9-4-2021
1. Tàu tên lửa Type 022
Ngày 8.4, Trung Quốc đã sử dụng 2 tàu tên lửa Type 022 để ngăn chặn và truy đuổi một chiếc thuyền máy được các phóng viên Philippines thuê để tiếp cận bãi Cỏ Mây trong một sự kiện được đánh giá là bước ngoặt trong hoạt động triển khai của Trung Quốc ở khu vực.
Phóng viên ABS-CBN Chiara Zambrano cho biết nhóm của cô sử dụng một chiếc thuyền máy để quan sát các hoạt động của Trung Quốc ở khu vực.
Để tránh gây căng thẳng không cần thiết, họ quyết định quay đầu trở lại Palawan.
Căng thẳng lên đến đỉnh điểm khi các tàu tên lửa Type 022 của Trung Quốc xuất hiện và đuổi theo họ.
Việc tàu tên lửa Type 022 của Trung Quốc được triển khai xuống Đá Vành Khăn đã được ghi nhận trong bản tin ngày 1.4, dựa vào bức ảnh chụp của phía Philippines. Tuy nhiên, đây là diễn biến nghiêm trọng bởi nó đánh dấu một bước leo thang mới khi Trung Quốc sử dụng tàu quân sự vào việc uy hiếp tàu bè các nước có tranh chấp ở Trường Sa.
Bãi Cỏ Mây vốn nằm cách Đá Vành Khăn khoảng 18 hải lý về phía đông nam. Sau khi Trung Quốc chiếm Vành Khăn năm 1995 và xây dựng cấu trúc ở đây vào năm 1999, Philippines đã ủi tàu BRP Sierre Madre lên Bãi Cỏ Mây tạo thành nơi trú đóng cho một nhóm binh sĩ của nước này. Kể từ năm 2014, Trung Quốc thường xuyên sử dụng tàu hải cảnh ngăn chặn hoạt động tiếp tế của Philippines cho Bãi Cỏ Mây.
Với khoảng cách chỉ 18 hải lý giữa Đá Vành Khăn và Bãi Cỏ Mây, 2 tàu Type 022 nhiều khả năng đã nhận được yêu cầu tăng viện từ tàu hải cảnh Trung Quốc sau khi phát hiện thuyền máy của nhóm phóng viên Philippines.
Một bức ảnh vệ tinh của Sentinel-2 ngày 8.4 cho thấy hai tàu Type 022 ở cách Bãi Cỏ Mây khoảng 13 hải lý về hướng đông nam. (Độ phân giải của ảnh không cho phép xác định dứt khoát, nhưng dựa vào kinh nghiệm quan sát các tàu Type 022 qua ảnh vệ tinh ở các khu vực khác trước đây, tôi khá chắc chắn đây là 2 tàu Type 022).
Chuyên gia an ninh biển người Singapore Collin Koh đã đưa ra những nhận định rất đáng tham khảo về sự kiện này trong một thread trên Twitter ngày 9.4.
Cá nhân tôi cho rằng chiếc thuyền máy của các phóng viên Philippines không phải là mối đe dọa lớn đối với phía Trung Quốc và trên thực tế họ đã quay đầu khi gặp tàu hải cảnh Trung Quốc. Thế nhưng, Trung Quốc vẫn điều 2 tàu Type 022 ra khu vực. Ý định của Trung Quốc nhiều khả năng là thị uy với “màn chào sân” của Type 022 ở Trường Sa. Nghĩa là chúng ta có thể sẽ chứng kiến nhiều màn tung hoành khác của loại tàu tên lửa này ở khu vực trong tương lai.
Sử dụng tàu quân sự hỗ trợ tàu hải cảnh, tàu dân binh và tàu cá không phải là một chiến thuật mới của Trung Quốc. Người ta thậm chí đã đặt cho nó một cái tên là chiến thuật “Cải bắp”. Tuy nhiên, trước đây tàu quân sự không ra mặt mà chỉ giữ vị trí hỗ trợ từ phía sau. Nay thì tàu quân sự đã tiến lên phía trước để trực tiếp uy hiếp tàu dân sự của các nước khác.
Vì thế, sẽ không quá lời khi gọi sự kiện này là một bước ngoặt, đánh dấu một mức độ leo thang mới của Trung Quốc trong các hành vi gây hấn ở khu vực, khi Bắc Kinh không còn núp sau chiến thuật “tàu thân trắng”, tức trên danh nghĩa chỉ sử dụng các tàu chấp pháp.
2. Mỹ biểu dương lực lượng ở Biển Đông
Hải quân Mỹ thông báo nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt đã tiến hành cuộc tập trận với nhóm tàu đổ bộ tấn công USS Makin Island ở Biển Đông trong ngày 9.4.
Tàu đổ bộ tấn công USS Makin Island, vốn thường được xem là tàu sân bay cỡ nhỏ, cùng tàu USS San Diego vốn băng qua eo Malacca để vào Biển Đông vào ngày 8.4, trong khi tàu USS Theodore Roosevelt cũng vừa kết thúc cuộc tập trận với không quân Malaysia ngày 7.4.
Ngoài tàu sân bay, nhóm tàu USS Theodore Roosevelt bao gồm tuần dương hạm USS Bunker Hill (CG 52) và khu trục hạm USS Russell (DDG 59). Nhóm USS Makin Island có sự góp mặt của tàu đổ bộ đường biển USS San Diego (LPD 22) và tuần dương hạm USS USS Port Royal (CG 73).
Một tàu khác trong nhóm của USS Makin Island là USS Somerset (LPD 25) cũng đang băng qua eo Malacca trong hôm nay để vào Biển Đông, sau khi nán lại vịnh Bengal để tập trận La Perouse với Quad và Pháp ở vịnh Bengal.
Động thái của Mỹ diễn ra giữa lúc tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc được triển khai xuống khu vực Biển Philippines và tiến hành tập trận ở vùng biển gần Đài Loan. Không loại trừ khả năng tàu sân bay này sẽ tiến vào Biển Đông trong những ngày tới.
