Tổng thống Biden: Quân nhân Mỹ chiến đấu cho nền dân chủ, không chiến đấu cho những kẻ độc tài

Mai Vũ Phạm

1-6-2021

Bài diễn văn của Tổng thống Biden tại nghĩa trang Quốc gia Arlington trong ngày lễ Chiến sĩ Trận vong hôm nay 31/5/2021, như là thông điệp phản biện, đập nát những ham muốn độc tài của Trump cùng đồng đảng và kêu gọi người Mỹ bảo vệ dân chủ. Bài diễn văn súc tích, lột tả sự hiểu biết của chính phủ Biden về tầm quan trọng lớn lao của dân chủ đối với sinh mệnh và tương lai Hoa Kỳ. Chia sẻ với các bạn những đoạn quan trọng sau:

(…) “Nền dân chủ phải được bảo vệ bằng mọi giá, vì dân chủ làm cho tất cả những giá trị tự do, bình đẳng trở nên khả thi tại Hoa Kỳ. Dân chủ – là linh hồn của nước Mỹ, và tôi tin rằng đó là linh hồn đáng để đấu tranh và mỗi một người Mỹ cũng vậy; một linh hồn đáng hy sinh để bảo vệ. Những anh hùng đang yên nghỉ bình yên ở chốn linh thiêng này cũng tin như vậy.

Linh hồn của nước Mỹ được làm sống động bởi cuộc chiến lâu năm giữa bản năng tồi tệ nhất của chúng ta – điều mà chúng ta đã thấy muộn – và những thiên thần tốt hơn của chúng ta. Giữa “Tôi trên hết” và “Chúng tôi, người dân” (“Me first” and “We the People.”). Giữa lòng tham và lòng rộng lượng; giữa cái ác và thiện, giữa tù đày và tự do.

Những quân nhân Mỹ ở Lexington và Concord, New Orleans, Gettysburg, Argonne, Iwo Jima và Normandy, Triều Tiên và Việt Nam, Afghanistan và Iraq, và vô số nơi khác – không chiến đấu cho những kẻ độc tài; họ đã đấu tranh cho dân chủ.

Họ không đấu tranh để loại trừ hoặc tìm kiếm nô lệ; họ đã chiến đấu để xây dựng, mở rộng, và giải phóng. Họ không đấu tranh cho bản thân; họ đã chiến đấu cho linh hồn của quốc gia, cho sự tự do, công bằng, và tử tế.

Chúng ta nợ họ công sức của bàn tay và trái tim của chúng ta, để thực hiện lời hứa thực sự về một quốc gia được thành lập trên nền tảng cơ bản rằng tất cả chúng ta – tất cả chúng ta – đều được sinh ra trong bình đẳng và xứng đáng được đối xử như vậy trong suốt cuộc đời của chúng ta.

Dân chủ không chỉ là một hình thức chính phủ. Đó là một lý tưởng sống; đó là một cách để nhìn thế giới. Dân chủ nghĩa là quyền lực của nhân dân. Dân chủ không phải quyền lực của quân vương, không phải quyền lực của kẻ có tiền, không phải của những kẻ hùng mạnh – mà là quyền lực của người dân.

Cuộc sống của hàng tỉ người, từ thời cổ đại cho đến thời đại của chúng ta, đã được định hình bởi cuộc chiến giữa khát vọng của rất nhiều người và lòng tham của một số ít ỏi. Giữa quyền tự quyết của toàn dân và quyền lợi của kẻ độc tài. Giữa những giấc mơ về dân chủ và ham muốn của chế độ chuyên chế, điều mà chúng ta đang thấy khắp nơi trên thế giới.

Quân đội của chúng ta đã chiến đấu cho dân chủ trên khắp thế giới, nhưng cũng đang là trận chiến của thời đại chúng ta. Và sứ mệnh nằm trong tay mỗi chúng ta, mỗi ngày. Bản thân nền dân chủ đang bị đe dọa, ngay tại trong nước và trên toàn thế giới.

