Không ai làm tổn thương nước Mỹ và giúp Trung Quốc nhiều hơn Trump

Washington Post

Tác giả: Max Boot

Dịch giả: Trúc Lam

21-7-2020

Vương Nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, nói rằng, mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang ở mức thấp nhất kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao hồi năm 1979. Ông đổ lỗi cho Hoa Kỳ về một chính sách “đầy cảm xúc và những ý kiến ​​bất chợt và niềm tin mù quáng của những người theo chủ nghĩa McCarthy”.

Trong khi đó, nhiều nhà bình luận Hoa Kỳ  – không phải tất cả những người này đều thuộc cánh hữu – đổ lỗi cho Trung Quốc về những điều đang ngày càng được mô tả là cuộc chiến tranh lạnh mới.

Ai đúng? Tôi nói rằng Trung Quốc chủ yếu chịu trách nhiệm cho cuộc đối đầu – nhưng Tổng thống Trump hoàn toàn chịu trách nhiệm cho phản ứng tự đánh bại của chúng ta.

Chủ tịch Tập Cận Bình đã tích lũy được nhiều quyền lực hơn bất kỳ nhà lãnh đạo Trung Quốc nào kể từ thời Mao Trạch Đông, và ông ta hành động liều lĩnh hơn giai đoạn Trung Quốc trong thời kỳ lãnh đạo tập thể. Quân đội Trung Quốc đã đụng độ hồi tháng 6 với các lực lượng Ấn Độ dọc biên giới của họ ở dãy Hy Mã Lạp Sơn. Trung Quốc đang tăng cường nỗ lực khẳng định chủ quyền trong khu vực Biển Đông vi phạm luật pháp quốc tế; lực lượng tuần duyên của họ gần đây đã đâm chìm một tàu đánh cá Việt Nam trong vùng biển tranh chấp. Trung Quốc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ, những người thiểu số Hồi giáo, đang gia tăng đến mức diệt chủng. Và Trung Quốc đã chà đạp lên quyền tự trị của Hồng Kông, vi phạm thỏa thuận bàn giao năm 1984 với Anh.

Trong quá khứ, khi Trung Quốc bị chỉ trích, phản ứng của họ thường im lặng. Nhưng bây giờ không còn nữa. Những ngày này, họ thực hành chính sách ngoại giao chiến binh sói. Khi Úc kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của virus corona, Trung Quốc đã trả đũa bằng các lệnh trừng phạt thương mại và bị nghi ngờ rằng đã tấn công vào mạng của úc. Sau khi Canada bắt giữ giám đốc tài chính của Hoa Vi, một công ty công nghệ Trung Quốc, theo lệnh của Hoa Kỳ hồi năm 2018, Trung Quốc đã bỏ tù hai người Canada vô tội. “Chúng tôi đối xử với bạn bè bằng rượu vang hảo hạng, nhưng đối với kẻ thù của chúng tôi, chúng tôi có súng ngắn”, đại sứ Trung Quốc ở Thụy Điển nói.

Hành vi của Trung Quốc là côn đồ và không thể chấp nhận được. Nhưng Trump cũng đã góp phần vào sự xung đột các mối quan hệ. Trong khi ca ngợi Tập một cách hào hứng – và thông báo tán thành việc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ – Trump đã tiến hành cuộc chiến thương mại chống lại Trung Quốc và cáo buộc Trung Quốc cố ý lây truyền virus corona (mà ông gọi bằng cụm từ phân biệt chủng tộc của mình, là kung flu). Bây giờ ông ta đang phỉ báng Trung Quốc để bôi nhọ Joe Biden là một ứng cử viên người Mãn Châu.

Một số bước mà chính quyền đã thực hiện để đẩy lùi Trung Quốc có ý nghĩa. Chẳng hạn chấm dứt sự đối xử kinh tế ưu đãi của Hồng Kông, áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với một số quan chức Trung Quốc vì ngược đãi người Duy Ngô Nhĩ, vận động các đồng minh Hoa Kỳ từ chối công nghệ 5G của Hoa Vi, phủ nhận “hầu hết” yêu sách của Bắc Kinh ở Biển Đông và gửi hai tàu sân bay, cùng các nhóm tác chiến đến Biển Đông.

