Thục Quyên
18-11-2021
Ngày 9/11/2021 đại diện của hai Nhóm Tư vấn Nội địa (DAG) thuộc Liên minh Âu châu (EU) cũng như Việt Nam, đã tổ chức cuộc họp trực tuyến đầu tiên, sau khi cuộc họp lên kế hoạch ngày 3 và ngày 4/6/2021 bị hủy bỏ, vì chính phủ Việt Nam nêu quan ngại về sự tham gia của xã hội dân sự. (1)
Theo cam kết trong Chương 13 về Thương mại và Phát triển Bền vững (TSD) của Hiệp định Thương mại Tự do (EV-FTA) giữa Liên minh Âu châu (EU) và Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, cả hai bên, EU và Việt Nam, phải thành lập “Các nhóm Tư vấn Nội địa” (DAGs) gồm những tổ chức phi chính phủ NGO, đại diện người lao động, hiệp hội thương mại v.v… để có thể quan sát, nêu lên và thảo luận các vấn đề liên quan đến các chính sách xã hội và môi trường với Ủy ban Liên minh Âu châu và VN.
Xã hội dân sự và việc ký kết Hiệp định Thương mại Tự do VN/EU (EV-FTA)
Sau cuộc tiếp xúc (2) với một vài nhà hoạt động XHDS Việt Nam tại Hà Nội vào cuối tháng 10/2019, Ủy ban Thương mại quốc tế của Nghị viện Âu châu đã trở lại Brussels với lời yêu cầu của những vị này là nên phê chuẩn ngay EV-FTA mà không bị ràng buộc bởi vấn đề đàn áp nhân quyền tại Việt Nam.
Vì mang danh là tiếng nói của những XHDS trong nước nên lời yêu cầu này rất quan trọng, được EU cũng như chính phủ Việt Nam ưu ái và sử dụng triệt để, hầu gạt bỏ lời yêu cầu đòi hỏi điều kiện Nhân Quyền tiên quyết của đại đa số các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức bảo vệ Nhân quyền, các tổ chức XHDS, quốc tế cũng như Việt Nam.
Tiếng nói duy nhất trong nước đòi điều kiện Nhân quyền của TS Phạm Chí Dũng bị dập tắt. Phạm Chí Dũng bị bắt (và sau hơn một năm lãnh án 15 năm tù), dọn đường cho cuộc bỏ phiếu tại Nghị viện Âu châu thông qua Hiệp định EV-FTA ngày 12/2/2020.
Xã hội dân sự và việc thực thi EV-FTA
Trong thời gian sửa sọan để EV-FTA đi vào hiệu lực, đôi bên EU cũng như VN có bổn phận thành lập Nhóm Tư vấn Nội địa với chức năng theo dõi, nêu lên và thảo luận các vấn đề liên quan đến các chính sách xã hội và môi trường với Ủy ban Liên minh Âu châu và VN.
Nhóm Tư vấn Âu châu đã thành lập cuối năm 2020 theo đúng qui định, gồm những tổ chức phi chính phủ NGO, đại diện người lao động, hiệp hội thương mại, và đã có 3 cuộc họp vào tháng 3 tháng 5 và tháng 10/2021.
Về phía VN, tháng 11/2020 Mạng lưới VNGO-EVFTA được thành lập, gồm bảy tổ chức XHDS có đăng ký, với mục đích phổ biến thông tin về Hiệp định EV-FTA và sự hình thành Nhóm Tư vấn Nội địa (DAG). Tuy nhiên tháng 7/ 2021 công an Hà Nội đã công bố bắt giam hai thành viên ban điều hành Mạng lưới là nhà báo Mai Phan Lợi, chủ tịch “Hội đồng Khoa học Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng” (MEC) và luật gia Đặng Đình Bách, giám đốc “Trung tâm Nghiên cứu Pháp luật & Chính sách Phát triển Bền Vững” (LPSD).
Việc bắt giam đã khiến Nhóm DAG Âu châu ngày 15/7/2021 ra thư ngỏ đòi hỏi Ủy ban Liên minh Âu châu và Trưởng đoàn Thực thi Thương mại (CTEO) phải điều tra và nêu vấn đề này tại cuộc họp với các cơ quan chức năng Việt Nam.
Tuyên bố của DAG EU
Sau buổi họp đầu tiên trực tuyến với nhóm DAG VN (hiện nay chỉ có 3 thành viên), DAG EU đã ra một bản tuyên bố ngày 12/11/2021 (3) trong đó có đoạn:
“Các DAG có vai trò thiết yếu trong việc giám sát việc thực thi EV-FTA. DAG-EU chào mừng cuộc họp đầu tiên, tuy nhiên cũng xin nhắc lại rằng Hiệp định FTA có định rõ, các DAG phải bao gồm ‘các tổ chức đại diện độc lập’ (điều 13.15.4).
DAG-EU đã trực tiếp liên tục nêu lên với cả hai bên tham gia EV-FTA về các trường hợp một số đại diện xã hội dân sự ở Việt Nam bị bắt và bỏ tù trong những tháng gần đây. Chúng tôi lo ngại về số lượng người tham gia quá hạn chế trong Nhóm Tư vấn Việt Nam và do đó yêu cầu cần xác định rõ một quy trình để tiếp tục nhận thêm sự tham gia của XHDS. Điều này càng cấp bách hơn khi chúng tôi được biết một số tổ chức XHDS đã bị từ chối đơn đăng ký tham gia với những lý do không rõ ràng”.
Làm sao ủng hộ việc làm của DAG-EU?
