“Vết nhơ không thể tẩy sạch”: Đảng Cộng hòa theo Trump cố tình lật đổ trụ cột dân chủ ở Mỹ như thế nào

New York Times

Tác giả: Jim Rutenberg và Nick Corasaniti

Genie Nguyễn Thị Ngọc Giao lược dịch

12-12-2020

“Việc Tối Cao Pháp Viện từ chối Tổng thống Trump cũng là một lời quở trách thẳng thừng đối với các nhà lãnh đạo đảng Cộng Hòa, những người đã đặt lợi ích của họ lên trên quyền lợi đất nước”.

Việc Tối Cao Pháp Viện từ chối nỗ lực tuyệt vọng của Tổng thống Donald Trump cho nhiệm kỳ thứ hai không chỉ phá hủy nỗ lực của ông trong việc lật ngược ý chí của cử tri: Nó còn là một lời mắng thẳng thừng đối với các nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa trong Quốc hội và các tiểu bang sẵn sàng làm tổn hại nền dân chủ Mỹ bằng cách thúc đẩy sự tiếm quyền của đảng mình hơn là chấp nhận kết quả của một cuộc bầu cử tự do và công bằng.

Quyết định của tòa án vào tối thứ Sáu, một thời điểm sau nhiều tuần phe Trump vùng vẫy với trên 50 vụ thua kiện, và trước cuộc bỏ phiếu của Đại cử tri đoàn cho Tổng thống đắc cử Joe Biden vào thứ Hai, khiến đảng của tổng thống ở một vị trí vô cùng bất bình thường.

Qua sự tán thành rõ ràng hoặc sự im lặng đồng loã, phần lớn lãnh đạo đảng Cộng hòa hiện chia sẻ trách nhiệm về nỗ lực không thực tế, nhằm phớt lờ các nguyên tắc thành lập của quốc gia và đưa ra một phán quyết, khác với phán quyết mà cử tri đã đưa ra vào tháng 11 qua lá phiếu trong ngày bầu cử.

Nhiều đảng viên Cộng hòa cũng ủng hộ nỗ lực này – một dấu hiệu cho thấy Trump không chỉ bẻ cong đảng theo ý mình, mà còn ép một trụ cột chính của nền chính trị Mỹ trong gần hai thế kỷ vào việc lật ngược kết quả bầu cử và tấn công niềm tin của công chúng vào hệ thống bầu cử. Đảng Cộng hòa đã tìm cách hủy bỏ cuộc bầu cử bằng những phương tiện giả mạo như vậy, nên Tối Cao Pháp Viện đã nhanh chóng bác bỏ lập luận của họ.

Thậm chí, một số nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa đã đưa ra nhận định đáng xấu hổ, với 126 thành viên Hạ viện đảng Cộng hòa và 18 tổng chưởng lý, những người đã chọn đứng về phía Trump để chống lại tiến trình dân chủ, bằng cách ủng hộ một vụ kiện, yêu cầu Tối Cao Pháp Viện bỏ đi khoảng 20 triệu phiếu bầu ở bốn bang quan trọng, số phiếu đóng đinh sự thất cử của Trump.

Michael Steele, cựu chủ tịch đảng Cộng Hòa Toàn quốc cho biết: “Chính hành động của 126 thành viên Hạ viện Hoa Kỳ, là một sự sỉ nhục đối với đất nước. Đó là một hành vi xúc phạm Hiến pháp và nó để lại một vết nhơ không thể tẩy sạch mà 126 thành viên này sẽ khó có thể gột khỏi bộ mặt chính trị của họ trong một thời gian dài sau này”.

Phát biểu trên CNN hôm thứ Sáu, Thống đốc Chris Sununu của New Hampshire, một đảng viên đảng Cộng hòa, cho biết, “Cách họ đem vụ kiện đến Tối Cao Pháp Viện, cho thấy họ đã thua và cạn kiệt tất cả các con đường thách thức pháp lý; chúng ta phải vượt lên và đi tới”. Ông nói, đã đến lúc Quốc hội phải “thực sự làm điều gì đó cho người dân Mỹ, quan tâm đến việc chủng ngừa và đại dịch COVID”.

Trong một cuộc bầu cử với nhiều thách thức của đại dịch, tất cả các nhân viên phòng phiếu, các Tổng Thư ký Tiểu bang có trách nhiệm về bầu cử, ngay cả vị Giám Đốc an ninh mạng của bộ Nội An có trách nhiệm bảo vệ an toàn bầu cử đều cho biết là tiến trình bầu cử đã diễn ra hết sức suôn sẻ và không hề có gian lận. Nhưng Trump đã cố gắng đưa ra thông tin hoàn toàn sai lạc với thuyết âm mưu vô căn cứ, các lời nói dối hoàn toàn không bằng cớ, là có “gian lận trên diện rộng”.

