Bùi K. Nguyên
14-10-2021
Ngày 24/9, Ủy ban Điều tra vụ bạo loạn ngày 6/1 của Hạ viện muốn có tài liệu liên quan đến thời gian Trump còn ở trong tòa Bạch Ốc và đòi những người thân cận của Trump ra hầu tòa. Những người đó gồm: Mark Meadows (Chánh Văn phòng tòa Bạch Ốc), Dan Scavino (Phó Văn phòng tòa Bạch Ốc), Steve Bannon (cố vấn), và Kash Patel (từng phụ tá của Dân biểu Devin Nunes và là Chánh Văn phòng của Christopher Miller, cựu quyền Bộ trưởng Quốc phòng).
Ngày 7/10, Trump gửi một thông báo chính thức cho Viện Lưu trữ Quốc gia (nơi giữ những tài liệu này), để đòi thực hiện đặc quyền hành pháp (executive privilege), không chuyển giao các tài liệu cho Ủy ban Điều tra, liên quan đến thời gian ông ta cầm quyền.
Tuy nhiên, Tổng thống Biden đã chính thức kết luận rằng, Trump không được sử dụng đặc quyền hành pháp. Dana Remus, Cố vấn Pháp lý của Tòa Bạch Ốc nói, những tài liệu này sẽ “giải thích rõ ràng các vụ việc xảy ra bên trong tòa Bạch Ốc quanh ngày 6/1, cung cấp các dữ kiện cần thiết để Ủy ban Điều tra hiểu cặn kẽ về cuộc tấn công nghiêm trọng nhất vào hoạt động của chính quyền liên bang kể từ thời Nội Chiến” (Civil War).
Trump có thể kiện Viện Lưu trữ Quốc gia với hy vọng ngăn cản sự chuyển giao các tài liệu tới Ủy ban Điều tra. Nhưng các tòa án chưa bao giờ xác định đặc quyền hành pháp của một cựu tổng thống một cách rõ ràng. Năm 1977, Tối cao Pháp viện cho biết, chủ nhân của tòa Bạch Ốc là “người ở vị trí tốt nhất để thấu hiểu các nhu cầu hiện tại và tương lai của ngành hành pháp”. Như vậy, đặc quyền của Trump sẽ bị suy yếu vì Biden không công nhận đòi hỏi của ông ta.
Trump cũng nói với các cựu nhân viên chính phủ, rằng ông ta sẽ thực hiện đặc quyền hành pháp đối với những lời cung khai của họ trước ủy ban. Nếu những người này chống đối trát tòa, không xuất hiện khi bị triệu tập, Hạ viện có thể bỏ phiếu, buộc tội họ coi thường Quốc hội.
Ủy ban Điều tra của Hạ viện đang tìm cách đối phó với các nhân chứng miễn cưỡng này. Ủy ban có hai cách: Bỏ tù những người này cho đến khi họ bằng lòng cung khai, hoặc phạt tiền họ. Tuy nhiên, từ trước đến nay, Quốc hội chưa bao giờ phải thi hành luật liên quan đến hai phương thức đó.
Đây là một thử thách lớn đối với Quốc hội Hoa Kỳ. Vấn đề chính là, Ủy ban điều tra và Bộ Tư pháp phải làm cách nào để những người này, gồm cả cựu Tổng thống Trump, phải chịu trách nhiệm về hành động của họ trong vụ bạo loạn ngày 6/1.
Khi được hỏi về dữ kiện Trump gây áp lực 9 lần lên Bộ Tư pháp để phủ nhận kết quả bầu cử, phóng viên Carl Bernstein (nổi tiếng trong vụ điều tra Watergate năm 1972, dẫn đến sự từ chức của Tổng thống Nixon), nói: “Đó là một cuộc đảo chính, được cầm đầu bởi một Tổng thống Hoa Kỳ, hủy hoại Hiến pháp, và giống như một âm mưu tội phạm”.
Điều đáng nói là, những đảng viên Cộng hòa đã cố tình dìm việc điều tra, bao che tội lỗi của Trump. Họ làm như vậy với mục đích gì? Chuẩn bị đảo chính trong những lần bầu cử sắp tới, cũng như hủy hoại niềm tin của cử tri?
Carl Bernstein nhận xét, đây là sự kiện vô tiền khoáng hậu trong lịch sử Hoa Kỳ và là một cuộc khủng hoảng Hiến pháp. Tại sao 40-45% dân chúng Mỹ không hổ thẹn khi nói dối như vậy? Nhất là họ không ngần ngại che chở, a dua với một Tổng thống có hành vi như người bệnh tâm thần (psychopath). Chúng ta cần hiểu rõ những hoạt động của họ, cũng như các bằng chứng cụ thể của cuộc bạo động đã xảy ra trong ngày 6/1.
Những dữ kiện trên cộng với việc ông Trump không chấp nhận bị thất cử, và gần đây ông ta âm mưu trở lại con đường gian lận để chiếm lại quyền hành, điều này cho chúng ta thấy vai trò cần thiết của Ủy ban Điều tra để bảo vệ nền tảng dân chủ của Hoa Kỳ.
Việc tìm sự thật quả là không dễ dàng, bởi nó mất nhiều thời gian và công sức, nhưng George Washington đã từng nói: “Sự thật cuối cùng sẽ chiến thắng khi có những nỗ lực phơi bày nó ra ánh sáng”. (Nguyên văn: Truth will ultimately prevail where there is pains to bring it to light).
________
Tham khảo thêm:
1/ Trump’s use of executive privilege will test congressional power to enforce subpoenas – Pete Williams from NBC News: https://www.nbcnews.com/politics/congress/trump-s-use-executive-privilege-will-test-congressional-power-enforce-n1281317
2/ Phỏng vấn của Anderson Cooper, đài CNN: ‘There has been a coup’: Bernstein on Trump’s role in January 6 riot:
