Hồ sơ thuế của Trump (III): Khu đầm lầy Trump đã tái tạo (Phần 1)

New York Times

Tác giả: Nicholas Confessore, Karen Yourish, Steve Eder, Ben Protess, Maggie Haberman, Grace Ashford, Michael LaForgia, Kenneth P. Vogel, Michael Rothfeld và Larry Buchanan

Dịch giả: T.Vấn

12-10-2020

Lời giới thiệu: Đây là bài 3 trong loạt bài “Hồ sơ thuế của Trump”, đăng trên báo New York Times. Do mỗi bài khá dài, nên chúng tôi chia ra thành nhiều phần để giới thiệu với quý bạn đọc. Bài 1 gồm 8 phần, chúng tôi đã dịch và đăng trên Tiếng Dân từ ngày 28/9/2020 đến ngày 4/10/2020. Bài 2 gồm 5 phần, đã dịch và đăng từ ngày 5/10/2020 đến ngày 9/10/2020. Và đây là phần 1 của bài 3, xin được giới thiệu cùng độc giả:

Một vị tổng thống kiêm doanh nhân đã chuyển cấy những kẻ mưu cầu lợi ích từ Washington đến những khu nghỉ dưỡng và khách sạn của mình – và đóng vai kẻ giữ đền cho chính phủ để thu về hàng triệu đô la lợi nhuận.

Lúc bấy giờ là mùa xuân ở câu lạc bộ Mar-a-Lago của tổng thống Trump và những kẻ tìm đến tổng thống để cầu lợi đông đảo ồn ào như ong vỡ tổ.

Trong căn phòng khiêu vũ chói chang một màu vàng cũng đầy ắp những người đã góp tiền cho đảng Cộng Hòa, một kỹ nghệ gia sinh trưởng ở Ấn Độ áp lực tổng thống Trump tweet  về sự nới lỏng những quy định nhập cư cho các công nhân ngoại quốc có tay nghề cao và gia đình con cái của họ.

“Ông ta hiến tặng cả triệu đô la”. Ngài tổng thống gật gù nói với các vị khách hiện diện, theo một tài liệu được thu lại về sự kiện xảy ra hồi tháng 4 năm 2018.

Cuối tháng đó, trong phòng ăn của câu lạc bộ, ngài tổng thống “lạc bước” qua gặp một thành viên mới nhất của câu lạc bộ: Ông trùm sản xuất vật liệu đóng gói (packaging) và giấy bìa cứng người Úc; đi theo ông này còn có một phóng viên để khoe khoang vai vế của mình. Ông Trump ngỏ lời cám ơn ông trùm người Úc vì đã cho chạy một quảng cáo trên báo, trong đó, đề cao vai trò của tổng thống Trump trong việc xây dựng một nhà máy sản xuất hộp và chế biến giấy ở Ohio mà ngày lễ khai mạc sắp tới sẽ có sự tham dự của ngài tổng thống.

Và hồi đầu tháng 3, một nhà phát triển địa ốc ở Tennessee – là người đã từng hào phóng hiến tặng tiền của cho buổi lễ tấn phong tổng thống – muốn được vay cả tỉ đô la từ chính quyền mới, nên đã tìm cách gặp ngài tổng thống và xin ngài giúp đỡ.

Ngài Trump khoát tay qua viên luật sư riêng của mình là Michael Cohen: “Lo việc này cho ông ta đi!” Ngài tổng thống nói tiếp, mô tả nhà phát triển địa ốc là “một nhân vật rất quan trọng”. Trong một cuộc  phỏng vấn, Michael Cohen đã kể lại như vậy.

Ra tranh cử tổng thống với tư cách một kẻ đứng ngoài (outsider) Washington, Trump kích thích đám đông trong những buổi vận động tranh cử bằng những lời cam kết sẽ “tát cạn cái đầm đầy nước đọng” (drain the swam).

Nhưng Trump không chỉ thất bại trong việc phá bỏ lề thói vận động tay trong với các giới chức thẩm quyền hầu mưu tìm lợi ích phe nhóm của Washington.

Ông ta thay hình đổi dạng cho nó (đầm lầy), biến các khách sạn và các khu nghỉ giải trí của mình thành lối đi ngõ sau của vành đai, nơi những phúc lợi công cộng, những kinh doanh cá nhân trộn lẫn vào nhau và nổi bật lên trên là sự ngự trị của những nhóm quyền lợi đặc biệt.

