Trump đang tự hại mình giống như những gì ông ta làm trên đất nước này

Atlantic

Tác giả: David A. Graham

Dịch giả: Bùi Như Mai

19-5-2020

Không có sự đồng thuận của giới y khoa và không màng đến những nguy hiểm, tổng thống tuyên bố, ông ta uống thuốc sốt rét hydroxychloroquine.

Tổng thống đang bỏ qua lời khuyên chân thành nhất của các chuyên gia trong chính phủ của mình. Ông ta tập trung nghĩ đến kiểu nói một chiều thay vì nghe lời các bác sĩ y khoa đã được đào tạo. Ông ta tin vào khí phách của chính mình và thực hiện từng bước có khả năng gây nguy hiểm cho sức khỏe. Sự liều lĩnh bất chấp của ông ta có thể dẫn đến chết người.

Ồ, ông ta đang uống thuốc hydroxychloroquine.

Thật dễ dàng để chế giễu rằng – Donald Trump cuối cùng cũng đã tự uống thuốc mà chính ông khoe về nó – nhưng điều mà tổng thống đã tuyên bố dị hợm ngày hôm qua rằng, ông đã uống hydroxychloroquine là một mô hình thu nhỏ chính xác để chúng ta thấy cách Trump đối phó với đại dịch virus corona.

Trump lờ tít các bác sĩ và các nhà khoa học. Ông ta thường nắm bắt những ý tưởng kỳ quặc mà ông ta nghe được trên TV và nhớ hoài. Ông làm những điệu bộ, cử chỉ khoa trương về nó, trong khi từ chối những cách chữa trị ít ồn ào nhưng có thể có hiệu quả hơn.

Những tuyên bố kiểu này của ông ta là một phép thử tâm lý dân chúng có tên là Rorschach: Một số người tin sẽ ông ta ngay lập tức; những người khác chắc chắn rằng ông ta nói dối. Câu hỏi được đặt ra là, liệu cách dùng thuốc của Trump sẽ chứng minh được nó cũng tệ như cách ông ta đối phó với đại dịch virus corona hay không.

Trong vài tuần đầu tiên khi đại dịch mới xảy ra, Trump đã huyên hoang về thuốc hydroxychloroquine, thuốc này được sử dụng để điều trị một số bệnh như sốt rét và lupus (Người dịch: Lupus là bệnh ban đỏ, căn bệnh mà hệ thống miễn nhiễm tự tấn công các tế bào của chính nó). Một vài bác sĩ cho rằng hydroxychloroquine có hiệu quả chống lại virus corona, mặc dù uỷ ban đặc nhiệm COVID-19 của Trump đã kêu gọi nên thận trọng khi dùng nó. Khi tin tức về loại thuốc này được Trump đưa ra đã trở thành một đề tài thú vị trên các phương tiện truyền thông bảo thủ và được phe nhóm của Trump xoay bản tin lòng vòng như sau: Trump coi chương trình của Laura Ingraham trên đài Fox News, bàn về hydroxychloroquine, rồi ông ta sẽ tiếp tục nói về nó, rồi Fox News sẽ nói thêm về nó…

Nhưng bằng chứng từ các nghiên cứu lâm sàng cho thấy, hydroxychloroquine không những không có hiệu quả để chống lại virus corona, mà các tác dụng phụ của nó còn có thể gây hại nhiều hơn là có lợi. Người đứng đầu Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ do Trump bổ nhiệm, đã kêu gọi các bác sĩ và bệnh nhân không sử dụng nó để chữa COVID-19. Sau đó Hydroxychloroquine biến mất khỏi thế giới của Trump ngay lập tức, cho đến hôm qua, sau khi bị bác sĩ Rick Bright tố giác, tổng thống đã quay trở lại với thuốc này. (Lời người dịch: Bác sĩ Rick Bright là quan chức hàng đầu về vaccine, bị Trump giáng chức gần một tháng trước, do dám tuyên bố chính phủ của Trump đối phó với đại dịch quá chậm chạp, cũng như ông lo ngại về thuốc Hydroxychloroquine được Trump thúc đẩy như một phương pháp chữa trị COVID-19).

Trump tuyên bố: “Và rất nhiều điều hay về hydroxy. Rất nhiều điều tốt đẹp về nó. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy nhiều người đang dùng nó, đặc biệt là những nhân viên y tế ở tuyến đầu – trước khi các bạn thấy được điều này. Các nhân viên y tế ở tuyến đầu – rất nhiều, rất nhiều người đang dùng nó. Tôi cũng đang uống nó. Tôi cũng đang uống nó”. (Lời người dịch: Trump nổi tiếng với các câu tuyên bố lủng củng, không đầu đuôi, lập đi lập lại kiểu này).