Những gì chúng ta làm bây giờ, cách chúng ta tôn vinh ký ức của những người đã hy sinh, sẽ quyết định nền dân chủ có tồn tại lâu dài hay không. Tất cả chúng ta đều coi đó là điều hiển nhiên. Chúng ta nghĩ rằng chúng ta đã học ở trường. Chúng ta phải – mọi thế hệ đều phải chiến đấu vì dân chủ.

Nhưng, câu hỏi lớn nhất là: Liệu một hệ thống tôn trọng cá nhân, hướng tới sự tự do, mang lại cho mọi người cơ hội thành công – có thể và sẽ thắng thế trước những thế lực mạnh mẽ muốn hãm hại nó hay không.

Tất cả những gì chúng ta làm trong cuộc sống chung của chúng ta với tư cách một quốc gia là một phần của cuộc đấu tranh đó. Cuộc đấu tranh cho dân chủ đang diễn ra trên khắp thế giới – dân chủ và chế độ chuyên chế. Cuộc đấu tranh cho sự tử tế và phẩm giá. Cuộc đấu tranh cho thế hệ sau – thịnh vượng và tiến bộ. Và, cuộc đấu tranh cho linh hồn của chính nước Mỹ.

Các bạn đều biết rồi đó: Dân chủ phát triển mạnh khi cơ sở hạ tầng của nền dân chủ vững mạnh; khi mọi người có quyền bầu cử tự do và công bằng, dễ dàng; khi một nền báo chí tự do và độc lập theo đuổi sự thật, dựa trên sự thật chứ không phải tuyên truyền; khi nhà nước pháp quyền được áp dụng bình đẳng và công bằng cho mọi công dân, bất kể họ đến từ đâu hay hình dáng họ như thế nào.

Bất kỳ nơi nào có sự hiện diện của người Mỹ, ở đó có nền dân chủ: nhà thờ, giáo đường Do Thái, nhà thờ Hồi giáo, các khu dân cư, quán cà phê, sân vận động bóng chày hoặc bóng đá, thư viện và công viên. Dân chủ bắt đầu và phát triển trong trái tim rộng mở và sự thúc đẩy để đi cùng nhau cho một mục tiêu chung.

Và đó là những nơi dân chủ sẽ được bảo tồn. Lòng cảm thông là nhiên liệu cho nền dân chủ. Tôi xin nói lại lần nữa: Lòng cảm thông – sự đồng cảm là nhiên liệu cho nền dân chủ, sự sẵn sàng xem nhau – không phải là kẻ thù, mà là hàng xóm. Ngay cả khi chúng ta không đồng ý, để hiểu những gì đối phương đang đối mặt.

Khẳng định điều hiển nhiên: Nền dân chủ của chúng ta không hoàn hảo. Nó luôn luôn như thế. Nhưng người Mỹ thuộc mọi thành phần, chủng tộc, tín ngưỡng, giới tính, khuynh hướng tình dục, từ lâu đã đổ máu để bảo vệ nền dân chủ của chúng ta. Sự đa dạng của đất nước chúng ta và lực lượng vũ trang của chúng ta đã và luôn là một sức mạnh đáng kinh ngạc.

Và từ thế hệ này qua thế hệ khác của những người Mỹ anh hùng đã đăng ký tham gia cuộc chiến vì họ hiểu sự thật sống trong trái tim của mỗi người Mỹ: tự do, cơ hội, công lý có nhiều khả năng xảy ra trong một nền dân chủ hơn là một chế độ chuyên quyền.

Nếu mỗi người là thiêng liêng, thì quyền của mỗi cá nhân là thiêng liêng. Phẩm giá; giá trị; sự tôn nghiêm; quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc. Chúng ta nói những từ đó thường xuyên, nhưng hãy nghĩ về nó: quyền bầu cử, quyền vươn lên trong một thế giới mà tài năng của bạn có thể đưa bạn đến, không bị giới hạn bởi những rào cản bất công về đặc quyền và quyền lực – đó là những nguyên tắc của dân chủ.

