 lính, trong cuộc chiến Chechnya lần thứ hai năm 1999-2000 – chỉ có 7425 người. Tại sao Nga lại chịu tổn thất nặng nề như vậy và không tiến hành các kế hoạch xâm lược của nó nếu nó có sức mạnh quân sự hơn chúng tôi?

4. Phúc Nguyễn: “Bạn nghĩ sao khi chính phủ Việt Nam không lên tiếng phản đối cuộc chiến này?”

Chính phủ Việt Nam đã lên tiếng phản đối chiến tranh. Phát biểu tại phiên họp đặc biệt của UNGA về cuộc chiến chống Ukraine của Nga, Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên Hiệp quốc, bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ của Việt Nam đối với nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, không can thiệp vào công việc nội bộ và sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

Ukraine biết ơn mọi tiếng nói lên án việc sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực.

5. Khoảng 10 người hỏi: Nếu chúng tôi muốn chiến đấu để bảo vệ Ukraine, liệu có được không và chúng tôi phải làm gì?

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tuyên bố rằng công dân của bất kỳ quốc gia nào cũng có thể sát cánh cùng người Ukraine chiến đấu chống lại bọn tội phạm chiến tranh Nga. Tuy nhiên, nếu công dân Việt Nam muốn chiến đấu để bảo vệ Ukraine, họ cần phải kiểm tra luật pháp quốc gia của mình xem họ có thể tình nguyện tham gia Quân đoàn Quốc tế Bảo vệ Lãnh thổ Ukraine hay không.

6. Nhiều người hỏi muốn gửi tiền ủng hộ Ukraine thì làm thế nào, có tài khoản để gửi không?

Tôi nghĩ rằng cách dễ nhất hiện nay để gửi các khoản đóng góp từ Việt Nam là thông qua tài khoản vãng lai được mở cho Bộ Chính sách Xã hội Ukraine vì mục đích nhân đạo. Bạn có thể dễ dàng sử dụng thẻ ngân hàng của mình ở đó.

7. Đoàn Bảo Châu: Nga đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân, bạn nghĩ gì về điều đó?

Tôi sẽ trích dẫn Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba để trả lời câu hỏi này. Ông nói rằng, quyết định đặt vũ khí hạt nhân của ông Putin trong tình trạng báo động cao là một mối đe dọa trực tiếp đối với Ukraine. Và nó sẽ là một thảm họa cho thế giới, nhưng nó sẽ không làm người dân Ukraine gục ngã.

Tôi nghĩ rằng mối đe dọa này là rất thực tế. Mỗi đêm tôi đi ngủ đều lo sợ khi thức dậy khi biết tin về những quả bom hạt nhân của Nga đã ném xuống thành phố nào đó của Ukraine.

8. Đoàn Bảo Châu: Tôi biết rất nhiều người Việt Nam ủng hộ Nga, họ công kích tôi trên trang FB của tôi. Bạn có vấn đề tương tự không?

Nói về trang facebook của mình, tôi mới bắt đầu trải qua những cuộc tấn công như thế này chỉ hai ngày trước – hàng trăm bình luận căm thù, trích dẫn những câu chuyện bịa đặt của người Nga, phát tán video giả mạo v.v… Khi tôi kiểm tra những trang của những người bình luận hung hăng nhất, tôi phát hiện ra những tài khoản trống rỗng, hầu hết chúng mới được tạo ra. Đó là một dấu hiệu rõ ràng của một nhà máy troll. Tôi nghĩ điều đó là tốt, Nga càng chi nhiều tiền cho những kẻ lừa đảo thì họ càng ít phải chi cho quân đội của mình đang chiến đấu ở Ukraine. Cùng với các lệnh trừng phạt từ khắp nơi trên thế giới, đó là một phương pháp nữa để làm suy yếu nhà nước xâm lược.

9. Đoàn Bảo Châu: Bạn cảm thấy gì khi VN bỏ phiếu trắng?

Thành thật mà nói, tôi cảm thấy thất vọng. Nhiều quốc gia trên thế giới đã bỏ phiếu ủng hộ, thậm chí cả những quốc gia từng bỏ phiếu chống tại LHQ về các vấn đề liên quan đến sự xâm lược của Nga đối với Ukraine. Một số nước ASEAN hoàn toàn thay đổi lập trường theo hướng có lợi. Tuy nhiên, giống như Việt Nam, Ukraine tôn trọng các quyền và lựa chọn có chủ quyền của mọi quốc gia.

Tôi hy vọng rằng Việt Nam sẽ tham gia các nỗ lực của Liên Hiệp quốc trong việc giải quyết các nhu cầu nhân đạo của người dân Ukraine.

Và chúng tôi vô cùng biết ơn những đóng góp nhân đạo mà người dân Việt Nam đang thực hiện để giúp đỡ người dân Ukraine hiện nay.

Có một câu tục ngữ rất hay để miêu tả sự ủng hộ mà chúng tôi nhận được ở Việt Nam: “Cây khoẻ bởi gốc, người khoẻ bởi bạn tốt”. Và chúng tôi cũng rất mạnh mẽ khi có Việt Nam sát cánh cùng chúng tôi.

Xin trân trọng cảm ơn những câu hỏi của các bạn!