Nhưng cuộc chiến thương mại của Trump khiến người tiêu dùng Mỹ mất hàng tỷ Mỹ kim mà không dẫn đến những thay đổi có ý nghĩa nào trong thực hành thương mại với Trung Quốc. Không rõ liệu Giai đoạn 1 của thỏa thuận thương mại, với Trung Quốc hứa hẹn sẽ mua thêm hàng hóa của Mỹ, sẽ được thực hiện đầy đủ hay không, và Trump đã mất hứng thú trong Giai đoạn hai, bởi vì có lợi hơn về mặt chính trị để chiến đấu với Trung Quốc.

Trump sẽ gây tổn hại cho các trường đại học Hoa Kỳ nếu ông đuổi thêm sinh viên Trung Quốc, có khoảng 3.000 đến 5.000 người đã bị thu hồi visa vì họ liên kết với các trường đại học có dính dáng tới quân đội Trung Quốc. Hãy tưởng tượng nếu Trung Quốc trả đũa bằng cách cấm sinh viên từ hàng trăm trường đại học Hoa Kỳ có hợp đồng với Bộ Quốc phòng Mỹ.

Trump đã quyết định trục xuất 60 nhà báo Trung Quốc để trả đũa việc trục xuất ba phóng viên Hoa Kỳ khỏi Trung Quốc đã bị phản tác dụng, khiến Bắc Kinh đuổi nhiều nhà báo Mỹ hơn. Một trong những nhà báo bị trục xuất đã viết rằng, “quân đoàn báo chí Mỹ ở Trung Quốc” đã bị “móc ruột”. Điều đó làm cho [chúng ta] khó hiểu hơn Trung Quốc đang làm gì.

Bây giờ Trump đang cân nhắc lệnh cấm du hành đối với tất cả các đảng viên đảng Cộng sản Trung Quốc và gia đình họ – có tới 270 triệu người – hầu hết trong số họ không có tiếng nói gì trong việc ra quyết định. Đây là chủ nghĩa tự nhiên, giả vờ cách tiếp cận “cứng rắn với Trung Quốc”. Nếu Trump thật sự muốn làm tổn thương Trung Quốc, ông ta đã đề nghị tiếp nhận những người bị bao vây ở Hồng Kông, như nước Anh đã làm.

Hơn nữa, Trump giúp Bắc Kinh với chương trình nghị sự chống toàn cầu hóa. Ai được lợi khi Trump rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và thỏa thuận hạt nhân Iran? Bạn đoán thử xem còn ai ngoài Trung Quốc. Trump đang tạo ra một khoảng trống quyền lực mà Tập Cận bình có thể lấp đầy. Trung Quốc đang thúc đẩy một hiệp định thương mại châu Á loại trừ Hoa Kỳ, đóng vai trò nổi bật hơn trong WHO và đàm phán hiệp ước chiến lược với Iran, có thể dẫn tới 400 tỷ đô la đầu tư của Trung Quốc trong 25 năm.

Nếu chúng ta nghiêm túc đối đầu với Trung Quốc, chúng ta cần phải xác nhận lại sự lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ và sắp xếp lại ngôi nhà riêng của mình có trật tự. Chúng ta đang thua cuộc cạnh tranh với Trung Quốc khi hôm thứ Hai, Trung Quốc chỉ có 22 ca nhiễm virus corona mới, trong khi chúng ta có tới hơn 62.000 ca. Nền kinh tế Trung Quốc đã bắt đầu tăng trưởng trở lại trong khi nền kinh tế Hoa Kỳ tiếp tục thất bại trong tăng trưởng.

Cạnh tranh hiệu quả đối với Trung Quốc ở nước ngoài sẽ đòi hỏi phải cải thiện quản trị trong nước – và điều đó bắt đầu bằng việc bỏ phiếu loại Trump tra khỏi tòa Bạch Ốc. Có một lý do chính đáng mà nhiều nhà quan sát cho rằng, Bắc Kinh muốn Trump có thêm một nhiệm kỳ nữa bởi vì: Không ai làm tổn thương cho nước Mỹ và giúp đỡ Trung Quốc nhiều hơn tổng thống vô trách nhiệm của chúng ta.