Với tư cách là tổng thống đắc cử (President-elect), Trump cam kết sẽ rút lui ra khỏi Tổ Hợp Trump và tự cởi bỏ khỏi các trách vụ trong mọi hoạt động kinh doanh của công ty.

Với tư cách là tổng thống, ông ta đã tạo nên một hệ thống rao bán những ảnh hưởng trực tiếp đến từ tổng thống, một hệ thống có một không hai trong đời sống chính trị nước Mỹ hiện nay.

Những dữ liệu lấy từ hồ sơ thuế liên bang của Trump và đế chế doanh nghiệp của ông ta mà New York Times phanh phui hồi cuối tháng 9, cho thấy rằng, mặc dù Trump đã dựa vào hình ảnh mình là một doanh nhân thành đạt để thắng cử, nhưng một loạt những tài sản địa ốc của ông ta đang chịu đựng những áp lực tài chính nặng nề, dẫn đến những lỗ lã trong kinh doanh kéo dài hàng thập niên.

Nhưng khi bước chân vào tòa Bạch Ốc, gia đình Trump đã khám phá ra một phương cách tạo nguồn thu nhập mới rất hấp dẫn, béo bở: Những người muốn nhờ vả ngài tổng thống. Báo New York Times điều tra và phát giác hơn 200 công ty, các nhóm quyền lợi đặc biệt (special-interest group) và các chính phủ nước ngoài đã chiếu cố, lui tới các địa điểm dịch vụ, thương mại của Trump, trong lúc tìm cách nhận được những lợi ích từ chính ngài tổng thống và chính phủ của ngài. Khoảng gần một phần tư những sự lui tới chiếu cố ấy trước đây chưa được báo cáo.

Tài liệu thuế – cùng với danh sách hội viên đóng phí của câu lạc bộ Mar-a-Lago, sân golf của Trump ở Bedminster, New Jersey và các nguồn dữ liệu khác – đã tiết lộ số tiền thu được từ nguồn lợi tức doanh nghiệp mới này.

Từ lâu, mọi người đều biết Trump điều hành công việc đất nước tại các cơ sở dịch vụ của mình, và những người tìm kiếm sự giúp đỡ từ chính quyền ông ta cũng chẳng ngại ngần gì trong việc quảng cáo những mối quan hệ có được để bước chân vào vương quốc của Trump. Bộ sưu tập tài liệu của New York Times cho thấy, hàng trăm lời nhận xét của các khách hàng của Trump trên mạng xã hội, trong đó nhiều nội dung rất nồng nhiệt mô tả chi tiết những cuộc viếng thăm, cộng thêm một loạt bài báo được công bố rộng rãi.

Ngoài ra, những cuộc phỏng vấn với gần 250 viên chức điều hành doanh nghiệp, các thành viên câu lạc bộ, các nhà hoạt động hành lang, các nhân viên làm việc tại các cơ sở dịch vụ, thương mại của Trump, các cựu viên chức và quan chức đương nhiệm trong chính phủ Trump đã cung cấp một cái nhìn toàn diện về sự “tâm đầu ý hợp” của các khách hàng của Trump với chính quyền của ông ta – và Trump đã gặt hái được lợi lộc như thế nào khi tái tạo cái đầm lầy Washington.

Để trả lời các câu hỏi chi tiết về bài báo này, một phát ngôn viên của tòa Bạch Ốc, Judd Deere, đưa ra một bản tuyên bố, nói rằng Trump đã “chuyển giao những trách nhiệm điều hành hàng ngày của những doanh nghiệp rất thành công mà ông đã dầy công tạo dựng nên” cho hai người con trưởng thành của mình. Anh ta nói thêm: “Ngài tổng thống mỗi ngày đều giữ lời hứa của mình với người dân Hoa Kỳ, tranh đấu cho họ, tát cạn đầm lầy và lúc nào cũng đặt nước Mỹ lên trên hết”.

Các khách hàng của Trump gồm đủ mọi thành phần: Các chính trị gia nước ngoài và ông  trùm đường mía xứ Florida, tỉ phú Trung quốc và vị hoàng tử người Serbia, những người nhiệt tình với năng lượng sạch và đối phương của họ trong kỹ nghệ dầu khí, những nhà hoạt động chủ trương một chính quyền thu nhỏ và những nhà thầu tìm kiếm bạc tỉ trong ngân sách ngày một phình to của chính phủ liên bang. Chính phủ Trump trao cho họ ngân quỹ, luật lệ và đất đai. Còn Tổng thống thì trao cho họ chức vụ với những sứ mạng đặc biệt và hàm đại sứ, những chiến thắng vừa to lớn, vừa quan trọng như những sắc lệnh của tổng thống và cũng phù du như những dòng tweet của tổng thống cuồn cuộn tuôn ra.

