BTV Tiếng Dân
Ngoài thực địa
Các phóng viên báo CNN đã có dịp quan sát các căn cứ quân sự và công trình của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa khi đi trên một chiếc máy bay trinh sát của Hải quân Hoa Kỳ. Cất cánh từ đảo Okinawa – Nhật Bản, chiếc P-8A Poisedon chở các phóng viên đã bay qua 4 đảo nhân tạo trên 4 thực thể Xu Bi, Chữ Thập, Gạc Ma và Vành Khăn.
Trong suốt cuộc hành trình, họ đã nhận được 6 cảnh báo từ quân đội Trung Quốc. Những cảnh báo này nói họ đang ở trong lãnh thổ Trung Quốc và phải “rời ngay lập tức để tránh xảy ra bất kỳ hiểu lầm nào!”
“Đây là một máy bay hải quân Hoa Kỳ có quyền miễn trừ về chủ quyền (sovereign immune) đang thực hiện các hoạt động quân sự hợp pháp ngoài không phận quốc gia của bất kỳ quốc gia ven biển nào“, phi hành đoàn Hoa Kỳ đáp lại.
Tại Xu Bi, bộ cảm biến của Poseidon ghi nhận sự hiện diện của 86 tàu, trong đó có tàu tuần duyên Trung Quốc neo đậu trong một đầm phá lớn. Trong khi đó, trên đá Chữ Thập có sự xuất hiện của một loạt nhà chứa máy bay dọc một đường băng dài.
CNN ghi nhận dòng sự kiện từ đầu năm 2018 tới nay:
Ngày 17 tháng 1, tàu khu trục USS Hopper của Mỹ đi qua gần bãi cạn Scarborough ở phía bắc quần đảo Trường Sa. Trung Quốc đã phản ứng gay gắt.
Ngày 23 tháng 3, một tàu khu trục khác của Mỹ là USS Mustin, đi gần rạn san hô Vành Khăn ở quần đảo Trường Sa, Trung Quốc tuyên bố sẽ tổ chức các cuộc tập trận bắn đạn thật.
Ngày 12 tháng 4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tổ chức một cuộc diễu hành hải quân khổng lồ ở Biển Đông.
Ngày 24 tháng 4, cất cánh từ Guam, oanh tạc cơ B-52 của Không quân Mỹ đã tiến hành một nhiệm vụ huấn luyện trên Biển Đông.
Ngày 18 tháng 5, Trung Quốc lần đầu tiên cho máy bay ném bom tầm xa hạ cánh đảo Phú Lâm ở quần đảo Hoàng Sa.
Ngày 27 tháng 5, hai tàu hải quân Mỹ đi vào khu vực 12 hải lý của 4 thực thể trong quần đảo Hoàng Sa, chỉ vài ngày sau khi huỷ lời mời Trung Quốc tham gia diễn tập RIMPAC 2018.
Ngày 5 tháng 6, oanh tạc cơ B-52 lại một lần nữa bay qua quần đảo Trường Sa trong lúc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cáo buộc các hoạt động quân sự hoá của Trung Quốc có tính “đe doạ” và “cưỡng bức”.
Xem thêm: Mục đích Trung Quốc khi thừa nhận quân sự hóa Biển Đông — Tuyên bố quân sự hóa Biển Đông nằm trong mưu đồ của Trung Quốc.
Các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc góp phần gia tăng căng thẳng ở Biển Đông
Các gã khổng lồ doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc đang đóng vai trò ngày càng tăng trong các hoạt động xây dựng của nước này ở Biển Đông và có thể tìm cách củng cố vị trí thống trị của họ trong những năm tới, theo một nghiên cứu mới của học giả Tiết Công công bố trên ấn phẩm Viện nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore, Reuters cho biết.
