Viết từ vùng mắc dịch (Phần 1)

Lê Hồng Hà

7-3-2020

Tôi lại đang tự hỏi mình: có nên viết loạt bài này không? Tôi chỉ có thể viết bằng tiếng Việt, mục đích là chia sẻ chút thông tin và nhất là cảm nghĩ của mình với người Việt, khi tình cờ “được” sống ngay tại ổ dịch đầu tiên được phát hiện của nước Mỹ.

Chiều hôm qua đi làm, tôi chạy vòng ra cổng trước Viện dưỡng lão xem sao. Gần 3 giờ sáng, đi làm về, lại vòng ra cổng trước lần nữa. Trời lất phất mưa. Tôi hơi ngán bị police hỏi thăm nhưng cũng dừng đại xe giữa đường để chụp hai tấm hình, vì hai bên lề xe đã đậu đầy nhóc. Đúng là tình hình Viện dưỡng lão chưa yên tĩnh. Chắc chắn là lại đang có chuyện không vui trong đêm qua rồi.

Thế mà hôm nay, đã 2:30 chiều mà lên mạng chưa thấy tin gì mới từ báo đài của địa phương hay của nước Mỹ nói chung. Ngược lại, lại thấy tin tức tràn lan rộng rãi về ca nhiễm đầu tiên ở Hà Nội, tin từ báo đài ‘chính thống’ của nhà nước cũng có và tin từ mạng xã hội cũng có.

Lạ nhỉ? Nhà cầm quyền VN mình bị mang tiếng là bưng bít thông tin về dịch, giống như ở TQ. Thế mà trong trường hợp này, dân Việt biết rất rõ về ca nhiễm mới phát hiện, biết rõ tên tuổi, biết cô ấy từ đâu về, đã tiếp xúc những ai, biết rõ chính phủ phải họp khẩn vì vụ này… trong khi tôi, công dân Mỹ, lại không biết chuyện gì xảy ra đêm qua trong ổ dịch Viện dưỡng lão sát bên nhà tôi!

Không phải chỉ hôm nay. Suốt tuần qua, tin tức về những ca nhiễm và ca tử vong ở khu vực Seattle có gì đó khá là mập mờ, thiếu minh bạch! Rõ ràng chính phủ Mỹ đang có gì đó rất lúng túng. Sự phản ứng khá là chậm chạp và nhiều sai sót, đến độ phải nói là tắc trách. Tôi không muốn dài dòng chi tiết, nhưng ai theo dõi tin tức dịch bệnh ở Mỹ chắc cũng sẽ có cảm nhận như tôi.

Tự nhiên thấy không muốn viết về ổ dịch Kirkland nữa, vì tôi dù sao cũng là di dân mới đến Mỹ hơn 10 năm qua thôi. Rất biết ơn quốc gia này, nhưng phận cu li thấp cổ bé miệng, tiếng Anh tiếng U chưa rành, không cần tôi thì hơn 350 triệu người Mỹ đã có biết bao người tài giỏi hiểu biết hơn lo cho nước Mỹ rồi.

Tôi viết làm chi nữa, vì với người Việt, ca nhiễm đầu tiên phát hiện ở Hà Nội là quan trọng hơn nhiều. Tôi là con dân Việt, sống tha hương, mà thấy tin về cô gái bị nhiễm virus vừa trở về từ châu Âu đó, thấy thót cả tim và hết sức lo lắng.

Bà con Việt Nam à, hãy hết sức cộng tác với nhau và… cả với nhà cầm quyền hiện tại mà chống dịch (bởi vì thực tế, họ đang là những người cầm quyền). Nhiều nước trên thế giới sắp “toang” tới nơi rồi, kể cả Mỹ, cường quốc số một. Không ai cứu ai được đâu nếu người dân trong một nước không đoàn kết để tự cứu lấy mình, nhất là con em mình.

