Nhà nước vì dân, do dân thời Cô Vy, phiên bản Canada

Phạm Vũ Lửa Hạ

27-3-2020

Trước hết, xin nói rõ:

a) Tút này chỉ nói chuyện cứu trợ kinh tế quốc dân, chứ không bàn chuyện y tế, phòng chống dịch bệnh. Vì tui có biết chút chút chuyện đầu và mù mờ chuyện sau.

b) Chỉ kể facts, không khen hay chê gì đường lối của chính phủ, dù bạn FB chắc quá rành tui có tình cảm ra sao với Trudeau.

c. Phần 1 hơi dài, lướt qua cũng được. Phần 2 mới hấp dẫn.

1. VÌ DÂN

Cái này thì quá dễ thấy. Chính quyền các cấp, từ địa phương tới tỉnh bang tới liên bang, đều nhanh chóng áp dụng các biện pháp trong quyền hạn của mỗi cấp để dân nhẹ bớt gánh nặng cơm áo gạo tiền mùa dịch.

Cấp địa phương thì nhiều thành phố cho dân hoãn đóng thuế nhà đất (property tax) 2-3 tháng, hoãn trả tiền nước & phí dọn rác …

Cấp tỉnh bang thì giảm tiền điện, giảm loại thuế/ phí nào trong quyền hạn của mình, trợ cấp cho thu nhập bị mất hoặc cho người phải tự cách ly, trợ cấp cho người thuê nhà có nguy cơ bị buộc dọn đi vì không trả được tiền nhà … (Cụ thể từng tỉnh bang thì có thể tham khảo ở đây: www.ctvnews.ca/health/coronavirus/emergency-benefits-what-each-province-is-offering-during-the-covid-19-pandemic-1.4869158)

Liên bang mạnh tay nhất, với gói cứu trợ khẩn cấp tổng cộng 107 tỷ CAD (đề xuất ban đầu là 82 tỷ, nhưng trong bản cuối cùng của luật vừa thông qua hôm qua 25/3 đã tăng gần gấp đôi ngân khoản trợ giúp trực tiếp cho người lao động).

Gói cứu trợ của liên bang gồm 2 phần:

a) 52 tỷ đô để trợ giúp trực tiếp cho cá nhân và gia đình. Đáng kể nhất trong phần này là khoản phúc lợi ứng phó khẩn cấp $2000/tháng trong tối đa 4 tháng cho người bị mất thu nhập vì gần như bất cứ lý do gì liên quan tới đại dịch COVID-19. (https://canadainfo.net/15901/)

Phần này cũng gồm các khoản quan trọng khác cho cá nhân và gia đình dưới dạng tăng tiền hoàn thuế GST (một loại thuế giá trị gia tăng khi mua hàng/dịch vụ) và tăng phúc lợi trẻ em CCB (dân Việt bên này hay gọi là ‘tiền sữa’, còn chữ tiếng Anh của bá tánh là ‘baby bonus’, dù phúc lợi này dành cho con/trẻ em tới 18 tuổi). (https://canadainfo.net/15898/)

Mức tăng trung bình về hoàn thuế GST là gần $400 cho người đơn thân, và gần $600 cho cặp vợ chồng. Nhà nước ước tính biện pháp này sẽ bơm 5.5 tỷ đô vào nền kinh tế Canada.

Mức tăng cho các gia đình nhận CCB sẽ trung bình khoảng $550; những gia đình này sẽ nhận được thêm $300 cho mỗi trẻ em trong khoản phúc lợi tháng 5/2020 của họ. Tổng cộng, biện pháp này sẽ trợ cấp thêm gần 2 tỷ đô.

(Một số tỉnh bang còn có thêm các khoản trợ cấp thu nhập, phúc lợi trẻ em, hoàn thuế … Xin xem link ở trên.)

b) 55 tỷ đô trợ giúp thanh khoản cho doanh nghiệp và người dân

Phần này chủ yếu là để cho phép cá nhân (và một số trust) hoãn nộp hồ sơ khai thuế thu nhập năm 2019 (hạn thông thường là ngày 30/4, nay được dời tới 1/6), và cho phép taxpayer (cá nhân & doanh nghiệp) hoãn đóng thuế tới ngày 1/8.

Phần này còn một số hình thức trợ giúp khác như trợ giúp 10% lương nhân viên cho doanh nghiệp nhỏ đủ điều kiện, cho phép ngân hàng/lender cho khách hoãn trả mortgage (nợ vay mua nhà) tới tối đa sáu tháng, miễn lãi 6 tháng cho các khoản trả nợ vay của sinh viên, trợ giúp các nhóm khốn khó/yếu thế (vulnerable)…

Cứu trợ như vậy có đáng gọi là ‘kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa’ không?

Dự luật về gói cứu trợ khẩn cấp đã được thông qua hôm qua 25/4, và chính phủ dự kiến tiền trợ cấp sẽ tới dân từ đầu tháng 4.

Tốc độ thông qua luật và thực hiện như vậy là thần tốc. (Gói cứu trợ được đề xuất tuần trước, hôm 18/3.)

Nhưng không phải là hoàn toàn suôn sẻ.

2. DO DÂN

Dù gì Canada cũng là một nền dân chủ nên mọi việc, nhất là chuyện tiền nong, phải DO DÂN quyết định, thông qua đại diện là dân biểu ở Hạ viện. (Thượng viện cũng có vai trò thông qua luật, nhưng không do dân bầu trực tiếp nên rất, rất hiếm khi cản trở những dự luật đã được Hạ viện thông qua.)

Miếng khi đói bằng gói khi no. Thời đại dịch, ai cũng khó khăn nên gói cứu trợ gần như chẳng ai phản đối. Ngay khi chính phủ đề xuất, các đảng đối lập đã lên tiếng sẽ ủng hộ.

Nhưng chính phủ không thể tự động chi tiền được (vì còn phải tính tới chuyện thuế khóa về sau để bù vô). Mà thuế & các chuyện $$$ thì phải qua quốc hội.

Vì lưỡng viện đã được đình chỉ do đại dịch cho tới tuần ngày 20/4, Hạ viện và Thượng viện được triệu tập cho phiên họp khẩn cấp để tranh luận và thông qua dự luật.

Chỉ có 32 trong tổng số 338 dân biểu được triệu tập về Ottawa, theo tỷ lệ số ghế của các đảng, để bỏ phiếu trong ngày thứ Ba 24/3. (Để thực hiện chủ trương giữ khoảng cách xã hội [social distancing], các dân biểu có mặt tại Hạ viện hôm 24/3 được sắp chỗ ngồi cách nhau ít nhất 2 mét.)

Chỗ gây tranh cãi nhất trong dự luật không phải là các khoản $$$ hoặc đối tượng mục tiêu, mà là phần đề xuất cho chính phủ được đơn phương tự quyết chi tiêu, vay mượn và đánh thuế mà không cần sự phê chuẩn của quốc hội trong 21 tháng tới (“tới trước năm 2022”).

Nhưng khuya thứ Hai 23/3, Đảng Bảo thủ (đảng đối lập chính thức) ra tuyên bố sẽ không ủng hộ dự luật vì điều khoản trao cho chính phủ các quyền hạn chi tiêu không chịu sự giám sát của quốc hội. Một đảng đối lập khác là NDP (Tân Dân chủ) nói cũng không ủng hộ.

Hiện Đảng Tự do chỉ nắm chính phủ thiểu số, nên trên nguyên tắc có thể bị lật bất cứ khi nào. Chính phủ thiểu số bị lật khi bị Hạ viện bỏ phiếu bất tín nhiệm, mà thường các vấn đề tài khóa mới đủ trọng lượng để các đảng đối lập, nếu muốn, mới đưa ra kiến nghị bỏ phiếu bất tín nhiệm.

Nhiệm kỳ trước, Đảng Tự do nắm chính phủ đa số, nên tự tung tự tác nhiều việc, và Trudeau dễ dàng sống sót qua nhiều xì căng đan (SNC-Lavalin, vi phạm luật đạo đức mấy lần…). Nhưng mỗi khi tới kỳ trình ngân sách hoặc các dự luật quan trọng, chính phủ cũng lên bờ xuống ruộng vài lần mới được việc.

Kỳ này Trudeau chỉ nắm thiểu số, dễ dầu gì các đảng đối lập cho phép chính phủ tự do hành động trong gần 2 năm nữa (tới trước năm 2022 là đi được hơn một nửa nhiệm kỳ) mà không chịu trách nhiệm giải trình trước quốc hội, khác gì nắm đa số. Mánh lới dùng dự luật khẩn cấp để thêm quyền hạn này bị Đảng Bảo thủ chỉ trích là ‘power grab’ (thâu tóm quyền lực).

Đảng Tự do cầm quyền đành xuống nước, và gần nửa đêm 23/3, thủ tướng Trudeau (đang tự cách ly) viết trên Twitter là sẽ bỏ điều khoản đó.

Hạ viện tranh luận trong ngày 24/3, có lúc phải ngưng tại phòng họp công khai và rút vào tranh luận kín. Và tới rạng sáng 25/3 mới thông qua. Ngay sau đó, Thượng viện chỉ mất vài giờ để thông qua, và luật được Toàn quyền Canada ký ban hành ngay sau giờ trưa.

Quá nhanh!

Nhưng quy trình dân chủ được thực hiện hoàn hảo, vẫn bảo đảm nguyên tắc ‘do dân’.

Bình Luận từ Facebook

7 BÌNH LUẬN

  1. Cứ nói thế này thì bỏ mẹ đảng rồi. Bay trốn đi hết thì đứa nào nuôi tao.

  2. Ơ !…Cái nước gì mà như Nước Trời (Thiên Đàng) vậy……Trời?

