Ở Trung Quốc, không ai gọi Tập Cận Bình là “chú hề không trang phục” mà không bị phạt

Neue Zürcher Zeitung

Tác giả: Matthias Müller từ Bắc kinh

Dịch giả: Lê Quang Ngọ và Lê Quí Trọng

8-4-2020

Nhiều người Trung quốc không yên tâm, có cảm giác lo lắng về vấn đề bệnh dịch virus corona ở Vũ Hán đã có thể bùng phát như thế nào. Cựu tài phiệt Ren Zhiquiang đã đưa ra câu trả lời trong một tiểu luận. Hiện các nhà chức trách đang truy tố ông.

Tháng Giêng vừa qua, cựu tài phiệt bất động sản Trung quốc Ren Zhiqiang có lẽ đã khai hỏa lần cuối cùng trong một thời gian dài. Người đàn ông 69 tuổi đã phê phán gay gắt cách xử lý của đảng Cộng sản [Trung Quốc] khi để bùng phát căn bệnh viêm phổi mới Covid-19 trong một tiểu luận mà ông không nêu tên những nhân vật lãnh đạo của đảng. Tuy nhiên tất cả người dân Trung quốc đều hiểu rõ, Ren muốn nhắc đến ai. Do những lời bình luận cay độc trong quá khứ, Ren đã rơi vào tình trạng đối đầu với cơ quan an ninh. Và ông đã có biệt danh “Ren đại bác”.

Giờ đây, ông phải trả giá vì sự trả thù nhẫn tâm. Tối thứ Ba vừa qua, Ủy ban Thanh tra Bắc kinh đã thông báo khởi tố Ren. Thông tin này nêu rõ, ông đã “vi phạm nghiêm trọng” kỷ luật và luật pháp. Trước đó, những người bạn của Ren liên lạc với ông lần sau cùng vào ngày 12/3.

Đường ngăn cách giữa các nước dân chủ và độc tài

Cách diễn đạt quen thuộc từ tiểu luận [của Ren] ám chỉ Tập Cận Bình. Ren viết bài dựa vào bài nói chuyện của Tập trước công chúng vào ngày 23/2, ở đó không có hoàng đế, người đã giới thiệu bộ trang phục mới của mình. Nói đúng hơn, vấn đề là một chú hề không trang phục, nhưng luôn quyết định nhập vai hoàng đế, Ren viết. Mặc dù chú hề này quấn quanh mình đôi bộ quần áo rách rưới để diễn trò hở hang, chú ta không thể giấu được tính háo danh của mình là hoàng đế và trừng phạt những ai cản lối chú, Ren chỉ trích Tập cay độc như vậy.

Ở một vị thế khác, ông đưa ra một sự so sánh với nhà độc tài quá cố ở Romania là Nicolae Ceausescu. Nhà độc tài này đã tin chắc dân chúng của hắn tin tưởng những điều dối trá của mình. Dĩ nhiên hắn đã không biết rằng, đoàn tàu không có hắn đã khởi hành từ lâu, “Ren đại bác” nhấn mạnh.

Trong những dòng chữ của Ren, (là người gia nhập đảng CS Trung Quốc năm 1974 và cha của ông là Ren Quansheng thuộc về lớp cán bộ lão thành cách mạng thế hệ đầu tiên), vấn đề ở chỗ nhiều quan chức phải chịu trách nhiệm về sự bùng phát bệnh viêm phổi Covid-19. Ông mô tả, nhiều người Trung Quốc suy sụp tinh thần. Nhiều câu hỏi được nêu ra, tại sao mãi sau chuyến thăm của bác sĩ chuyên khoa phổi Zhong Nanshan ngày 20/1 ở Vũ Hán đất nước mới được biết đến tình hình ở đó thật sự nguy kịch như thế nào. Giá như người ta phản ứng nhanh nhạy hơn thì sẽ giảm được nhiều sự thống khổ, Ren và Zhong đã cùng hòa thanh.

Ren phê phán đảng Cộng sản Trung Quốc không nghiên cứu những tình tiết trung thực và không minh bạch. Không có ai [trong đảng CSTQ] phải tự kiểm điểm hoặc chịu trách nhiệm, ông viết trong tiểu luận. Đảng đã từ chối đáp ứng nguyện vọng của xã hội, nêu tên những người mà họ phải chịu trách nhiệm. Do đó, Ren tin chắc người ta chỉ có thể lừa dối được những người mà họ muốn bị lừa dối. Tuy nhiên, đảng không thể lãnh đạo những người này trong bóng tối, những người mà họ tin ở những chứng cứ và thực tế, ông viết.

Nhà cựu tài phiệt bất động sản tin chắc rằng, sự bùng phát dịch đã có thể dập tắt, nếu như trong đất nước có tự do ngôn luận và tự do báo chí được tôn trọng. Trong khi đó, thế giới biết rằng virus không thể tránh được các nền dân chủ.

Michael Fullilove từ viện nghiên cứu Lowy của Úc, hôm thứ Tư đã đưa ra nhận định trong một Webinar: Các chế độ có nền dân chủ có những mặt mạnh và mặt yếu trong cuộc chiến chống dịch. Trong khi các nước không minh bạch như Trung Quốc thì ngược lại, họ đã nhanh chóng đạt được việc kiểm soát quần chúng và ngăn dịch bùng phát, nhà khoa học đã nói vậy. Đối với Fullilove, đường ngăn cách riêng trong cuộc chiến chống Covid-19 diễn ra giữa các nước dân chủ và các nước độc tài là trái ngược nhau.

Chống lại sự quay về chuyên chính một đảng

Ren đã đưa ra những so sánh như vậy. Đó là ở Vũ Hán, giai tầng thấp phục tùng giai tầng trên, và chính trị đứng trên tất cả. Chính vì vậy, các thông tin không lọt được ra ngoài, Ren viết. Ren mô tả qua ví dụ đối chứng của một chính quyền minh bạch phía bên kia là tỉnh Chiết Giang, nằm không xa Thượng Hải. Ở đó, sự đánh giá kinh tế thị trường được theo dõi và thông tin được cởi mở. “Nhà chức trách tôn trọng quyền lợi và nguyện vọng của dân chúng”, Ren nhận xét.

Theo những số liệu chính thống, tỉnh Chiết giang, nơi được tâng bốc khắp cả nước do sự lãnh đạo chính trị có hiệu quả, cũng đạt kết quả rõ ràng tốt hơn Vũ Hán và Hồ Bắc trong cuộc chiến chống Covid-19.

Ren thật sự nghi ngờ đất nước mình dưới sự lãnh đạo của Tập Cận Bình. Nếu ĐCS quay trở lại thời gian đó, khi thật ra họ phải chịu tất cả các trách nhiệm nhưng không sẵn sàng cho việc đó, thì sẽ lại có những sự bùng phát như vậy. Sự quay về chuyên chính một đảng là vi phạm hiến pháp. Nhưng có thể trong tương lai xa, đảng sẽ bừng tỉnh khỏi sự ngu dốt và xúc tiến sự cải cách trong kiểu cách của Đặng Tiểu Bình, là người đã tuyên truyền cho việc tìm kiếm chân lý. “Sau đó nhân dân và đất nước cũng lại được cứu thoát”, Ren tin chắc như vậy.