Theo nghiên cứu cũng như qua trao đổi của học giả Tiết Công với Reuters, các công ty này hoạt động trong các lãnh vực phát triển hạ tầng và du lịch, thăm dò dầu mỏ ở Biển Đông, bao gồm cả những hoạt động ở vùng nước tranh chấp. Họ hoạt động trong một môi trường phức tạp và không minh bạch, không thể độc lập mà phục vụ những lợi ích chiến lược của quốc gia, nhưng họ cũng tận dụng điều này và biến nó thành những cơ hội mang lại nguồn ngân sách to lớn cho chính mình.
Một ví dụ là tập đoàn Xây dựng Viễn thông Trung Quốc (CCCC) và các công ty con từ năm 2012 đã nhận được các hợp đồng chế tạo những giàn thiết bị nạo vét thuộc hạng lớn nhất thế giới cho các hoạt động nạo vét xây đảo nhân tạo của Trung Quốc.
CCCC đã thành lập các đơn vị chi nhánh đặt trên quần đảo Hoàng Sa với mục tiêu mở rộng các hoạt động du lịch, kho vận, đánh cá, bên cạnh các hoạt động chính vẫn đang diễn ra là xây dựng, theo báo cáo.
Họ đã đầu tư 15 tỷ USD vào nhiều lĩnh vực, một kế hoạch “xuất phát từ thực tế rằng họ (CCCC) đã âm thầm thu lợi từ việc xây đảo nhân tạo ở biển Đông thông qua việc thực thi nhiệm vụ chính phủ giao”, báo cáo viết.
Các tập đoàn quốc gia này thậm chí có thể vận động gây ảnh hưởng tới chính sách, thúc đẩy Trung Quốc can dự sâu hơn vào Biển Đông, để có thể hưởng lợi lớn hơn, ví dụ như tập đoàn Dầu mỏ quốc gia Trung Quốc (CNOOC). CNOOC sau đó được chi 32 tỷ USD cho việc thăm dò và chế tạo giàn khoan nước sâu khổng lồ Hải Dương 981, hạ đặt trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam năm 2014, gây ra hàng loạt các cuộc đụng độ giữa tàu chiến Trung Quốc và lực lượng thực thi pháp luật và tàu cá của Việt Nam, khiến căng thẳng Biển Đông leo thang.
Không hề có dấu hiệu tranh chấp Biển Đông đang tiến gần tới một giải pháp, dù là giải pháp pháp lý hay chính trị, và vai trò của các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc chỉ càng làm rõ thêm điều này, TS Ian Storey nói với Reuters.
Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt các hoạt động xâm phạm chủ quyền của Việt Nam
Ngày 10 tháng 8, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước việc Trung Quốc gần đây tổ chức các hoạt động kỷ niệm 6 năm thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa”, lắp đặt và đưa vào sử dụng phao đèn quan trắc sóng biển ở Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa, kênh Thiếu nhi Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc tổ chức chương trình truyền hình thực tế cho thiếu nhi và Đại học Trung Sơn Trung Quốc thực hiện một loạt các khảo sát khoa học tổng hợp ở quần đảo Hoàng Sa,… Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng khẳng định những hoạt động của Trung Quốc tại Trường Sa và Hoàng Sa xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam.
Bà Hằng nói những hoạt động này “không phù hợp với nhận thức chung quan trọng của Lãnh đạo cấp cao hai nước về việc kiểm soát tốt bất đồng trên biển, cũng như xu thế phát triển tốt đẹp trong quan hệ hai nước, trái với tinh thần và nội dung của Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), không có lợi cho tiến trình đàm phán giữa ASEAN và Trung Quốc về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) cũng như việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở Biển Đông và khu vực“.
Bà cũng cho biết đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam “đã gặp đại diện Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam giao thiệp về vấn đề này”.
Và trong một diễn biến mới, truyền thông Trung Quốc cho biết, nước này vừa khánh thành một thư viện điện toán đám mây ở Phú Lâm, Hoàng Sa. Công trình này được Trung Quốc gọi là “Thư viện điện toán đám mây thành phố Tam Sa” có hơn 200.000 đầu sách điện tử và hơn 1000 sách audio. Nó cho phép người đọc có thể truy cập bằng máy tính và bằng cả thiết bị di động, bản tin trang Sina cho biết.