    Con nít có “tiền sữa” tới tận 18 tuổi (he he ….có đứa đã có con mà vẫn còn bị…bú sữa); Khám bác sĩ khỏi trả xu nào, chữa bệnh nằm nhà thương chả mất xu nào lại còn ăn uống miễn phí, Đi đẻ chả mất xu nào, lúc về còn được tặng một “bịch” đồ cho trẻ, mua thuốc thỉ chỉ trả một phần nhất định, còn lại thì hoặc bào hiểm nhà nước hoặc bảo hiểm tư chi trả; học sinh từ tiểu học đến trung học khỏi trả xu nào, có con gởi nhà trẻ thì được trợ cấp tiền nhà trẻ….(*)

    (*) Bà Cụ nhạc nhà tôi ở bên Canada đi mổ tim, phải nằm nhà thương 10 ngày, không tốn một xu nào, lúc về lại nhà còn được nhân viên y tế tới tận nhà để thăm, tuần hai lần còn có người tới tắm cho cụ nữa (dù cụ sống chung với một cô con gái).

    Mẹ kiếp, chả bù với cái nước gọi là CHXHCNVN….tối ngày lên gân “là đất nước có tên trong danh sách hạnh phúc nhất, đáng sống nhất , “nạc quan” nhất thế giới…blah…blah…blah.

  3. Bài viết rất rõ ràng với lượng thông tin chi tiết,Cám ơn tác giả.
    Thế nhưng,tôi thiển nghĩ là có lẽ 3 chữ “thời Cô Vi” chỉ nên dùng khi tác giả
    viết với giọng văn châm biếm hay hài hước thì hợp hơn nhiều chăng ?
    Trân trọng,

  4. Nhân dân Canada ngu dại, không biết, nên không có nguyện vọng… đi theo con đường mà Bác và Đảng của lũ lợn đã chọn?

  5. HẮN là AI : WHO is Tedros Adhanom Ghebreyesus ?
    ********************************************

    http://www.hanoiparis.com/zoom.php?rep=img_poeme&image=12493
    Bấm vào xem chân dung người máy của HẮN !

    Nguyên Bộ trưởng y tế và ngoại trưởng
    Thành viên Mặt trận ‘Giải phóng’ Dân lương
    Quá khứ khủng bố HẮN bàn tay nhúng máu
    Được lập trình nắm Y tế hàng tỉ Dân lương
    Trung C..uốc vận động hành lang Phi châu lục
    Bầu HẮN juda cầm trịch quyền hành đế vương
    Giật dây từ xa Tổ chức Y tế Thế giới

    https://lh5.googleusercontent.com/1pzyTAhkNDuauDo5EwsbgPKvE9r9upOFvP8UoPojBe4f1AoovcovtubdMq-lXM3INbGyU8GRfUSlPUndffck_ifwJwLwi7OGBh0BZuXN_J3UYlgmQZ2rhcVBUwM-qcbC5A
    Bấm vào xem chân dung người máy của HẮN !

    HẮN cử độc tài Mugabe người đồng hương
    Làm đại sứ thiện chí Cơ quan Y tế Quốc tế
    Nhìn xem HẮN quỳ bắt tay thầy Tàu như bọn xứ Vệ
    Như Hoàng Trung Hải cùng Trọng ‘hề’ Lú vương

    http://www.hanoiparis.com/zoom.php?rep=img_poeme&image=12489
    Bấm vào xem chân dung người máy của HẮN !

    Nhậm xà đút lót từ Tập Cận Bình quân vương
    Tha hồ thao túng ám nhẹm tin tức nhậy cảm
    Đại dịch từ Vũ Hán hàng triệu Dân lành tang thương
    HẮN giúp Tàu tung hỏa mù bày trận đồ Bát quái
    Viết lại Thế sử về Hồng thủy Vũ Hán ngàn chương
    HẮN từ xứ nay mệnh danh là Tiểu Trung C..uốc
    Chư hầu thi hành 1 Đai 1 Đường TRIỆU bẫy giương

    http://www.hanoiparis.com/zoom.php?rep=img_poeme&image=12492
    Bấm vào xem chân dung người máy của HẮN !

    HẮN juda thành con rối từ xa Tàu điều khiển
    Nắm Tổ chức Y tế Thế giới thành công cụ khai trương
    HẮN thành tên đao phủ KHỰA CHỆT thuê đâm cha giết chú ….
    Đầu độc Loài người bằng CoroChina vô hình tủy xương
    Tuyên truyền tuyên giáo cho Sức mạnh Mềm Tàu cộng
    Chuyến này Nhân loại chắc nửa khóc nửa cười đau thương !

    TỶ LƯƠNG DÂN

  6. Bác Lửa Hạ khen phò mã tốt áo.
    Tôi có người quen (luật sư) gốc Việt hành nghề ở Canada đã nói chế độ ưu viết của nước G7 này rồi.

Comments are closed.