Để đáp lại lời than của nhiều người Việt, về những hiệp định thương mại giữa Việt Nam với quốc tế (trong trường hợp này là với EU), rõ ràng là quốc tế chỉ nghĩ tới lợi nhuận, còn nhân quyền chỉ là cái bánh vẽ của họ, thì cần phải đặt câu hỏi:
Có bao nhiêu người Việt trong và ngoài nước đã có khả năng, phương tiện và cũng thực tâm đọc và tìm hiểu những hiệp định như CPTPP (Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) hoặc EV-FTA (Hiệp định Thương mại Tự do EU-VN)?
Hay thu hẹp lại, hiện nay có bao nhiêu nhà hoạt động XHDS Việt Nam, trong cũng như ngoài nước, biết đến Chương 13 về Thương mại và Phát triển Bền vững (TSD) của Hiệp định Thương mại Tự do (EV-FTA) và Hiệp định khung đối tác và hợp tác toàn diện Việt Nam-Liên minh Âu châu (EV-PCA)? (4)(5)
Không biết, không hiểu, thì không thể tích cực tìm được những phương cách an toàn trong tình thế hiện nay tại Việt nam để ít nhiều tham dự trực tiếp cũng như gián tiếp, ảnh hưởng vào những chính sách xã hội và môi trường.
Chúng ta bỏ thí cho phe “hưởng lợi nhuận” mặc tình thao túng? Rồi đổ thừa?
________
(1) https://www.amfori.org/news/joint-euvn-dag-and-forum-cancelled
(2) https://baotiengdan.com/2019/12/08/evfta-diem-mu-trong-cuoc-van-dong-quoc-te-cua-xhds-viet-nam/
(5) https://eeas.europa.eu/archives/delegations/vietnam/documents/eu_vietnam/pca.pdf
“Có bao nhiêu người Việt trong và ngoài nước đã có khả năng, phương tiện và cũng thực tâm đọc và tìm hiểu những hiệp định như CPTPP (Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) hoặc EV-FTA (Hiệp định Thương mại Tự do EU-VN) … Chúng ta bỏ thí cho phe “hưởng lợi nhuận” mặc tình thao túng? Rồi đổ thừa?“
Cám ơn tác giả Thục Quyên đã nêu lên một thực trạng mà đáng lý ra là phải báo động từ lâu. Đúng là một mật trận đã bỏ ngõ, không chiến sĩ, nên thua CSVN là không thể tránh khỏi.
Lý do bi quan thật dể thấy, vì trong hơn 4 triệu người Việt tại hải ngoại không có nhiều người đủ điều kiện như tác giả đề ra. Nếu có là quá ít và quá già, không còn nhiệt huyết đấu tranh cho thời cuộc hiện nay, hoặc quá trẻ để có đủ kinh nghiệm tham gia, không có quen biết trong các chính giới quốc tế hay các mạng lưới XHDS để gây tác động.
Hiện nay, có quá nhiều nhà nghiên cứu nghiệp dư trong nhiều lĩnh vực và các nhà bình luận chính trị quốc tế trên các trang mạng. Dù có nhiệt huyết, nhưng họ không thể gây các chuyển biến tích cực, vì rõ ràng họ thiếu các điều kiện mà tác giả nêu lên.
“Hiện nay, có quá nhiều nhà nghiên cứu nghiệp dư trong nhiều lĩnh vực và các nhà bình luận chính trị quốc tế trên các trang mạng,”
Trên trang BTD có nhiều thí dụ cho thấy là nguồn lực nhân sự trong XHDS của người Việt tham gia đấu tranh ngoại vận còn quá khan hiếm. Hầu như không có các chuyên gia lành nghề trong các lĩnh vực Luật Thương Mại Quốc tế, Luật Biển, Luật Châu Âu hay Bang giao Quốc tế, mà hầu hết họ là từ những lĩnh vực khác tham gia và cũng không quen biết nhiều hay nối kết được với các nhà đấu tranh khác. Do đó, cho dù có nhiệt tình nhưng thiếu chuyên môn, thiếu sự hỗ trợ của chính giới quốc tế nên kết qủa vận động còn quá khiêm tốn. Các XHDS VN không thể chỉ lên tiếng tố cáo CSVN chung chung là vi phạm nhân quyền, bất tài, tham nhũng là đủ, nhưng lập luận mang tính chuyên môn và chứng minh mới có thể gây thu phục được các nước.
Now you know.
Tớ nói rùi, người Việt hải ngoại có trách nhiệm há hốc mồm, đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác về chuyện “đấu tranh” ở Việt Nam . Them a different breed altoghether.
“Phạm Chí Dũng bị bắt (và sau hơn một năm lãnh án 15 năm tù), dọn đường cho cuộc bỏ phiếu tại Nghị viện Âu châu thông qua Hiệp định EV-FTA ngày 12/2/2020”
Nghe nói mấy báo đài tiếng Việt hải ngoại cũng sính chuyện phỏng vấn đồng chí tiến sĩ Nguyễn Quang A, nhứt là BBC.
No Star Where. Giới “đấu tranh” trong nước còn có thể dạy cho dân hải ngoại nhiều trò có nitemares cũng hổng nghĩ tới . Thục Quyên is kinda sì lô bép pờ . Sẽ tới lúc bỏ của chạy lấy người cho xem nhá .
Cái đám được goi là XHDS ở thủ đô trâu đầm Hà lụi thực chất tòa bọn BÒ ĐỎ biến màu thành BÒ “HƯỜNG HƯỜNG” chúng đánh hơi mùi tiền nên nhanh nhảu xưng tên, chứ mấy ai biết chúng là cóc ngóe gì đâu ngoài cái mùi mắm tôm, mắm cóc
Qua đây chúng ta lại biết cái trò lưu manh chuyên lúp lùm của chúng