Vậy bạn sẽ áp dụng những nguyên tắc cao quý này như thế nào? Làm cách nào chúng ta làm việc đó bây giờ? Làm thế nào để chúng ta biến ý tưởng thành hiện thực, hoặc gần với thực tế nhất để có thể biến nó thành hiện thực?

Hoa Kỳ được xây dựng dựa trên một ý tưởng – là quốc gia duy nhất trên thế giới được xây dựng dựa trên một ý tưởng. Mọi quốc gia khác đều được xây dựng dựa trên sắc tộc, địa lý, tôn giáo, v.v…

Chúng ta được xây dựng dựa trên một ý tưởng: ý tưởng về sự tự do và cơ hội cho tất cả mọi người. Chúng ta chưa bao giờ thực hiện đầy đủ khát vọng đó của thời kỳ lập quốc, nhưng mỗi một thế hệ đã mở rộng cánh cửa đó hơn một chút, và rộng hơn nữa để hòa nhập hơn, bao gồm cả những người đã bị loại trừ trước đây. Đó là một sứ mệnh được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác: nỗ lực nhằm hoàn thiện Liên bang của chúng ta.

Vào năm 1830, khi chúng ta còn là một quốc gia non trẻ, những người theo chủ nghĩa đoàn kết đặt lợi ích riêng của họ lên trên lợi ích chung. Một thượng nghị sĩ vĩ đại, Daniel Webster, đã đứng lên ở Điện Capitol để bảo vệ Liên bang. Đối với ông ấy, chúng ta không chỉ là một tập hợp các lực lượng đối kháng, mà là một tổng thể gắn kết.

Giọng nói vang của ông, lần đầu tiên được thốt ra ngay trước Potomac ở Điện Capitol, vẫn còn vang vọng đến tận bây giờ. Ông nói: “Tự do và Liên bang, bây giờ và mãi mãi là một và không thể tách rời.”

Hơn 142 năm sau, khi tôi lần đầu tiên đến Thượng viện Hoa Kỳ – vào thời điểm đất nước đang bị chia rẽ sâu sắc về vấn đề Việt Nam, dân quyền, nữ quyền – tôi đã quan niệm rằng, nhiệm vụ đầu tiên của mình, khi tôi thực hiện bài phát biểu đầu tiên của mình trên sàn Thượng viện – điều đó bất ngờ ập đến với tôi: Tôi đang đứng ở nơi Daniel Webster đã đứng; bàn ông ấy bên cạnh bàn tôi.

Và tôi đã bị ảnh hưởng bởi sức nặng của lịch sử, nghe có vẻ ngô nghê, bởi di sản của công việc mà chúng ta có trách nhiệm thực hiện: tự do và liên kết, bây giờ và mãi mãi.

Chúng ta phải tôn vinh sự hy sinh của những người Mỹ đã hy sinh bằng cách bảo vệ những giá trị tốt đẹp của nước Mỹ, đồng thời trung thực đối mặt với tất cả những gì chúng ta phải làm để làm cho Hoa Kỳ đầy đủ hơn, tự do hơn và công bằng hơn.

Vì sự tưởng nhớ không chỉ là lịch sử của chúng ta, mà còn là niềm hy vọng của chúng ta. Không chỉ là sự tưởng nhớ trang trọng của chúng ta, mà là mục đích mới của chúng ta. Không chỉ là niềm an ủi, mà còn là sức mạnh của chúng ta.

Trong ngày Tưởng niệm Chiến sĩ Trận vong này, hãy nhớ rằng không phải tất cả chúng ta đều được kêu gọi để hy sinh tối thượng. Tất cả chúng ta, được God, lịch sử và lương tâm kêu gọi để làm cho quốc gia của chúng ta tự do và công bằng, bình đẳng và mạnh mẽ, cao quý và trọn vẹn”.