Nỗ lực này của Trump đòi hỏi toàn đảng Cộng Hoà phải quảng bá các thông tin sai lạc. Điều này được tiếp tay phổ biến bởi những lãnh đạo cao cấp trong đảng Cộng Hoà như TNS Lindsay Graham (R-SC), lãnh đạo khối thiểu số tại Hạ Viện – Dân Biểu Kevin McCarthy (R-CA).

Và điều đó có nghĩa là các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa giờ đây đã ủng hộ một quan niệm mới: Rằng các quyết định cuối cùng của cử tri có thể bị thách thức mà không có cơ sở trên thực tế nếu kết quả không theo ý muốn của bên thua cuộc, đi ngược lại hàng chục năm làm việc của Hoa Kỳ nhằm thuyết phục các quốc gia đang phát triển rằng, chuyển giao quyền lực một cách hòa bình là chìa khóa cho sự tín nhiệm của bất kỳ chính phủ được bầu cử tự do nào.

Michael Abramowitz, chủ tịch của Freedom House có trụ sở tại Washington và được lưỡng đảng hỗ trợ để ủng hộ nền dân chủ ở nước ngoài, cho biết: “Từ quan điểm toàn cầu, điều này chắc chắn giống như nhiều trường hợp mà chúng tôi đã thấy trên khắp thế giới, nơi một người đương nhiệm cố gắng nắm giữ quyền lực”.

Mặc dù quyết định của Tối Cao Pháp Viện và các tòa án khác có nghĩa là cuối cùng thì “các định chế của Mỹ rất vững mạnh”, ông nói thêm, “rõ ràng là mọi người trên khắp thế giới đang hướng về Mỹ và điều đó thật sự quan trọng, đòi hỏi người Mỹ thuộc tất cả các đảng phải đứng lên, đồng lòng bảo vệ luật pháp và nền dân chủ“.

Các đảng viên Cộng hòa chống lại chiến dịch của Trump đã đồng ý, dự đoán rằng đảng Cộng Hoà đang mạo hiểm với sự hủy diệt của chính mình.

“Tôi tiếp tục so sánh nó với Jonestown”, cựu Thống đốc Christine Todd Whitman của New Jersey nói, đề cập đến giáo phái đã kết thúc bằng một vụ tự sát hàng loạt bi thảm. “Tất cả họ đều đã uống Kool Aid. Nó chỉ chưa giết họ“.

Sau quyết định của tòa án, một trong số 126 thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện ủng hộ vụ kiện, Dân Biểu Bruce Westerman của Arkansas, nói rằng quyết định của tòa án có nghĩa là kết thúc nỗ lực của Trump và “đóng lại những thách thức đối với kết quả bầu cử năm 2020”.

Thượng nghị sĩ Amy Klobuchar, thuộc đảng Dân chủ, bang Minnesota, Thành viên Cao Cấp của Ủy ban Quy tắc Thượng viện, cơ quan giám sát luật bầu cử, cho biết: “Nền dân chủ của chúng ta đã chống chọi với Donald Trump trong bốn năm. Nó có thể chịu đựng những vụ kiện vô căn cứ này trong bốn tuần nữa”.

Các đảng viên đảng Dân chủ đã công tâm trước quyết định của tòa án trong vụ kiện do Tổng chưởng lý Đảng Cộng hòa Texas đệ trình, một trong số hàng chục thẩm phán đã bác bỏ một cách rõ ràng dựa trên cơ sở pháp lý hoặc thực tế, ngay cả khi nhiều vụ kiện hơn nữa chắc chắn sẽ xảy ra trước lễ nhậm chức của Biden vào ngày 20 tháng 1.

Nhưng các luật sư về dân quyền đã nhìn thấy khả năng gây thiệt hại lâu dài bên ngoài lĩnh vực pháp lý nơi các nỗ lực của đảng Cộng hòa – và lời nói dối rằng, chiến thắng của Biden là kết quả của gian lận khắp nơi – đã thất bại rõ ràng.

Các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa trên khắp đất nước đã dự tính các luật mới để khiến việc bỏ phiếu trở nên khó khăn hơn, vì họ tiếp tục miêu tả sai sự thật về sự mở rộng và dễ dàng của việc bỏ phiếu bằng thư trong đại dịch là bất chính. Nhiều người trong số họ cho rằng, nâng cao sự bỏ phiếu mở rộng năm nay là không tốt cho đảng của họ, bất chấp những thành công của đảng Cộng hòa lan xuống các chức vụ dân cử trong cuộc bỏ phiếu. Việc họ xem xét các hạn chế bỏ phiếu mới dẫn đến một cuộc tấn công liên tục vào tính toàn vẹn của hệ thống bỏ phiếu, liên quan đến các tuyên bố sai lầm đã bị lật tẩy.