Trump đã không nói rõ những điều tốt đẹp về thuốc này là gì (thật sự không có), hoặc có bao nhiêu nhân viên y tế tuyến đầu đang dùng nó, ông ta cũng không đá động đến chuyện uỷ ban đặc nhiệm chống virus corona của chính phủ ông đã kêu gọi mọi người không nên dùng nó để điều trị cho COVID -19, nhất là dùng như một biện pháp phòng ngừa cho những người chưa có kết quả xét nghiệm dương tính với căn bệnh này. Ông ta nói rằng đã dùng nó trong gần hai tuần.

Đối với bất kỳ ai xem xét một cách nghiêm chỉnh về các đặc tính y khoa cho một loại thuốc nào đó, sẽ đánh giá sự rủi ro và sử dụng nó một cách thận trọng; trong khi đó, quyết định của Trump về việc sử dụng một loại thuốc có thể gây nguy hiểm và dùng nó để ngừa bệnh thì quả là điều quá điên rồ. Nhưng sự điên rồ này phù hợp với các cơ cấu chính trị của nhóm truyền thông bảo thủ và chính cái hệ thống này là nơi bắt đầu sự nghiệp chính trị của Trump, và từ đó ông tiếp tục thêm mắm thêm muối, xem nó như là dữ liệu có thật và những sự thật khó chấp nhận.

Truyền thông cánh hữu phát sóng đầy rẫy các quảng cáo, trong đó có các chương trình quảng cáo mà các ông bà dẫn chương trình huyên hoang về sự hữu ích của các loại thuốc lang băm kiểu “sơn đông mãi võ” (snake-oil supplement) như: Những viên thuốc huyền bí với loại dầu thần kỳ, siêu phàm vitamin.

Trump cũng dự định làm một chương trình phát thanh tương tự vào mùa xuân này. Ông coi văn phòng tổng thống giống như một cơ sở truyền thông hơn là một nơi để lãnh đạo [nước Mỹ], và bây giờ ông đã có sản phẩm vớ vẩn này để quảng bá. (Tuần trước, FDA cũng đã đưa ra cảnh báo về một lọai xét nghiệm nhanh cho COVID-19 và Trump đã hăng hái quảng bá cho loại xét nghiệm này).

Trump cho biết một bác sĩ trong tòa Bạch Ốc đã kê toa thuốc cho ông.
“Bác sĩ của tòa Bạch Ốc, không khuyên [tôi uống], không, tôi hỏi bác sĩ, ‘Anh nghĩ sao?’  Bác sĩ nói, ‘À, nếu ông thích nó’. Tôi nói, ‘Vâng, tôi thích nó. Tôi muốn uống nó’.”

Một lúc sau, tòa Bạch Ốc đưa ra một tuyên bố trong đó Sean Conley, viên chức Hải quân, là bác sĩ của tổng thống, xác nhận rằng Trump đã uống thuốc và bác sĩ giải thích về cuộc nói chuyện giữa hai người: “Sau nhiều cuộc thảo luận, tổng thống và tôi xem xét lại các bằng chứng về việc có nên sử dụng hydroxychloroquine hay không, chúng tôi kết luận rằng hiệu quả của thuốc này tương đối nhiều hơn các rủi ro nguy hiểm”.

Thật phi lý khi Trump uống thuốc bất chấp nguy hiểm trong khi ông từ chối dùng các biện pháp có hiệu quả hơn như đeo khẩu trang và găng tay, như Olivia Nuzzi lưu ý. Một phần trong đó là sự ích kỷ: Trump rất sợ nếu mình mắc căn bệnh này, nhưng lại không hề quan tâm về việc người khác mắc bệnh hoặc tự mình nên mang khẩu trang để tránh cho người khác khỏi bị lây nhiễm.

Đối với Trump phần lớn là bề ngoài. Trump tin rằng đeo khẩu trang là một dấu hiệu của sự yếu đuối và không trông giống như một tổng thống; Các đồng minh của Trump như nhà văn R. R. Reno đã thẳng thắn hơn khi tuyên bố rằng đeo khẩu trang trông không có nam tính và thấy hèn hèn. Đeo khẩu trang thì chắc chắn trông thụ động, và Trump thích được xem là chủ động và bạo dạn, ngay cả khi dùng một loại thuốc được coi là kỳ diệu vớ vẩn, chưa được chứng minh là có hiệu quả.