Bình Luận từ Facebook

5 BÌNH LUẬN

  1. Theo tag dưới đây, có thể tìm ra nguyên văn tiếng Anh phát biểu của Tt Biden từ Google để đối sánh với bản dịch của tác giả status nầy.
    Có quá nhiều từ và câu dịch sai, cho nên bình luận nầy xin nêu ra một số, để các bạn nhận xét.
    Chỉ vì tính chính danh, không thể vô tư trước các sai sót nghịch nghĩa đối với bài dịch tiếng Việt phát biểu của TT Mỹ, nếu có ai quan tâm status nầy.
    (Tag:
    Remarks by President Biden at the 153rd National Memorial Day Observance)
    ~~~~~~~~~
    1/
    *We owe them the work of our hands and our hearts, to make real the promise of a nation founded on the proposition that all of us — all of us — all of us are created equal and deserve to be treated that way throughout our lives. 
    Dịch sai:
    “Chúng ta nợ họ công sức của bàn tay và trái tim của chúng ta, để thực hiện lời hứa thực sự về một quốc gia được thành lập trên nền tảng cơ bản rằng tất cả chúng ta – tất cả chúng ta – đều được sinh ra trong bình đẳng và xứng đáng được đối xử như vậy trong suốt cuộc đời của chúng ta.

    Nên sửa lại:
    *Chúng ta mắc nợ họ sự nghiệp phải thực hiện bằng bàn tay và trái tim của mình cho xong lời hứa xây dựng một quốc gia dựa trên lời tuyên bố xác quyết rằng tất cả chúng ta – tất cả – tất cả chúng ta đều sinh ra bình đẳng và xứng đáng được đối xử theo cách như thế suốt cả cuộc đời mình.

    2/
    *They weren’t fighting to exclude or to enslave
    Dịch sai:
    “Họ không đấu tranh để loại trừ hoặc tìm kiếm nô lệ”

    Nên sửa:
    *Họ không chiến đấu để loại bỏ kẻ nào hoặc nô lệ hoá ai.
    (- Tiếng Anh hàm súc và trừu tượng nên chỉ cần dùng intransitive verb to exclude or to enslave là đủ nghĩa.

    -Tiếng Việt phải hiểu có đối tượng cho các verbs đó, và phải viết hẳn ra, mới diễn tả trọn được nghĩa tiếng Anh hàm ý).
    3/
    *For in remembrance lies not just our history, but our hope.  Not just our solemn remembrance, but our renewed purpose.  Not just our solace, but our strength. 
    Dịch sai:
    “Vì sự tưởng nhớ không chỉ là lịch sử của chúng ta, mà còn là niềm hy vọng của chúng ta”

    *Nên chỉnh lại
    Bởi vì trong ký ức chúng ta không chỉ có lịch sử, mà còn cả niềm hy vọng.

    4/
    * In 1830, when we were a young nation, dis-unionists put their sectional interests ahead of the common good.
    Dịch sai:
    “Vào năm 1830, khi chúng ta còn là một quốc gia non trẻ, những người theo chủ nghĩa đoàn kết đặt lợi ích riêng của họ lên trên lợi ích chung.”

    *Nên chỉnh lại:
    …dis-unionists put their sectional ahead of the common good:
    những người chủ trương ly khai (không chịu liên bang, đòi tách riêng) đã đặt lợi ích vùng miền của họ trước lợi ích chung.

    Còn nữa, nhưng thế đã đủ cho sự thận trọng cần có của vài người liên hệ.

  2. Nói đến “dân chủ” là cả cộng hòa lẫn cộng sản nhảy tưng tưng lên…

  3. Tự do Dân chủ làm cho nước Mỹ hùng cường.
    Tự do Dân chủ ở Việt Nam hình hài, hồn cốt ra sao ? Ai người có thể hình dung nổi.Người ta đã nhân danh gì để một nhà nước toàn trị xua ba ngàn cảnh sát hùng hổ đi khủng bố một làng nhỏ giữa đêm, giết hại dã man một lão nông ?
    Việt Nam – Tự do Dân chủ người dân thậm chí không còn dám mơ ước tới.

Comments are closed.