Một số khách hàng của Trump không thu được gì hết vì đã có những người biết điều hơn phỗng tay trên, hoặc vì những xáo trộn xảy ra ở tòa Bạch Ốc, hoặc là vì ngài tổng thống thường ít khi chú ý tập trung vào một điều gì, mà nếu có, cũng chỉ thoáng qua, nên tên của họ không đọng lại được lâu. Nhiều người vẫn còn cố gắng chờ đợi một kết cuộc có hậu vào phút chót. Nhưng rất nhiều người trong số họ trả lời các câu hỏi phỏng vấn rằng, những kết quả tốt đẹp họ nhận được từ chính quyền Trump chỉ là ngẫu nhiên trùng hợp với chi tiết trước đó họ là khách hàng trong doanh nghiệp của ông ta.

Nhưng bất kể những người này có đạt được điều họ mong muốn hay ra về tay không, thì Trump vẫn có được những mối lợi tài chính. Họ đã trả công cho Trump qua những buổi viếng thăm sân golf, những bữa tiệc cao cấp, qua những dịp nghỉ ngơi giải trí quy mô toàn công ty và những lễ lộc đình đám tại các cơ sở doanh nghiệp của gia đình Trump.

Hơn 70 tổ chức ủng hộ Trump, nhóm doanh nghiệp và chính quyền nước ngoài đã tổ chức những buổi hội hè, gặp mặt tại các cơ sở doanh nghiệp của Trump mà trước đây, họ tổ chức ở những nơi khác, hoặc vẽ vời thêm các dịp tương tự để đổ thêm đô la vào doanh nghiệp của Trump.

Các hiệp hội tôn giáo cũng nhộn nhịp không kém, tổ chức hơn 20 buổi tụ tập cầu nguyện, tiệc tùng và thăm viếng ở đây, lợi dụng việc ngài tổng thống đang được sự ủng hộ của hiệp hội truyền bá Phúc Âm Thiên Chúa Giáo da trắng (White Evangelicals) để gia tăng cường độ gây quỹ và ảnh hưởng chính trị của chính họ. Trước khi có trận đại dịch Covid-19, một vị luật sư có rất nhiều dây mơ rễ má với chính quyền, đã tổ chức những buổi hội họp hàng tháng có tên gọi Trump First Tuesdays với sự tham dự của những kẻ đang theo hầu ngài tổng thống (president’s acolytes).

“Đây là những nhân vật sành sỏi thạo đời, và họ biết thích ứng với những gì liên quan đến ngài tổng thống”. Bryan Lanza, một người hoạt động hành lang (lobbyist) ở Washington, rất gần gũi với chính quyền Trump nhận xét như trên. Lanza nói thêm, bản thân ông ta không đến các cơ sở doanh nghiệp của Trump thường xuyên; ngược lại, nhiều người khác có mặt rất thường xuyên – vì nhiều lý do “chính đáng”.

Anh ta nói:“Đến đó, là đến khu vực thư giãn an toàn của ngài tổng thống. Mar-a-Lago, Bedminster: nơi ngài đến để nghỉ ngơi và lấy sức”.

Những người hiến tặng (donors) thậm chí còn phải trả tiền để được quyền đóng góp tài chính cho ban tranh cử của Trump và Siêu Ủy Ban Hành Động Chính Trị (super PAC – Political Action Committee – gọi là SUPER PAC để phân biệt với PAC). Trump đã tham dự 34 buổi tiệc gây quỹ, tổ chức ở khách sạn và khu nghỉ mát, đem về thêm khoảng 3 triệu đô la thu nhập cho doanh nghiệp của mình. Thỉnh thoảng, Trump cho gọi những người hiến tặng nói trên đứng xếp hàng trước mặt, rồi hỏi họ muốn chính quyền của ông ta giúp đỡ những gì.