Dale Ho, giám đốc Dự án Quyền Bầu cử tại ACLU, cho biết: “Có một loại virus chống dân chủ đã lan truyền trong chủ nghĩa Cộng hòa chính thống, trong số các quan chức được bầu của đảng Cộng hòa. Và sự mất niềm tin vào guồng máy dân chủ là một vấn đề lớn hơn nhiều so với bất kỳ vụ kiện cá nhân nào”.

Thực tế, sau phán quyết của Tối Cao Pháp Viện, đảng Cộng hòa Texas đã kêu gọi một cách hiệu quả sự ly khai của các tiểu bang thiên Cộng Hoà có tổng chưởng lý tham gia vụ kiện Texas.

Có lẽ “các tiểu bang tuân thủ luật pháp nên liên kết với nhau và tạo thành một Liên minh các tiểu bang tuân theo Hiến pháp“, một tuyên bố từ chủ tịch của nó, Allen West. Nó theo sau một quan sát mà Rush Limbaugh đưa ra vào đầu tuần, khi ông nói: “Tôi thật sự nghĩ rằng chúng ta đang có xu hướng ly khai”.

Cuộc thảo luận về sự ly khai diễn ra trong một tuần, trong đó các quan chức bầu cử trên khắp đất nước, từ cả hai đảng chính trị, cho biết họ đã trở thành đối tượng bị đe dọa bởi bạo lực, bao gồm cả các thành viên trong gia đình, vì đã tôn trọng chiến thắng của Biden.

Một trang web không rõ nguồn gốc đã thu hút sự chú ý của cơ quan thực thi pháp luật khi xuất hiện để quảng bá một danh sách nổi tiếng gồm hầu hết các quan chức đảng Cộng hòa, những người đã chống lại yêu cầu của Trump về việc lật ngược cuộc bầu cử mà ông đã thua, liệt kê thông tin cá nhân của họ và dán chữ thập đỏ lên ảnh của họ.

Trump đã nói rõ rằng, quyết định của Tối Cao Pháp Viện sẽ không làm chậm chiến dịch hậu bầu cử, sự vô ích của nó không làm giảm đi sự dữ dội cũng như tính kiên trì của cuộc vận động sau này. Trên Twitter, hôm thứ Bảy Trump đã gọi đó là “sự sai lầm đáng xấu hổ về công lý” và viết “CHÚNG TÔI CHỈ MỚI BẮT ĐẦU ĐỂ CHỐNG LẠI!!!”

Vài giờ trước khi tòa án đưa ra quyết định công khai, chiến dịch tranh cử của Trump đã phát hành hai quảng cáo lặp lại những cáo buộc đã được tiết lộ, cho thấy, nó sẽ tiếp tục gây áp lực với các quan chức đảng Cộng hòa được bầu bằng cách nào đó đảo ngược số phận chính trị của Trump. “Yêu cầu một cuộc bầu cử trung thực và một số đếm trung thực, hãy liên hệ với các nhà lập pháp của bạn ngay hôm nay“, một quảng cáo khuyến khích. (Chiến dịch tuyên bố rằng quảng cáo sẽ bắt đầu được phát sóng trên truyền hình cáp vào sáng thứ Bảy, nhưng ít nhất một công ty theo dõi quảng cáo cho biết, họ chưa thấy bất kỳ đặt chỗ nào được thực hiện kể từ tối thứ Sáu).

Có một thực tế không thể tránh khỏi đang khiến nhiều nhà lãnh đạo đảng buộc phải theo tổng thống, trái ngược với chế độ dân chủ. Christopher Ruddy, Giám đốc điều hành của mạng lưới bảo thủ Newsmax cho biết: “Donald Trump vẫn là con đười ươi nặng 800 pounds trong phòng họp của đảng Cộng hòa – ông ấy là lực hấp dẫn lớn nhất có lẽ từng tồn tại trong đảng”.

Tổng số phiếu bầu phổ thông của Trump là 74 triệu sẽ là lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ nếu Biden không vượt qua ông ta 7 triệu phiếu. Và, Ruddy lưu ý: “Các cử tri đảng Cộng hòa đang ủng hộ, họ cảm thấy cuộc bầu cử này không được tính toán một cách công bằng”.

Mạng lưới làm việc của Ruddy có liên quan đến điều đó; nó đã đạt được thành công trên kênh truyền hình bảo thủ, Fox News, bằng cách quảng bá mạnh mẽ các cáo buộc gian lận cử tri của Trump. Khi làm như vậy Newsmax đã giúp đặt ra một cuộc cạnh tranh với những người dẫn chương trình cứng rắn hơn của Fox News, cũng như những người dẫn chương trình bảo thủ nhỏ hơn One America News, để cung cấp cho Trump và các cử tri của ông những gì họ muốn: Một ảo tưởng trái ngược với thực tế rằng Trump sẽ sớm rời khỏi Nhà Trắng.