Việc dùng hydroxychloroquine cũng là một tiếng vang lớn về chuyện chính phủ đối phó với virus corona, trong đó Trump nhấn mạnh các cử chỉ và các bước tượng trưng – từ các sắc lệnh về vấn đề cư trú, tới việc triển lãm các thiết bị tại tòa Bạch Ốc – và sẽ lờ tít hoặc coi thường cách chữa bệnh không ồn ào nhưng hiệu quả. Ông ta chậm chạp trong việc kêu gọi giản cách xã hội nhưng nhanh chóng kêu gọi các tiểu bang mở cửa trở lại. Ông ta coi thường chuyện đeo khẩu trang. Trong khi ông ta có khả năng thuyết phục bác sĩ trong việc kê toa hydroxychloroquine cho ông, nhưng ông ta chống lại việc để chính quyền liên bang có quyền lực thực sự và mạnh mẽ đối phó với đại dịch.

Dù Trump đã chọn việc dùng thuốc hydroxychloroquine, tuy điên rồ, nhưng hoàn toàn phù hợp với cá tính và cách đối phó với đại dịch của ông, nhưng ngay lập tức mọi người nghi ngờ, không biết ông ta có thật sự uống thuốc này không. Ngay cả sau khi có sự khẳng định của bác sĩ tòa Bạch Ốc mọi người vẫn tin rằng Trump đã thật sự không uống thuốc đó mà chỉ tuyên bố những điều vớ vẩn. Một số người cho rằng Trump hiếm khi làm bất cứ điều gì mà không kiếm ra tiền, ông ta phải có một động cơ kín đáo gì về tài chính. Một số người khác lấy đó làm bằng chứng, cho thấy Trump đã có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona, mặc dù tòa Bạch Ốc nói rằng ông không [dương tính].

Những người gióng lên sự thật này không chỉ là những người lâu lâu mới dùng Twitter hoặc những người bị cáo buộc mắc “Hội chứng nổi điên vì Trump”. Họ gồm các phóng viên của báo Politico phụ trách mục rất phổ biến “morning tip sheet”. Có ai phàn nàn những người hoài nghi về Trump không? Trump luôn nói dối, và đã nhiều lần đưa ra tuyên bố về những gì chính phủ của ông đang làm để chống virus corona, những điều Trump nói có thể là sai ngay cả tại thời điểm ông ta đang nói.

Việc Trump thật sự có uống thuốc hydroxychloroquine hay không, thật ra không thú vị và rõ ràng – ngoại trừ đối với cá nhân tổng thống hoặc đội ngũ y tế của ông – bằng một cuộc tranh luận về đề tài này. Cuộc khủng hoảng kéo dài hàng tháng trời đã cướp đi 90.000 sinh mạng của người Mỹ, khi chính quyền có khả năng đưa thông điệp đáng tin cậy thì đó là điều quan trọng để duy trì sức khỏe và trật tự, nhưng nhiều người theo phản xạ cho rằng tổng thống đang nói dối và họ có thể đúng là ông ta đang nói dối.

Hydroxychloroquine được ví như một tiếng còi đặc biệt cho chó, trong đó mọi người nghe thấy những thông điệp rất khác nhau và tùy thuộc vào các nhóm khác nhau. Một phần của đất nước thấy Trump tuyên bố uống thuốc và cho rằng ông ta nói chuyện vô nghĩa. Một nhóm khác thì cho rằng ông ta điên rồ và ngu xuẩn thật. Và nhóm thứ ba cho rằng hydroxychloroquine không chỉ là một phương pháp điều trị tốt cho virus corona, mà còn là một loại thuốc phòng ngừa tốt, bất kể những điều FDA cảnh báo và các chuyên gia y tế nghĩ gì. Vì nếu nó không tốt thì tại sao tổng thống lại uống? Như Philip Bump tường trình, có thể một số người nghe lời và quyết định tự điều trị, bất chấp những nguy hiểm.

Nếu Trump muốn dùng loại thuốc nguy hiểm này, dĩ nhiên đó là quyền của ông ta. Đây là một đất nước tự do. Nhưng ông ta đã đề cập về hydroxychloroquine hai lần, đó chính là ông ta khuyến khích một cách nguy hiểm cho những người Mỹ dùng nó. Vì vậy, khi Trump tuyên bố rằng, ông dùng hydroxychloroquine cũng là cách ông nói to lên rằng: Ông đối phó đại dịch bằng cách đầu độc toàn bộ cơ chế chính trị với sự hỗn loạn, đưa thông tin sai lệch và làm mất niềm tin.