Ba tấm hình tôi chụp hôm qua, hai ở cổng trước và một từ hàng rào phía sau Viện dưỡng lão, “ổ mắc dịch” sát cạnh nhà tôi:

– Hình 1 là hai chiếc xe cứu thương màu đỏ, đậu nối đuôi nhau nên chỉ thấy chiếc trước. Cả hai đều nổ máy, sáng đèn sẵn. Hơi ngạc nhiên vì xe đỏ này là thuộc đội cứu hoả chứ không phải xe bệnh viện.

– Hình 2, tôi zoom màn hình để nhìn rõ hơn mấy người đứng lố nhố ở hành lang dãy văn phòng, mặc đồ bảo hộ trùm kín mít từ đầu đến chân, trời mưa nên hình không rõ, nhưng nhờ tấm này tôi mới phát hiện chiếc xe cứu thương trắng, loại dùng trong bệnh viện, cũng đang nổ máy và sáng đèn.

– Hình chụp thứ ba, tôi đứng ở mô đất cao gần hàng rào sau lưng Viện, cũng là ngay trước cửa căn hộ của tôi. Các gian nhà phía sau này là dãy phòng ở của các cụ. Mọi hôm giờ ngủ không có sáng đèn, đêm qua thật lạ, nguyên dãy nhà phòng nào phòng nấy sáng trưng!

***

Tôi sẽ rất vô duyên nếu kể lể dông dài chi tiết chuyện “mắc dịch” ở Nhà dưỡng lão Kirkland, trong khi ở quê huơng, gần trăm triệu đồng bào mình đang lo lắng chờ những mối hoạ treo lơ lửng trên đầu. CoV-19 chỉ là một thôi, mùa hè “đổ lửa” sắp tới và cơn hấp hối của vựa lúa đồng bằng Cửu Long e còn đáng sợ hơn!

Vì vậy không muốn mất thời giờ ráng dịch bài này. Đây là bản ghi chép tổng kết suốt tuần qua được viết chung bởi 3 phóng viên địa phương, kể từ khi ca tử vong #1 của nước Mỹ được công bố. Ba phóng viên này đã đến tận Nhà dưỡng lão, mỗi ngày, gặp gỡ các nhân chứng, ghi lại những điều mắt thấy tai nghe.

Có lẽ bạn sẽ rất ngạc nhiên khi biết (một số) người Mỹ chủ quan như thế nào trước cơn dịch, nhất là trường hợp Ban quản lý Nhà dưỡng lão này.

Và đó cũng là lỗi của chính quyền, đã che giấu thông tin và đã chậm chạp phản ứng. Bây giờ, quãng “thời gian vàng” để dập dịch đã vuột khỏi tay nước Mỹ rồi, dù đã có bài học “vỡ trận” của TQ làm gương.

Mỹ mà còn lúng túng và sai lầm đến thế, huống chi Việt Nam? Nhà giàu đứt tay bằng ăn mày đổ ruột. Nhưng tôi vẫn hy vọng thời gian vẫn còn đủ để người Việt mình xem các bài học kinh nghiệm từ nước khác để tránh bớt đau thương.

Tất nhiên là có những kẻ đáng trách rồi, nhất là những người đứng đầu các chính quyền. Nhưng chỉ trách móc chửi bới không thôi thì không cứu được mạng chúng ta và con cái chúng ta. Hoảng loạn cũng vậy, càng mau chết chứ chẳng giúp ích gì được.

Theo tôi, hãy giữ bình tĩnh, nhất là bình tĩnh nhờ tâm tình “phó thác”. Bình tĩnh để sáng suốt nhận định tình hình và không mất thời giờ vào những tranh luận hay chửi bới vô bổ.

Sau đó, tùy khả năng mình mà tìm cách dấn thân cộng tác với người khác, những người có thiện chí. Phải cùng nhau hành động thì mới cứu được cộng đồng. Một mình, chúng ta không làm được gì cả.

Mỗi cộng đồng không đoàn kết tự cứu, thì chẳng nước nào hay quốc tế nào có thể cứu giùm cho được đâu. Đừng mong chờ hão, vì cả thế giới đều… “toang” tới nơi rồi!

(Không chỉ bài báo này, còn bài thứ hai nữa. Đọc mà thấy nước Mỹ cũng đang loay hoay như gà mắc tóc!)