Bất kể nguồn thông tin chính của họ là gì, đa số đảng viên Cộng hòa xem cuộc bầu cử có nhiều lầm lỗi nghiêm trọng. Một cuộc thăm dò ý kiến ​​của Đại học Quinnipiac được công bố hôm thứ Năm cho thấy, chỉ 23% cử tri đảng Cộng hòa đã đăng ký – và ít hơn một nửa tổng số đàn ông da trắng ghi danh bỏ phiếu – cho biết, họ tin rằng chiến thắng của Biden là chính đáng.

Những người nghi ngờ đó không đại diện cho đa số người Mỹ; 60% cử tri đã ghi danh nói chung, cho biết họ chấp nhận kết quả. Nhưng họ tạo thành cốt lõi của cơ sở đảng Cộng hòa và các nhà lãnh đạo của đảng đã liên tục tỏ ra không muốn chống lại họ – đặc biệt là với cuộc bầu cử quan trọng sắp tới ở Georgia sẽ quyết định sự kiểm soát Thượng viện của đảng nào có đa số.

Ngay cả sau khi Trump thua, việc đáp ứng mong muốn của các cử tri đảng Cộng hòa có nghĩa là áp dụng phong cách chính trị hoang tưởng của tổng thống bằng cách bám vào các ví dụ được cho là gian lận ngay cả sau khi chúng đã bị lật tẩy trước tòa.

Ví dụ, vào tháng trước, Graham cho biết, trong một cuộc phỏng vấn trên “Fox & Friends” rằng, một máy xác minh chữ ký ở Hạt Clark, Nevada, bao gồm Las Vegas, đã được sử dụng một cách không phù hợp để chấp nhận “mọi chữ ký dù là gian lận hay không”. Trong cùng một cuộc phỏng vấn, ông đã chia sẻ một cáo buộc rằng, người dân trong quận đã bị phát hiện điền vào các lá phiếu gian lận trên “một chiếc xe tải Biden / Harris”.

Những cáo buộc đó đã được đưa ra trong một đơn kiện của Đảng Cộng hòa được đệ trình lên tiểu bang. Tuần trước, một thẩm phán đã phát hiện ra rằng máy chữ ký được đề cập trên thực tế đã gửi 70% chữ ký mà nó đã quét lại cho các nhân viên bầu cử để xác minh con người. Thẩm phán James Russell viết: “Hồ sơ không hỗ trợ” cáo buộc rằng cỗ máy “chấp nhận chữ ký mà lẽ ra đã bị từ chối”. Tương tự, ông phán quyết, lời kể của nhân chứng về những lá phiếu sai được điền trên xe Biden / Harris là “không đáng tin cậy”.

Hôm thứ Sáu, một phát ngôn viên của Graham đã từ chối giải quyết những phát hiện đó và nói rằng, thượng nghị sĩ “tiếp tục có những lo ngại nghiêm trọng về việc mở rộng bỏ phiếu bằng thư”.

Trong một cuộc điều trần về cuộc bầu cử năm 2020 ở Wisconsin do các đảng viên Cộng hòa ở tiểu bang dẫn đầu vào thứ Sáu, các nhân chứng cho rằng, tiểu bang phải đối mặt với sự can thiệp bầu cử từ các nhà độc tài đã chết Hugo Chávez và Josef Stalin, giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg và Kanye West.

Một số tuyên bố tương tự như các thuyết âm mưu có trong đơn kiện của một luật sư bảo thủ, Sidney Powell, người mà những nỗ lực nhằm lật ngược kết quả bầu cử thường xuyên bị các thẩm phán bác bỏ. Một người viết rằng, một vụ án mà cô ấy thay mặt cho các nguyên đơn của Đảng Cộng hòa đưa ra dường như “nhiều hơn về tác động của các cáo buộc của họ đối với niềm tin của người dân vào tiến trình dân chủ” cũng như “sự tin tưởng vào chính phủ của chúng tôi”.

Tom Rath, cựu tổng chưởng lý của Đảng Cộng hòa ở New Hampshire, người ủng hộ Biden và phản đối nỗ lực của đảng ông tại Tối cao Pháp viện, đã than thở về những gì dường như là động lực chính trị trong đảng của ông để làm lung lay lòng tin đó. Ông nói: “Thật không may, một số người đã cố gắng sống với sự hỗn loạn đó, kéo dài nó và khiến người dân bình thường càng khó tin tưởng những gì chính phủ đang làm”.

Rath, người đã cố vấn cho các chiến dịch tranh cử tổng thống của George W. Bush và Mitt Romney, nói thêm: “Đảng (Cộng hoà) của chúng ta đang ở trong tình trạng rất tồi tệ“.