Những người khác có thể tìm cách gặp Trump ở khách sạn Trump International ở Washington – nơi Trump thích đến ăn tối ở nhà hàng Steakhouse – thường đích thân viên quản lý nhà hàng ra phục vụ cho Trump – hoặc vào cuối tuần thì ở Mar-a-Lago, nơi ông ta thích xuất hiện vào những dịp khu nghỉ mát này tổ chức các buổi lễ lạc.

Nói tóm lại, cơ hội để gặp Trump không khó với bất cứ ai muốn gặp. Hãy cứ đến các địa điểm doanh nghiệp của ông ta. Theo một thống kê của New York Times, từ ngày nhậm chức tổng thống đến nay, Trump đã viếng thăm các khu nghỉ dưỡng và khách sạn của mình gần 400 ngày.

Pha trộn công việc kinh doanh cá nhân với công việc điều hành quốc gia

Trump, với tư cách vừa là doanh nhân vừa là tổng thống, lúc nào cũng để mắt tới các doanh nghiệp của mình hiện đang được điều hành bởi Tổ Hợp Trump do hai người con trai là Eric và Donald Jr. cai quản. Khi tạt ngang qua khách sạn ở Washington, thỉnh thoảng Trump hé lộ cho những người chịu trách nhiệm quản lý biết, ông ta đã được các con mình báo cáo về sự làm việc của họ. Theo các vị cựu viên chức và các viên chức đương nhiệm trong chính quyền Trump, có khi Trump công khai bảo họ “Eric có cho tôi biết các anh làm việc rất tốt”.

Ở Mar-a-Lago, Trump thông báo cho các hội viên kỳ cựu của câu lạc bộ biết rằng, ông ta buộc lòng phải nâng phí hội viên vì có rất nhiều người nôn nóng muốn được gia nhập. Thật vậy, ông ta đã nâng giá – ít nhất là 2 lần – lên đến $250,000 phí gia nhập, được ghi trong đơn xin gia nhập câu lạc bộ Mar-a-Lago.

Theo lời một cựu viên chức trong chính phủ Trump, thỉnh thoảng Eric Trump báo cáo cho cha về một nhóm đặc thù nào đó đã ghi danh tổ chức hội họp tại Mar-a-Lago. Còn theo lời của hai nhân vật có những hiểu biết về sinh hoạt của gia đình Trump, cho biết, trong lúc khảo sát các hoạt động của đế chế kinh doanh của mình tại tòa Bạch Ốc, Trump đã không bỏ lỡ dịp làm quen với danh sách các hội viên câu lạc bộ.

Tuần qua, Tổ hợp Trump đã không trả lời nhiều yêu cầu bình luận được liên tiếp gởi đến, cũng như đã im lặng trước những chi tiết về nhiều vụ việc được nêu lên trong bài báo này.

Ở giữa nhiệm kỳ tổng thống của Trump, câu lạc bộ Mar-a-Lago có thêm một thành viên mới: Brian Ballard, một lobbyist ở Florida, là người đã có những mối quan hệ lâu đời với Tổ Hợp Trump, và cũng nhờ những mối quan hệ này đã biến văn phòng họat động hành lang mới mở của ông ta trở thành một trong những đơn vị kinh doanh phát triển nhanh nhất ở phố K (trung tâm tọa lạc của nhiều văn phòng các nhóm hoạt động lợi ích và vận động hành lang ở D.C. – ND).

Là người tin cậy của ngài tổng thống, Ballard là một vị khách thường xuyên tại Mar-a-Lago. Nhưng ông ta chưa bao giờ ghi danh gia nhập làm hội viên, một chi tiết khiến nhiều người thân cận với ngài tổng thống chú ý.

Trong một cuộc phỏng vấn, Ballard cho biết, ông ta gia nhập làm hội viên của câu lạc bộ “đơn giản vì đó là câu lạc bộ số một thế giới”. Cả Ballard lẫn phát ngôn viên của tòa Bạch Ốc khẳng định, Trump không dính líu gì đến quyết định gia nhập câu lạc bộ của ông ta. Người duy nhất có thể có ảnh hưởng đến quyết định này, theo lời Ballard, “là người mẹ già 85 tuổi của tôi, bà tỏ ra rất thích khi tôi đưa bà đến ăn tối ở đó.”.

Nhưng theo lời hai người sau đó có cơ hội được nghe chính Ballard kể lại, còn thêm một cách giải thích khác cho quyết định này: Ước muốn của ngài tổng thống đã được truyền đạt đến Ballard một cách rõ ràng – và ông ta không còn lựa chọn nào khác.

(Còn tiếp)