Minh Phạm
14-1-2021
Tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump chính thức bị buộc tội tại Hạ nghị viện sau khi đa số Dân biểu (232/197) thông qua Cáo trạng Luận tội (Article of impeachment) truất phế tổng thống theo thủ tục đặc biệt (Impeachment).
Vài ngày nữa, Thượng viện sẽ tổ chức một phiên tòa đặc biệt để xét xử ông Trump ngay tại trụ sở của Viện (Senate Trial). Tại đây, một kết quả truất phế ông Trump muốn có hiệu lực cần phải đạt 2/3 tổng số 100 thành viên Thượng nghị viện (tức 67 phiếu) đồng ý kết tội (convict); nếu thiếu một (1) phiếu, ông Trump sẽ được tha bổng (acquitted).
Ông Trump hiện trở thành tổng thống đầu tiên và duy nhất cho đến nay bị luận tội 2 lần chỉ trong 1 nhiệm kỳ.
Tháng 12/2019, Ông Trump bị luận tội vì dùng viện trợ quân sự để làm vật trao đổi với chính phủ Ukraine, buộc chính phủ nước này điều tra ông Biden, dù không có chứng cứ, hầu bôi nhọ đối thủ trong cuộc chạy đua vào chức tổng thống năm 2020.
Vụ này mệnh danh vụ Ukraine Call, làm cơ sở luận tội Trump vì “lạm dụng quyền lực” và “cản trở Quốc Hội điều tra” (abuse of power and obstruction of Congress). Trong “Phiên tòa Thượng viện” tháng 2/2020, ông Trump được Thượng viện tha bổng ở cả hai tội danh trên. (Xem thêm bên dưới).
Lần luận tội hôm nay, ông Trump bị cáo buộc phạm tội “xúi giục bạo loạn” (incitement of insurrection) khi sử dụng các mạng xã hội để kêu gọi người ủng hộ của ông đến trụ sở Quốc Hội liên bang (Capitol Hill) vào ngày 6/1, là ngày mà Quốc Hội kiểm đếm phiếu đại cử tri để xác nhận chiến thắng của ông Biden – nhằm gây áp lực để phá bỏ kết quả bầu cử tổng thống 2020. Cuộc biểu tình biến thành bạo loạn không thể kiểm soát, với 5 người chết (trong đó có 1 cảnh sát), hàng trăm người bị bắt, bị truy tố… Hiện tại, hoạt động truy lùng người gây bạo loạn ngày 6/1 vẫn tiếp tục khiến xã hội Mỹ bị xáo trộn.
Theo giáo sư Aziz Huq từ University of Chicago Law School, ông Trump phạm tội “xúi giục bạo loạn” quy định ở Phần 3, Tu chính án thứ 14, ngay cả khi thủ lãnh khối đa số tại Thượng nghị viện Mitch McConnell mô tả “đó là một cuộc nổi loạn bị thất bại (failed insurrection)”.
Bất kể kết quả, vụ truất phế Trump bằng thủ tục luận tội lần thứ hai này mang ý nghĩa của một “sự kiện tệ hại” về một tổng thống Mỹ, hơn là nhằm tìm kiếm một sự trừng phạt. Ông Trump sẽ mãn nhiệm vào lúc 12 giờ trưa ngày 20/1/2021.
Cũng trên tinh thần đó, dù có bị luận tội hay không, ông Trump cũng có thể sẽ phải bị Ủy ban Tư pháp Hạ nghị viện, Bộ Tư pháp, khả năng là cả Văn phòng Tổng chưởng lý tiểu bang New York, điều tra về vụ bạo loạn 6/1, vụ điện đàm GA (GA call), vụ Thông đồng Trump – Nga 2016 (Mueller Report).
Có lẽ tân Bộ trưởng Bộ Tư pháp sẽ bổ nhiệm một Điều tra viên đặc biệt cho việc truy tố Donald Trump với các nghi vấn phạm tội hình sự liên bang.
Cần nhớ, ngoài các tội hình sự, Ông Trump còn vướng vào vô số vụ kiện dân sự khác…
____
Minh Phạm: Phiên tòa Truất quyền Tổng thống (lần 1)
16-1-2020
Thượng nghị viện đã chấp nhận Cáo trạng Luận tội do Phái đoàn các Sứ giả của Hạ nghị viện chuyển sang, và phiên tòa xét xử truất quyền Tổng thống Trump tại Thượng nghị viện sẽ chính thức bắt đầu sau khi chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ nghị viện Adam Schiff – thủ lãnh lâm thời của phái đoàn đọc bản Cáo trạng trước diễn đàn Hạ nghị viện sáng thứ năm 16/1/2020.
Vậy là sau những giây phút đấu trí với những đòn cân não suốt một tháng kể từ ngày thông qua cáo trạng luận tội Trump, Hạ nghị viện hôm thứ tư 15/1 vừa qua đã thông qua Nghị quyết chuyển Cáo trạng Luận tội sang Thượng nghị viện để nơi đây tiến hành phiên tòa xét xử truất quyền Tổng thống (Senate Trial).
Như vậy mấu chốt nhằm vô hiệu hóa cáo trạng luận tội trước phiên tòa xét xử truất quyền tổng thống đã được giải quyết, bỏ ngỏ vấn đề còn lại là liệu ông thủ lãnh khối đa số Cộng hòa tại Thượng nghị viện Mitch McConnell có ngăn chặn các nhân chứng xuất đình hay không.
Cáo trạng luận tội được thông qua với tỷ lệ phiếu 228/193 theo khuynh hướng đảng phái tại Hạ viện. Với kết quả này, lần thứ 3 trong lịch sử, Tổng thống Trump đã trở thành Tổng thống bị Quốc Hội luận tội và xét xử truất quyền.
Cáo trạng luận tội cáo buộc Tổng thống Trump đã có những hành động vi phạm Hiến pháp đủ để bị lưỡng viện Quốc Hội truất quyền tổng thống. Đó là hai cáo buộc Tổng thống “lạm dụng quyền lực” và “cản trở quyền điều tra của Quốc Hội” được Hiến pháp minh định trao cho.
Nghị quyết cũng chính thức chỉ định một phái đoàn Dân biểu làm Sứ giả của Hạ nghị viện giữ quyền công tố trong phiên tòa xét xử truất quyền Tổng thống Trump gồm 7 Dân biểu (House Impeachment Managers).
Có tin từ Thượng nghị viện cho biết khả năng Phiên tòa sẽ bắt đầu ngay sau ngày lễ tưởng niệm Martin Luther King Jr. Chính xác là phiên tranh luận đầu tiên sẽ diễn ra vào thứ ba tuần sau.
Ngay trước phiên họp hôm thứ tư, chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ nghị viện Adam Schiff cũng công bố một bản khai mới của bị cáo.
Lev Parnas, một đối tác thương mại của Luật sư Rudy Giuliani, về kế hoạch bôi nhọ đối thủ tranh cử tổng thống tiềm năng Joe Biden, cũng như việc sa thải cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine là Marie Yovanovitch một cách mờ ám.
Ông Schiff tuyên bố lời thú tội của Parnas sẽ khiến gây áp lực lên McConnell, người luôn ngăn chặn các nhân chứng ra Tòa, và rằng đó là “hành động che giấu tội phạm” của thủ lãnh khối đa số tại Thượng nghị viện.
