“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”

Ở Việt Nam, ngay trong quân đội, luôn có hai ông chỉ huy: Chỉ huy quân sự và chính ủy (chính trị viên).

Ông chỉ huy quân sự thường phải ra trận; khi ra trận thì chỉ có ra lệnh, kết hợp các biện pháp khích lệ, động viên cấp dưới, trong đó các mệnh lệnh ngắn gọn, hợp lý, uy lực chính là liều thuốc động viên tốt nhất. Binh lính bên dưới khi hiểu rằng, nghe theo lệnh ông sẽ sống sót và chiến thắng, thế là đủ.

Ông chính ủy thường ở phía sau và ra các mệnh lệnh, yêu cầu mang tính phương pháp luận, động viên, khích lệ tinh thần là chính.

Do vậy, chỉ huy quân sự thường chết trận nhiều, phong cấp chức cũng nhanh (do người trước chết nhiều phải phong lên để đảm nhiệm chức vụ khuyết). Chính ủy chết ít, nhưng phong cấp chức chậm hơn.

Trong quản trị quốc gia: chức thủ tướng, bộ trưởng, chủ tịch tỉnh… là chức chỉ huy vừa do hiến định, vừa do cơ chế lãnh đạo quy định các vị ấy phải làm “quản lý”, làm “hành pháp”, “hành chính”. Khi vào cuộc, anh ta chỉ có ra lệnh, ra lệnh và ra lệnh.

Phía đằng sau (có khi bên trên) còn có ông cấp ủy bí thư… Các ông ấy giống như chính ủy, thường nói phương pháp luận, khích lệ, động viên…

Chỉ huy quân đội, tài giỏi hay không ra trận biết liền (giống ông đấu sỹ lên võ đài biết ai là ai ngay). Lửa thử vàng, gian nan thử sức là vậy.

***

Thủ tướng mới của Việt Nam từ trước đến nay làm công tác đảng (chính ủy) là chính. Nay chuyển sang ngạch chỉ huy, lại gặp dịch Covid bùng phát chính là cơ hội thử thách năng lực chỉ huy (chứ không phải năng lực chính ủy). Tuy nhiên, thói quen lâu năm làm chính ủy cũng có khi tạo nên một phong cách chỉ huy đặc thù: “Dùng phương pháp luận để diệt Covid”.

P/s: Báo chí Việt Nam rất tếu. Cái mệnh lệnh ban ra trong tình huống nào, ngữ cảnh nào gắn liền với nét mặt, khung cảnh rất là quan trọng. Ấy vậy mà mỗi báo đăng hình một kiểu…

_____

Ảnh chụp màn hình bài báo về chống dịch của Thủ tướng, đăng trên VnExpress và Tiền Phong: